Ενόψει του νέου «Μπαλτατζή», δηλαδή του προγράμματος ύψους περίπου 4 δισ. ευρώ, που θα τρέξει την περίοδο 2014-2020, η συζήτηση, όπως αναφέρει η Agrenda του Σαββάτου, για το πώς θα υλοποιηθεί έχει ξεκινήσει, παράλληλα με τις συζητήσεις και τις προτάσεις για το νέο ΕΣΠΑ και τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα.
Δεν χωράει αμφιβολία ότι και οι τοπικοί άρχοντες θέλουν να έχουν το δικαίωμα να «μοιράζουν» και να «εξαγγέλουν» προγράμματα με κοινοτικά χρήματα, ειδικά αν σκεφτούμε το γεγονός ότι έρχονται και δημοτικές εκλογές σε μερικούς μήνες.
Το θέμα είναι ότι τα παράπονα των αγροτών και των υπόλοιπων κατοίκων της υπαίθρου για την καθυστέρηση στην υλοποίηση του «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» 2007-2013 δίνουν το δικαίωμα στους περιφερειάρχες να ζητούν τη διαχείρισή τους. Εξάλλου, εκείνοι πιθανότατα θα αναθέτουν το πρακτικό κομμάτι της υλοποίησης στις Αναπτυξιακές Εταιρείες, στις οποίες όλες, σχεδόν, οι περιφέρειες συμμετέχουν στη μετοχική και στελεχιακή τους σύνθεση. Εξάλλου, δεν είναι άσχημο να παραδεχτεί κανείς πόσο καλή δουλειά γίνεται από την πλειοψηφία των Αναπτυξιακών Εταιρειών στο θέμα του Leader, που είναι, βέβαια, ένα πρόγραμμα με παρόμοιες διαδικασίες εδώ και πολλά χρόνια.
To επιχείρημά τους είναι «δώστε μας το πρόγραμμα, θα έχουμε πολύ πιο γρήγορες διαδικασίες και θα γίνονται και οι απορροφήσεις γρηγορότερα», αλλά οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες φοβούνται ότι θα χάσουν άλλο ένα εργαλείο «διαχείρισης» της κοινής γνώμης, το οποίο μέχρι σήμερα προστίθεται στο... πολιτικό βιογραφικό τους ως θετική η συμβολή στην ανάπτυξη της υπαίθρου.
Ήδη έχουν γίνει συναντήσεις μεταξύ των δύο ενδιαφερομένων πλευρών. Οι προθέσεις έχουν γίνει γνωστές μόνο από την πλευρά των περιφερειαρχών, διότι τα δύο συναρμόδια υπουργεία (Ανάπτυξης και Αγροτικής Ανάπτυξης) ακόμα δεν γνωρίζουν καν εάν θα έχουν το 2014 τις ειδικές γραμματείες που ήταν αρμόδιες για τα ευρωπαϊκά προγράμματα.
Τι προσδοκούν οι περιφερειάρχες
Σε πρώτη φάση, σύμφωνα με τις προσδοκίες του προέδρου της Ένωσης Περιφερειών, Γιάννη Σγουρό, πρόκειται να ανατεθεί στις περιφέρειες το πρόγραμμα των Νέων Αγροτών, τα Μικρά Αρδευτικά, τα ΟΠΑΑΧ και το LEADER. Μερικές ημέρες νωρίτερα ο Περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης είχε δηλώσει ότι «μετά από πολλές προσπάθειες, πείσαμε ως ένα βαθμό τα συναρμόδια υπουργεία να αποδώσουν στις περιφέρειες ουσιαστικό ρόλο για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα.
Όπως κατ’ επανάληψη έχω τονίσει, με την ιδιότητα του υπεύθυνου του Τομέα Αγροτικής Ανάπτυξης της Ένωσης Περιφερειών, ο ρόλος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης πρέπει είναι επιτελικός, να συντονίζει την εφαρμογή του προγράμματος σε εθνικό επίπεδο, όμως ο σχεδιασμός και η κατανομή της χρηματοδότησης των δράσεων πρέπει να γίνεται από τις Περιφέρειες, που γνωρίζουν το δυναμικό, τις ιδιαιτερότητες, τις ανάγκες και μπορούν να ιεραρχούν τις προτεραιότητες. Υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω διεύρυνση της συμμετοχής των περιφερειών στο νέο πρόγραμμα και για αυτό προσπαθούμε να πείσουμε τους αρμόδιους».
Το βέβαιο είναι, πάντως, ότι θα υπάρξουν αλλαγές στις αρμοδιότητες για το επόμενο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης. Η κυβέρνηση προσανατολίζεται στο «μοίρασμα» κάποιων δράσεων και τις υπόλοιπες να τις κρατήσει η κεντρική διαχείριση από την Αθήνα. Έτσι, προγράμματα με περισσότερο τοπικό χαρακτήρα, όπως οι άξονες 3 και 4 του αγροτουρισμού (Leader και πρώην ΟΠΑΑΧ) πρόθεση είναι να μεταβιβαστούν εξ ολοκλήρου στις περιφέρειες και στη συνέχεια να υλοποιηθούν από τις Αναπτυξιακές. Τα προγράμματα που έχουν περισσότερο εθνικό χαρακτήρα, όπως οι Νέοι Αγρότες και τα Σχέδια Βελτίωσης θα παραμείνουν στη δικαιοδοσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και μένουν τα μικρά δημόσια έργα (αρδευτικά κ.λπ.), για τα οποία θα υπάρξει διαφωνία μέχρι την τελευταία στιγμή, αφού και οι υπουργοί και οι περιφερειάρχες θέλουν να παίξουν επικοινωνιακά το χαρτί της ανάπτυξης των υποδομών.
