Σύμφωνα με τον τετρασέλιδο φάκελο της εφημερίδας Agrenda, το brand «Kalamata» που αναφέρεται στην ποικιλία «Καλαµών», είναι από τα πλέον αναγνωρίσιµα ελληνικά σήµατα στο εξωτερικό και αναζητείται από τους καταναλωτές επώνυµα. Ακόµη και σε απαιτητικές αγορές όπως είναι η Αµερική, η Αυστραλία, η Γερµανία και το Ηνωµένο Βασίλειο. Ανάλογη φήµη «χτίζουν» σιγά σιγά η χονδροελιά Χαλκιδικής και η «Κορονέικη».
∆εν είναι τυχαίο ότι ως χώρα κατέχουµε την 4η θέση παγκοσµίως, στις εξαγωγές επιτραπέζιας ελιάς, µε έσοδα που ξεπερνούν τα 450 εκατ. ευρώ ετησίως. Το πιο σηµαντικό, όµως, είναι πως το προϊόν δεν έχει εξαντλήσει την ισχυρή δυναµική του και µπορεί να διεκδικήσει µε αξιώσεις νέα µερίδια στην παγκόσµια αγορά.
Μόνη προϋπόθεση, όπως τονίστηκε κι από τους σχεδόν 250 µετέχοντες στο πρώτο διεθνές συνέδριο επιτραπέζιας ελιάς που οργάνωσε το Κέντρο Ελιάς «Krinos» της Αµερικανικής Γεωργικής Σχολής, 24-26 Μαΐου, στη Θεσσαλονίκη, είναι να αποφευχθεί ο εφησυχασµός στις δάφνες της επιτυχίας, γιατί ο ανταγωνισµός καιροφυλακτεί. Οι προκλήσεις είναι πολλές και σηµαντικές και αφορούν όλα τα στάδια της παραγωγής, µεταποίησης και εµπορίας. Σηµαντικότερη όλων, ίσως, η δηµιουργία περιβάλλοντος σταθερότητας και εµπιστοσύνης µεταξύ των συντελεστών που εµπλέκονται στον κύκλο της.
Τα έως τώρα δείγµατα δείχνουν πως αυτό δεν ισχύει πάντα και την ευθύνη για την έλλειψη συνεργατισµού, τη φέρει κυρίως η µεταποίηση µε τη συνήθη πρακτική της στα θέµατα της τιµής παραγωγού. Μια κουτοπόνηρη και συνάµα κοντόθωρη διαπραγµατευτική τακτική, η οποία οδηγεί, όπως επισηµάνθηκε από παραγωγούς, σε πληµµελή καλλιεργητική φροντίδα, ελλείψει πόρων και νοµοτελειακά θα επιφέρει ποιοτική υποβάθµιση του προϊόντος.
Η αναφορά που έγινε για την ανάγκη θέσπισης δίκαιων τιµών για όλους και µακροχρόνιων συνεργασιών, που θα διασφαλίσουν τη σταθερότητα στην ποιότητα και στην τροφοδοσία, επιτρέποντας τη σύναψη διεθνών συµβολαίων, δεν είναι η πρώτη φορά που ακούγεται. Ίσως, όµως, αυτή τη φορά το περσινό και το φετινό πάθηµα των µεταποιητών, που είδαν τους καλλιεργητές να αποθηκεύουν την «Καλαµών», µέχρι να πάρουν καλύτερη τιµή, να τους συνετίσει και να αναθεωρήσουν. Γιατί, όπως πολύ σωστά σηµείωσε ένας καλλιεργητής, αν θεωρείται αισχροκέρδεια να πουλά ο αγρότης 3,5 ευρώ το κιλό όπως έγινε πέρυσι, άλλο τόσο αισχροκέρδεια είναι το να αγοράζει ο µεταποιητής µε 0,90 ευρώ το κιλό. Η διεπαγγελµατική εδώ, φαίνεται πως έχει ρόλο να παίξει.
Κοινή συνισταµένη του συνεδρίου ήταν και η άποψη ότι απαιτείται διαρκής εκπαίδευση σε ζητήµατα που έχουν να κάνουν µε την καλλιέργεια της επιτραπέζιας ελιάς, την αντιµετώπιση ασθενειών, αλλά κι εχθρών (σ.σ. τονίστηκε πως η ζηµιά που προκαλεί ο δάκος µπορεί να φτάσει το 30% της παραγωγής), µε την εισαγωγή νέας τεχνολογιών, που θα βελτιώσουν την αποτελεσµατικότητά της ποιοτικά όσο και ποσοτικά.
«Στοίχηµα» αποτελεί και η µείωση του κόστους και όπως ειπώθηκε από οµιλητές, πέρα από την υιοθέτηση συστηµάτων γεωργίας ακριβείας και την αξιοποίηση των υποπροϊόντων επεξεργασίας της ελιάς, ένα πεδίο στο οποίο πρέπει να γίνει δουλειά είναι η εκµηχάνιση της συγκοµιδής, γιατί η χειρωνακτική συλλογή αντιπροσωπεύει σήµερα το περίπου 50% του συνολικού κόστους παραγωγής.
Η δηµιουργία καινοτοµικών προϊόντων της κατηγορίας των Specialties, µε ανάδειξη των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών και της προβιοτικής αξίας τους, ώστε να ενσωµατώνουν υπεραξία, αλλά και η εφαρµογή νέων µεθόδων µάρκετινγκ για την προώθησής τους, είναι εκ των ων ουκ άνευ προϋποθέσεις. Και αυτό διότι οι καταναλωτικές συνήθειες, ιδίως στις δυτικές κοινωνίες, αλλάζουν ραγδαία, ενώ αναπτύσσονται και καινούρια κανάλια διανοµής, όπως συµβαίνει την τελευταία διετία µε τις on line πωλήσεις, που χρόνο µε το χρόνο αυξάνονται.
Και σε όλα αυτά βέβαια, δεν πρέπει να αγνοηθεί η κλιµατική µεταβολή, που, σύµφωνα µε τους επιστήµονες, αναπόφευκτα θα δηµιουργήσει νικητές και ηττηµένους. Εδώ, η επιστήµη της γονιδιωµατικής και η βιοµηχανία θρέψης, έρχονται να προσφέρουν λύσεις για ανθεκτικότητα της ελιάς σε θερµικά και υδατικά στρες.
Πήραν δεξαμενές για αποθήκευση οι ελαιοπαραγωγοί
Η τακτική δεν αρέσει στους μεταποιητές που στριμώχνονται
Αφετηρία στα 2 ευρώ το κιλό είχαν οι συναλλαγές επιτραπέζιας ελιάς της ποικιλίας «Καλαµών», για τη φετινή εµπορική σεζόν, µε τις πρώτες ποσότητες να βγαίνουν από τις δεξαµενές των παραγωγών λίγες ηµέρες πριν το Πάσχα και τη ροή, πλέον, προς το εµπόριο να είναι κανονική.
Είναι η δεύτερη συνεχόµενη χρονιά -µετά τα 3,5 ευρώ που πληρώθηκε πέρσι η Καλαµών- κατά την οποία οι καλλιεργητές, σχεδόν καθολικά, αγόρασαν δεξαµενές και µπήκαν στη λογική της µεταποίησης, ώστε να µπορούν να διακρατούν τη σοδειά τους και φαίνεται να δικαιώνονται. Η τακτική αυτή, ωστόσο, δεν αρέσει στη µεταποιητική βιοµηχανία, που είχε καλοµάθει να παίρνει το προϊόν, επί σειρά ετών, µε 0,90 έως λίγο πάνω από 1 ευρώ το κιλό και τώρα που στριµώχτηκε βάζει στο τραπέζι ακροθιγώς και το θέµα της συµβολαιακής καλλιέργειας.
«Είναι εντυπωσιακό αυτό που συµβαίνει µε την Καλαµών φέτος. Σε µια χρονιά που έχουµε ρεκόρ παραγωγής και παρότι ξεκινήσαµε µε 1,5 ευρώ το κιλό, αποκτήσαµε πρόσβαση στο προϊόν µόλις πριν από λίγες εβδοµάδες», είπε ο πρόεδρος της ΠΕΜΕΤΕ, Νέλλος Γεωργούδης, στο διεθνές συνέδριο επιτραπέζιας ελιάς, που οργάνωσε το Κέντρο Ελιάς «Krinos» στην Αµερικανική Γεωργική Σχολή, επισείοντας τον κίνδυνο της απώλειας αγορών εξαιτίας της της τακτικής των καλλιεργητών.
Η απάντηση ήταν άµεση από το ακροατήριο, µε τον Αλέξανδρο Τσίπρα, παραγωγό από το Μεσολόγγι -όπου παράγεται το 60% της Καλαµών- να σηµειώνει πως «αν είναι αισχροκέρδεια να πουλά στα 3,5 ευρώ το κιλό ο παραγωγός, εξίσου και χειρότερο είναι αισχροκέρδεια να αγοράζει ο µεταποιητής µε µόλις 0,90 ευρώ το κιλό», ενώ άλλος βιοκαλλιεργητής επιτραπέζιας ελιάς από την Αττική, πρόσθεσε ότι, λόγω των διαχρονικά χαµηλών τιµών, «στο χωριό µου από 250.000 ρίζες, µόνο περί τα 50.000 καλλιεργούνται σωστά, τα υπόλοιπα είναι ελλιπώς φροντισµένα κι αυτό έχει συνέπειες στην ποιότητα και την ποσότητα του προϊόντος».
Το µεγάλο άνοιγµα της ψαλίδας, σχολίασε κι ο πρόεδρος του Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισµού των Λιβανατών ∆ηµήτρης Μαυροειδής, χαρακτηρίζοντας παράλογο το να ανοίγει η αγορά στο 1 ευρώ, και να φτάνει στα 3,5 ευρώ το κιλό. «Αν δώσετε µια τιµή που θα µας επιτρέπει να είµαστε βιώσιµοι, δεν έχουµε λόγο να τις αποθηκεύουµε», τόνισε κι εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι τελικά θα βρεθεί η χρυσή τοµή µέσω της διεπαγγελµατικής οργάνωσης επιτραπέζιας ελιάς, διότι, όπως είπε, «συνεργάτες είµαστε, όχι αντίπαλοι. Κακά τα ψέµατα».
Την ανάγκη να υπάρξει «δίκαιη τιµή» για τον παραγωγό, το µεταποιητή και τον έµπορο επισήµανε κι ο πρόεδρος της Krinos Foods, Αλέξανδρος Γεωργιάδης. «Με τιµές που παίζουν από 1 έως 3,5 ευρώ, δεν µπορώ να κάνω συµβόλαιο στο εξωτερικό. Προτιµώ να δώσω 2 ή τα 2,5 ευρώ και αυτό το επίπεδο να είναι σταθερό για ένα χρονικό διάστηµα» είπε και τάχθηκε υπέρ των µακρόχρονων συνεργασιών µε ικανοποιηµένους τους παραγωγούς, κάτι που βρήκε σύµφωνο και τον Κ. Κωνσταντινίδη της εταιρείας Pelopac.
Στην κατηγορία των special olives έχει στραφεί η αγορά
Ο κλάδος καλείται να δείξει αντανακλαστικά προσαρμογής
«Τσουνάµι» αλλαγών στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς λιανικής στις ΗΠΑ, αλλά και στις άλλες δυτικές αγορές, όπου η ελληνική επιτραπέζια ελιά έχει ηγετική θέση, φέρνει η σταδιακή µετατόπιση καταναλωτών από τα παραδοσιακά κανάλια διάθεσης, όπως είναι τα κλασσικά σούπερ µάρκετ προς τις online πλατφόρµες πώλησης προϊόντων, µε αιχµή την Amazon που εξελίσσεται σε µείζονα δύναµη.
Την άποψη αυτή εξέφρασε ο Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, πρόεδρος της εταιρείας «Pelopac», από το βήµα του πρώτου διεθνούς συνεδρίου για την επιτραπέζια ελιά, σηµειώνοντας πως ο κλάδος πρέπει να δείξει αντανακλαστικά προσαρµογής και να εστιάσει µε µεγαλύτερη ένταση στην κατηγορία των special olives, καθώς είναι αυτή που παρά τη συνολική µείωση κατανάλωσης ελιών στις ΗΠΑ, αυξάνει τα µερίδιά της στην αγορά µε γρήγορους ρυθµούς. «Η κουλτούρα και οι καταναλωτικές συνήθειες αλλάζουν ραγδαία στις ΗΠΑ και γενικά στις δυτικές αγορές. Αγοράζουν λιγότερα από το σούπερ µάρκετ και από µάγειρες (Cooks), γίνονται καταναλωτές τροφής (eaters)» εξήγησε ο οµιλητής και διευκρίνισε πως ο καταναλωτής στον οποίο πρέπει να επικεντρώσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις, θέλει ειδική µεταχείριση.
«Είναι ο καταναλωτής που κινείται στην ταχέως αναπτυσσόµενη αγορά των specialties. Αυτός που δεν πάει στο κατάστηµα να αγοράσει ελιές, αλλά για να πάρει µια συγκεκριµένη µάρκα ελιάς, η οποία θεωρεί πως τον εκφράζει ως προσωπικότητα. Πρέπει να βρούµε τους τρόπους, κατά συνέπεια, να αναπτύξουµε το προϊόν που ζητά αυτός ο καταναλωτής, ο οποίος έχει και την οικονοµική δυνατότητα και να επικοινωνήσουµε τις αξίες εκείνες που θα τον ικανοποιήσουν, ώστε να επιλέξει το δικό µας, έναντι του ανταγωνισµού», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Οι on line πωλήσεις αλλάζουν τα δεδοµένα
Μια άλλη πολλή σηµαντική ιδιαιτερότητα που παρουσιάζουν οι δυτικές αγορές, κατά τον κ. Κωνσταντινίδη, είναι η ανάπτυξη των ηλεκτρονικών πωλήσεων. «Τα δύο τελευταία χρόνια οι καταναλωτές στις ΗΠΑ έχουν αρχίσει να αγοράζουν πολλά τρόφιµα on line και αυτό έχει να κάνει µε το γεγονός ότι οι εταιρείες του συγκεκριµένου κλάδου βελτίωσαν τους τρόπους παράδοσης των προϊόντων στον καταναλωτή. Η πλατφόρµα της Amazon για να καταλάβετε, σε κάποιες περιοχές έχει καταφέρει να παραδίδει την παραγγελία την ίδια ηµέρα και αυτό της έχει επιτρέψει να πουλά και φρέσκα προϊόντα», είπε ο κ. Κωνσταντινίδης, τονίζοντας ότι «ο ανταγωνισµός από τις on line εταιρείες, οι οποίες έχουν πολύ χαµηλότερο κοστολόγιο από τους υπόλοιπους, έχει τροµοκρατήσει όλη την αγορά και εξ αυτού του λόγου έχει πυροδοτήσει µεγάλες αλλαγές. ∆ίνει ευκαιρίες και σε νέους προµηθευτές-παραγωγούς, που δεν είχαν τη δυνατότητα, λόγω υψηλού κόστους να πάνε στο ράφι, αλλά από την άλλη ένας καινούριος κόσµος τον οποίο ακόµη δεν γνωρίζουµε πως θα τον αντιµετωπίσουµε».
Ανησυχητικές τροφοπενίες στους ελαιώνες της Χαλκιδικής
Το 60% των ελαιώνων έχουν χαμηλό επίπεδο σε οργανική ουσία, κάτω από 2%
Ελλείψεις κυρίως σε άζωτο, κάλιο και βόριο, που εάν αντιµετωπιστούν αποτελεσµατικά µπορεί να αυξήσουν σηµαντικά την παραγωγή, καθώς πρόκειται για στοιχεία που σχετίζονται µε την παραγωγικότητα και το µέγεθος του καρπού, καταγράφονται στους ελαιώνες, πράσινης επιτραπέζιας χονδροελιάς, των νοµών Χαλκιδικής και Θεσσαλονίκης. Σύµφωνα µε στοιχεία τριετούς (2015-2017) έρευνας, που παρουσίασε στο πρώτο διεθνές συνέδριο επιτραπέζιας ελιάς, ο Θεοχάρης Χατζηστάθης ερευνητής από το Ινστιτούτο Εδαφοϋδατικών πόρων Θεσσαλονίκης του ΕΛΓΟ ∆ήµητρα, το πρόβληµα εντοπίζεται τόσο σε αρδευόµενους, όσο και σε µη αρδευόµενους ελαιώνες, ενώ για ένα σηµαντικό ποσοστό τους συνδυάζεται και µε υψηλή αλκαλικότητα εδαφών.
Ανεπάρκεια σε φώσφορο στο 60% των ελαιώνων
Συγκεκριµένα, αποδείχθηκε πως ένα 42% των δειγµάτων του εδάφους είχε Ph πάνω από 7,8 που σηµαίνει αρκετά ισχυρά αλκαλικές συνθήκες µε συνέπεια να δηµιουργεί προβλήµατα στο πώς θα προσληφθούν από το δέντρο διάφορα ιχνοστοιχεία. Επίσης, περίπου το 60% των ελαιώνων έχουν χαµηλό επίπεδο σε οργανική ουσία, κάτω από 2%, και αυτό κατά ερευνητή πρέπει στο µέλλον να προβληµατίσει και να εφαρµοστούν περισσότερο αειφορικές πρακτικές ώστε να συγκρατηθεί και πιθανώς να αυξηθεί.
∆ιαπιστώθηκε ακόµη ότι στο 60% των ελαιώνων υπάρχει ανεπάρκεια σε Φώσφορο και στο 30% ανεπάρκεια σε Κάλιο, ενώ περί το 77% εµφανίζει έλλειψη Βορίου που είναι κρίσιµο για την καρπόδεση της ελιάς. Επίσης, 17% των δειγµάτων παρουσίασε έλλειψη σιδήρου, γύρω στο 50% χαµηλά επίπεδα σε ψευδάργυρο και πάνω από 80% ανεπαρκή επίπεδα µαγγανίου. Ο χαλκός αντίθετα εµφανίζει υψηλά ποσοστό, λόγω της χρήσης χαλκούχων σκευασµάτων στην καταπολέµηση µυκητολογικών ασθενειών.
Όσον αφορά τη φυλοδιαγνωστική, τα αποτελέσµατα της µελέτης κατέγραψαν πως υπάρχει µια ελαφρά ανεπάρκεια σε άζωτο για το 55% των αρδευόµενων και σε βόριο για το 50%, ενώ καλά έως επαρκή είναι τα επίπεδα φωσφόρου, οριακά επαρκή του καλίου και ικανοποιητικά ασβεστίου και µαγνησίου. Στους µη αρδευόµενους η κατάσταση είναι λίγο πιο επιβαρυµένη, ενώ το ίδιο συµβαίνει και µε την υπερ-χρήση του χαλκού, αφού υπήρξαν δείγµατα µε συγκεντρώσεις (έως 800 ppm) στα όρια της τοξικότητας.
Διαφυλλικό «κοκτέιλ» αυξάνει την απόδοση έως 210%
Βελτίωση των αποδόσεων που κυµαίνονται από 15% και φτάνουν έως και 210%, παρατηρήθηκαν σε ελαιώνες, που ψεκάστηκαν πειραµατικά µε ένα καινοτόµο διαφυλλικό βιολογικά πιστοποιηµένο σκεύασµα, το οποίο αποτελείται από ένα ανόργανο λίπασµα, έναν βιοδιεγέρτη και ένα αµινοξύ. Τη σχετική ανακοίνωση έκανε ο διευθυντής του Κέντρου Ελιάς «Krinos» της Αµερικανικής Γεωργικής Σχολής, καθηγητής Αθανάσιος Γκέρτσης σε οµιλία του στο πλαίσιο του 1ου διεθνούς συνεδρίου επιτραπέζιας ελιάς.
Όπως ανέφερε οι µετρήσεις προέκυψαν έπειτα από τριετή εφαρµογή του προϊόντος, σε δύο ποικιλίες ελαιοποιήσιµης ελιάς από τον ελαιώνα της Αµερικανικής Γεωργικής Σχολής κι έναν ελαιώνα επιτραπέζιας ελιάς στη Νέα Ποτίδαια της Χαλκιδικής.
«Τα αποτελέσµατα και στα τρία χρόνια των εφαρµογών, ήταν θετικά και όχι µόνο από στατιστική άποψη, µε σηµαντική αύξηση στην απόδοση και στο βάρος του καρπού, αλλά είχε και παράπλευρες ωφέλειες ποιοτικής, αλλά και φυτοπροστατευτικής αξίας», τόνισε ο κ. Γκέρτσης, προσθέτοντας πως παρατηρήθηκαν µακροσκοπικά ότι όπου έγινε ψεκασµός δεν υπήρχαν προσβολές από έντοµα. Κατά τον καθηγητή οι συνιστώµενες εφαρµογές είναι 2-3 φορές το χρόνο και το κόστος τους ανέρχεται στα 5 ευρώ το στρέµµα, ενώ η µελέτη θα συνεχιστεί για άλλα τρία χρόνια.
Βιοδιεγέρτης νέας γενιάς µε πυρίτιο από τη Rullier
Τη διεξαγωγή πειραµατικών εφαρµογών βιοδιεγερτών εµπλουτισµένων µε πυρίτιο σε υπαίθριες καλλιέργειες ελιάς στην Ελλάδα, για να αξιολογηθούν και στο χωράφι τα αποτελέσµατα που έχει, ήδη, στη διάθεσή του για τα οφέλη της χρήσης του, δροµολογεί ο όµιλος Rullier. Όπως ανέφερε από το βήµα του συνεδρίου επιτραπέζιας ελιάς, ο Mustapha Arkoun, εκτελεστικός διευθυντής του τµήµατος έρευνας του Centre Mondial de I’Innovation του γαλλικού πολυεθνικού οµίλου, που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα µέσω της ΛΥ∆Α, το πυρίτιο χάρη παίζει σηµαντικό ρόλο στις περισσότερες φυσιολογικές λειτουργίες του φυτού.
«Φάνηκε στις έρευνές µας ότι οι οµάδες µεταβολιτών των φύλλων επηρεάζονται όταν υποβάλλονται σε µεταχειρίσεις µε πυρίτιο», σηµείωσε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε ότι σε πειράµατα που έγιναν σε κράµβη από τη χρήση πυριτίου προέκυψε αύξηση απόδοσης 10%, χωρίς ποιοτική αλλοίωση του ελαίου της και αύξηση των αντοχών της στις αβιοτικές και τις βιοτικές καταπονήσεις.
Στο 23% οι επιπτώσεις της κλιµατικής µεταβολής στην Ελλάδα
Η Κεντρική και η Βόρεια Ελλάδα θα είναι οι περιοχές που, κυρίως, θα επηρεαστούν από την κλιµατική αλλαγή, µε τις επιπτώσεις, πάντως, να περιορίζονται στο 23% της επικράτειας, σαφώς µικρότερες από άλλες χώρες της Μεσογείου, εκτίµησε ο δρ. Dan Flynn, διευθυντής του UC Davis Olive Center, της Καλιφόρνια. «Η αύξηση της θερµοκρασίας τα επόµενα 20 έως 40 χρόνια, 1,8 έως 2οC θα έχει νικητές και ηττηµένους. Η Ελλάδα σύµφωνα µε τα µοντέλα πρόγνωσης θα επηρεαστεί σε ένα ποσοστό 23% της επικράτειάς της και σε ό,τι αφορά τους ελαιώνες περιµένουµε επιπτώσεις κυρίως σε µικρές εκµεταλλεύσεις και σε αυτές που δεν είναι αρδευόµενες», εξήγησε ο Αµερικανός οµιλητής, προσθέτοντας πως στην περίπτωση του δάκου, η χώρα µας αναµένεται να βγει ωφεληµένη, διότι η αύξηση της θερµοκρασίας δεν τον ευνοεί.
Για να αντιµετωπίσουν οι παραγωγοί τις προκλήσεις που φέρνει µαζί της η κλιµατική µεταβολή, ο κ. Flynn παρότρυνε να υιοθετήσουν όλα τα σύγχρονα εργαλεία της τεχνολογίας για την καλύτερη διαχείριση των υδάτων και των µετεωρολογικών δεδοµένων, δηµιουργώντας βάσεις δεδοµένων για τις εποχικές µεταβιβάσεις, αλλά και να εξετάσουν ακόµη και τις επιλογές της αλλαγής ποικιλιών µε φύτευση πιο ανθεκτικών στις υδατικές και θερµικές πιέσεις.
Για περισσότερες πληροφορίες, διαβάστε αναλυτικά το ρεπορτάζ για το Διεθνές Συνέδριο ΕΔΩ
Νωρίτερα το Agronews έγραφε
Ανεβαίνει σκαλιά η ελληνική επιτραπέζια ελιά
Η ελληνική επιτραπέζια βρώσιμη ελιά βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση στις διεθνείς αγορές, ένα momentum που δεν πρέπει να χαθεί. Η ποικιλία «Καλαμών» κατέχει δεσπόζουσα θέση και ισχυρό brand name, εξαιρετικά καλά πηγαίνει και η ελιά «Χαλκιδικής», ενώ και η Κοθρέϊκη που συναντάται με διάφορα ονόματα ανά την Ελλάδα διαπιστώθηκε από έρευνες ότι διαθέτει ισχυρά χαρακτηριστικά υγείας, συνιστώντας άλλο ένα ατού στη γκάμα της ελληνικής επιτραπέζιας ελιάς.
Αυτό τόνισαν, μεταξύ άλλων, στο διήμερο πρώτο Διεθνές Συνέδριο «Επιτραπέζια ελιά: αναζητώντας την καινοτομία-ανακαλύπτοντας νέες τάσεις», που διοργανώθηκε στο campus της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής από το Κέντρο Ελιάς «Krinos» - Perrotis College.
Σε κάθε περίπτωση, σημειώθηκε ότι την επιτραπέζια ελιά σαν προϊόν επιβάλλεται να την ισχυροποιήσουμε ακόμη περισσότερο. Οι ανταγωνιστές της, δηλαδή η τουρκική και η αιγυπτιακή ελιά, είναι έτοιμες να εκμεταλλευτούν κάθε στραβοπάτημα και ήδη έχουν παρουσία στην ελληνική αγορά. Δεν θα πρέπει να αντιδράσουμε με αφορισμούς και περιοριστικά μέτρα, αλλά με την περαιτέρω βελτίωση της ελληνικής επιτραπέζιας βρώσιμης ελιάς.
Στο ίδιο συνέδριο ο εκπρόσωπος του ομίλου Roullier αναφέρθηκε στο καινούριο ερευνητικό πρόγραμμα που εφαρμόζει στην Ελλάδα, μέσω της ΛΥΔΑ, για την αξιολόγηση κάποιων νέων προϊόντων για την ελιά με βάση το πυρίτιο και στόχο την ενίσχυση της αντοχής σε βιοτικές κι αβιοτικές καταπονήσεις και την αύξηση της παραγωγής, ενώ ο διευθυντής του Κέντρου Ελιάς Κρίνος, καθηγητής Σάκης Γκέρτσης, αναφέρθηκε σε ένα βιολογικά πιστοποιημένο νέο προϊόν διαφυλλικής χρήσης που έχει δοκιμαστεί στους ελαιώνες της Αμερικανικης Γεωργικής Σχολής όσο και στην περιοχή της Νέας Ποτίδαιας Χαλκιδικής και έδωσε εντυπωσιακά αποτελέσματα που κυμαίνονται από 15% έως και 210% σε επίπεδο απόδοσης.
Βρείτε εδώ την περίληψη για το θέμα Διαφυλλική εφαρμογή βιοδιεγερτών εμπλουτισμένων με πιρύτιο από τη Roullier.pdf
Bρείτε εδώ τα Πρακτικά του διεθνούς συνέδριου ελιάς στο Perrotis College.pdf
Millennials, δημογραφικό και δίκτυα ευκαιρίες που πρέπει να ξεκλειδώσουν
Οι προκλήσεις για την ανάπτυξη της επιτραπέζιας ελιάς είναι σημαντικές και όπως ειπώθηκε υπάρχουν ευκαιρίες άνευ προηγουμένου, που πρέπει οι ενδιαφερόμενοι φορείς να ξεκλειδώσουν.
Οι επιτραπέζιες ελιές ευθυγραμμίζονται με πολλές μακροπρόθεσμες τάσεις, συμπεριλαμβανομένου ενός αυξανόμενου τομέα ειδικών τροφίμων με χαρακτηριστικά υγείας. Για να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που προκύπτουν, η Επιτραπέζια Ελαιουργική Βιομηχανία πρέπει να εστιάσει περισσότερο στις ανάγκες των υποβαθμισμένων τμημάτων και καναλιών, όπως:
• Millennials: οι κυριότεροι αγοραστές ειδικών τροφίμων
• Δημογραφικό: Υποεκπροσωπούνται τα δημογραφικά στοιχεία
• Δίκτυα: Ανάπτυξη εναλλακτικών καναλιών προώθησης (π.χ online).
Οι επιτραπέζιες ελιές έχουν ήδη όλα τα χαρακτηριστικά που απαιτούνται για την προσέλκυση των καταναλωτών, εντούτοις όπως τονίστηκε, αυτό που απαιτείται είναι μια αλλαγή στην νοοτροπία, από την απλή παραγωγή δηλαδή ενός αγαθού, στη δημιουργία ενός προϊόντος που είναι ελκυστικό και προσβάσιμο στον καταναλωτή.
Συνεχείς επιτυχίες στην εξαγωγή
Οι εξαγωγές επιτραπέζιας ελιάς αγγίζουν σε αξία τα 450 εκατ. ευρώ και ξεπερνούν το 80% της συνολικής παραγωγής που φτάνει τους 250.000 τόνους, τόνισε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Μεταποιητών Εξαγωγέων Επιτραπέζιας Ελιάς Νέλος Γεωργούδης.
Μάλιστα, ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου και εισαγωγέας τροφίμων σε Καναδά και Αμερική Αλέξανδρος Γεωργιάδης συμπλήρωσε ότι «η επιτραπέζια ελιά γράφει μία ιστορία επιτυχιών η οποία όμως πρέπει να διαφυλαχτεί από τις ελληνοποιήσεις, που την τελευταία διετία - τριετία έχουν επιτρέψει σε Αιγύπτιους και Τούρκους, που «κτυπάνε τις τιμές», να κάνουν χρυσές δουλειές» και συμπλήρωσε ότι «Δεν θα πρέπει με τη βρώσιμη ελιά να επαναλάβουμε τα λάθη που κάναμε με το ελληνικό ελαιόλαδο στο παρελθόν. Δεν πρέπει να γίνονται βραχυπρόθεσμα κερδοσκοπικά παιχνίδια με όπλο τις τιμές, τα διεθνή συμβόλαια απαιτούν σταθερή παραγωγή, σε ποσότητες, ποιότητες και σε καμία περίπτωση πρόσκαιρα παιχνίδια με τις τιμές. Η χαλκιδικιώτικη ελιά ανεβαίνει ακριβώς επειδή παραγωγοί και μεταποιητές αντιδρούν σωστά στις απαιτήσεις της διεθνούς αγοράς».
Davis Dan Flynn: Λιγότερη από άλλες καλλιέργειες η επιρροή της κλιματικής αλλαγής στην ελιά
Στις συνέπειες από την κλιματική αλλαγή στην επιτραπέζια ελιά αναφέρθηκε ο διευθυντής του Κέντρου του UC Davis Dan Flynn, τονίζοντας ότι τα επόμενα 20 με 40 χρόνια θα υπάρξει μια αύξηση της θερμοκρασίας 1,8 έως 2oC στη λεκάνη της Μεσογείου και καλώντας τους Έλληνες αγρότες να προετοιμαστούν.
Όπως είπε «για τους ελαιοκαλλιεργητές της επιτραπέζιας ελιάς δεν θα υπάρξει πρόβλημα στην Ελλάδα, αφού με βάση τα μοντέλα η αρνητική επίδραση θα αφορά μικρές εκμεταλλεύσεις σε ποσοστό 23% και μάλιστα αυτές που δεν είναι αρδευόμενες». Σύμφωνα με τον ίδιο στην ελιά η επιρροή από την κλιματική αλλαγή θα είναι μικρότερη από άλλες καλλιέργειες όπως το σιτάρι και το αμπέλι.
Επιπλέον, σημείωσε ότι «για να μπορέσουν οι παραγωγοί να το αντιμετωπίσουν πρέπει να προχωρήσουν σε διαχείριση του ελαιώνα τους, να δίνουν βάρος στις εποχικές μεταβάσεις, να συγκεντρώνουν δεδομένα από μετεωρολογικούς σταθμούς για τη συμπεριφορά των δέντρων και βάσει αυτών να παίρνουν αποφάσεις».
Στις προτάσεις του να υπάρχει διαχείριση της άρδευσης ώστε να μειώνεται η αλατότητα των εδαφών και να έχουμε αυξημένη παραγωγικότητα των δέντρων, αλλά και να γίνουν διασταυρώσεις μεταξύ ποικιλιών που είναι ευαίσθητες με κάποιες πιο ανθεκτικές ώστε οι πρώτες να αυξήσουν την ανθεκτικότητα.
Ισχυρό ατού η ποικιλία «Κοθρέϊκη»
Η ποικιλία «Κοθρέϊκη» που έχει διάφορα ονόματα στις περιοχές ελαιοκαλλιέργειας στην Ελλάδα καλλιεργείται για την παραγωγή ελαιολάδου καλής ποιότητας και για την παραγωγή μαύρων κονσερβοποιημένων ελιών. Η ποικιλία εκτιμάται για το ότι παράγει μαύρες επιτραπέζιες ελιές σε περιοχές όπου η ποικιλία «Κονσερβολιά» δεν ευδοκιμεί. Είναι μια ποικιλία ανθεκτική στην ξηρασία, τους ανέμους και το κρύο, και μπορεί να καλλιεργηθεί σε υψόμετρο 900 μ.
Σε μια μελέτη τριών ετών σημειώθηκε ένα σημαντικό επίπεδο συνολικών φαινολών που έφθασαν στα 575mgGAE / L κατά το χρόνο συγκομιδής στα μέσα Δεκεμβρίου κάθε έτους της τριετούς μελέτης. Επίσης, βρέθηκε ένα υψηλό και ασυνήθιστο επίπεδο παλμιτελαϊκού οξέως (ω-7). Η ποσότητα 3,5% (ανά 100gr ολικών λιπαρών οξέων) αυτού του ακόρεστου λιπαρού οξέος αποτελεί σοβαρή περίπτωση παραγωγής ελαιολάδου για την προστασία της υγείας.
Οι νέες γνώσεις στην πράξη
Την προσδοκία του οι συζητήσεις, οι νέες γνώσεις και οι καινοτόμες προσεγγίσεις να ξεπεράσουν τα όρια του Διεθνούς Συνεδρίου και να βρουν εφαρμογή στις καλλιέργειες και την έρευνα ώστε ο κλάδος να οδηγηθεί σε περαιτέρω ανάπτυξη, εξέφρασε ο πρόεδρος της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής και του Perrotis College, Δρ. Πάνος Κανέλλης. Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο Κέντρο Ελιάς «Krinos», το οποίο ιδρύθηκε το 2013 με στόχο να καλύψει τις ανάγκες και να ενισχύσει τις δραστηριότητες στον ευρύτερο χώρο της παραγωγής ελιάς και ελαιολάδου και των υποπροϊόντων τους στην Ελλάδα. «Συνεργάζεται με ελληνικά και διεθνή ιδρύματα, φορείς και επιχειρήσεις του κλάδου, ενώ έχει συνάψει και συμφωνητικό συνεργασίας με το Κέντρο Ελιάς του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας Davis στις ΗΠΑ. Ο διευθυντής του Κέντρου του UC Davis Dan Flynn βρίσκεται σήμερα μαζί μας και τον ευχαριστούμε για την παρουσία του και την πολύτιμη συνεργασία», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά της η Γενική Πρόξενος των Η.Π.Α. στη Θεσσαλονίκη, Rebecca Fong, θυμήθηκε ότι ήταν παρούσα στα εγκαίνια του Κέντρου Ελιάς «Krinos» και εξέφρασε τη χαρά της για την τόσο σημαντική πρόοδο που έχει καταγράψει μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, επενδύοντας στην έρευνα.
Ο πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς, Γεώργιος- Θεόδωρος Ντούτσιας, αναφέρθηκε στην εξαιρετικά καλή παρουσία της Ελληνικής επιτραπέζιας βρώσιμης ελιάς στο εξωτερικό, την οποία όμως αγνοούν πολλά στελέχη της Διοίκησης, που θα όφειλαν να γνωρίζουν. Τέλος, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Μεταποιητών Εξαγωγέων Επιτραπέζιας Ελιάς Νέλος Γεωργούδης χαρακτήρισε το 1ο Διεθνές Συνέδριο για την επιτραπέζια ελιά ως «όνειρο που έγινε πραγματικότητα», ενώνοντας κάτω από την ίδια στέγη αγρότες, επιστήμονες και επιχειρηματίες, που αντιπροσωπεύουν κάθε στάδιο της παραγωγής επιτραπέζιας ελιάς, οι οποίοι θα έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν, να συζητήσουν, να ανταλλάξουν απόψεις αλλά και να μάθουν από τους ειδικούς.
Οι εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου θα ολοκληρωθούν αύριο το απόγευμα. Συμμετέχουν σημαντικοί ομιλητές από όλο τον κόσμο και ειδικοί στον κλάδο της ελιάς τόσο από τον ακαδημαϊκό, όσο κι από τον επιχειρηματικό τομέα. Θα προχωρήσουν σε σημαντικές ανακοινώσεις σε ότι αφορά τις πρόσφατες καινοτομίες και τις μελλοντικές τάσεις για την επιτραπέζια ελιά σε παγκόσμιο επίπεδο. Ένας από τους ακαδημαϊκούς, με παγκόσμια αναγνώριση, είναι ο ομότιμος ερευνητής του Ινστιτούτου de la Grasa της Σεβίλλης, Dr. Antonio Garrido Fernandez, ο οποίος θα τιμηθεί από την Οργανωτική Επιτροπή του Συνεδρίου για την πολύχρονη και σημαντική προσφορά του στον κλάδο της επιτραπέζιας ελιάς.
Οι εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου επικεντρώνονται: στην πρακτική παραγωγής και διαχείρισης της επιτραπέζιας ελιάς, την επεξεργασία, τη διατροφή και τις παγκόσμιες αγορές. Το επερχόμενο συνέδριο θα είναι το πρώτο σε μια σειρά διετών διοργανώσεων, τα οποία θα καλύψουν επιλεγμένα θέματα που σχετίζονται με την ελιά, όπως: αγορές, προϊόντα, τεχνολογίες και πρακτικές.
Το απολογιστικό δελτίο τύπου
Ο τίτλος του Συνεδρίου, που πραγματοποιήθηκε στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή, ήταν «Επιτραπέζια ελιά: αναζητώντας την καινοτομία – ανακαλύπτοντας νέες τάσεις». Ανοίγοντας τις εργασίες του Συνεδρίου, ο πρόεδρος της εταιρίας Krinos Foods Canada και πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, Αλέξανδρος Γεωργιάδης υπογράμμισε: «Η Ελληνική επιτραπέζια βρώσιμη ελιά βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση στις διεθνείς αγορές. Η ποικιλία «Καλαμών» θεωρείται η κορυφαία επιτραπέζια ελιάς στον κόσμο, ενώ η «Χαλκιδικής» τα τελευταία δέκα χρόνια ακολουθεί την ίδια πορεία, καθώς οι εξαγωγές της έχουν αυξηθεί σε πολύ σημαντικό βαθμό».
Περισσότεροι από 250 παραγωγοί, επιστήμονες και επιχειρηματίες από όλη την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό, οι οποίοι αντιπροσώπευαν κάθε στάδιο της παραγωγής επιτραπέζιας ελιάς, είχαν την ευκαιρία να συναντηθούν, να συζητήσουν, να ανταλλάξουν απόψεις αλλά και να μάθουν από τους ειδικούς. Ήταν η πρώτη φορά που βρέθηκαν κάτω από την «κοινή σκέπη» ενός Συνεδρίου και αξίωσαν την εκπόνηση εθνικής στρατηγικής για την προώθηση της ελληνικής επιτραπέζιας βρώσιμης ελιάς. Οι συμμετέχοντες τόνισαν ότι οι εξελίξεις στις γονιδιωματικές τεχνολογίες θα συμβάλλουν τόσο στη βελτίωση όσο και ανάδειξη της ποιότητας της ελιάς, ενώ νέα και καινοτομικά προϊόντα θα ενισχύσουν την κατανάλωση της, η οποία στην Ελλάδα παραμένει –συγκριτικά- σε χαμηλά επίπεδα. Στάθηκαν ιδιαίτερα στην κλιματική αλλαγή, η οποία τα επόμενα χρόνια θα επιβάλλει νέες διαχειριστικές πρακτικές, ζήτησαν να συνεχιστούν οι προσπάθειες καταπολέμησης του δάκου και υπογράμμισαν την αναγκαιότητα δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς να παρακολουθούν στενά τις διεθνείς τάσεις και εξελίξεις στον κλάδο της επιτραπέζιας ελιάς.
Όπως υπογράμμισε ο διευθυντής πωλήσεων της Interoliva SA, José Manuel Ruíz, τα τελευταία 35 χρόνια η παγκόσμια παραγωγής της επιτραπέζιας ελιάς έχει υπερτριπλασιαστεί, γεγονός που αποδεικνύει τη δυναμική της. Πρόσθεσε ότι η Ελλάδα είναι η τέταρτη χώρα σε εξαγωγές επιτραπέζιας ελιάς, πίσω από την Ισπανία, την Αίγυπτο και το Μαρόκο. Η πλειονότητα των ελληνικών εξαγωγών κατευθύνεται στις ΗΠΑ, τη Γερμανία και την Αυστραλία. Όπως τόνισε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Μεταποιητών Εξαγωγέων Επιτραπέζιας Ελιάς, Νέλος Γεωργούδης, οι εξαγωγές επιτραπέζιας ελιάς αγγίζουν σε αξία τα 450 εκατομμύρια ευρώ και ξεπερνούν το 80% της συνολικής παραγωγής που φτάνει τους 250.000 τόνους.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών του Συνεδρίου παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα κοινής έρευνας του Αμερικανικού πανεπιστημίου WPI και του Perrotis College για την ενίσχυση του μεριδίου της επιτραπέζιας ελιάς Χαλκιδικής στην αγορά των Η.Π.Α. Ο ακαδημαϊκός διευθυντής Προπτυχιακών Προγραμμάτων του Perrotis College, Δρ. Κωνσταντίνος Ρότσιος ανέπτυξε τη μεθοδολογία της έρευνας και υπογράμμισε πως λιγότερο από το 1% αυτών που συμμετείχαν στην έρευνα γνώριζε την ποικιλία της Χαλκιδικής. Αντίθετα, ένας στους δύο (ποσοστό 52%) ήξερε την ελιά Καλαμάτας. «Αυτό αποδεικνύει ότι η Χαλκιδικής δεν είναι γνωστό είδος ελιάς στις Η.Π.Α. Επί του παρόντος, ορισμένες εταιρείες πωλούν ελιές Χαλκιδικής στις Ηνωμένες Πολιτείες ως απλές γενικές πράσινες ελιές. Έτσι, σε περίπτωση ποιοτικής διακύμανσης των ελιών της Χαλκιδικής μπορούν να επεξεργαστούν και να πουλήσουν άλλες ποικιλίες πράσινης ελιάς», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Με δεδομένη τη μεγάλη και διαχρονική συμβολή στην εκπαίδευση και την έρευνα της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής και του Perrotis College στον αγροδιατροφικό τομέα, η διάχυση των πληροφοριών του Συνεδρίου σε παραγωγούς και τους υπόλοιπους φορείς μέσω επικαιροποιημένης εκπαίδευσης, σεμιναρίων και άλλων ενημερωτικών δραστηριοτήτων και δημοσιεύσεων, θεωρείται επιτακτική.
Στο πρώτο Διεθνές Συνέδριο συμμετείχαν σημαντικοί ομιλητές από όλο τον κόσμο και ειδικοί στον κλάδο της ελιάς τόσο από τον ακαδημαϊκό, όσο κι από τον επιχειρηματικό τομέα. Οι εργασίες του επικεντρώθηκαν στην πρακτική παραγωγής και διαχείρισης της επιτραπέζιας ελιάς, την επεξεργασία, τη διατροφή και τις παγκόσμιες αγορές. Να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο του τιμήθηκε για την πολύχρονη και σημαντική προσφορά του στον κλάδο της επιτραπέζιας ελιάς, ο ομότιμος ερευνητής του Ινστιτούτου de la Grasa της Σεβίλλης, Dr. Antonio Garrido Fernandez. Την ικανοποίησή του για την μεγάλη επιτυχία του Συνεδρίου εξέφρασε ο πρόεδρος της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής και του Perrotis College Δρ. Πάνος Κανέλλης, ο οποίος ανανέωσε το ραντεβού με τους παραγωγούς, τους επιχειρηματίες και την επιστημονική κοινότητα του κλάδου της ελιάς για το 2ο Διεθνές Συνέδριο, το οποίο θα πραγματοποιηθεί το 2020.
Υπενθυμίζεται ότι την Οργανωτική Επιτροπή του Διεθνούς Συνεδρίου αποτελούσαν οι:
• Αλέξανδρος Γεωργιάδης, Πρόεδρος της KRINOS Foods, Canada
• Νέλος Γεωργούδης, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Μεταποιητών Τυποποιητών Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών (ΠΕΜΕΤΕ)
• Δρ. Αθανάσιος Τσαυτάρης, Academic Dean του Perrotis College
• Dr. Manuel Brenes Balbuena, Ερευνητής του Τμήματος Βιοτεχνολογίας Τροφίμων του INSTITUTO de la GRASA, Ισπανία
• Δρ. Αθανάσιος Γκέρτσης, Επικεφαλής του Τμήματος Διαχείρισης Αγρο-περιβαλλοντικών Συστημάτων και διευθυντής του Κέντρου Ελιάς «Κρίνος», του Perrotis College.
