Οι Γιώργος Κουφός, Στέφανος Κουνδουράς, Θεόδωρος Μαυρομάτης και Gregory Jones από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, παρουσίασαν εργασία τους στην οποία φαίνεται η μεγάλη επίδραση των αυξημένων θερμοκρασιών και στην Ελλάδα.
Η πρώιμη παραγωγή λόγω της ζέστης είναι το βασικό πρόβλημα, καθώς το αμπέλι δε διαθέτει τον απαιτούμενο χρόνο να ωριμάσει αργά πετυχαίνοντας τις σωστές ποσότητες σακχάρων, οξέων, τανινών, ανθοκυανών και άλλων ουσιών που καθορίζουν τη γεύση, το άρωμα και την ποιότητα του κρασιού. Βέβαια, οι απρόσμενοι παγετοί ή το χαλάζι μπορούν επίσης να αποβούν καταστροφικά για την παραγωγή φαινόμενα, όπως και οι βροχές που αυξάνουν την πίεση από τους μύκητες. Η ποικιλία ξινόμαυρο είναι η πιο ανθεκτική στην Ελλάδα στην κλιματική αλλαγή, καθώς δεν έχουν ξεπεραστεί ακόμη τα όρια θερμοκρασιών που θα επιφέρουν πρωιμότητα.
O Antonio Rocha Graca, εκπροσώπησε την εταιρεία Sogrape Vinhos από την Πορτογαλία και πρότεινε τη δημιουργία πλατφόρμας συνεργασίας οινοποιών.
Επιστήμονες από όλον τον κόσμο εξέθεσαν απόψεις για το πώς μπορεί να διαχειριστεί η αλλαγή στον καιρό χωρίς να αλλάξει το παραγόμενο κρασί, όχι μόνο ως προς τα οξέα, αλλά και ως προς τα αρώματα. Η διαδικασία με την οποία παράγονται τα αρώματα στο κρασί δεν έχει ακόμη αποκωδικοποιηθεί εντελώς και αποτελεί στόχο για τη μελλοντική έρευνα, σύμφωνα με την ομιλία του Philippe Darriet, καθηγητή από το πανεπιστήμιο της Bordeaux. Οι τωρινές γνώσεις όμως δίνουν περιθώριο για βελτίωση των αρωμάτων του κρασιού και μείωση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Ο P. Darriet παρουσίασε πειραματικούς αμπελώνες στους οποίους χρησιμοποιούνταν τέντες από τη μέση των πρέμνων και κάτω, πετυχαίνοντας 0,5 έως 1,6 οC μεγαλύτερη θερμοκρασία από αυτήν του αέρα, για προστασία από το κρύο.
O Vittorino Novello, από το πανεπιστήμιο του Torino στην Ιταλία, μίλησε για την προστασία επιτραπέζιων σταφυλιών με χρήση διχτυών και πλαστικών φύλλων.
Ο Γιώργος Κοτσερίδης από το ΓΠΑ, παρουσίασε εργασία για την επιτυχή οψίμιση της παραγωγής μέσω χρήσης ΑΒΑ, ενός ρυθμιστή ανάπτυξης, με την οποία επιτυγχάνεται η επιθυμητή συγκέντρωση οξέων, τανινών και ανθοκυανών στις ποικιλίες Μουχτάρο και Σαββατιανό, σαν αντιμετώπιση της ανόδου της θερμοκρασίας. Τεχνητά όψιμη παραγωγή προκαλούν στην Ιαπωνία, όπου κλαδεύουν τα πρέμνα το Μάιο για να πάρουν παραγωγή από νεοεκπτυσσόμενους βλαστούς, πετυχαίνοντας συγκομιδή ακόμη και το Δεκέμβριο, αντί για Σεπτέμβριο – Οκτώβριο, για να αποφευχθεί το στρες των σταφυλιών από τις ακραίες καλοκαιρινές θερμοκρασιες. Άλλες καλλιεργητικές τεχνικές, όπως σπορές κάλυψης, δίχτυα σκίασης και αλλαγές στις αποστάσεις φύτευσης έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί παγκοσμίως για την εξουδετέρωση των επιπτώσεων από ξηρασία, υψηλές θερμοκρασίες ή παγετούς και υπερβολική υγρασία.
Για τις χημικές ουσίες που έχουν ως αποτέλεσμα τα αρώματα του κρασιού μίλησε ο Maurizio Ugliano, από το πανεπιστήμιο της Verona στην Ιταλία.
Σε κάποιες χώρες του κόσμου παρατηρείται στροφή σε τοπικές ποικιλίες, λόγω των αλλαγών στον καιρό. Στις περισσότερες οινοπαραγωγές χώρες, καλλιεργούνται σε συντριπτική πλειοψηφία δέκα ή και λιγότερες ποικιλίες αμπέλου, οι Chardonnay, Merlot, Cabernet Sauvignon, Sauvignon Blanc, Syrah, Pinot Noir κ.α.. Αυτές οι ποικιλίες όμως καλλιεργούνται και σε περιοχές στις οποίες μέχρι τώρα επικρατούσαν οριακά ευνοϊκές συνθήκες για την παραγωγή τους όπως την ξέρουμε. Οι μικρές αλλαγές στον καιρό έχουν προκαλέσει μεγάλες αλλαγές στο τελικό προϊόν, το κρασί. Δυσκολίες έχουν προκύψει στην επίτευξη των επιθυμητών σακχάρων, αλλά κυρίως της οξύτητας και των αρωμάτων στα κρασιά, σε πολλές παραδοσιακά οινοπαραγωγές περιοχές. Από τους επιστήμονες που συγκεντρώθηκαν από όλον τον κόσμο συζητήθηκε η πιθανή εξέλιξη.
Στην Αυστραλία, όπου παράγονται κρασιά από την ίδια ποικιλία αμπέλου σε πολλά διαφορετικά κλίματα, τα οποία αλλάζουν την περιεκτικότητα των κρασιών σε οξέα και αρώματα, έχουν εισάγει στην αγορά πολλά διαφορετικά στυλ μιας ποικιλίας. Έτσι μπορεί κανείς να αγοράσει για παράδειγμα Chardonnay φρουτώδες ή όχι, περισσότερο ή λιγότερο γλυκό, με έντονα ή απαλά αρώματα, χωρίς να θεωρείται πως η διαφορετικότητα αυτή λόγω καιρικών συνθηκών αποκλίνει από το επιθυμητό. Δεν πρέπει να μένουμε προσκολλημένοι στις κλασσικές γεύσεις, σύμφωνα με την Keren Bindon από το Αυστραλιανό Ινστιτούτο Έρευνας Κρασιού, η οποία επεσήμανε πως τα κρασιά Chardonnay με αρώματα τροπικών φρούτων έχουν κατακτήσει το αγοραστικό κοινο στην Αυστραλία.
Κρασιά από ελληνικά οινοποιία - χορηγούς δοκίμασαν οι οινοποιοί και οι επιστήμονες που συμμετείχαν στο συνέδρειο.
Στη Χιλή και στην Ισπανία έχουν αρχίσει να εντοπίζουν και να καλλιεργούν τοπικές ξεχασμένες ποικιλίες οι οποίες έχουν μεγαλύτερο εύρος στις θερμοκρασίες με τις οποίες μπορούν να φέρουν επιθυμητό σε σύσταση κρασί. Αυτό παρ’ ότι κάτι τέτοιο είναι χρονοβόρο, καθώς πολλές τοπικές ποικιλίες δεν είναι καταχωρημένες, και απαιτούνται μέχρι και 18 χρόνια για την αναγνώρισή τους, όπως ανέφερε στην ομιλία της η Mireia Torres από το οινοποιείο Miguel Torres με εγκαταστάσεις σε Ισπανία, Χιλή, και πολλές ακόμη χώρες. Μόλις εντοπίσουν μια γνωστή ή άγνωστη ποικιλία που ανταποκρίνεται σε αυτό που θέλουν, προχωρούν σε μικροπολλαπλασιασμό, ιστοκαλλιέργεια δηλαδή με σκοπό την παραγωγή ίδιων γενετικά φυτών, χωρίς φορτίο ιών που μπορεί να καταχωρηθεί ως ποικιλία.
Οι ειδικοί κατέληξαν πως ή θα πρέπει να καλλιεργηθούν άλλες ποικιλίες όπου οι τωρινές αντιμετωπίζουν πρόβλημα, ή να γίνει προσπάθεια με τεχνικά και καλλιεργητικά μέσα να διατηρήσουν οι τωρινές τα χαρακτηριστικά των κρασιών τους, ή να εισαχθούν και να προωθηθούν στην αγορά κρασιά των τωρινών ποικιλιών με τα διαφορετικά χαρακτηριστικά που αποκτούν λόγω αλλαγών του κλίματος.
Φωτογραφίες: Γεωργία Καραμαλή
