Επιπλέον, προτείνεται σειρά μέτρων απλοποίησης των γραφειοκρατικών διαδικασιών για την βελτίωση των προγραμμάτων.
Το θέμα πρόκειται να συζητηθεί στην προσεχή συνεδρίαση της Επιτροπής Γεωργίας, στις 21-22 Ιανουαρίου, με αφορμή την σύνταξη σχετικού σχεδίου έκθεσης από τον Βέλγο ευρωβουλευτή Μάρκ Ταραμπέλα, της ομάδας των Σοσιαλιστών, πάνω σε πρόταση που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 30 Ιανουαρίου 2014, που συγκεντρώνει σε ένα κοινό πλαίσιο τα δύο, χωριστά επί του παρόντος, προγράμματα για τα σχολεία, δηλαδή το πρόγραμμα υπέρ της κατανάλωσης οπωροκηπευτικών στο σχολείο και το πρόγραμμα υπέρ της κατανάλωσης γάλακτος στο σχολείο.
Ένα νέο δημοσιονομικό και νομικό κοινό πλαίσιο θα βελτιώσει και θα απλουστεύσει τις διοικητικές απαιτήσεις στο πλαίσιο των δύο υφισταμένων προγραμμάτων, θα μειώσει το χάσμα μεταξύ του κοινού για τα δύο προγράμματα στόχου - δηλαδή της βιώσιμης βελτίωσης των διατροφικών συνηθειών των παιδιών - και των δυσκολιών εφαρμογής, και θα συμβάλλει στην ενίσχυση του συντονισμού και της συνοχής μεταξύ των δύο προγραμμάτων, σύμφωνα με το σχέδιο έκθεσης.
Η συμμετοχή στο πρόγραμμα αυτό θα πρέπει να είναι εθελοντική για τα κράτη μέλη, όπως και στα προηγούμενα προγράμματα, αναφέρει ο συντάκτης του σχεδίου.
Αναλυτικότερα, όπως τονίζεται στο αιτιολογικό της, η φιλοσοφία της έκθεσης βασίζεται στην διαπίστωση των ανησυχητικών στατιστικών στοιχείων. Η κατανάλωση οπωροκηπευτικών και γάλακτος εξακολουθεί να μειώνεται παντού ανά την Ευρώπη. 33 εκατομμύρια παιδιά υποφέρουν από υπέρβαρος, ενώ οι έφηβοι καταναλώνουν κατά μέσον όρο μόνο 30 έως 50% της συνιστώμενης ημερήσιας μερίδας οπωροκηπευτικών.
Η προώθηση μιας υγιούς και ισορροπημένης διατροφής από την πλέον νεαρή ηλικία, παράλληλα με την εκπαίδευση των νέων πολιτών ώστε να αναγνωρίζουν τα τρόφιμα και την προέλευσή τους κρίνεται θεμελιώδους σημασίας, προκειμένου να εξοικειωθούν με την γεύση και την υφή τους και την προσέγγιση των νέων καταναλωτών με τους τοπικούς παραγωγούς. Μια υγιής και ισορροπημένη διατροφή αποτελεί απαραίτητο συμπλήρωμα της σωματικής δραστηριότητας και της καλής εφυδάτωσης που συνιστούν οι παιδίατροι, σύμφωνα με τον συντάκτη τους σχεδίου έκθεσης.
Κατόπιν τούτου, τα υποχρεωτικά εκπαιδευτικά μέτρα που προτείνει η Επιτροπή ως συνοδευτικά της διανομής οπωροκηπευτικών και γάλακτος στα σχολεία είναι ευπρόσδεκτα. Εκ των πραγμάτων, η έκθεση κρίνει ότι το νέο πρόγραμμα θα πρέπει να εκληφθεί συγχρόνως ως ένα πρόγραμμα διανομής και ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης στην σωστή διατροφή από την πιο νέα ηλικία.
Η νομική βάση της νέας πρότασης θα πρέπει να είναι το άρθρο 43, παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ που προβλέπει την τακτική νομοθετική διαδικασία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Η άποψη αυτή είναι σύμμορφη με την θέση που υποστηρίζει το Κοινοβούλιο αφότου τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας, σύμφωνα με την οποία η συναπόφαση εφαρμόζεται εν γένει στο σύνολο της νομοθεσίας της ΚΓΠ και οι εξαιρέσεις που εισάγει το άρθρο 43, παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ δεν αφορούν τα ουσιαστικά στοιχεία της νομοθεσίας αυτής. Η άποψη αυτή αντικατοπτρίζει επίσης την δήλωση που συνυπέγραψαν τα τρία θεσμικά όργανα στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της ΚΓΠ, σύμφωνα με την οποία ο συμβιβασμός σχετικά με την μεταρρύθμιση της ΚΓΠ δεν προδικάζει την θέση των θεσμικών οργάνων όσον αφορά την εμβέλεια του άρθρου 43, παράγραφος 3, ούτε την μελλοντική νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου επί του θέματος.
Στην πρότασή της, η Επιτροπή προτείνει να εστιαστεί η διανομή προϊόντων στα σχολεία σε δύο «βασικές κατηγορίες προϊόντων»: "νωπά οπωροκηπευτικά" και "γάλα".
Υπέρ του να δοθεί προτεραιότητα, στο μέτρο του δυνατού, στα προϊόντα που προέρχονται από την Ένωση και κυρίως στα τοπικά και εποχιακά προϊόντα, στα βιολογικά προϊόντα, στα σύντομα κυκλώματα διανομής και στα οφέλη για το περιβάλλον, τίθεται τόσο ο συντάκτης της έκθεσης, όσο και η Επιτροπή. Επιπλέον, είναι ουσιαστικής σημασίας να αυξηθεί η κατανάλωση οπωροκηπευτικών από τα παιδιά, σύμφωνα με τον εισηγητή.
Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στα νωπά προϊόντα, επειδή τα παιδιά χρειάζονται πολύ λιγότερη ενθάρρυνση προκειμένου να καταναλώσουν κομπόστες και χυμούς από ό,τι νωπά φρούτα. Οφείλουμε επίσης να υπογραμμίσουμε ότι τα παιδιά μαθαίνουν πιο εύκολα να τρων φρούτα και λαχανικά όταν είναι στο σχολείο, επειδή το παράδειγμα των συμμαθητών τους διευκολύνει την αποδοχή τους. Εστιάζοντας την διανομή στα νωπά οπωροκηπευτικά, η νέα πρόταση θα ανταποκριθεί σε έναν από τους στόχους των σχολικών προγραμμάτων, δηλαδή την επανεξοικείωση των παιδιών με την γεωργία και την υποστήριξη των τοπικών και ευρωπαίων παραγωγών.
Η παρατήρηση των διατροφικών συνηθειών των παιδιών της Ευρώπης στην σχολική ηλικία δείχνει συχνά ανεπαρκή πρόσληψη ασβεστίου, ενός θρεπτικού συστατικού που είναι σημαντικό, μεταξύ άλλων για την ανοργανοποίηση των οστών. Προκειμένου να εξασφαλισθεί η τακτική πρόσληψη ασβεστίου από τα παιδιά σχολικής ηλικίας και να προβλεφθούν υποκατάστατα του γάλακτος για όσα παρουσιάζουν δυσανεξία στην λακτόζη, θα πρέπει να εξουσιοδοτηθούν τα κράτη μέλη, υπό ορισμένους όρους, να επιτρέψουν την διανομή τυριού και γιαουρτιού, επειδή τα ένζυμά τους αφομοιώνουν την λακτόζη και προσφέρουν μια καλή εναλλακτική λύση για όσους δεν αγαπούν το γάλα λόγω της γεύσης του, το απορρίπτουν ή δυσκολεύονται να το χωνέψουν.
Για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, θα πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ του αντικειμενικού κριτηρίου του αριθμού παιδιών μεταξύ έξι και δέκα ετών σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό, που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό της ενίσχυσης που χορηγείται σε κάθε κράτος μέλος και το οποίο ορίζεται στο άρθρο 23 α "Δημοσιονομικές διατάξεις", παράγραφος 2, αφενός, και της ομάδας στόχου όπως ορίζεται στο άρθρο 22 του κανονισμού 1308/2013, αφετέρου.
Οι δικαιούχοι της ενίσχυσης δύνανται να είναι παιδιά των βρεφονηπιακών σταθμών ή άλλων ιδρυμάτων προσχολικής εκπαίδευσης, και παιδιά του δημοτικού, ακόμη και των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που διαχειρίζεται ή αναγνωρίζει η αρμόδια αρχή του κράτους μέλους, σύμφωνα με το σχέδιο έκθεσης.
Όσον αφορά τα κριτήρια και την κατανομή της ενίσχυσης μεταξύ των κρατών μελών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα διανομής οπωροκηπευτικών στο σχολείο, το σχέδιο συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής.
Αντίθετα, αναφορικά με το πρόγραμμα διανομής γάλακτος, κρίνεται ότι το ιστορικό κριτήριο δεν δύναται να εφαρμοσθεί στην Κροατία λόγω της πρόσφατης ένταξής της. Επιπλέον, θεωρείται ότι θα πρέπει να αντισταθμισθεί ο ενδεχόμενος άδικος χαρακτήρας του κριτηρίου αυτού με την θέσπιση ενός ελάχιστου ορίου ενίσχυσης ανά παιδί και ανά έτος. Πράγματι, σήμερα, ορισμένα κράτη μέλη δαπανούν λιγότερο του ενός ευρώ ανά παιδί και ανά έτος κατά την διανομή γάλακτος στα σχολεία.
Γενικότερα, ο συντάκτης ζητεί από την Επιτροπή να προβληματισθεί σχετικά με την θέσπιση πιο αντικειμενικών κριτηρίων στο μέλλον, βασιζόμενων σε στατιστικές κατανάλωσης ανά τύπο προϊόντος και ηλικιακή ομάδα.
Το σχέδιο εμμένει στην θεμελιώδη θέση που πρέπει να δοθεί στα εκπαιδευτικά μέτρα στο πλαίσιο του νέου προγράμματος. Επίσης, κρίνοντας ότι το νέο πρόγραμμα οφείλει να προτάσσει σαφώς τις φιλοδοξίες του όσον αφορά την εκπαίδευση των παιδιών στο θέμα της διατροφής, προτείνει να ορισθεί το μέρος του προϋπολογισμού που προορίζεται για τα εκπαιδευτικά μέτρα τουλάχιστον στο 15% του χρηματοδοτικού κονδυλίου των προγραμμάτων. Προβλέπεται η δυνατότητα χρηματοδότησης της διανομής και άλλων προϊόντων πλην των οπωροκηπευτικών, όπως των μεταποιημένων οπωροκηπευτικών, του ελαιόλαδου και του μελιού, μέσω των εκπαιδευτικών μέτρων.
Η ειδική έκθεση αριθ. 10 του Ελεγκτικού συνεδρίου του 2011, με τίτλο «Είναι αποτελεσματικά το πρόγραμμα διανομής γάλακτος στους μαθητές και το σχέδιο προώθησης της κατανάλωσης φρούτων στα σχολεία;», η μελέτη επιπτώσεων που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και οι διάφορες συναντήσεις με τους ενδιαφερόμενους φορείς (σχολεία, προμηθευτές προϊόντων, παραγωγοί) επεσήμαναν τον σημαντικό διοικητικό και οργανωτικό φόρτο που επιβάλλεται στα σχολεία που επιθυμούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα.
Επιπλέον, ο περιορισμός του καταλόγου των προς διανομή προϊόντων, που προτείνει η Επιτροπή και υποστηρίζει ο εισηγητής, θα επιτρέψει την περαιτέρω μείωση του οργανωτικού φόρτου.
Προκειμένου να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για τα σχολεία που συμμετέχουν στα δύο προγράμματα, το σχέδιο συνηγορεί υπέρ μια ενιαίας διαδικασίας υποβολής αιτήσεων και ενιαίων ελέγχων για τα σχολεία αυτά.
Πέραν τούτου, προκειμένου να εξασφαλισθεί η αποτελεσματική διαχείριση των προγραμμάτων, είναι προτιμότερο να αντικατασταθεί η ενίσχυση ανά "μερίδα" που προτείνει η Επιτροπή, με μία ενίσχυση ανά παιδί και ανά επιχείρηση διανομής, επειδή είναι δύσκολο να ελεγχθεί ότι οι ποσότητες που διανέμονται αντιστοιχούν στις προκαθορισμένες μερίδες.
Λαμβάνοντας υπόψη την προστιθέμενη ευρωπαϊκή αξία του προγράμματος, κρίνεται ότι θα πρέπει να ληφθούν συμπληρωματικά μέτρα ώστε να βελτιωθεί η ορατότητα του προγράμματος και να ενισχυθεί η ευαισθητοποίηση του κοινού στις επιδοτήσεις που χορηγεί η ΕΕ και στο ίδιο το πρόγραμμα.
Εκτός από την υποχρεωτική ανάρτηση των σχετικών πληροφοριών σε κάθε σχολείο που συμμετέχει στο πρόγραμμα, προτείνεται και η θέσπιση ενός λογοτύπου και μιας κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας στο πλαίσιο του νέου προγράμματος.
Το σχέδιο έκθεσης εδώ:
