Η χαρά, βέβαια, μένει... μισή μόλις συνειδητοποιήσει κανείς ότι η δίμηνη παράταση στις συμβάσεις σύνδεσης για την οποία κάνει λόγο το ΥΠΕΚΑ δεν συνοδεύεται από αντίσοιχη παράταση στις συμβάσεις πώλησης. Κάτι που σημαίνει ότι όσοι παραγωγοί κάνουν χρήση της ρύθμισης χάνουν την τιμή που είχαν κατοχυρώσει μέσω της σύμβασης με το ΛΑΓΗΕ. Γεγονός που, με τη σειρά του, έχει αρνητικό αντίκτυπο στη βιωσιμότητα της επένδυσης...
Πιο αναλυτικά, το ΥΠΕΚΑ παρατείνει κατά δύο μήνες την ισχύ των συμβάσεων σύνδεσης για αγροτικά φωτοβολταϊκά που λήγουν μέχρι τις 31 Μαρτίου 2013.
Παράλληλα, υπογεγραμμένες συμβάσεις σύνδεσης αγροτών οι οποίες έληξαν κατά το χρονικό διάστημα από την 1η Σεπτεμβρίου μέχρι και την έναρξη ισχύος του νόμου, «ενεργοποιούνται» ξανά και η ισχύς τους παρατείνεται κατά δύο μήνες από την ημερομηνία ισχύος του νόμου.
Και στις δύο περιπτώσεις, για να λάβει την παράταση, ο ενδιαφερόμενος αγρότης θα πρέπει να καταθέσει σχετικό αίτημα στον διαχειριστή του δικτύου μέσα σε διάστημα ενός μήνα (σ.σ. από την έναρξη ισχύος του νόμου). Παράγοντες της αγοράς, ωστόσο, αλλά και πολλοί αγρότες που εμπίπτουν στις παραπάνω περιπτώσεις τονίζουν ότι, για να μην αποδειχθεί... δώρον άδωρον η νέα ρύθμιση, θα έπρεπε να προβλεφτεί και μια δίμηνη παράταση για τις συμβάσεις πώλησης. Αυτό ώστε ο παραγωγός που θα συνδεθεί το Φεβρουάριο και τον μάρτιο να έχει κατοχυρωμένη την τιμή που έχει υπογράψει με το διαχειριστή του δικτύου.
Στα θετικά της προωθούμενης ρύθμισης, πάντως, είναι το γεγονός ότι η δίμηνη παράταση υμπίπτει χρονικά με την περίοδο ολοκλήρωσης - καλώς εχόντων των πραγμάτων - των διαδικασιών ανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού συστήματος. Η ελπίδα είναι, ότι με την άρση της συγκεκριμένης εκκρεμότητας, οι αγρότες ή τουλάχιστον αρκετοί εξ αυτών θα έχουν τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν από τις τράπεζες δάνεια και εγγυητικές επιστολές που μέχρι σήμερα αδυνατούσαν να λάβουν.
Διέξοδος διαφυγής
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζει και η δεύτερη ρύθμιση που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο και η οποία, για πρώτη φορά, δίνει τη δυνατότητα στους αγρότες, μέσω μιας απλής δήλωσης ότι δεν ενδιαφέρονται πια να κατασκευάσουν το φωτοβολταϊκό, να πάρουν πίσω την εγγυητική που έχουν καταβάλει. Συγκεκριμένα, στο Άρθρο 24 αναφέρεται ότι «εγγυητικές επιστολές που προσκομίστηκαν πριν από την υπογραφή των Συμβάσεων Σύνδεσης για φωτοβολταϊκούς σταθμούς από κατ’ επάγγελμα αγρότες επιστρέφονται, μετά από υπεύθυνη δήλωση του ενδιαφερομένου κατ’ επάγγελμα αγρότη προς τον αρμόδιο διαχειριστή ότι δεν θα προχωρήσει στην υλοποίηση του σταθμού».
Με τον τρόπο αυτό δίνεται στους αγρότες που το επιθυμούν – είτε επειδή είτε επειδή έχουν κουραστεί από τη γραφειοκρατία, τις καθυστερήσεις και τις αιφνιδιαστικές νομοθετικές αλλαγές - η δυνατότητα για μια γρήγορη και σχετικώς «αναίμακτη» διέξοδο διαφυγής. Λέμε «σχετικώς», διότι οι συγκεκριμένοι αγρότες έχουν ήδη ξοδέψει διόλου ευκαταφρόνητα ποσά σε μελετητές και φακέλους αδειοδότησης. Και, σε αντίθεση, με τις εγγυητικές, τα χρήματα αυτά δεν πρόκειται να επιστραφούν…
Ομολογία αποτυχίας;
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το εν λόγω νομοσχέδιο μπορεί να «διαβασθεί» και ως έμμεση παραδοχή της τωρινής ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος ότι το φιλόδοξο πρόγραμμα αγροτικών φωτοβολταϊκών, το οποίο εξαγγέλθηκε μετά …βαΐων και κλάδων επί υπουργίας Τίνας Μπιρμπίλη (στο ΥΠΕΚΑ) και Κατερίνας Μπατζελή (στο ΥΠΑΑΤ), ουσιαστικά απέτυχε. Τα στοιχεία είναι άκρως αποκαλυπτικά και μάλλον αποκαρδιωτικά: Από τους περίπου 6.200 αγρότες που είχαν υποβάλει μέχρι το τέλος του 2010 αιτήματα για να εγκαταστήσουν φ/β σε ιδιόκτητη αγροτική γη και τους 4.900 αγρότες που είχαν λάβει προσφορά σύνδεσης από την ΔΕΗ, μόλις 300 αγροτικοί φωτοβολταϊκοί σταθμοί βρίσκονται σήμερα σε λειτουργία. Λογικά, επομένως, προέκυψε η ανάγκη αφενός να «σωθεί ο,τιδήποτε σώζεται» (μέσω της δίμηνης παράτασης), αφετέρου να απεγκλωβισθούν χωρίς πολλές απώλειες (μέσω της επιστροφής των εγγυητικών) οι παραγωγοί που βρέθηκαν μπροστά στο αδιέξοδο.
Εξυπακούεται ότι στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεών το αδιέξοδο αυτό ήταν οικονομικής φύσεως. Κι αυτό γιατί, οι παραγωγοί-επενδυτές βρέθηκαν ξαφνικά στη δίνη της χρηματοπιστωτικής κρίσης που είχε ως αποτέλεσμα τα περισσότερα προγράμματα χρηματοδοτήσεων που ανακοινώθηκαν με τυμπανοκρουσίες από τα τραπεζικά ιδρύματα να …αποσυρθούν τελικά αθόρυβα ή στην καλύτερη των περιπτώσεων, να αποδειχθούν ασύμφορα.
Η πλειονότητα των αγροτών στράφηκαν στην ΑΤΕbank, ωστόσο η διάσπαση της τράπεζας σε «καλή» και «κακή» και η απορρόφηση της πρώτης από την Πειραιώς που ακολούθησε, δημιούργησε νέες καθυστερήσεις στις εκταμιεύσεις ή ακόμα και στην εγκρίσεις των σχετικών δανείων.
Στην εξίσωση θα πρέπει να προσθέσουμε και τις αδικαιολόγητα υψηλές προσδοκίες οι οποίες καλλιεργήθηκαν – με την ανοχή της πολιτείας - από επιτήδειους και μη και οι οποίες παρουσίαζαν τα αγροτικά φωτοβολταϊκά ως μια …χρυσοφόρα κι εν πολλοίς άκοπη επένδυση. Προσδοκίες που, όπως αποδείχτηκε, πόρρω απείχαν από την πραγματικότητα…
Πάντως, είναι αξιοσημείωτο ότι το υπουργείο, προκειμένου να προωθήσει τις ρυθμίσεις - κι ενδεχομένως να αποφύγει τις διαμαρτυρίες άλλων επενδυτών που θα μπορούσαν να κάνουν λόγο για «ειδική μεταχείριση» των αγροτών - επικαλείται ως βασικό επιχείρημα τα προβλήματα που προέκυψαν από τη συγχώνευση ΑΤΕbank και Πειραιώς.
Κρατούν τις ταρίφες οι αιτήσεις σύνδεσης μέχρι 1/8/2012
Τέλος, το νομοσχέδιο κάνει πιο ελαστικές τις προβλέψεις και για τα υπόλοιπα φωτοβολταϊκά σε ό,τι αφορά τις ταρίφες. Συγκεκριμένα, για όσα από αυτά υποβλήθηκε αίτηση για ενεργοποίηση της σύνδεσής τους έως τη 10η Αυγούστου 2012 ως τιμή αναφοράς λαμβάνεται η τιμή που ίσχυε κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης.
Τι προβλέπει αναλυτικά το νέο νοµοσχέδιο
Το Άρθρο 24 του νομοσχεδίου που κατατέθηκε στη Βουλή φέρει τον τίτλο «Ρυθμίσεις για φωτοβολταϊκούς σταθμούς» και προβλέπει επί λέξει τα εξής:
1. Για όσους φωτοβολταϊκούς σταθμούς υποβλήθηκε αίτηση για ενεργοποίηση της σύνδεσής τους έως την 10η Αυγούστου 2012, ως τιμή αναφοράς λαμβάνεται η τιμή που ίσχυε κατά τον χρόνο υποβολής της ανωτέρω αίτησης.
2. Συμβάσεις Σύνδεσης που έχουν υπογραφεί για φωτοβολταϊκούς σταθμούς από κατ’ επάγγελμα αγρότες, η συμβατική διάρκεια των οποίων λήγει έως την 31η Μαρτίου 2013, παρατείνονται κατά δύο μήνες μετά από σχετικό αίτημα του ενδιαφερόμενου κατ’ επάγγελμα αγρότη προς τον αρμόδιο διαχειριστή, που υποβάλλεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός μήνα από την έναρξη ισχύος του παρόντος.
3. Συμβάσεις Σύνδεσης που έχουν υπογραφεί για φωτοβολταϊκούς σταθμούς από κατ’ επάγγελμα αγρότες και των οποίων η συμβατική διάρκεια έληξε κατά το χρονικό διάστημα από την 1η Σεπτεμβρίου 2012 έως και την έναρξη ισχύος του παρόντος, θεωρούνται ενεργές και η διάρκειά τους παρατείνεται έως την παρέλευση δύο μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος μετά από σχετικό αίτημα του ενδιαφερόμενου κατ’ επάγγελμα αγρότη προς τον αρμόδιο διαχειριστή, που υποβάλλεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός μήνα από την έναρξη ισχύος του παρόντος.
4. Εγγυητικές επιστολές που προσκομίστηκαν πριν από την υπογραφή των Συμβάσεων Σύνδεσης για φωτοβολταϊκούς σταθμούς από κατ’ επάγγελμα αγρότες επιστρέφονται, μετά από υπεύθυνη δήλωση του ενδιαφερομένου κατ’ επάγγελμα αγρότη προς τον αρμόδιο διαχειριστή ότι δεν θα προχωρήσει στην υλοποίηση του σταθμού.»
Μπαράζ προσφυγών για την έκτακτη εισφορά
Την ίδια στιγµή, δεκάδες προσφυγές και αιτήσεις αναστολής κατά της έκτακτης εισφοράς επί του κύκλου εργασιών των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά έχει δροµολογήσει ο ΣΠΕΦ.
Όπως επισηµαίνει σε ανακοίνωσή του ο ΣΠΕΦ, ο νοµικός αγώνας για την ακύρωση της εισφοράς στα φωτοβολταϊκά που βρίσκεται ήδη σε πλήρη εξέλιξη και αναµένεται προσεχώς να ενταθεί τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε Εθνικό επίπεδο, πλαισιώθηκε µε γνώµονα την οριστική εξυγίανση του Ειδικού Λογαριασµού ΑΠΕ του Λειτουργού και µε επιπλέον Καταγγελία τον περασµένο Νοέµβριο στην Ε.Ε. (Γενική ∆ιεύθυνση Ανταγωνισµού) κατά της στρέβλωσης του Μηχανισµού ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους.
Ο µηχανισµός αυτός -υπέρ της ηλεκτροπαραγωγής από εισαγόµενο φυσικό αέριο- νοθεύοντας την Οριακή Τιµή Συστήµατος (ΟΤΣ) συσσωρεύει εκατοντάδες εκατοµµύρια ευρώ πλασµατικών ελλειµµάτων στον λογαριασµό ΑΠΕ. Έτσι αναµένεται αυτά να απορροφήσουν το µεγαλύτερο µέρος της «εξοικονόµησης» που θα επέφερε η καρατόµηση δια της εισφοράς στις ΑΠΕ και µάλιστα επί του κύκλου εργασιών τους, καταλήγει ο ΣΠΕΦ. Πάντως, πρόσφατη κλαδική µελέτη της Hellastat κάνει λόγο για σηµαντική ανάπτυξη του τοµέα των φωτοβολταϊκών το 2011 επισηµαίνοντας, ωστόσο, ότι την ίδια χρονιά η συµµετοχή των ΑΠΕ ήταν µόλις στο 5% της καθαρής εγχώριας παραγωγής ενέργειας. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της ίδιας µελέτης, η ισχύς των φωτοβολταϊκών σε αγροτικές εκτάσεις τη συγκεκριµένη χρονιά ανερχόταν σε 8 MW.
