Πρόκειται για ένα συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα της Ε.Ε. σε συνεργασία με φορείς της Ελλάδας και της Ιταλίας που έχει στόχο την επεξεργασία και ανάπτυξη σχεδίων αντιμετώπισης της μεταφοράς και εγκατάστασης των κουνουπιών από μακρινές χώρες.
«Τα δεδομένα έχουν αλλάξει και απαιτούν να προσαρμοστούμε και εμείς πλέον πιο αποτελεσματικά σε αυτά. Έχουμε πλέον νέα είδη κουνουπιών τα οποία παλαιότερα δεν υπήρχαν, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά ούτε καν στην Ευρώπη. Αυτά τα κουνούπια μεταφέρονται πολύ εύκολα πλέον και μπορεί να εγκατασταθούν σε νέους βιότοπους αλλοιώνοντας την πανίδα και τη χλωρίδα και δημιουργώντας υγειονομικούς κινδύνους για τον άνθρωπο. Πρόκειται για οργανισμούς που διαθέτουν έξυπνους μηχανισμούς επιβίωσης και προσαρμογής. Eνα παράδειγμα είναι το ταξίδι του κουνουπιού τίγρη, το οποίο ήταν παντελώς άγνωστο στην Ελλάδα μέχρι το 2004 και για την Αθήνα μέχρι το 2008. Το συγκεκριμένο έχει παρατηρηθεί ότι γεννούσε τα αυγά του μέσα σε μεταχειρισμένα ελαστικά. Το εμπόριο μεταχειρισμένων ελαστικών από χώρες της Ασίας, όπως π.χ. η Ιαπωνία, οδήγησαν στην «εισαγωγή» του κουνουπιού Τίγρης στην Ευρώπη. Ακόμα, έχουν μεταφερθεί και μέσω διακοσμητικών από μπαμπού, τα οποία για να μεταφερθούν χρειάζονται νερό», περιγράφει ο Αντώνιος Μιχαηλάκης, ερευνητής εντομολόγος στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο και υπεύθυνος του έργου «Life Conops». Οπως λέει, το νερό είναι πολύ σημαντικό για την αναπαραγωγή και την επιβίωση του κουνουπιού, γι’ αυτό ο ίδιος και άλλοι ερευνητές που ασχολούνται με το συγκεκριμένο θέμα είδαν «με άλλο μάτι» τις πρόσφατες βροχοπτώσεις. «Μπορεί κανείς να γλιτώσει εντελώς από τα κουνούπια μόνο στην έρημο και εκεί δεν είναι σίγουρο», συμπληρώνει.
Ο κ. Μιχαηλάκης λέει αναφορικά με το πρόγραμμα που ξεκίνησε πέρυσι ότι για πρώτη φορά γίνεται προσπάθεια διαχείρισης του συγκεκριμένου προβλήματος αρχικά μέσω της πρόληψης. Στόχος του «Life Conops» είναι η δημιουργία ενός μηχανισμού που θα εντοπίζει την εμφάνιση επικίνδυνων κουνουπιών με τη βοήθεια ειδικών παγίδων και θα προλαμβάνει την εξάπλωσή τους. Θα εξετασθούν τα εντομοκτόνα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των κουνουπιών και παράλληλα θα γίνει προσπάθεια να αναπτυχθούν εντομοκτόνα φυτικής προέλευσης, με μικρότερες επιπτώσεις για το περιβάλλον. Θα συγκεντρωθούν και θα αξιολογηθούν δεδομένα όσον αφορά τη μετακίνηση των χωροκατακτητικών κουνουπιών, πρόβλεψη και εκτίμηση για το πώς αυτή μπορεί να επηρεαστεί από την κλιματική αλλαγή, κ.ο.κ. Το πιλοτικό πρόγραμμα προβλέπει την τοποθέτηση 12 πρωτότυπων παγίδων ελέγχου χωροκατακτητικών κουνουπιών σε ισάριθμες περιοχές «υψηλού κινδύνου» στην Ελλάδα και την Ιταλία.
Βασικότερη αφορμή για το συγκεκριμένο πρόγραμμα αποτέλεσε η τεράστια αναστάτωση που προκάλεσε η εμφάνιση στην Ευρώπη του κουνουπιού τίγρη, γνωστού για τους επιστήμονες ως «Aedes albopictus». Το συγκεκριμένο είδος είναι εν δυνάμει μεταφορέας σοβαρών ασθενειών, όπως ο δάγκειος πυρετός και ο ιός Chikungunya. Αυτό μπορεί να συμβεί σε περίπτωση που συνδυαστεί η παρουσία του κουνουπιού στον ίδιο χώρο με κάποιο άτομο που νοσεί. Η διαφορά του «τίγρη», η οποία αλλάζει αρκετά τα δεδομένα όσον αφορά την αντιμετώπισή του αλλά και τα προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει, είναι ότι δραστηριοποιείται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Σημαντική πληροφορία είναι το γεγονός ότι η εντονότερη δραστηριότητα του συγκεκριμένου είδους κουνουπιού έχει παρατηρηθεί σε περιοχές της Αττικής το διάστημα Σεπτέμβριος - Οκτώβριος και όχι τους καλοκαιρινούς μήνες, την περίοδο δηλαδή που κυρίως εφαρμόζονται τα σχέδια αντιμετώπισης των κουνουπιών.
