Πρόκειται για την παραγωγή που συγκομίστηκε μέσα στο Νοέμβριο και προέκυψε στο πλαίσιο του πιλοτικού προγράμματος ευφυούς γεωργίας Poliprespa για τη βιώσιμη ανάπτυξη που υλοποιείται από τους τοπικούς με δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος κι άλλους υποστηρικτές του.
Στόχος των πολυάριθμων δράσεων του Poliprespa όπως τονίζεται είναι να συγχρονίσουν τις ορθές περιβαλλοντικές πρακτικές, την οικονομία και την κοινωνία σε μια κοινή τροχιά προς όφελος όλης της περιοχής.
Προς την κατεύθυνση αυτή ξεκίνησε μια συνεργασία της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ) με την Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή (ΑΓΣ) με σκοπό την εισαγωγή πρακτικών γεωργίας ακριβείας σε βιολογικές καλλιέργειες και στόχο την αύξηση της παραγωγής και τη βελτίωση της ποιότητάς της, όσο και τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον, με εργαλεία που επιτρέπουν στον αγρότη να προσαρμόσει τις μεθόδους καλλιέργειας στις πραγματικές ανάγκες του χωραφιού.
Για να καταστεί εφικτό κάτι τέτοιο, η ευρύτερη περιοχή του κάμπου των Πρεσπών συγκεντρώνει αυτή τη στιγμή μια μεγάλη ένταση τεχνολογίας, υποστηρίζοντας τωρινές, αλλά και μελλοντικές ανάγκες της περιοχής σε όρους δυνατοτήτων λήψης και μετάδοσης μετρήσεων από αισθητήρες.
Ενδεικτικό των δυνατοτήτων που προκύπτουν από την εγκατεστημένη υποδομή, είναι το γεγονός πως από τον συνδυασμό των τεχνολογιών LoRa, κινητής τηλεφωνίας και δορυφορικών επικοινωνιών, το ψηφιακό οικοσύστημα τοπικά έχει ικανότητα διασύνδεσης περισσότερων των 3000 συσκευών (αισθητήρων).
Το πιλοτικό πρόγραμμα στην Πρέσπα εφαρμόζεται από την άνοιξη του 2020, με ωφελούμενους τους έξι βιοκαλλιεργητές φασολιού, οι οποίοι πλαισιώθηκαν από έμπειρους επιστήμονες από την πλευρά της ΑΓΣ και έλαβαν εξατομικευμένη συμβουλευτική, προκειμένου να βελτιώσουν το αποτέλεσμα της καλλιέργειάς τους. Έγιναν εδαφολογικές αναλύσεις στα αγροτεμάχια, για να προσδιοριστούν κρίσιμες παράμετροι του εδάφους και τοποθετήθηκαν ειδικοί αισθητήρες για την παρακολούθηση και την καταγραφή πολύτιμων πληροφοριών σχετικά με τις επικρατούσες συνθήκες.
Από τις μελέτες, που έγιναν, προσδιορίστηκαν ακριβώς οι ανάγκες σε άρδευση, η ποσότητα και τα χρονικά διαστήματα, κατά τα οποία έπρεπε αυτή να πραγματοποιείται, ενώ δόθηκαν και οδηγίες για τη λίπανση των καλλιεργειών. Επιπλέον, ένας μετεωρολογικός σταθμός εγκαταστάθηκε στην Πρέσπα, παρέχοντας τις εγκυρότερες δυνατές προβλέψεις σε βραχυπρόθεσμο (7 ημερών), όσο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα (14 ημερών).
Σε διαδικτυακή συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε στο τέλος της πρώτης πιλοτικής περιόδου μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών, συζητήθηκαν τα πρώτα συμπεράσματα από τις επισκέψεις στο χωράφι, παρουσιάστηκαν και αναλύθηκαν τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τους αισθητήρες και έγινε μία συνολική αποτίμηση.
Ένα από τα πιο σημαντικά συμπεράσματα σχετιζόταν με τη διαχείριση του νερού, κατά την οποία παρατηρήθηκε ιδιαίτερα αυξημένη χρήση σε σχέση με την πραγματική ανάγκη του φυτού. Όπως τονίστηκε όμως, για τη χρήση αυτή δεν ευθύνονται οι αγρότες, αλλά το σύστημα άρδευσης στον κάμπο των Πρεσπών, που δε δίνει μεγάλα περιθώρια ελέγχου στον καλλιεργητή (σ. σ. μέθοδος άρδευσης με ανοιχτά αυλάκια). Το θετικό είναι ότι μετά από την επιμονή όλων των φορέων της Πρέσπας, ένα από τα μεγαλύτερα αρδευτικά έργα της χώρας, η στάγδην άρδευση, πρόκειται να εφαρμοστεί στον κάμπο των Πρεσπών τα επόμενα χρόνια.
«Η Πρέσπα πλέον έχει μπει στο Internet of Things. Έχει δημιουργηθεί η απαραίτητη υποδομή, που δίνει δυνατότητες παρακολούθησης και ελέγχου της παραγωγής τέτοιες, που δύσκολα θα μπορούσε να βρεθεί σε άλλες περιοχές της Ευρώπης αυτή τη στιγμή», σχολίασε ο υπεύθυνος γεωπόνος της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, Ηλίας Κάλφας.
Στην ίδια εκδήλωση ο Λάζαρος Νικολάου, βιοκαλλιεργητής φασολιού και ωφελούμενος του προγράμματος, σημείωσε πως «δεν χρειάζεται πλέον να υποθέτω τι συμβαίνει στο χωράφι μου, αλλά το γνωρίζω με βεβαιότητα. Και όλα αυτά τα πολύτιμα στοιχεία τα βρίσκω εύκολα στο κινητό μου», ενώ ο συνάδελφός του Νίκος Παπαδόπουλος επισήμανε πως «αισθάνομαι τυχερός, γιατί μπορώ να συνεργαστώ με ειδικούς επιστήμονες και να βλέπω διαφορά στην ποιότητα και στην ποσότητα του φασολιού μου».
Το πιλοτικό πρόγραμμα γεωργίας ακριβείας συνεχίζεται και την επόμενη καλλιεργητική περίοδο, η οποία ξεκινά τον Απρίλιο του 2021, με ορίζοντα το τέλος του ίδιου έτους. Η παρέμβαση του προγράμματος Poliprespa ευελπιστεί να αποτελέσει πρότυπο εφαρμογής πιλοτικών δράσεων ευφυούς γεωργίας σε προστατευόμενες περιοχές.
H Mυρσίνη Μαλακού, διαχειρίστρια της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών, ανέφερε πως «η ενίσχυση της βιολογικής γεωργίας με σύγχρονους τρόπους και τεχνολογικά εργαλεία, που διευκολύνουν τον αγρότη, συμβάλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των παραγόμενων προϊόντων και προστατεύουν το περιβάλλον», ενώ εξέφρασε την ελπίδα η πρότυπη πιλοτική επέμβαση του Poliprespa σταδιακά να υιοθετηθεί από όσο το δυνατόν περισσότερους αγρότες και να αποτελέσει παρακαταθήκη στην αγροτική ανάπτυξη της περιοχής.
Το Poliprespa είναι ένα πρόγραμμα για την ανάπτυξη της Πρέσπας, που βασίζεται στην ενεργή συμμετοχή, τη συλλογική προσπάθεια, καθώς και στην επιμονή για ένα καλύτερο μέλλον για τον μικρότερο πληθυσμιακά Δήμο της Ελλάδας. Στο Poliprespa συμμετέχουν ο Δήμος Πρεσπών, η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, η Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου Πρεσπών, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Φασολοπαραγωγών Ε.Δ. Πρεσπών «Πελεκάνος», τα σχολεία, οι Σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων, ο Πολιτιστικός Περιβαλλοντικός & Αθλητικός Σύλλογος Αγίου Γερμανού, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πρεσπιωτών, ο Πολιτιστικός Εξωραϊστικός Σύλλογος Λευκώνα, ο Αθλητικός Σύλλογος Shooters και ο ΠΑΣ Πρέσπας. Πρόκειται για πρόγραμμα, που υλοποιείται με τη μερική οικονομική υποστήριξη των συμμετεχόντων φορέων και με δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, η οποία συμβάλλει καθοριστικά στην υλοποίησή του. Επιπλέον το πρόγραμμα συγχρηματοδοτούν το PONT και το πρόγραμμα Life Prespa Waterbirds. Ειδικά για την εφαρμογή του πιλοτικού προγράμματος γεωργίας ακριβείας το Poliprespa λαμβάνει χρηματοδότηση και από το Ίδρυμα Lund Fund.
