«…Έχει ξεκινήσει η διαδικασία, έχει ληφθεί η απόφαση. Είναι στο νομοπαρασκευαστικό. Και η λύση που δώσαμε είναι αυτή που έχει δώσει και η ίδια η ζωή! Τόσα χρόνια η ελιά Καλαμών έφευγε ως Kalamata Olives. Κάποια στιγμή εμφανίστηκε το ΠΟΠ- Ελιές Καλαμών. Σαν πρώτο βήμα είναι η εγγραφή της Kalamata στον εθνικό κατάλογο, ως συνώνυμο της ποικιλίας Καλαμών. Αυτή είναι η απαρχή της λύσης, επομένως σε σύντομο χρονικό διάστημα δεν θα έχουμε κανένα πρόβλημα. Και νομίζω ότι δεν θα χρειαστεί να κάνετε περαιτέρω ενέργειες προκειμένου να υπερασπισθείτε το προϊόν το οποίο παράγετε…».
Με τα λόγια αυτά ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης Νίκος Αντώνογλου καθησύχασε τις ανησυχίες σχετικά με το τι μέλλει γενέσθαι με τις ελιές Καλαμών και τα τεράστια προβλήματα που έχει δημιουργήσει το ΠΟΠ και ο περιορισμός του στη Μεσσηνία, η οποία και διατηρεί ποσοστό της τάξης του 5% της εθνικής παραγωγής, με αποτέλεσμα η χώρα να στερείται κεφάλαια τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ.
Ο κ. Αντώνογλου, στη σύσκεψη με φορείς που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 26 Νοεμβρίου, στο Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας, στο πλαίσιο εκδηλώσεων του Δήμου Αγρινίου για την ελαιοκομία (ΕΛΑΙΑ 2016), αφού πρώτα άκουσε τις σχετικές παρατηρήσεις από τον πρόεδρο της Ένωσης Αγρινίου Θωμά Κουτσουπιά, τον πρόεδρο της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς Γιώργο Ντούτσια και εκπροσώπων πολλών άλλων φορέων, δεσμεύτηκε για άμεση λύση.
Η σύσκεψη εξελίχθηκε σε μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση για τον αγροτικό τομέα στην Αιτωλοακαρνανία και τις προοπτικές του, με τον πρόεδρο της Ένωσης Αγρινίου κ. Θωμά Κουτσουπιά να αναδεικνύει τη δυναμική της βρώσιμης ελιάς και τη συμβολή της στην τοπική και εθνική οικονομία, θέτοντας ταυτόχρονα τα μείζονα θέματα που απασχολούν τόσο τους παραγωγούς όσο και τους μεταποιητές.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο θέμα των αποζημιώσεων, καθώς φέτος η παραγωγή υπέστη τεράστιο πλήγμα απ’ το Γλοιοσπόριο. Εκτός απ' το τεράστιο θέμα των ζημιών στις ελιές, ο πρόεδρος της Ένωσης Αγρινίου έθεσε και το τεράστιο φέτος ζήτημα της ακαρπίας στα πυρηνόκαρπα. Ασφαλώς, ο κ. Κουτσουπιάς δεν παρέλειψε να θίξει το ζήτημα του ΕΛΓΑ και της πολιτικής που εφαρμόζει στην Αιτωλοακαρνανία. Παράλληλα, μιλώντας για τα νέα προγράμματα του ΠΑΑ, επεσήμανε την ανάγκη ένταξης του νομού σε πρόγραμμα απονιτροποίησης, ενώ εξήγησε ορισμένες στρεβλώσεις που υπάρχουν σε θέματα εξισωτικής, εγκατάστασης νέων γεωργών, βιολογικής γεωργίας κ.α. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο μείζον θέμα της επέκτασης του ΠΟΠ των ελιών Καλαμάτας, ποικιλία στην οποία η Αιτωλοακαρνανία έχει τη μισή παραγωγή της χώρας, δίχως όμως να απολαμβάνει τα προνόμια του θεσμού της Ονομασίας Προέλευσης, αλλά και στο εξίσου σημαντικό θέμα της αναγνώρισης της χονδροελιάς Αγρινίου. Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η τοποθέτησή του στην ημερίδα, όπου, αφού συνεχάρη τον Δήμο Αγρινίου και όλους τους συντελεστές για την καθιέρωση του άρτιου θεσμού των «ΕΛΑΙΑ» και αφού καλωσόρισε τον γενικό γραμματέα του υπουργείου, εστίασε στη σημασία της βρώσιμης ελιάς για την οικονομία, επιμένοντας ταυτόχρονα τις διαφορές με το λάδι και τον τρόπο διακίνησή του.
Αναλυτική παρουσίαση του κλάδου της ελαιοπαραγωγής στην περιοχή έκανε ο δήμαρχος κ. Γιώργος Παπαναστασίου, ενώ ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου κ. Παναγιώτης Τσιχριτζής μίλησε για την επιχειρηματικότητα του χώρου. Στην τοποθέτησή του ο κ. Αντώνογλου τόνισε την αξία που δίνει το υπουργείο στην ελιά και το λάδι, παρουσιάζοντας, μεταξύ άλλων, τα νέα προγράμματα που έχουν ήδη προκηρυχθεί ή που προωθούνται.
Ακολούθησε η πολύ ενδιαφέρουσα εισήγηση του Ισπανού καθηγητή κ. Manuel Parras Rosa για το πως το πανεπιστήμιο Jaen, όπου ήταν πρύτανης, συνέβαλε στην ανάπτυξη της εκεί επαρχίας και η εξίσου ενδιαφέρουσα παρουσίαση για την ελαιοκομία και το διεθνές περιβάλλον, απ’ την κα. Λίνα Ράππου, απ’ τη Διεύθυνση Αγροτικής Πολιτικής, Διεθνών Σχέσεων και Προώθησης Προϊόντων του υπουργείου. Τη σκυτάλη πήρε ο επίκουρους καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Γιώργος Τσιάμης και οι συνάδελφοί του Χρήστος Ακράτος και Βασίλης Τριανταφυλλίδης, που μίλησαν τόσο για τεχνικά ζητήματα γύρω από την καλλιέργεια όσο και για θέματα που άπτονται της ανταγωνιστικότητας, της βελτίωσης της ποιότητας, της ολοκληρωμένης διαχείρισης του προϊόντος.
Ο πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς κ. Γιώργος Ντούτσιας παρουσίασε αναλυτικά το 1ο εξαγώγιμο ποιόν της χώρας, την ελιά, καταγράφοντας λεπτομερώς τα προβλήματα και προτείνοντας λύσεις. Τέλος, ο διευθυντής της ΔΑΟΚ Χαλκιδικής κ. Κώστας Τερτιβανίδης μετέφερε το παράδειγμα της ποικιλίας Χαλκιδικής και της συμβολής της στην ανάπτυξη της εκεί περιοχής.
Ενημερωτικό σημείωμα της Διεπαγγελματικής
Η κατάσταση σήμερα, σύμφωνα με σχετικό ενημερωτικό σημείωμα της Διεπαγγελματικής, έχει ως εξής:
Οι εμπορικοί τύποι των επιτραπέζιων ελιών της ποικιλίας «Καλαμάτα» (Kalamata olives) παρουσιάζουν ως γνωστόν υψηλή εξαγωγική επίδοση (εξαγωγές 100+ χώρες, αξία 400+ εκατ. ευρώ ετησίως). Πάνω σ΄αυτή την ονομασία της ποικιλίας (Kalamata olives) επένδυσε το ελληνικό κράτος για περισσότερο από 80 χρόνια και κατάφερε να κάνει γνωστό το Brand name «Kalamata olives» σε όλο το κόσμο (εξάγεται σε περισσότερες από 100 χώρες).
Για την προάσπιση αυτού του Brand name «Kalamata olives» στις αγορές του εξωτερικού, η Πολιτεία με το 221/1979 Προεδρικό Διάταγμα «περί τυποποιήσεως, συσκευασίας και ποιοτικού ελέγχου των προς εξαγωγήν προοριζομένων επιτραπεζίων ελαιών» (άρθρο 7, παραγρ.3 & άρθρο 19, παραγρ.2) που ισχύει και σήμερα, υποχρεώνει όλους τους εξαγωγείς να εξάγουν τις ελιές ποικιλίας Καλαμών με την παραπάνω ονομασία.
Δηλαδή το Ελληνικό κράτος από το έτος 1979 υποχρεώνει ρητά οι ελιές της ποικιλίας Καλαμών να ονομάζονται Kalamata olives όταν απευθύνονται στην εξωτερική αγορά (εκτός Ελλάδας). Στιγμιότυπο από τη σύσκεψη.
Όμως μετά την αναγνώριση της Π.Ο.Π.Ελιά Καλαμάτας / P.D.O. Elia Kalamatas το ίδιο το ελληνικό κράτος έχει προκαλέσει σύγχυση σε εθνικό και ευρωπαϊκό κυρίως επίπεδο, μεταξύ των δύο ονομασιών. Η σύγχυση αφορά στην ονομασία του προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης - Π.Ο.Π. «Ελιά Καλαμάτας» / P.D.O. Elia Kalamatas (κυρίως τοπωνύμιο αλλά και ποικιλία, 190 τόνοι τυποποιήθηκαν και διακινήθηκαν το 2013) και του προϊόντος που εξάγεται σε κάθε γωνιά τη γης με την ονομασία της ποικιλίας Κalamata Οlives (35.000-55.000 τόνοι διακινούνται ετησίως με μέση αξία 200+ εκατ. ευρώ) στην οποία ονομασία όπως προαναφέρθηκε επί περισσότερο από 80 χρόνια επένδυσαν παραγωγοί, εξαγωγείς και η ελληνική Πολιτεία.
Δυστυχώς αυτή η σύγχυση έχει δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στις εξαγωγές του προϊόντος καθώς:
- το 2013, η ιταλική αγορά έκλεισαν (λόγω αυτού του προβλήματος) για την ελληνική ελιά Καλαμάτα σε συσκευασίες καταναλωτή ενώ
- από 01/01/15 αποσύρθηκαν προϊόντα και από τη Σλοβενία λόγω του προβλήματος με την ονομασία.
- από τον 04/2016 αποσύρθηκαν προϊόντα και από τη γαλλική αγορά λόγω του προβλήματος με την ονομασία.
- από τον 05/2016 αποσύρθηκαν προϊόντα και από τις Σκανδιναβικές χώρες (Δανία, Σουηδία, Νορβηγία) λόγω του προβλήματος με την ονομασία.
- από τον 10/2016 αποσύρθηκαν προϊόντα και από την κροατική αγορά λόγω του προβλήματος με την ονομασία.
Επισημαίνουμε ότι, στις παραπάνω παραδοσιακές αγορές της χώρας μας, ελληνική επιχείρηση δεν μπορεί να εξάγει το προϊόν της σε συσκευασία καταναλωτή με την αναγραφή της ποικιλίας Kalamata olives, ενώ αντίθετα επιχειρήσεις των χωρών αυτών (εισαγωγικές) προμηθεύονται το προϊόν σε μεγάλες συσκευασίες, το ανασυσκευάζουν στις χώρες τους και το βγάζουν στα ράφια ως Kalamata olives.
Ως αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, εξαγωγές αξίας 200+ εκ. ευρώ της ποικιλίας Καλαμάτα (Kalamata olives) βρίσκονται συνεχώς σε ανασφαλές περιβάλλον.
Η συγκεκριμένη περίπτωση αποτελεί κλασικό παράδειγμα προϊόντος Π.Ο.Π. / Π.Γ.Ε. που αντί να βοηθά τις ελληνικές εξαγωγές, δημιουργεί τροχοπέδη και τις μειώνει. Η σύγχυση αυτή δεν μπορεί να παρατείνεται και να γίνεται αντικείμενο κακόβουλης εκμετάλλευσης από ασυνείδητους Έλληνες εξαγωγείς που καταγγέλλοντας υπογείως, κατεβάζουν το επώνυμο ελληνικό προϊόν από τα ράφια χωρών όπως στις προαναφερόμενες χώρες και ενδεχομένως αύριο και από άλλες χώρες, χωρίς να είναι σε θέση να το αντικαταστήσουν με προϊόν ΠΟΠ αφού οι ποσότητες είναι αμελητέες, η δε Πολιτεία απλώς να παρακολουθεί χωρίς να συγκλονίζεται για τη καταστροφή που επέρχεται στις εξαγωγές της χώρας.
Σημειώνουμε δε ότι, σύμφωνα με πρόσφατη (03/2016) μελέτη του Διεθνούς Ελαιοκομικού Συμβουλίου, την τελευταία 25ετια, έχει αυξηθεί η παγκόσμια κατανάλωση επιτραπέζιων ελιών κατά 173% και η Ελλάδα χάνει συνεχώς αγορές…
