"Είμαστε αρνητικοί και δεν
πρόκειται να αποδεχθούμε την οποιαδήποτε μεταβολή του προϋπολογισμού της ΚΑΠ
μέχρι το 2013, στο πλαίσιο των δημοσιονομικών προοπτικών", δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός μεταξύ άλλων και συνέχισε
"Έχουμε ταχθεί κατά της μεταφοράς πόρων από τον πρώτο στο δεύτερο πυλώνα της ΚΑΠ, διαδικασία που αν και δεν αποστερεί πόρους από τον κάθε παραγωγικό τομέα, δημιουργεί δυσκολίες στους αγρότες, συμπιέζοντας το εισόδημά τους.
Έχουμε απορρίψει τις προτάσεις για εφαρμογή επιπλέον μείωσης των άμεσων ενισχύσεων μέσω της διαφοροποίησης, παρά το γεγονός ότι τυχόν τέτοια ρύθμιση θα άφηνε ανεπηρέαστο το συντριπτικό ποσοστό των ελλήνων αγροτών.
Επιδιώκουμε τη διατήρηση ιστορικών μέσων στήριξης της αγοράς, όπως π.χ. οι μηχανισμοί παρέμβασης, ως δίχτυ ασφαλείας τόσο για τον παραγωγό, όσο και για τον καταναλωτή".
Ακολουθεί ολόκληρη η Ομιλία Κοντού:«Κυρίες και κύριοι,
Καλούμαστε σήμερα να προβληματιστούμε για τις επιπτώσεις των διαφαινόμενων αλλαγών στο κλίμα της γης, για τη μείωση των παγκόσμιων αποθεμάτων πόσιμου και αρδεύσιμου νερού, για τη μείωση της καλλιεργήσιμης γης και τις διατροφικές κρίσεις.
Καλούμαστε να ενσωματώσουμε στη μελλοντική Κοινή Γεωργική Πολιτική μας τα νέα δεδομένα που προκύπτουν από την αύξηση του πληθυσμού της γης, την αύξηση της ζήτησης κυρίως κτηνοτροφικών προϊόντων και γενικότερα υψηλής ποιότητας προϊόντων διατροφής.
Καλούμαστε όμως παράλληλα να προσδιορίσουμε και το όριο ανάμεσα στο παγκόσμιο συμφέρον και στα ιδιαίτερα φυσικά και κοινωνικοοικονομικά δεδομένα του γεωργικού τομέα των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το όριο που θα μας βοηθήσει να μην καταλήξουμε σε μια Κοινή Αγροτική Πολιτική ασπόνδυλη και ξένη προς τη φιλοσοφία, τις δυνατότητες, τις προτεραιότητες και τις ανάγκες του Ευρωπαίου αγρότη.
Βασικοί στόχοι της ευρωπαϊκής γεωργίας δεν μπορεί να είναι άλλοι από την παραγωγή προϊόντων με τις υψηλότερες δυνατές ποιοτικές προδιαγραφές και την διασφάλιση, όπως η Συνθήκη ορίζει, ενός δίκαιου βιοτικού επιπέδου για τον αγροτικό πληθυσμό. Παράλληλα, οι μέθοδοι παραγωγής θα πρέπει να καλύπτουν τις σύγχρονες απαιτήσεις προστασίας του περιβάλλοντος, τη διατήρηση της αειφορίας και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας του αγροτικού τομέα.
Θεωρώ ιδιαίτερα χρήσιμο τον προβληματισμό σας κατά τη δεδομένη χρονική στιγμή κατά την οποία συνεχίζονται οι διεργασίες και οι διαβουλεύσεις για μια μακροπρόθεσμη διαφοροποίηση της ΚΑΠ, έτσι ώστε να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες που σήμερα παρουσιάζονται στον τομέα της γεωργίας, καθώς και να αντιμετωπιστούν οι νέες προκλήσεις που δημιουργούνται σε παγκόσμιο επίπεδο.
Πρέπει όλους να μας απασχολήσει ποια ΚΑΠ πρέπει να έχουμε στο μέλλον που να ανταποκρίνεται στις νέες προσδοκίες αλλά και τις ανάγκες των αγροτών, που να διασφαλίζει τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής γεωργίας. Μια ΚΑΠ που να βελτιώνει το εισόδημα αλλά και το βιοτικό επίπεδο των παραγωγών και των κατοίκων της υπαίθρου, ενώ παράλληλα να σέβεται τις σύγχρονες απαιτήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και την αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων.
Το πολυλειτουργικό μοντέλο της Ευρωπαϊκής Γεωργίας, πρέπει να συνεχίσει να επιτρέπει στους Έλληνες αλλά και στους υπόλοιπους Ευρωπαίους Αγρότες, να παραμείνουν στην ύπαιθρο και να συνεχίσουν να παράγουν ασφαλή για τον καταναλωτή και υψηλής ποιότητας αγροτικά προϊόντα. Κάτω από τις συνεχώς διευρυνόμενες απαιτήσεις και συγκυρίες, τα παραπάνω αποτελούν στοιχεία που οφείλουν να συνεχίσουν να χαρακτηρίζουν την ΚΑΠ.
Τα στοιχεία αυτά, παράλληλα με την εξασφάλιση επαρκούς δημοσιονομικής στήριξης που διεκδικούμε σήμερα και που ως κυβέρνηση έχουμε ως πρώτη προτεραιότητα στις επερχόμενες διαπραγματεύσεις, θεωρώ ότι μπορούν να παράσχουν σοβαρές εγγυήσεις για την ΚΑΠ του μέλλοντος.
Κυρίες και κύριοι
Στο πλαίσιο των συζητήσεων για το Health Check, όπως αυτές διεξάγονται στα Συμβούλια των Υπουργών Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας υπόψη τις σημαντικές αλλά και πολλές φορές όχι ανώδυνες αλλαγές, που σήμερα βιώνουν οι αγρότες μας με την έναρξη εφαρμογής της νέας ΚΑΠ, επιδιώκουμε τη βελτίωση σοβαρών πτυχών της, αλλά και την εξάλειψη υφιστάμενων αδικιών.Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μεταρρύθμιση του 2003 και αυτές που ακολούθησαν επηρέασαν κύρια ελληνικά αγροτικά προϊόντα θετικά ή αρνητικά που κλήθηκαν να σηκώσουν σημαντικό βάρος ή που δεν ήταν ανταγωνιστικά.
Με βάση τα παραπάνω, προχωρήσαμε και συνεχίζουμε να προχωρούμε στις διαπραγματεύσεις του Health Check, έχοντας διαμορφώσει ισχυρές και απόλυτα τεκμηριωμένες θέσεις, σε άριστη συνεργασία με την ΠΑΣΕΓΕΣ.
Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι :
Είμαστε αρνητικοί και δεν πρόκειται να αποδεχθούμε την οποιαδήποτε μεταβολή του προϋπολογισμού της ΚΑΠ μέχρι το 2013, στο πλαίσιο των δημοσιονομικών προοπτικών.
Έχουμε ταχθεί κατά της μεταφοράς πόρων από τον πρώτο στο δεύτερο πυλώνα της ΚΑΠ, διαδικασία που αν και δεν αποστερεί πόρους από τον κάθε παραγωγικό τομέα, δημιουργεί δυσκολίες στους αγρότες, συμπιέζοντας το εισόδημά τους.
Έχουμε απορρίψει τις προτάσεις για εφαρμογή επιπλέον μείωσης των άμεσων ενισχύσεων μέσω της διαφοροποίησης, παρά το γεγονός ότι τυχόν τέτοια ρύθμιση θα άφηνε ανεπηρέαστο το συντριπτικό ποσοστό των ελλήνων αγροτών.
Επιδιώκουμε τη διατήρηση ιστορικών μέσων στήριξης της αγοράς, όπως π.χ. οι μηχανισμοί παρέμβασης, ως δίχτυ ασφαλείας τόσο για τον παραγωγό, όσο και για τον καταναλωτή.
Όπως όλοι γνωρίζετε, διεκδικούμε την αντιμετώπιση στο καθεστώς του καπνού. Για το θέμα αυτό συζητούμαι, τόσο με την Προεδρία όσο και με την Επιτροπή, αλλά και τους άλλους Υπουργούς άλλων Κ/Μ, λύσεις που θα επιτρέψουν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τη συνέχιση της παρεχόμενης στήριξης στους καπνοπαραγωγούς μας.
Υποστηρίζουμε και προτείνουμε διαδικασίες απλοποίησης, που θα διευκολύνουν τους παραγωγούς και θα ενισχύσουν τη λειτουργικότητα - αποτελεσματικότητα του εφαρμοζόμενου σήμερα συστήματος χορήγησης των ενισχύσεων.
Έχουμε υποστηρίξει σε όλους τους τόνους, την πλήρη και κατηγορηματική αντίθεσή μας στην εξαίρεση από τις ενισχύσεις των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων (έκταση μέχρι 10 στρέμματα ή ενίσχυση μέχρι 250 Ευρώ).
Η πολιτική μας εκτίμηση είναι ότι αυτή η κατηγορηματική, τεκμηριωμένη αντίδραση έχει αρχίσει και αποφέρει καρπούς.
Για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων (εξελίξεις σχετικά με την κλιματική αλλαγή, τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, τα βιοκαύσιμα, τη βιοποικιλότητα, τις επαναλαμβανόμενες από εταίρους μας διατροφικές κρίσεις κλπ) έχουμε προτείνει, τη χάραξη μιας συνεκτικής στρατηγικής της Ένωσης που θα διαθέτει αυτόνομη δημοσιονομική στήριξη.
Κυρίες και κύριοι,
Πρέπει να παραδεχθούμε ότι, η νέα ΚΑΠ δεν έχει πετύχει ένα δικαιότερο σε σχέση με το παρελθόν καθεστώς καταβολής των ενισχύσεων και είναι γεγονός ότι το 20% των παραγωγών των παλαιών Κ/Μ, εξακολουθεί να εισπράττει το 80% των πόρων, με σχετικές βεβαίως διαφοροποιήσεις μεταξύ των Κρατών. Η σχέση αυτή πρέπει να αλλάξει και αυτό εντάσσεται στις επιδιώξεις μας.
Μέχρι το 2013, όπως προκύπτει από τις προτάσεις του Health Check, δίνεται η δυνατότητα συνέχισης της εφαρμογής του ιστορικού μοντέλου για τον προσδιορισμό του ύψους των άμεσων ενισχύσεων. Αποκλίσεις από το σύστημα αυτό με περισσότερο ή λιγότερο περιφερειακό χαρακτήρα, όπως επιθυμεί σήμερα η Επιτροπή αλλά και πολλά Κ/Μ, μας βρίσκουν αντίθετους, όπως κατ' επανάληψη έχουμε δηλώσει.
Κυρίες και κύριοι,
Στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αγωνιζόμαστε για την πιο επιτυχημένη για τη χώρα μας έκβαση του εγχειρήματος εξορθολογισμού και περαιτέρω εκσυγχρονισμού της ΚΑΠ, στο πλαίσιο του «ελέγχου υγείας».
Διαθέτουμε και πολιτική βούληση και όραμα, αλλά και γνώση των θεμάτων, έτσι ώστε οι λύσεις που τελικά θα υιοθετηθούν, να είναι δίκαιες και ικανοποιητικές για τους μικρούς αλλά και για τους μεγαλύτερους έλληνες παραγωγούς, εντέλει για το σύνολο του ελληνικού αγροτικού τομέα και της ελληνικής αγροτικής οικονομίας».
Ομιλία Καραμίχα
Μη αποδεκτή ως πρόωρη, ανεδαφική,
προσχηματική και ενδοτική προς τους διαπραγματευτές του ΠΟΕ, χαρακτήρισε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
για το διαγνωστικό έλεγχο της ΚΑΠ ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ, κ. Τζ. Καραμίχας, κατά
τη διάρκεια της ομιλίας του στην ημερίδα με θέμα «ΚΑΠ και προοπτικές ελληνικής
και ευρωπαϊκής γεωργίας» που διοργανώνει από το πρωί της Παρασκευής 19 Σεπτεμβρίου
η ΠΑΣΕΓΕΣ.
«Κύριε Υπουργέ,
Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Σας καλωσορίζουμε στη σημερινή Ημερίδα μας για το Διαγνωστικό Έλεγχο της ΚΑΠ που βρίσκεται ήδη σε διαβούλευση και σύντομα (πιθανότατα τον Νοέμβριο) αναμένεται να ληφθεί απόφαση. Πρόκειται για σημαντικό
γεγονός, γιατί θα επηρεάσει τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή γεωργία και στην πέραν του 2013 περίοδο.
Πρέπει εξ αρχής να τονιστεί ότι κατά την άποψή μας ο προτεινόμενος διαγνωστικός έλεγχος της ΚΑΠ θεωρείται πρόωρος μια που η μεταρρύθμισή της που άρχισε το 2003 ολοκληρώθηκε πριν ένα χρόνο και μάλιστα με μεταβατικές διατάξεις που φθάνουν μέχρι το 2011.
Συνεπώς, είναι πρόωρο να τίθεται σε συζήτηση ο έλεγχος της ΚΑΠ πριν ακόμα ολοκληρωθεί η μεταρρύθμισή της και πριν αφομοιωθούν οι μεταβολές που πρόσφατα αποφασίστηκαν. Από την άλλη πλευρά δεν έχουν μέχρι σήμερα καταγραφεί πλήρως τα αποτελέσματα, οι επιπτώσεις της ΚΑΠ,
ούτε βέβαια έχουν αποτιμηθεί ορισμένοι φιλόδοξοι στόχοι, σύμφωνα με τους
οποίους η νέα ΚΑΠ πρέπει να είναι λιγότερο γραφειοκρατική, περισσότερο φιλική προς το περιβάλλον, συντονισμένη με τις ανάγκες της αγοράς, προσαρμοσμένη με τις προτεραιότητες και τις απαιτήσεις των καταναλωτών, ενισχυτική της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων.
Δεν είναι συνεπώς δυνατόν να σχεδιάζονται και να αναπτύσσονται οι πρωτοβουλίες και οι επενδύσεις μας, υπό την απειλή της επόμενης αξιολόγησης, υπό την αβεβαιότητα της επόμενης μεταρρύθμισης.
Δεν είναι δυνατόν να βαδίζουν οι παραγωγοί και οι οργανώσεις τους σε μία ΚΑΠ που μοιάζει με κινούμενη άμμο. Το 2000 με την AGENDA -2000 μας έλεγε η Επιτροπή και το Συμβούλιο ότι οι όποιες αποφάσεις θα ισχύσουν μέχρι το 2006. Αντί για την προβλεπόμενη ενδιάμεση επανεξέταση το 2003 μας προέκυψε η ριζική μεταρρύθμιση της ΚΑΠ, που άλλαζε τη μορφή και τη φιλοσοφία της παρεχόμενης στήριξης, με την αποσύνδεση των ενισχύσεων από την παραγωγή. Η μεταρρύθμιση της ΚΑΠ το 2003-2004 που άρχιζε να εφαρμόζεται στα Κράτη-Μέλη το 2005-2006 μας είπε η Επιτροπή και το Συμβούλιο ότι θα ισχύσει μέχρι το 2013. Αντί για αυτό μας προέκυψε ο υπό κρίση διαγνωστικός έλεγχος της ΚΑΠ με ρυθμίσεις που θα ισχύσουν από το 2009.
Ζητείται συνεπώς το ελάχιστο. Απαιτείται ένα σταθερό πολιτικό περιβάλλον και μία ΚΑΠ με σαφείς και υλοποιήσιμες πολιτικές που θα πρέπει να έχουν ευρύ χρονικό ορίζοντα.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η τρέχουσα συγκυρία χαρακτηρίζεται από την
έντονη αστάθεια των αγορών στα διατροφικά αγροτικά προϊόντα, τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Σύμφωνα με έγκυρους αναλυτές αναμένεται στα επόμενα χρόνια σημαντική αύξηση της ζήτησης τροφίμων και ο περιορισμός των διαθέσιμων καλλιεργούμενων εκτάσεων, με αποτέλεσμα να τίθεται ζήτημα διατροφικής ασφάλειας και παραγωγικής ικανότητας της ευρωπαϊκής γεωργίας για τη σταθερή και ασφαλή προμήθεια τροφίμων στους πολίτες της.
Το γεγονός αυτό και μόνο αυτό, θέτει ως προτεραιότητα περισσότερο αναγκαία τη συζήτηση για το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας και το ρόλο της στην παγκόσμια ζήτηση τροφίμων και λιγότερο εκείνη που αφορά στο διαγνωστικό έλεγχο της ημιτελούς πορείας της ΚΑΠ.
Δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν οι υφιστάμενες προκλήσεις, αλλά και οι νέες που επιδιώκονται, χωρίς την ανάγκη εκ νέου προσανατολισμού και στήριξης της ευρωπαϊκής γεωργίας προς ένα αμιγώς διατροφικό και βιώσιμο παραγωγικό σύστημα για ένα επαρκές βάθος χρόνου. Δεν είναι τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο από αυτό που τόνισε και ο κ. Σαρκοζί αναλαμβάνοντας την προεδρεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον περασμένο Ιούλιο, ότι δηλαδή «η Ευρώπη οφείλει να προστατεύει την καθημερινή ζωή των πολιτών της από τους κινδύνους της παγκοσμιοποίησης».
Η συγκυρία που έχει διαμορφωθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον αγροτικό τομέα χαρακτηρίζεται με τη συνεχή ριζική μεταρρύθμιση της ΚΑΠ από το 2003 μέχρι το 2007 και τον προτεινόμενο (2008) Διαγνωστικό της Έλεγχο. Την επόμενη χρονιά (2009) θα μας απασχολήσει το δημοσιονομικό πλαίσιο της Ένωσης στη μετά το 2013 περίοδο.
Η μεταρρύθμιση της ΚΑΠ που άρχισε το 2003 στην διάρκεια της ελληνικής προεδρίας και ολοκληρώθηκε το 2007 με την μεταρρύθμιση των Οπωροκηπευτικών χαρακτηρίζεται από:
- Την αποσύνδεση των ενισχύσεων από την παραγωγή
- Την πολλαπλή συμμόρφωση
- Την μεταφορά πόρων από την α΄ στον β΄ πυλώνα (διακύμανση των ενισχύσεων)
Η μέχρι σήμερα αποτίμηση της μεταρρύθμισης στη χώρα μας έχει θετικά και αρνητικά με σημαντικότερη θετική πτυχή εκείνη της κατοχύρωσης των ενισχύσεων και τον προσανατολισμό της παραγωγής στις ανάγκες της αγοράς, ενώ σημαντικότερη αρνητική επίπτωση εκείνη της συρρίκνωσης της
παραγωγής, με κυριότερα θύματα τον τομέα του καπνού και των τεύτλων.
Ο προτεινόμενος Διαγνωστικός Έλεγχος της ΚΑΠ δεν συνιστά μια νέα μεταρρύθμιση. Εν τούτοις, σε ορισμένα σημεία αλλάζει σημαντικά τα πράγματα, μεταφέροντας την ευθύνη-αρμοδιότητα στα Κράτη - Μέλη για
να αποφασίσουν σε ποιους και πως θα κατανεμηθεί η στήριξη.
Η ΠΑΣΕΓΕΣ έχει ήδη κάνει μια πρώτη προσέγγιση στον προτεινόμενο
Διαγνωστικό Έλεγχο και διαπιστώνει τα εξής:
- Η πρόταση δεν έχει πολιτική φυσιογνωμία, διέπεται από μίζερη διαχειριστική λογική και δεν απαντά στο επίκαιρο ζήτημα της διατροφικής επάρκειας.
- Είναι άτολμη, μια που δεν έχει αναδιανεμητικό χαρακτήρα με αποτέλεσμα να μην διαταράσσεται η σχέση 80:20 (δηλαδή το 20% των εκμεταλλεύσεων να εισπράττει το 80% των ενισχύσεων).
- Δεν αποκαθιστά αδικίες του παρελθόντος, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον καπνό και τη μεταφορά του εισοδήματος των καπνοπαραγωγών κατά 50% στο β΄ πυλώνα από το 2010.
- Δεν οδηγεί στη δημοσιονομική ισορρόπηση των τομέων με αποτέλεσμα τα αροτραία και το βόειο να απορροφούν το 70% των δαπανών της ΚΑΠ.
- Διέπεται από υπέρμετρη γραφειοκρατία.
- Απουσιάζει ένα ενιαίο ευρωπαϊκό πλαίσιο ποιότητας.
Αντίθετα:
Αυξάνει σταδιακά και κλιμακωτά το ποσοστό μεταφοράς πόρων από τον α΄ στο β΄ πυλώνα από το σημερινό 5% στο 22% το 2013 για μέτρα Αγροτικής Ανάπτυξης, τα οποία όμως ενώ είναι σε βάρος του εισοδήματός τους, δεν είναι στις περισσότερες περιπτώσεις προς όφελος των αγροτών.
Διευρύνει τις δράσεις του άρθρου 69 του Κ.1782/2003 καθιστώντας το ουσιαστικά ένα τρίτο πυλώνα, που αποδομεί την ΚΑΠ και οδηγεί στην επανεθνικοποίησή της. Η μέχρι σήμερα εμπειρία από την εφαρμογή του άρθρου 69 του Κ.1782/2003 στη χώρα μας, δεν απέδωσε τα αναμενόμενα για τη βελτίωση της ποιότητας και των δομών εμπορίας. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη προτεινόμενη διεύρυνση των δράσεων για την ασφάλιση παραγωγής με επιβάρυνση των παραγωγών και την αντιμετώπιση κρίσεων, μας οδηγεί στον επαναπροσδιορισμό της θέσης μας και τη μη εφαρμογή του.
Εισάγει κατώφλι περικοπής ενισχύσεων, με όρια τα δέκα στρέμματα ή τα 250 €. Απορρίπτουμε τα 10 στρέμματα, γιατί έχουμε τομείς με μεγάλη στήριξη π.χ καπνός και εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται καταστροφικό για τη χώρα μας το ποσοτικό όριο των 250 €, τα οποία αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης και μπορεί να μειωθούν στα 200, εκτιμώντας τη μικρή σχετική επίδραση στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Άλλωστε με τα σημερινά δεδομένα κάτω από 250 € παίρνουν 209.093 δικαιούχοι με αξία δικαιωμάτων 28,2 εκατ. €. Τα χρήματα αυτά εκτιμούμε ότι δε θα χαθούν μια που θα γίνει εσωτερική αναδιανομή.
Εισάγει γενικευμένο σύστημα αποσύνδεσης των ενισχύσεων από την παραγωγή, το οποίο καταρχάς μας βρίσκει σύμφωνους. Αυτό όμως δεν μπορεί να είναι μονοσήμαντο και ανεξάρτητο απ' την ανάγκη διατήρησης της αγροτικής παραγωγής, προς ένα αμιγώς παραγωγικό - διατροφικό μοντέλο.
Δεν μπορεί το 2013 να παρέχεται στήριξη σε κάποιον που έπαψε να παράγει το 2003, πριν δηλαδή μια δεκαετία. Κάτι τέτοιο δεν είναι δίκαιο και κοινωνικά αποδεκτό. Η στήριξη τόσο η κοινοτική όσο και η εθνική πρέπει να είναι στοχευμένη και να κατευθύνεται σε όσους συνεχίζουν να καλλιεργούν την γη, σε όσους έχουν παραγωγή που σε τελική ανάλυση είναι oι επαγγελματίες αγρότες.
Προσβλέπουμε σε μια νέα ΚΑΠ με πολιτική φυσιογνωμία, με ενεργούς
αγρότες και μια ευρωπαϊκή γεωργία που θα συμβάλλει στην απασχόληση και την περιφερειακή ανάπτυξη που θα διατηρεί τον παραγωγικό και κοινωνικό ιστό και παράλληλα να διατηρεί και γιατί όχι να δημιουργεί και νέες θέσεις εργασίας στην περιφέρεια και παράλληλα να παρέχει διατροφική επάρκεια στους λαούς της.
Δεν μπορεί να διακηρύττουμε ότι η προηγούμενη ΚΑΠ ήταν γραφειοκρατική και σήμερα, δυο μόλις χρόνια από την εφαρμογή της, να έχουμε θέσει ως άμεση ανάγκη την αντιμετώπιση της νέας γραφειοκρατίας που έχει κιόλας δημιουργηθεί. Δεν μπορεί να ισχυριζόμαστε ότι η απλοποίηση της ΚΑΠ ήταν βασικό επιχείρημα για την μεταρρύθμισή της και στην πορεία να διαπιστώνουμε τη δημιουργία πρόσθετων υποχρεώσεων, νέων πολύπλοκων
διαδικασιών, αύξηση της γραφειοκρατίας και διόγκωση των δαπανών διαχείρισης των αγροτικών εκμεταλλεύσεων.
Είναι σαφές ότι απαιτείται μία ΚΑΠ που πρέπει να είναι απλή για να γίνεται κατανοητή, ρεαλιστική για να είναι εφαρμόσιμη, ειλικρινής για να είναι πιστευτή, αποτελεσματική για να έχει αντίκρισμα.
Δεν είναι δυνατόν ως καταναλωτές, να μην μπορούμε να διακρίνουμε στην ετικέτα ποιο είναι το ποιοτικό προϊόν, ποια είναι η χώρα προέλευσής του, ποια είναι η ταυτότητά του, τι σημαίνει η πιστοποίησή του. Δεν είναι δυνατόν να μας αφήνει αδιάφορους η παραπλάνηση του καταναλωτή.
Δε μπορεί να απειλείται η καθημερινή μας διατροφή από ακατάλληλα τρόφιμα - συχνά εισαγόμενα από τρίτες χώρες-εξ' αιτίας της αδυναμίας ελέγχου της ποιότητάς του.
Απαιτούμε μια ΚΑΠ που θα έχει ξεκάθαρο πλαίσιο για την ποιότητα και τον έλεγχο των τροφίμων, προσδιορίζοντας ακριβώς και το πλαίσιο του ευρωπαϊκού διατροφικού μοντέλου με ποιοτικά, πιστοποιημένα και απόλυτα\ ασφαλή τρόφιμα.
Δεν μπορεί να καλούμε τον παραγωγό να συμβάλλει ενεργά στην προστασία και τη διατήρηση του περιβάλλοντος και από την άλλη να τον πολιορκούμε με δαιδαλώδεις διαδικασίες.
Η γραφειοκρατία της πολλαπλής συμμόρφωσης πρέπει να περιοριστεί στο
ελάχιστο δυνατό.
Είναι φανερό ότι ο προσανατολισμός των αγροτών στην παραγωγή ποιοτικών τροφίμων τείνει να αποτελεί περισσότερο ζήτημα της αγοράς και λιγότερο ζήτημα πολιτικής. Δεν είναι δυνατόν οι μεγάλες αλυσίδες τις λιανικής να
καρπώνονται συνεχώς την μερίδα του λέοντος και οι παραγωγοί να μην εισπράττουν καλύτερη τιμή όταν διαθέτουν στην αγορά ποιοτικά προϊόντα. Δεν μπορούμε να συμβιβαστούμε με την άποψη ότι η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας μπορεί να συμβαδίζει χωρίς τη στήριξη του αγροτικού εισοδήματος. Δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι η ευρωπαϊκή γεωργία μπορεί στο μέλλον να μοιάζει με μια εύπορη υπεραγορά λίγων, περιτριγυρισμένη από καταναλωτές που εξοργίζονται από την ακρίβεια και από απεγνωσμένους αγρότες που βρίσκονται στο όριο της διαβίωση, ή πολλές φορές κάτω από το όριο της φτώχιας.
Απαιτούμε μια ΚΑΠ που θα απαντάει στις απαιτήσεις των καταναλωτών, χωρίς να αγνοεί το εισόδημα των παραγωγών. Οφείλεται συνεπώς να ενισχυθεί και να στηριχθεί η παρέμβαση των οργανώσεων στην αγορά, για να περιοριστεί το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ των τιμών παραγωγού και καταναλωτή, αλλά και για να αντιμετωπιστεί και ο οικονομικός εκβιασμός που συχνά ασκούν οι ισχυρές αλυσίδες λιανικής πώλησης.
Εκφράζονται σοβαρές επιφυλάξεις στη συμπληρωματική πολιτική της ΚΑΠ που αφορά το ποιοτικό παρακράτημα και στο κατά πόσο μπορεί το εργαλείο αυτό (το οποίο μάλιστα διευρύνεται) να συμβάλλει ουσιαστικά στις απαιτήσεις ποιότητας που επιδιώκει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τονίζεται ότι η διαχείριση αυτής της ποιοτικής πολιτικής παρουσιάζει δυσκολίες, αυξάνοντας την ήδη υπάρχουσα γραφειοκρατία της ΚΑΠ. Η διαχειριστική λογική που συνήθως διέπει το ποιοτικό παρακράτημα, δε φαίνεται ικανή να αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις της αγοράς, που κρίνει την ποιότητα και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των προϊόντων.
Οφείλεται μια εκ νέου αναλυτική συζήτηση των κριτηρίων και των
απαιτήσεων που διασφαλίζουν την ποιότητα των αγροτικών προϊόντων και την ανάλογη ανταπόδοσή της στο εισόδημα των παραγωγών η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις δεν διασφαλίζεται.
Ο λεγόμενος «δεύτερος πυλώνας» της ΚΑΠ χρειάζεται για να στηριχθούν οι επενδύσεις, η βελτίωση των υποδομών και η δημιουργία συμπληρωματικών πηγών απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές, αρκεί να υπάρχουν δεσμευτικοί κανόνες στον πρωτογενή τομέα και εξισορροπημένοι πόροι για τη μεταποίηση. Εντούτοις εκτιμούμε ότι ο «δεύτερος πυλώνας» πρέπει να είναι γεωργοκεντρικός και όχι υπαιθροκεντρικός. Κατά την άποψή μας ο πρώτος και ο δεύτερος πυλώνας της ΚΑΠ θα πρέπει να είναι συμπληρωματικοί στην ίδια στόχευση και όχι ο ένας να αφαιρεί πόρους από τον άλλον.
Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις θεωρούμε κρίσιμη και αναγκαία την
επένδυση στο περιβάλλον και η προτεραιότητα αυτή συνδέεται με τα
περιβαλλοντικά προβλήματα, τα οποία είναι -και δικαίως-στο επίκεντρο του
προβληματισμού και των ανησυχιών του ευρωπαίου πολίτη του ευρωπαίου γεωργού. Οι κλιματικές αλλαγές, η λειψυδρία, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η ρύπανση εδαφών και των υδάτων, η αισθητική υποβάθμιση, αποτελούν τους μεγάλους κινδύνους του σήμερα και κυρίως του αύριο.
Οφείλουμε να τους αντιμετωπίσουμε.
Τέλος για τη μετάβαση από το ιστορικό στο περιφερειακό μοντέλο κατανομής των δικαιωμάτων των παραγωγών, απαιτείται ιδιαίτερη προσεκτική ανάλυση. Η ΠΑΣΕΓΕΣ έχει εκφραστεί μέχρι σήμερα υπέρ του ιστορικού μοντέλου καταβολής των ενισχύσεων χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτή είναι και η τελική της θέση. Σε κάθε περίπτωση πάντως οφείλεται να παρέχεται στα Κράτη - Μέλη η δυνατότητα απόλυτης ευελιξίας για την αντίστοιχη επιλογή. Η στάση μας πάντως για τη μετάβαση αυτή παραμένει εξαιρετικά επιφυλακτική αναγνωρίζοντας την σημαντική πολυμορφία και τη διαφορετικότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων της χώρας, ακόμα και μεταξύ ίδιων περιφερειών και περιοχών, αλλά και τις ανυπέρβλητες δυσκολίες του εγχειρήματος με τη συνεπαγόμενη μεταφορά εισοδήματος από μια περιφέρεια σε μία άλλη. Για το θέμα αυτό δε θέλω να επεκταθώ περισσότερο γιατί στη διάρκεια της ημερίδας θα έχετε τη δυνατότητα να ακούσετε περισσότερα που αποτελούν προϊόν ειδικής αναλυτικής μελέτης.
Συμπερασματικά, η πρόταση της Επιτροπής για το διαγνωστικό έλεγχο της ΚΑΠ ως έχει, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή, ως πρόωρη, ανεδαφική, προσχηματική και όπως διαφαίνεται και ενδοτική προς τους διαπραγματευτές που ΠΟΕ, κυρίως σε ότι αφορά την εσωτερική στήριξη και τις μη εμπορικές πτυχές (ευπαθή προϊόντα). Πρόταση που όχι μόνο δεν απαντά στα ερωτήματα που τέθηκαν παραπάνω και δεν αντιμετωπίζει τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί, αλλά αντίθετα υποτιμά τις συνέπειες στις τρέχουσες συγκυρίες, τις προβλέψεις για την αστάθεια των αγορών και την όλο και περισσότερο απειλούμενη διατροφική ασφάλεια.
Αγνοεί τέλος, τις προτεραιότητες για το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας και το ρόλο της στην παγκόσμια ζήτηση τροφίμων, αλλά και την ανάγκη συμφωνίας σε κρίσιμες πολιτικές επιλογές, ικανές να οδηγήσουν σε μία ΚΑΠ ειλικρινή, κοινωνική και αναπτυξιακή, με πολιτική φυσιογνωμία, με ενεργούς αγρότες. Σε μια ευρωπαϊκή γεωργία που θα συμβάλει στην απασχόληση και την περιφερειακή ανάπτυξη, που διατηρεί τον παραγωγικό και κοινωνικό ιστό, και παράλληλα θα δημιουργεί νέες θέσεις απασχόλησης στην ύπαιθρο.
