Το σενάριο για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, που θέλει τρεις περιφερειακές ενισχύσεις, μία για βοσκότοπους, μία για αροτραίες μονοετείς καλλιέργειες και μία για δενδρώνες και πολυετείς καλλιέργειες, αποκτά ακόμα περισσότερες πιθανότητες να προταθεί από το υπουργείο, όπως είχε γράψει πρώτη η Agrenda και το Agronews.
Μιλώντας στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, ο υπουργός Αθανάσιος Τσαυτάρης περιέγραψε το νέο μοντέλο άμεσων ενισχύσεων της ΚΑΠ, μιλώντας για μία ενίσχυση για τους βοσκότοπους και άλλες μία ή δύο βασικές ενισχύσεις για τις καλλιέργειες «ανάλογα με τον ετήσιο ή πολυετή χαρακτήρα τους».
Στη συνέχεια, κάλεσε τους βουλευτές όλων των κομμάτων να καταθέσουν τις απόψεις τους στο σημαντικό θέμα της περιφερειοποίησης των άμεσων ενισχύσεων, προκειμένου το υπουργείο να καταρτίσει στο αμέσως προσεχές διάστημα τον τελικό σχεδιασμό του. Υπενθυμίζουμε ότι ο γενικός γραμματέας του υπουργείου, Δημήτρης Μελάς, είχε δηλώσει ότι πριν το Πάσχα θα έχει έτοιμη την πρότασή της η πολιτική ηγεσία για την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ και θα τη θέσει σε διαβούλευση.
Η ανακοίνωση του υπουργείου για τη συζήτηση στη Βουλή έχει ως εξής:
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης ενημέρωσε τους Βουλευτές των Κομμάτων, μέλη της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου, για το σχεδιασμό της εφαρμογής της νέας ΚΑΠ από τη μεριά του υπουργείου, καθώς και για το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής της σε σχέση με το ζήτημα των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, οι οποίες θα πρέπει να εγκριθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά την επερχόμενη τελευταία του συνεδρίαση πριν τις Ευρωεκλογές στις 15 Απριλίου, προκειμένου να ξεκινήσει έγκαιρα η εφαρμογή της νέας ΚΑΠ από την 1/1/2015.
Ο κ. Τσαυτάρης τόνισε ότι, παρά την εκκρεμότητα που παρουσιάστηκε ως προς το θέμα των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το υπουργείο έχει ξεκινήσει ήδη πριν αρκετό καιρό το σχεδιασμό του για την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ. Στρατηγική επιλογή του Υπουργείου είναι να αξιοποιήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της ελληνικής γεωργίας, όπως την απαράμιλλη ποιότητα των αγροτικών μας προϊόντων, την ποικιλομορφία των παραγωγικών μας συστημάτων, το αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό κ.ά. και να συρρικνώσει τις διαρθρωτικές της αδυναμίες.
Πυλώνας Ι – Άμεσες ενισχύσεις
(α) Περιφερειοποίηση
Ως προς το σχεδιασμό των άμεσων ενισχύσεων του Πυλώνα Ι, που συνιστά και το μεγαλύτερο τμήμα της χρηματοδότησης της νέας ΚΑΠ με κονδύλια ύψους 15,6 δις ευρώ, ο Υπουργός υπογράμμισε ότι η νέα ΚΑΠ παρέχει τη δυνατότητα για πρώτη φορά στα Κράτη Μέλη να επιλέξουν τον ακριβή αριθμό των περιφερειακών προγραμμάτων που θα καταρτίσουν.
Στο πλαίσιο αυτό ενημέρωσε την Επιτροπή ότι το Υπουργείο έχει επεξεργαστεί και επιθυμεί την κατάρτιση ενός περιφερειακού προγράμματος, ειδικά για τα βοσκοτόπια, προκειμένου να στηρίξει την ελληνική κτηνοτροφία. Παράλληλα, τόνισε ότι μπορούν να δημιουργηθούν άλλο ένα ή δύο προγράμματα ειδικά για τις αροτραίες καλλιέργειες, στηριζόμενα στο εάν αυτές θα έχουν ενιαίο χειρισμό ή χειρισμό ανάλογα με τον ετήσιο ή πολυετή χαρακτήρα τους.
Ο υπουργός ζήτησε από τους Βουλευτές όλων των κομμάτων να καταθέσουν τις απόψεις τους στο σημαντικό θέμα της περιφερειοποίησης, προκειμένου το υπουργείο να καταρτίσει στο αμέσως προσεχές διάστημα τον τελικό σχεδιασμό του.
Παράλληλα, υπενθύμισε και τους περιορισμούς που διέπουν τη νέα ΚΑΠ και αφορούν στη σύγκλιση που πρέπει να επέλθει στο τέλος της Προγραμματικής Περιόδου. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να υπάρξει σύγκλιση μεταξύ των κρατών μελών, των Περιφερειών εντός της χώρας και των δικαιούχων αγροτών εντός της κάθε Περιφέρειας, ώστε οι όποιες διαφορές να έχουν περιοριστεί στο 30%.
Επίσης, επεσήμανε ότι κάθε δικαιούχος δεν μπορεί να υποστεί απώλειες που να υπερβαίνουν το 30% των ενισχύσεων που λαμβάνει σήμερα. Με αυτόν τον τρόπο η νέα ΚΑΠ προστατεύει τους αγρότες από απότομες μεταβολές. Τέλος, τόνισε ότι η νέα ΚΑΠ προσφέρει την ευελιξία στα Κράτη – Μέλη να αποφασίσουν για το πώς θα κατανεμηθεί η σύγκλιση που πρέπει να επιτευχθεί στο τέλος της περιόδου, δηλαδή αν θα πραγματοποιηθεί με οριζόντιο τρόπο ισόποσα ανά έτος ή κλιμακωτά.
(β) Συνδεδεμένες Ενισχύσεις
Ο Υπουργός υπογράμμισε ότι η νέα ΚΑΠ παρέχει τη δυνατότητα αύξησης του ποσοστού των συνδεδεμένων ενισχύσεων μέχρι το 8% από το 2% κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο. Παράλληλα δίνεται η δυνατότητα να δοθεί ένα επιπλέον 2% υπό την προϋπόθεση ότι αυτό αναφέρεται σε καλλιέργεια πρωτεϊνούχων φυτών, δηλαδή ψυχανθών.
Ο κ. Τσαυτάρης τόνισε ότι οι συνδεδεμένες ενισχύσεις αποτελούν ένα από τα σημαντικά «εργαλεία» που το Υπουργείο προτίθεται να αξιοποιήσει κατά την επόμενη Προγραμματική περίοδο, προκειμένου να στηρίξει συγκεκριμένους τομείς του πρωτογενούς τομέα, ζήτησε δε για άλλη μια φορά τις προτάσεις των Βουλευτών για την κατάρτιση αυτού του σχεδιασμού.
(γ) Νέοι Αγρότες
Ο κ. Τσαυτάρης επίσης υπογράμμισε ότι κερδισμένοι από τη νέα ΚΑΠ θα είναι οι νέοι αγρότες κάτω των 40 ετών, καθώς ποσοστό έως και 2% των άμεσων ενισχύσεων θα δοθούν προκειμένου, να υποστηριχθούν νέοι αγρότες και νέοι ηλικιακά γεωργοί που δημιουργούν για πρώτη φορά γεωργική εκμετάλλευση, ακόμα και γεωργοί που έχουν ήδη εγκατασταθεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων 5 ετών, που προηγούνται της αίτησης υποβολής του ΟΣΔΕ.
Έτσι, για τους νεοεισερχόμενους, στη γεωργία, αγρότες, η νέα ΚΑΠ προβλέπει αύξηση σε ποσοστό 25% της βασικής ενίσχυσης που χορηγείται για τα 5 πρώτα χρόνια απασχόλησης.
(δ) Πρασίνισμα
Σημαντική ήταν η αναφορά του κ. Τσαυτάρη και στον αειφόρο χαρακτήρα της νέας ΚΑΠ, όπως αυτός εκφράζεται από το λεγόμενο κανόνα του «πρασινίσματος». Η ΚΑΠ γίνεται πιο πράσινη, αφού το 30% των άμεσων ενισχύσεων μπορούν να δίνονται μόνο εάν γίνονται σεβαστά τα υποχρεωτικά περιβαλλοντικά μέτρα (αμειψισπορά, διατήρηση μόνιμων βοσκοτόπων, ζώνες οικολογικής εστίασης).
Εν τούτοις, προβλέπονται μεταβατικές διατάξεις, αλλά και εξαιρέσεις (δενδρώδεις καλλιέργειες, βοσκότοποι, χορτονομές, ρύζι, ψυχανθή κλπ.) που κάνουν ρεαλιστική την εφαρμογή των μέτρων και απαλλάσσουν από υπέρμετρες υποχρεώσεις τις μικρές εκμεταλλεύσεις της χώρας μας. Ο Υπουργός εξέφρασε την εκτίμηση ότι η χώρα μας δεν θα αντιμετωπίσει προβλήματα κατά την εφαρμογή του «πρασινίσματος», καθώς σημαντικό τμήμα των γεωργικών εκτάσεων της χώρας μας, όπως οι ελαιώνες, ικανοποιούν ήδη αυτόν τον κανόνα.
(ε) Ενεργός Αγρότης
Σημαντική τομή που φέρνει η νέα ΚΑΠ, όπως τόνισε ο κ. Τσαυτάρης είναι και τα κριτήρια καθορισμού του ενεργού αγρότη. Έτσι για τη νέα ΚΑΠ κάποιος ορίζεται ως ενεργός αγρότης όταν το ετήσιο ποσό των άμεσων ενισχύσεων που λαμβάνει αποτελούν κατ’ ελάχιστο το 5% των συνολικών εσόδων που αποκτήθηκαν από μη γεωργικές δραστηριότητες του και προκύπτει διασταύρωση στοιχείων εισροών παραγωγής, πωλήσεων ή άλλων δραστηριοτήτων όπως αγροτουρισμού ή οικοτεχνίας. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύονται οι αγρότες που πραγματικά παράγουν.
(στ) Αναδιανεμητική ενίσχυση
Ο υπουργός αναφέρθηκε και στο εργαλείο της αναδιανεμητικής ενίσχυσης, που μπορεί να ανέλθει έως το ποσοστό του 3% των άμεσων ενισχύσεων, προκειμένου να στηριχτούν ορισμένες εκμεταλλεύσεις ή περιοχές με ιδιαίτερα προβλήματα.
Επίσης η αναδιανεμητική ενίσχυση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προστατεύσει τους Έλληνες αγρότες από απότομες μεταβολές των ενισχύσεων που λάμβαναν μέχρι σήμερα και μπορεί να προκύψουν λόγω της εσωτερικής σύγκλισης που αποτελεί απαραίτητη δέσμευση που απορρέει για όλα τα Κράτη Μέλη μέσα από τη νέα ΚΑΠ.
(ζ) Ορεινές και μειονεκτικές περιοχές
Ο κ. Τσαυτάρης έκανε επίσης ιδιαίτερη αναφορά και στη δυνατότητα που παρέχει η νέα ΚΑΠ για κατανομή έως 3% των ετησίων άμεσων ενισχύσεων για τους γεωργούς των περιοχών με δυσκολίες, όπως είναι οι ορεινές και μειονεκτικές. Στο παρελθόν η δυνατότητα αυτή παρεχόταν μέσα από την εξισωτική αποζημίωση του Πυλώνα ΙΙ.
(η) Εθνικό Απόθεμα
Τέλος, ο υπουργός επεσήμανε ότι η νέα ΚΑΠ παρέχει τη δυνατότητα με κονδύλια που μπορεί να φτάσουν έως 2% των άμεσων ενισχύσεων, νεοεισερχόμενους στη γεωργία ανεξαρτήτως ηλικίας, συνεπώς και ανθρώπους άνω των 40 ετών.
Πύλωνας ΙΙ – Αναπτυξιακές δράσεις
Αναφερόμενος στο αναπτυξιακό τμήμα της νέας ΚΑΠ, δηλαδή τον Πυλώνα ΙΙ, ο κ. Τσαυτάρης τόνισε ότι κατά την επόμενη Προγραμματική Περίοδο, λαμβάνει ιδιαίτερη βαρύτητα, με τα σχετικά κονδύλια για τη χώρα μας να αυξάνονται στο ποσό των 4,2 δις ευρώ. Για πρώτη φορά αποκεντρώνονται πολλές δράσεις του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης με το 30% αυτού να εκχωρείται στις Περιφέρειες.
Οι κοινές δράσεις Υπουργείου και Περιφερειών, όπως τόνισε ο κ. Τσαυτάρης δίνουν πολλές δυνατότητες συμπράξεων.
Μάλιστα οι Περιφέρειες δύνανται να επιλέξουν τις δικές τους παρεμβάσεις στον τομέα της χρήσης των υδάτινων πόρων, σε δράσεις βελτίωσης και υποστήριξης των βοσκοτόπων και στην ενίσχυση της εφαρμοσμένης έρευνας και της καινοτομίας, με παράλληλη συμβολή των ίδιων των Περιφερειών με πόρους από άλλα Ευρωπαϊκά Ταμεία όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ).
Οι συμπράξεις ΥΠΑΑΤ και Περιφερειών αποσκοπούν στην ενίσχυση του αγροδιατροφικού τομέα σε όλη την Περιφέρεια, στην τοπική ανάπτυξη μέσω της πλήρους αξιοποίησης του Προγράμματος CLLD, στην ενίσχυση της απασχόλησης και στη στήριξη νεοφυών επιχειρήσεων με τη δημιουργία θερμοκοιτίδων, στην ενίσχυση των νέων αγροτών, στην αναβάθμιση των υποδομών, στην προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, καθώς και στην υποστήριξη συνεργατικών σχημάτων, όπως οι ομάδες παραγωγών ή ακόμα και οι ενώσεις ομάδων σε δεύτερο ή και τρίτο βαθμό.
Τέλος, ο υπουργός τόνισε ότι η ενημέρωση και η συνεργασία με τους Βουλευτές όλων των κομμάτων θα συνεχιστεί με αμείωτο ρυθμό το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, αφού η χώρα μας θα πρέπει να ολοκληρώσει το σχεδιασμό της για την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ μέχρι τις αρχές Αυγούστου.
Ο κ. Τσαυτάρης υπενθύμισε ότι οι αποφάσεις που θα ληφθούν για τη νέα ΚΑΠ είναι ιδιαίτερα σημαντικές, καθώς θα «συνοδεύουν» τη χώρα μας για την επόμενη Προγραμματική Περίοδο, μέχρι το 2020, για αυτό και το Υπουργείο θα επιδιώξει με συνεχή διάλογο με όλα τα κόμματα και τους εμπλεκόμενους φορείς τη μέγιστη δυνατή συναίνεση.
