Η ισχυρή ζήτηση για τα προϊόντα του κλάδου, από µεταποιητικές επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, που σε παγκόσµια κλίµακα έχει δηµιουργήσει µια αγορά αξίας άνω των 20 δισ. δολαρίων, έχει «πυροδοτήσει» µια στροφή των παραγωγών προς την καλλιέργειά τους και στην Ελλάδα. Ειδικά δε, τα τελευταία λίγα χρόνια, προσελκύει το ενδιαφέρον και νέων ανθρώπων, οι οποίοι αποφασίζουν να βιοποριστούν στον πρωτογενή τοµέα
Παρά τους ανοδικούς ρυθµούς ανάπτυξης του χώρου, η βάση εκκίνησής του είναι πολύ χαµηλά –γειτονικές χώρες, αλλά όχι µόνο, έχουν µεγάλη παράδοση στην καλλιέργεια αυτών- µε αποτέλεσµα οι επιδόσεις τους να είναι δυσανάλογα µικρές, συγκριτικά µε τις δυνατότητες που παρέχονται από την πλούσια βιοποικιλότητα της ελληνικής γης, η οποία εν πολλοίς είναι ενδηµική και φηµίζεται στο εξωτερικό για την υψηλή της ποιότητα.
Μόλις 2.000 στρέµµαταΕνδεικτικό της δυσαρµονίας αυτής, είναι το γεγονός ότι, ενώ η Ελλάδα φιλοξενεί πάνω από το 45% της χλωρίδας της Ευρώπης και στην επιφάνειά της φύονται περισσότερα από 5.700 είδη φυτών, πολλά εκ των οποίων είναι ενδηµικά, οι συνολικές καλλιεργήσιµες εκτάσεις µε αρωµατικά φυτά και φαρµακευτικά βότανα, δεν ξεπερνούν τα 20.000 στρέµµατα. Ωστόσο στις ΗΠΑ, την πιο µεγάλη αγορά του κλάδου, τα ελληνικά προϊόντα µολονότι χαίρουν εκτίµησης, έχουν πολύ περιορισµένη παρουσία
Στις επισηµάνσεις αυτές προέβησαν διακεκριµένοι επιστήµονες κι έµπειροι επαγγελµατίες του κλάδου σε ηµερίδα µε θέµα «Η χρήση των φυσικών προϊόντων στην κοσµητολογία και τη φαρµακευτική: Τάσεις, ευκαιρίες και προοπτικές» που οργάνωσε στις 9 Μαΐου, η Αµερικανική Γεωργική Σχολή της Θεσσαλονίκης
Καλύτερη τύχη µέσων των ΟµάδωνΚοινή συνισταµένη των οµιλητών, όπως ο δρ Χρήστος Βασιλικιώτης, καθηγητής στο Κολέγιο Περρωτής και η οµότιτλή του Πασχαλίνα Χατζοπούλου, επικεφαλής στο τµήµα αρωµατικών του ΕΛΓΟ ∆ήµτηρα στη Θεσσαλονίκη, ήταν ότι η καλλιέργεια των συγκεκριµένων βοτάνων αποτελεί µια δραστηριότητα µε προοπτικές στη χώρα µας, η οποία µπορεί να είναι και βιώσιµη, εφόσον πληρούνται κάποιοι όροι
Η ενασχόληση µε το χώρο, όπως τονίστηκε απαιτεί χρόνο, ενηµέρωση, καλή προετοιµασία, υποµονή κι επιµονή, αλλά και συνέργιες µέσω Οµάδων Παραγωγών για να αυξηθούν οι παραγόµενες ποσότητες, ώστε µε την τυποποίηση, την πιστοποίηση και την ποιοτική συσκευασία των τελικών προϊόντων, να µπορούν να στηριχθούν και οι εξαγωγές
Τα αρωµατικά φυτά είναι προϊόντα που αφήνουν κέρδος στον παραγωγό, υπό τον όρο ότι θα τηρούνται οι κανόνες και οι αρχές της ποιοτικής παραγωγής, εκτίµησε η ∆ρ. Πασχαλίνα Χατζοπούλου, τονίζοντας ότι βασική προϋπόθεση για την είσοδο και κυρίως την εδραίωση των προϊόντων αυτών σε αγορές του εξωτερικού, είναι η καλλιέργειά τους το δυνατό, µε βιολογικό τρόπο, να τυποποιούνται και να είναι και υψηλής ποιότητας
«Η παραγωγή πρέπει να συνδυαστεί οπωσδήποτε και µε τη µεταποίηση γιατί εκεί υπάρχει η υψηλή προστιθέµενη αξία», τόνισε χαρακτηριστικά και αφού υπογράµµισε την πολύ καλή φήµη –όπως είπε- των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό, σηµείωσε πως «δυστυχώς οι καλλιεργήσιµες εκτάσεις και τα είδη, είναι πολύ λίγα»
Εστιάζοντας στο αυξηµένο ενδιαφέρον που καταδεικνύεται για το αντικείµενο, η οµιλήτρια δήλωσε ότι οφείλεται στο ότι υπάρχουν πολλαπλές επιλογές διάθεσης της παραγωγής, στη φαρµακοβιοµηχανία, την κοσµητολογία, την αρωµατοποιία, τη βιοµηχανία τροφίµων κ.λπ.
«Το πρώτο βήµα που απαιτείται να γίνει, είναι µια σφαιρική µελέτη για την καλλιέργεια και την παραγωγή µέσα από µια έρευνα αγοράς, ακολούθως να διερευνηθεί κατά πόσο µπορεί να καλλιεργηθεί πάνω από ένα είδος, να εξεταστεί ο ενδεδειγµένος µηχανολογικός εξοπλισµός, να επιλεγεί κατάλληλο πολλαπλασιαστικό υλικό για µια ποιοτική παραγωγή κι επίσης χρειάζεται µεγάλη προσοχή και στα µετασυλλεκτικά στάδια», εξήγησε η κυρία Χατζοπούλου.
Κρίσιμα τα τρία πρώτα χρόνια της καλλιέργειαςΤον πρώτο χρόνο είναι βασικό ο καλλιεργητής να επικεντρωθεί στη σωστή διαχείριση των χωραφιών, γιατί είναι καθοριστικής σηµασίας να καταπολεµηθούν τα ζιζάνια που συνιστούν το σοβαρότερο πρόβληµα στην καλλιέργεια των αρωµατικών και υποβαθµίζουν την ποιότητά τους. Τη δεύτερη χρονιά µπορεί να γίνει η εγκατάσταση κι από την τρίτη και µετά πρέπει να αναµένεται καλή στρεµµατική απόδοση και έσοδα «δεδοµένου ότι πρόκειται για µια µακροχρόνια επένδυση»
∆ίδοντας έναν «οδικό χάρτη» µε πρακτικές συµβουλές προς τους εν δυνάµει καλλιεργητές, ο κ. Βασιλικιώτης πρότεινε να επιλέγεται φυτό, το οποίο να προσοµοιάζει µε τα αυτοφυή της περιοχής εγκατάστασης του αγρού, γιατί έτσι µεγιστοποιούν οι πιθανότητες να πιάσει η καλλιέργεια και να αποδώσει µεγάλες στρεµµατικές παραγωγές. Ακολούθως επιβάλλεται η διενέργεια εδαφολογικής ανάλυσης αφενός για να γίνει η σωστή επιλογή είδους φυτού κι αφετέρου για να επιχειρηθεί τυχόν διόρθωση στο χώρο, µε προσθήκη στοιχείων που του λείπουν. Χρειάζεται και διαθεσιµότητα νερού για το στάδιο της εγκατάστασης των φυτών, όσο κι αργότερα αφού «1-2 ποτίσµατα το καλοκαίρι βοηθούν στην αύξηση της παραγωγής, χωρίς να επηρεάζουν την ποιότητά της». Σε επίπεδο προετοιµασίας του χωραφιού δήλωσε ότι αρκεί η βασική λίπανση, τόνισε ότι χρειάζεται κι εδαφοκάλυψη και χαρακτήρισε µείζον το θέµα του πολλαπλασιαστικού υλικού, το οποίο πρέπει να είναι πιστοποιηµένο και να έχουµε και το επιστηµονικό του όνοµα. Για την άρδευση, τέλος, είπε πως ο ενδεδειγµένος τρόπος είναι η στάγδην
Καταλήγοντας ο οµιλητής εξέφρασε την εκτίµηση ότι σε ό,τι αφορά την έκταση που θα πρέπει να έχει η καλλιέργεια, στην αρχή τουλάχιστον τόνισε πως ενδείκνυται µια πιλοτική δραστηριοποίηση, µε 4-6 στρέµµατα και σε δεύτερο στάδιο, αφού εµπεδωθούν τα µυστικά της, να επιχειρηθεί επέκταση στα 25-30 στρέµµατα και µε 5 έως 7 διαφορετικά είδη (το κάθε είδος πάνω από 2 στρέµµατα), ικανό µέγεθος για µια βιώσιµη επιχείρηση
Η αλόγιστη συλλογή απειλεί με αφανισμό πολλά είδη Ανοικτή πληγή που πρέπει να κλείσει άµεσα, χαρακτήρισαν οι οµιλητές της εκδήλωσης τη συλλογή αρωµατικών και βοτάνων από την ελεύθερη φύση. Ο κ. Βασιλικιώτης είπε ότι αποτελεί ένα σοβαρό πρόβληµα που θέτει ήδη σε κίνδυνο αφανισµού ορισµένα από τα απειλούµενα είδη φυτών της ελληνικής υπαίθρου, ενώ και η κ. Χατζοπούλου επέσεισε την ίδια απειλή, κάνοντας λόγο για αλόγιστη συλλογή και πως θα πρέπει να περιφρουρηθεί µε κάθε τρόπο η εφαρµογή του νόµου που απαγορεύει το µάζεµά τους για εµπορική χρήση. Ο αναπληρωτής διευθυντής συνεχιζόµενης εκπαίδευσης και συµβουλευτικής του κολεγίου Perrotis Ευάγγελος Βέργος χαρακτήρισε «θησαυρό» τον πλούτο των αρωµατικών φυτών της ελληνικής χλωρίδας και ζήτησε µέσα από µια εξισορροπηµένη εκµετάλλευση από κοινού µε την καινοτοµία «να τον αξιοποιήσουµε µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο, γιατί σε άλλη περίπτωση κινδυνεύουµε να τον χάσουµε»
Υπερέχει η ελληνική ύπαιθροςΣτην ποιοτική ανωτερότητα των ελληνικών µελιών, αναφέρθηκε από την πλευρά του ο επιστηµονικός συνεργάτης στο εργαστήριο µελισσοκοµίας του ΑΠΘ Γ. Γκόρας, αποδίδοντας αυτήν, ακριβώς, την υπεροχή στην πλούσια βιοποικιλότητα της ελληνικής φύσης. Τόνισε, ακόµη, ότι η κρυστάλλωση του µελιού δεν αποτελεί ένδειξη αγνότητας ή νοθείας, ότι το χρώµα του διαφέρει, ανάλογα µε τη βοτανική προέλευση του νέκταρ ή των µελιτωδών εκκρίσεων και πως τα σκούρα µέλια είναι πιο θρεπτικά από τα ανοιχτόχρωµα, επειδή περιέχουν περισσότερα ιχνοστοιχεία. Στα σούπερ µάρκετ, ωστόσο, όπως εξήγησε, ο χρωµατισµός είναι ίδιος σε όλα τα µέλια γιατί συνήθως αποτελούν µείγµατα µελιών, ενώ παρότρυνε «να µην αγοράζουµε από πλανόδιους, γιατί δεν είναι µέλι».
Την καλλιέργεια της λεβάντας ανέλυσε ο καλλιεργητής κ. Αντωνόπουλος, τις δράσεις του κέντρου ελιάς Κρίνος ο γενικός του διευθυντής Αθ. Γκέρτσης και η ηµερίδα ολοκληρώθηκε µε την παρουσίαση από την κ. Ναταλία Μπαλάφα της κοινωνικής δράσης Αγροπαράγω που αποσκοπεί στη δικτύωση των γεωργών και κτηνοτρόφων για την καλύτερη προώθηση των συµφερόντων και προϊόντων τους
Παρά τους ανοδικούς ρυθµούς ανάπτυξης του χώρου, η βάση εκκίνησής του είναι πολύ χαµηλά –γειτονικές χώρες, αλλά όχι µόνο, έχουν µεγάλη παράδοση στην καλλιέργεια αυτών- µε αποτέλεσµα οι επιδόσεις τους να είναι δυσανάλογα µικρές, συγκριτικά µε τις δυνατότητες που παρέχονται από την πλούσια βιοποικιλότητα της ελληνικής γης, η οποία εν πολλοίς είναι ενδηµική και φηµίζεται στο εξωτερικό για την υψηλή της ποιότητα.
Μόλις 2.000 στρέµµαταΕνδεικτικό της δυσαρµονίας αυτής, είναι το γεγονός ότι, ενώ η Ελλάδα φιλοξενεί πάνω από το 45% της χλωρίδας της Ευρώπης και στην επιφάνειά της φύονται περισσότερα από 5.700 είδη φυτών, πολλά εκ των οποίων είναι ενδηµικά, οι συνολικές καλλιεργήσιµες εκτάσεις µε αρωµατικά φυτά και φαρµακευτικά βότανα, δεν ξεπερνούν τα 20.000 στρέµµατα. Ωστόσο στις ΗΠΑ, την πιο µεγάλη αγορά του κλάδου, τα ελληνικά προϊόντα µολονότι χαίρουν εκτίµησης, έχουν πολύ περιορισµένη παρουσία
Στις επισηµάνσεις αυτές προέβησαν διακεκριµένοι επιστήµονες κι έµπειροι επαγγελµατίες του κλάδου σε ηµερίδα µε θέµα «Η χρήση των φυσικών προϊόντων στην κοσµητολογία και τη φαρµακευτική: Τάσεις, ευκαιρίες και προοπτικές» που οργάνωσε στις 9 Μαΐου, η Αµερικανική Γεωργική Σχολή της Θεσσαλονίκης
Καλύτερη τύχη µέσων των ΟµάδωνΚοινή συνισταµένη των οµιλητών, όπως ο δρ Χρήστος Βασιλικιώτης, καθηγητής στο Κολέγιο Περρωτής και η οµότιτλή του Πασχαλίνα Χατζοπούλου, επικεφαλής στο τµήµα αρωµατικών του ΕΛΓΟ ∆ήµτηρα στη Θεσσαλονίκη, ήταν ότι η καλλιέργεια των συγκεκριµένων βοτάνων αποτελεί µια δραστηριότητα µε προοπτικές στη χώρα µας, η οποία µπορεί να είναι και βιώσιµη, εφόσον πληρούνται κάποιοι όροι
Η ενασχόληση µε το χώρο, όπως τονίστηκε απαιτεί χρόνο, ενηµέρωση, καλή προετοιµασία, υποµονή κι επιµονή, αλλά και συνέργιες µέσω Οµάδων Παραγωγών για να αυξηθούν οι παραγόµενες ποσότητες, ώστε µε την τυποποίηση, την πιστοποίηση και την ποιοτική συσκευασία των τελικών προϊόντων, να µπορούν να στηριχθούν και οι εξαγωγές
Τα αρωµατικά φυτά είναι προϊόντα που αφήνουν κέρδος στον παραγωγό, υπό τον όρο ότι θα τηρούνται οι κανόνες και οι αρχές της ποιοτικής παραγωγής, εκτίµησε η ∆ρ. Πασχαλίνα Χατζοπούλου, τονίζοντας ότι βασική προϋπόθεση για την είσοδο και κυρίως την εδραίωση των προϊόντων αυτών σε αγορές του εξωτερικού, είναι η καλλιέργειά τους το δυνατό, µε βιολογικό τρόπο, να τυποποιούνται και να είναι και υψηλής ποιότητας
«Η παραγωγή πρέπει να συνδυαστεί οπωσδήποτε και µε τη µεταποίηση γιατί εκεί υπάρχει η υψηλή προστιθέµενη αξία», τόνισε χαρακτηριστικά και αφού υπογράµµισε την πολύ καλή φήµη –όπως είπε- των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό, σηµείωσε πως «δυστυχώς οι καλλιεργήσιµες εκτάσεις και τα είδη, είναι πολύ λίγα»
Εστιάζοντας στο αυξηµένο ενδιαφέρον που καταδεικνύεται για το αντικείµενο, η οµιλήτρια δήλωσε ότι οφείλεται στο ότι υπάρχουν πολλαπλές επιλογές διάθεσης της παραγωγής, στη φαρµακοβιοµηχανία, την κοσµητολογία, την αρωµατοποιία, τη βιοµηχανία τροφίµων κ.λπ.
«Το πρώτο βήµα που απαιτείται να γίνει, είναι µια σφαιρική µελέτη για την καλλιέργεια και την παραγωγή µέσα από µια έρευνα αγοράς, ακολούθως να διερευνηθεί κατά πόσο µπορεί να καλλιεργηθεί πάνω από ένα είδος, να εξεταστεί ο ενδεδειγµένος µηχανολογικός εξοπλισµός, να επιλεγεί κατάλληλο πολλαπλασιαστικό υλικό για µια ποιοτική παραγωγή κι επίσης χρειάζεται µεγάλη προσοχή και στα µετασυλλεκτικά στάδια», εξήγησε η κυρία Χατζοπούλου.
Κρίσιμα τα τρία πρώτα χρόνια της καλλιέργειαςΤον πρώτο χρόνο είναι βασικό ο καλλιεργητής να επικεντρωθεί στη σωστή διαχείριση των χωραφιών, γιατί είναι καθοριστικής σηµασίας να καταπολεµηθούν τα ζιζάνια που συνιστούν το σοβαρότερο πρόβληµα στην καλλιέργεια των αρωµατικών και υποβαθµίζουν την ποιότητά τους. Τη δεύτερη χρονιά µπορεί να γίνει η εγκατάσταση κι από την τρίτη και µετά πρέπει να αναµένεται καλή στρεµµατική απόδοση και έσοδα «δεδοµένου ότι πρόκειται για µια µακροχρόνια επένδυση»
∆ίδοντας έναν «οδικό χάρτη» µε πρακτικές συµβουλές προς τους εν δυνάµει καλλιεργητές, ο κ. Βασιλικιώτης πρότεινε να επιλέγεται φυτό, το οποίο να προσοµοιάζει µε τα αυτοφυή της περιοχής εγκατάστασης του αγρού, γιατί έτσι µεγιστοποιούν οι πιθανότητες να πιάσει η καλλιέργεια και να αποδώσει µεγάλες στρεµµατικές παραγωγές. Ακολούθως επιβάλλεται η διενέργεια εδαφολογικής ανάλυσης αφενός για να γίνει η σωστή επιλογή είδους φυτού κι αφετέρου για να επιχειρηθεί τυχόν διόρθωση στο χώρο, µε προσθήκη στοιχείων που του λείπουν. Χρειάζεται και διαθεσιµότητα νερού για το στάδιο της εγκατάστασης των φυτών, όσο κι αργότερα αφού «1-2 ποτίσµατα το καλοκαίρι βοηθούν στην αύξηση της παραγωγής, χωρίς να επηρεάζουν την ποιότητά της». Σε επίπεδο προετοιµασίας του χωραφιού δήλωσε ότι αρκεί η βασική λίπανση, τόνισε ότι χρειάζεται κι εδαφοκάλυψη και χαρακτήρισε µείζον το θέµα του πολλαπλασιαστικού υλικού, το οποίο πρέπει να είναι πιστοποιηµένο και να έχουµε και το επιστηµονικό του όνοµα. Για την άρδευση, τέλος, είπε πως ο ενδεδειγµένος τρόπος είναι η στάγδην
Καταλήγοντας ο οµιλητής εξέφρασε την εκτίµηση ότι σε ό,τι αφορά την έκταση που θα πρέπει να έχει η καλλιέργεια, στην αρχή τουλάχιστον τόνισε πως ενδείκνυται µια πιλοτική δραστηριοποίηση, µε 4-6 στρέµµατα και σε δεύτερο στάδιο, αφού εµπεδωθούν τα µυστικά της, να επιχειρηθεί επέκταση στα 25-30 στρέµµατα και µε 5 έως 7 διαφορετικά είδη (το κάθε είδος πάνω από 2 στρέµµατα), ικανό µέγεθος για µια βιώσιµη επιχείρηση
Η αλόγιστη συλλογή απειλεί με αφανισμό πολλά είδη Ανοικτή πληγή που πρέπει να κλείσει άµεσα, χαρακτήρισαν οι οµιλητές της εκδήλωσης τη συλλογή αρωµατικών και βοτάνων από την ελεύθερη φύση. Ο κ. Βασιλικιώτης είπε ότι αποτελεί ένα σοβαρό πρόβληµα που θέτει ήδη σε κίνδυνο αφανισµού ορισµένα από τα απειλούµενα είδη φυτών της ελληνικής υπαίθρου, ενώ και η κ. Χατζοπούλου επέσεισε την ίδια απειλή, κάνοντας λόγο για αλόγιστη συλλογή και πως θα πρέπει να περιφρουρηθεί µε κάθε τρόπο η εφαρµογή του νόµου που απαγορεύει το µάζεµά τους για εµπορική χρήση. Ο αναπληρωτής διευθυντής συνεχιζόµενης εκπαίδευσης και συµβουλευτικής του κολεγίου Perrotis Ευάγγελος Βέργος χαρακτήρισε «θησαυρό» τον πλούτο των αρωµατικών φυτών της ελληνικής χλωρίδας και ζήτησε µέσα από µια εξισορροπηµένη εκµετάλλευση από κοινού µε την καινοτοµία «να τον αξιοποιήσουµε µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο, γιατί σε άλλη περίπτωση κινδυνεύουµε να τον χάσουµε»
Υπερέχει η ελληνική ύπαιθροςΣτην ποιοτική ανωτερότητα των ελληνικών µελιών, αναφέρθηκε από την πλευρά του ο επιστηµονικός συνεργάτης στο εργαστήριο µελισσοκοµίας του ΑΠΘ Γ. Γκόρας, αποδίδοντας αυτήν, ακριβώς, την υπεροχή στην πλούσια βιοποικιλότητα της ελληνικής φύσης. Τόνισε, ακόµη, ότι η κρυστάλλωση του µελιού δεν αποτελεί ένδειξη αγνότητας ή νοθείας, ότι το χρώµα του διαφέρει, ανάλογα µε τη βοτανική προέλευση του νέκταρ ή των µελιτωδών εκκρίσεων και πως τα σκούρα µέλια είναι πιο θρεπτικά από τα ανοιχτόχρωµα, επειδή περιέχουν περισσότερα ιχνοστοιχεία. Στα σούπερ µάρκετ, ωστόσο, όπως εξήγησε, ο χρωµατισµός είναι ίδιος σε όλα τα µέλια γιατί συνήθως αποτελούν µείγµατα µελιών, ενώ παρότρυνε «να µην αγοράζουµε από πλανόδιους, γιατί δεν είναι µέλι».
Την καλλιέργεια της λεβάντας ανέλυσε ο καλλιεργητής κ. Αντωνόπουλος, τις δράσεις του κέντρου ελιάς Κρίνος ο γενικός του διευθυντής Αθ. Γκέρτσης και η ηµερίδα ολοκληρώθηκε µε την παρουσίαση από την κ. Ναταλία Μπαλάφα της κοινωνικής δράσης Αγροπαράγω που αποσκοπεί στη δικτύωση των γεωργών και κτηνοτρόφων για την καλύτερη προώθηση των συµφερόντων και προϊόντων τους
