Για 112.000 απλήρωτους αγρότες κάνει λόγο το υπουργείο, 54% η δόση

Το σχετικό έγγραφο (non paper) συνιστά αναγνώριση των εκτεταμένων προβλημάτων, που έχουν ανακύψει τόσο με τα δικαιώματα όσο και με τις πληρωμές, εξαιτίας του ερασιτεχνικού τρόπου με τον οποίο γίνεται διαχείριση των κοινοτικών ενισχύσεων, της σαθρής μηχανογραφικής βάσης επί της οποίας κινούνται οι διαδικασίες και της απουσίας προβολών, δηλαδή εικονικών πληρωμών, οι οποίες θα μπορούσαν να προλάβουν και να διορθώσουν πολλά από τα σημερινά μεγάλα λάθη.

Εκτός όμως από τα σοβαρά διαχειριστικά σφάλματα που κοστίζουν ακριβά σε κάθε αγρότη που τα υπόκειται, υπάρχουν και θέματα ουσίας στο εθνικό πλαίσιο για την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι διατηρούν σχεδόν ακέραια τα δικαιώματά τους χιλιάδες παλιοί εικονικοί αγρότες, ενώ την ίδια στιγμή, μένουν στην ουσία εκτός πλαισίου ενισχύσεων χιλιάδες νέοι γεωργοί και αξιόμαχες σύγχρονες εκμεταλλεύσεις. Επ’ αυτού, όσο και για το γεγονός ότι η πολυπλοκότητα διευκολύνει την υποκειμενική διαχείριση, η απάντηση του υπουργείου είναι ότι… έφταιξαν οι προηγούμενοι.

Αναλυτικά οι εξηγήσεις που δίνει το υπουργείο έχουν ως ακολούθως:   

1.  Υπάρχουν παραγωγοί που υπέβαλλαν ενιαία αίτηση ενίσχυσης  αλλά δεν τους κατανεμήθηκαν Δικαιώματα Βασικής Ενίσχυσης;

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, ενιαία αίτηση ενίσχυσης  υπέβαλλαν συνολικά  718.000 παραγωγοί.

Από αυτούς που υπέβαλαν αίτηση ενιαίας ενίσχυσης, για το 94,2%, δηλαδή για 676.000 παραγωγούς, εκδόθηκαν προσωρινά Δικαιώματα Βασικής Ενίσχυσης (ΔΒΕ).

Το υπόλοιπο ποσοστό (5,8%) αφορά αιτήσεις παραγωγών οι οποίοι:

- είτε κρίθηκαν ως μη ενεργοί γεωργοί (0,8%),

-είτε δήλωσαν συνολικές εκτάσεις μικρότερες των 4 στρεμμάτων (2,9%),

-είτε κρίθηκαν, για διάφορες αιτίες, μη δικαιούχοι ΔΒΕ με βάση το νέο κανονιστικό πλαίσιο (2,7%).

Όσοι παραγωγοί από τους παραπάνω κρίθηκαν μη δικαιούχοι με βάση το κριτήριο του ενεργού γεωργού ή λόγω μη ταυτοποίησης των στοιχείων τους θα έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτημα αναθεώρησης εφόσον το επιθυμούν.

2. Υπάρχουν παραγωγοί για τους οποίους εκδόθηκαν Δικαιώματα Βασικής Ενίσχυσης αλλά δεν πιστώθηκε στους λογαριασμούς τους η 1^η δόση της εκκαθάρισης  Βασικής Ενίσχυσης;

Από το σύνολο των 676.000 παραγωγών για τους οποίους εκδόθηκαν προσωρινά Δικαιώματα Βασικής Ενίσχυσης, πιστώθηκε τη Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου το 90% της εκκαθάρισης της βασικής ενίσχυσης στους λογαριασμούς των 564.000 παραγωγών.

Από τους υπόλοιπους 112.000 παραγωγούς που δεν έλαβαν την 1^η δόση της Βασικής Ενίσχυσης:

-Η μεγάλη πλειοψηφία (περίπου 90.000 παραγωγοί) δικαιούνται βασική ενίσχυση μικρότερη των 250 ευρώ και ο κοινοτικός κανονισμός δεν επιτρέπει την καταβολή της. Οι παραγωγοί αυτοί, εάν είτε με την καταβολή του «πρασινίσματος» είτε και με την χορήγηση των συνδεδεμένων ενισχύσεων, συμπληρώσουν τα 250 ευρώ ως δικαιούμενη ενίσχυση, θα εισπράξουν στο ακέραιο τα χρήματά τους. Εάν δεν συμπληρώνουν τα 250 ευρώ, τότε, με βάση τον κανονισμό δεν θα εισπράξουν ενίσχυση, όπως συνέβαινε μέχρι και πέρυσι, με το προηγούμενο καθεστώς, για τους παραγωγούς που εδικαιούντο ενίσχυση μέχρι 200 ευρώ.

-Για τους υπόλοιπους περίπου 22.000 παραγωγούς βρίσκεται σε εξέλιξη ο έλεγχος τόσο των αιτημάτων μεταβολών δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης όσο και ο έλεγχος για τον “ενεργό γεωργό” από το Υπουργείο Οικονομικών. Όσους εμπίπτουν σε αυτές τις κατηγορίες ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν μπορεί να τους συμπεριλάβει στην πληρωμή και θα τους ενημερώσει σχετικά με την ολοκλήρωση των ελέγχων, οπότε θα πάρουν τότε τα χρήματα που δικαιούνται.

3. Υπάρχουν παραγωγοί οι οποίοι είδαν στους λογαριασμούς τους λιγότερα χρήματα από εκείνα που υπολόγιζαν ότι θα πάρουν ή από εκείνα που είχαν πάρει πέρυσι;

Η εφετινή είναι η πρώτη χρονιά εφαρμογής της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Κοινότητας και ο υπολογισμός του πλήθους των δικαιωμάτων και της αξίας κάθε δικαιώματος έγινε από την αρχή, σε εντελώς διαφορετική βάση από ότι ίσχυε με την προηγούμενη ΚΑΠ. Κάθε σύγκριση είναι άτοπη, ωστόσο ορισμένες χρήσιμες πληροφορίες είναι οι εξής:

- Ο προϋπολογισμός της  νέας ΚΑΠ, δηλαδή τα διαθέσιμα κονδύλια για τις ενισχύσεις των παραγωγών, είναι λιγότερα από εκείνα της «παλιάς» ΚΑΠ περίπου κατά 15%. Συνεπώς υπάρχει μια μείωση των ενισχύσεων «από την πηγή».

-Με τη νέα ΚΑΠ, καταργείται το καθεστώς της ενιαίας ενίσχυσης και θεσπίζονται νέα καθεστώτα. Το μεγαλύτερο ποσοστό της κοινοτικής χρηματοδότησης περίπου το 85% του εθνικού ανωτάτου ορίου  χωρίζεται στη βασική ενίσχυση (περίπου το 55%) και στην ενίσχυση που συναρτάται με τις φιλοπεριβαλλοντικές πρακτικές, το λεγόμενο «πρασίνισμα», που είναι το υπόλοιπο 30%.  Οι εν λόγω ενισχύσεις αφορούν στο σύνολο των παραγωγών. Επιπλέον υπάρχουν για συγκεκριμένες κατηγορίες αγροτών, οι συνδεδεμένες ενισχύσεις και οι ενισχύσεις για τους νέους αγρότες.

- Η 1^η δόση που πιστώθηκε τη Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου στους λογαριασμούς είναι το 90% της εκκαθάρισης της βασικής ενίσχυσης, δηλαδή το 90% του 60% κατ΄ αντιστοιχία της ενιαίας ενίσχυσης. Συνεπώς ο παραγωγός έλαβε το 54% της ενιαίας ενίσχυσης. Το υπόλοιπο 46% θα το εισπράξει με την καταβολή του «πρασινίσματος» που υπολογίζεται να καταβληθεί τον Φεβρουάριο. Ορισμένες κατηγορίες αγροτών θα πάρουν επιπλέον και τις συνδεδεμένες ενισχύσεις τους ή τις ενισχύσεις για νέους αγρότες.

-Οι διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται ανά περιοχή ή ανά καλλιέργεια σε σχέση με ότι εισέπραττε ο παραγωγός με το προηγούμενο καθεστώς, πέραν του μικρότερου προϋπολογισμού της ΚΑΠ που προαναφέρθηκε, οφείλονται σε επιλογές που έγιναν από τη χώρα μας όσον αφορά τον τρόπο εφαρμογής της ΚΑΠ, όπως για παράδειγμα στην επιλογή να χωριστεί η χώρα σε τρείς περιφέρειες (αροτραία, δενδρώδεις, βοσκότοποι) κ.λπ. Οι επιλογές αυτές έχουν συγκεκριμένες συνέπειες (δυσμενείς για κάποιες καλλιέργειες και κάποιες περιοχές και ευνοϊκές για άλλες) οι οποίες ήταν γνωστές, χωρίς όμως να είναι καταλυτικές. Σε κάθε περίπτωση, οι επιλογές αυτές έγιναν από τις προηγούμενες κυβερνήσεις και όχι από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

- Οι νεοεισερχόμενοι στο επάγγελμα αγρότες εμφανίζονται να εισπράττουν μικρότερα ποσά από τους «παλιούς» αγρότες  που έχουν την ίδια καλλιέργεια, στην ίδια περιοχή, ιδίως τα πρώτα χρόνια εφαρμογής της νέας ΚΑΠ. Είναι πράγματι μια αδικία που προέρχεται – και αυτή -  από επιλογές που έγιναν σε εθνικό επίπεδο όσον αφορά τον τρόπο εφαρμογής της ΚΑΠ, επιλογές ωστόσο που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ βρήκε ήδη αποφασισμένες. Στο πλαίσιο του νέου Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης το υπουργείο έχει περιλάβει ειδικά μέτρα ενίσχυσης των νέων αγροτών καθώς τους θεωρεί ως την ατμομηχανή που μπορεί να οδηγήσει τον αγροτικό τομέα στην ανάπτυξη.

-Η ίδια η αρχιτεκτονική της νέας ΚΑΠ σε εθνικό επίπεδο (η χώρα μας «έστησε» δυστυχώς ένα από τα πλέον περίπλοκα συστήματα εφαρμογής της νέας ΚΑΠ) δημιουργεί γραφειοκρατία και καθυστερήσεις.  Παρόλα αυτά, καταβλήθηκε έγκαιρα η 1^η δόση της εκκαθάρισης Βασικής Ενίσχυσης μέσα στις πρώτες μέρες του Δεκεμβρίου, τη στιγμή που οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν ακόμα πληρώσει τις ενισχύσεις. Το κυριότερο είναι όμως ότι τηρούνται όλες οι νόμιμες διαδικασίες, με βάση τον κοινοτικό κανονισμό, ώστε να αποφευχθούν νέα πρόστιμα και καταλογισμοί που έχουν εξελιχθεί σε «κατάρα» για τον αγροτικό τομέα. Η μείωση του προϋπολογισμού της ΚΑΠ κατά 15% ωχριά σε σχέση με τις απώλειες που δημιούργησε κατά τις παλαιότερες χρήσεις η επιβολή προστίμων και καταλογισμών από την Ε.Ε., απώλειες που εντέλει τις επιβαρύνεται ο Έλληνας αγρότης και ο Έλληνας φορολογούμενος.

Μια μέρα νωρίτερα το Agronews έγραφε τα εξής:

Ό, τι του φανεί του λωλοστεφανή με τις πληρωμές ενιαίας ενίσχυσης

Φουντώνει αντί να καταλαγιάζει η οργή των συντελεστών της αγροτικής παραγωγής όσο περνούν οι ώρες και ολοένα και περισσότεροι αγρότες τσεκάρουν το λογαριασμό τους, βλέποντας να έχουν λάβει είτε κουτσουρεμένα τα ποσά της α’ δόσης ενιαίας ενίσχυσης, είτε έχουν αποκλειστεί εντελώς.

Το μέγεθος του μπερδέματος που φαίνεται να ξεφεύγει από τα όρια των μικρολαθών μαρτυρά και η όλο νόημα ανάρτηση της πρώην αντιπροέδρου του οργανισμού που είναι επιφορτισμένος με τις πληρωμές (ΟΠΕΚΕΠΕ), Δήμητρας Χαλικιά, νυν γραμματέα διαχείρισης πόρων στο υπουργείο Εργασίας.

«Μοιράστηκαν τα νέα δικαιώματα για τη νέα ΚΑΠ από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. ''Παρουσιάστηκαν'' πολλά μα πάρα πολλά προβλήματα σε ΟΛΗ την ύπαιθρο . Δίνω κάποια παραδείγματα : ΝΕΟΣ κτηνοτρόφος με 475 ζωικές μονάδες λαμβάνει 4.000 ευρώ. Παλαιότερος κτηνοτρόφος με 7 ζωικές μονάδες λαμβάνει 80.000 (ναι ογδόντα χιλιάδες ευρώ)», σημειώνει το πρώην ανώτατο στέλεχος του ΟΠΕΚΕΠΕ. 

Δεν παραλείπει να ζητήσει αλλαγές στο μηχανισμό του οργανισμού: «Τα κεφάλια των συγκεκριμένων διευθυντών του ΟΠΕΚΕΠΕ πότε θα πέσουν; Πότε έτρεξαν εικονική πληρωμή για να δουν τι θα γίνει; Ποιες/ποιοι είναι αυτές και αυτοί που ξεφτιλίζουν έτσι την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ; Πόσο καιρό θα κωφεύουν κάποιoι;»

Αντιπροσωπευτικά του «κουρνιαχτού» που έχει σηκώσει στην ύπαιθρο μια διαδικασία εδώ και αρκετά χρόνια γίνονταν ομαλά, κατά τις πλείστες των περιπτώσεων έχει δώσει λαβή για σχόλια εκ μέρους των παραγωγών, που διαμαρτύρονται προς πάσα κατεύθυνση. 

Αλλά και τα σχόλια που αναρτούν οι αναγνώστες του AgroNews είναι σαφώς ενδεικτικά της απογοήτευσης και της αγανάκτησης των παραγωγών, που άλλα περίμεναν να δουν στους λογαριασμούς τους και άλλα ποσά είδαν τελικά.

«Δεν ξέρω αν θα πρέπει να κλάψω ή να γελασω με αυτό που είδα στον λογαριασμό, έρχεται και ο Ελγα με το ΟΓΑ από πίσω και μας από τελειώσαμε. Με 150 στρέμματα με μείναν 700 τα λιπάσματα να πλήρωσε τα καυσιμα...... Πρώτη φορά αριστερά», λέει ο Χρήστος, ενώ η Βασιλική γράφει: «ποια δικαιώματα, 100 πρόβατα και 200 στρέμματα καλλιέργειες και μπήκαν στην τράπεζα 1.500 ευρώ με σύνολο δικαιωμάτων 26, ενώ γιαγιά με σύνολο δικαιωμάτων 0,55 θα πάρει 3.500 ευρώ». 

Νωρίτερα το AgroNews έγραφε:

Με λειψό τσεκ 1 στους 4 και με παρακρατήσεις

Περί τους 564.624 παραγωγούς και ένα ποσό της τάξης των 1.010.217.964,51 ευρώ περιλαμβάνει η διαδικασία πληρωμής της πρώτης δόσης της ενιαίας ενίσχυσης. Αυτό σημαίνει ότι χωρίς προκαταβολή του τσεκ παραμένει 1 στους 4 αγρότες.

Την ίδια στιγμή μεγάλο είναι το πρόβλημα σε ότι αφορά τους συμψηφισμούς, που ήδη έσπευσαν να κάνουν οι φορείς στους οποίους οι αγρότες έχουν οφειλές, με πρώτους τον ΟΓΑ και τον ΕΛΓΑ. 

Σημειωτέον ότι η πίστωση της ενιαίας ενίσχυσης γίνεται μέχρι στιγμής μόνο από την τράπεζα Πειραιώς, ενώ στις υπόλοιπες τράπεζες τα ποσά αναμένεται να εμφανιστούν από το απόγευμα της Τρίτης και μετά.

Μια μέρα νωρίτερα το Agronews έγραφε τα εξής:

Δευτέρα μετά τις 8μμ η προκαταβολή, για ΕΛΓΑ οι πρώτοι συμψηφισμοί

Υπό το φόβο του… λογισμικού, κινείται η διαδικασία των πληρωμών της ενιαίας ενίσχυσης, με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης να επιλέγει αυτή τη φορά τη μέθοδο της άτυπης ενημέρωσης και όχι της επίσημης ανακοίνωσης για να πει ότι… τα όποια χρήματα θα είναι διαθέσιμα στους λογαριασμούς των παραγωγών το απόγευμα της Δευτέρας 7 Δεκεμβρίου, δηλαδή μέχρι σήμερα το βράδυ.

Σημειωτέον ότι, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες δόθηκε εντολή από το υπουργείο για την προετοιμασία της πληρωμής από την τράπεζα Πειραιώς και αναμένονται από ώρα σε ώρα οι καταστάσεις με τα ονόματα και τα ποσά των δικαιούχων.

Εν τω μεταξύ η ενημέρωση από τους αγρότες λέει ότι, άρχισαν οι παρακρατήσεις.

Η άτυπη ενημέρωση έχει ως εξής:

«Σύμφωνα με την ενημέρωση από τον αρμόδιο οργανισμό ΟΠΕΚΕΠΕ, σήμερα 7 Δεκεμβρίου θα πιστωθεί στους λογαριασμούς των δικαιούχων αγροτών της χώρας το 90% της βασικής ενίσχυσης.

Με βάση τις εκτιμήσεις του Οργανισμού και της Τράπεζας Πειραιώς, τα χρήματα θα είναι διαθέσιμα από τις απογευματινές ώρες και μετά».

Είναι σαφές ότι οι πολλές φορές «άκυρο» που έχουν ακουσθεί μέχρι σήμερα σε σχέση με τα χρονοδιαγράμματα πληρωμών των παραγωγών κάνουν και τον ίδιο τον υπουργό διστακτικό να αναλάβει ευθύνη, επικαλούμενος (και ο ίδιος) ενημέρωση από τον αρμόδιο οργανισμό (ΟΠΕΚΕΠΕ).

Μεγάλη βέβαια είναι η σύγχυση που υπάρχει σε ότι αφορά το ύψος της προκαταβολής, αφού «το 90% της βασικής ενίσχυσης» που αναφέρεται συνεχώς (και σήμερα) από την πλευρά του υπουργείου, είναι παραπλανητικό και δεν σημαίνει το 90% των χρημάτων που έχουν να λαβαίνουν οι δικαιούχοι αλλά μετά βίας το 50%, δηλαδή τα μισά απ’ αυτά.

Σημειωτέον ότι με βάση τον κανονισμό της νέας ΚΑΠ η «βασική ενίσχυση» αντιστοιχεί στο 60% των άμεσων ενισχύσεων, δηλαδή του συνόλου του τσεκ και επ’ αυτού οι αγρότες έχουν να περιμένουν μέχρι το βράδυ το 90% και επί της ουσίας κάτι λιγότερο από τα μισά λεφτά. Εκτός πληρωμής θα είναι το «πρασίνισμα» που αντιστοιχεί στο 30%, οι συνδεδεμένες (8%) και το πριμ των νέων γεωργών (2%).

Eν τω μεταξύ συνεχίζονται οι αντιδράσεις αγροτών από όλη τη χώρα στο αντίκρισμα των προσωρινών δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης που έχουν αναρτηθεί στο υπό διάλυση μηχανογραφικό σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ. Οι μεγαλύτερες αντιδράσεις προέρχονται από τους νεοεισερχόμενους στο σύστημα των ενισχύσεων, καθώς ξεκινούν με ένα πολύ μικρό ποσοστό του μέσου όρου της ενίσχυσης που προβλέπεται για τις αντίστοιχες κατηγορίες (αροτραία, μόνιμες, βοσκοτόπια) και διαχέονται σε όλο το φάσμα των δικαιούχων.















Από το βράδυ της Δευτέρας, οι αγρότες άρχισαν να λαμβάνουν μηνύματα στα κινητά από τον ΟΠΕΚΕΠΕ ότι πιστώθηκαν οι λογαριασμοί τους και αναφέρονται και τα ποσά.

Όπως όλα δείχνουν μετά την αποψινή πληρωμή και εφόσον τελικά αυτή καταστεί δυνατή, έρχεται νέος κύκλος ακόμα μεγαλύτερων αντιδράσεων, οι οποίες έχουν να κάνουν μ’ αυτό που ο κάθε δικαιούχος αγρότης περίμενε σαν πίστωση στο λογαριασμό του και μ’ αυτό που τελικά πιστώνεται.