Κι αυτό γιατί, σύµφωνα µε όλες τις ενδείξεις, θα λαµβάνει υπόψη της µόνο τον αριθµό των ζώων και την επιφάνεια των βοσκοτόπων, χωρίς να αξιοποιεί στοιχεία για την παραγωγικότητά τους. Το πρόβληµα, σύµφωνα µε τον διευθυντή στο Ινστιτούτο ∆ασικών Ερευνών (Ι∆Ε) του ΕΛΓΟ ∆ήµητρα, στη Θεσσαλονίκη, ∆ρ Θωµά Παπαχρήστου , θα προκύψει γιατί η επικείµενη ΥΑ χρησιµοποιεί ως βάση για τη διανοµή των βοσκοτόπων την πυκνότητα βόσκησης, η οποία, κατά δηλώσεις στελεχών του υπουργείου, θα είναι ενιαία σε όλη τη χώρα, σε 1,4 Ζωικές Μονάδες (ΖΜς) ανά εκτάριο
Με δεδοµένο ότι πρέπει να προηγηθεί η διανοµή των βοσκότοπων για να υποβληθούν οι δηλώσεις ΟΣ∆Ε, εκτιµάται ότι λύση θα µπορούσε να δοθεί αν η νέα ΥΑ πάρει ως βάση τον πίνακα 3 της ΚΥΑ του ∆εκέµβρη του 2014 και αξιοποιήσει τα δεδοµένα του ανάλογα µε τον τύπο βοσκότοπων και τη ζώνη που βρίσκεται.
Αστοχία η πιθανή εξομοίωση με ενιαία τιμή όλων των βοσκήσιμων εκτάσεων «Η πυκνότητα βόσκησης είναι ο αριθµός των ζώων σε ένα τµήµα του βοσκότοπου σε µια συγκεκριµένη χρονική στιγµή. Όταν η βόσκηση είναι συνεχής, όπως συµβαίνει στους ελληνικούς βοσκοτόπους, συµπίπτει µε τη βοσκοφόρτωση. Βάσει της ΚΥΑ 117394/2932 (ΦΕΚ 3557/30-12-2014), για τα προσωρινά διαχειριστικά σχέδια βόσκησης (στο πλαίσιο εφαρµογής των διατάξεων του άρθρου 60 του Ν. 4264/2014, ΦΕΚ 118Α΄) για την άσκηση ορθολογικής βόσκησης, η βοσκοφόρτωση θα πρέπει να είναι ίση µε τη βοσκοϊκανότητα», επισηµαίνει ο επιστήµονας. Και εξηγεί: «Για παράδειγµα, σύµφωνα και µε τις ενδεικτικές τιµές βοσκοϊκανότητας που δίδονται στην ίδια ΚΥΑ (σ. σ. πίνακας 3) για όλους τους τύπους βοσκότοπων και ανάλογα µε την υψοµετρική τους ζώνη, σε ένα ποολίβαδο της ηµιορεινής ζώνης η βοσκοϊκανότητα ανέρχεται στις 3,3 Μηνιαίες Ζωικές Μονάδες (ΜΖΜς) ανά εκτάριο. Με δεδοµένο ότι οι βοσκότοποι αυτοί βόσκονται τουλάχιστον για επτά µήνες το έτος συνεπάγεται ότι η βοσκοφόρτωση δεν µπορεί να ξεπερνά τις 0,5 ΜΖΜς/εκτάρια. ∆ηλαδή πολύ µικρότερη από την πυκνότητα 1,4 ΖΜς/εκτάρια. Αν χρησιµοποιηθεί η προταθείσα πυκνότητα βόσκησης (1,4), που δεν λαµβάνει υπόψη της την παραγωγικότητα ενός βοσκοτόπου και τη διάρκεια βόσκησής του, θα είναι µια αυθαίρετη προσέγγιση διανοµής βοσκοτόπων, που θα έρθει σε αντίθεση µε τα σχέδια διαχείρισης»
Μια ακόµη αστοχία που ίσως θα έχει η επικείµενη ΥΑ, κατά τον κ. Παπαχρήστου, είναι ότι δεν θα λαµβάνει υπόψη της τη διάρκεια βόσκησης ενός βοσκότοπου. «∆εν µπορεί ένας ορεινός βοσκότοπος, που είναι πάνω από τα 800 µέτρα υψόµετρο και βόσκεται για 3-4 µήνες µόνο το καλοκαίρι να έχει την ίδια πυκνότητα βόσκησης µε έναν πεδινό που βόσκεται σχεδόν όλο το έτος ή µε έναν στη µέση ζώνη, στα 600 µέτρα, που αξιοποιείται για 7-8 µήνες το χρόνο. ∆εν µπορούµε να πάµε µε ενιαία τιµή για όλους τους τύπους βοσκότοπων», σηµειώνει. Όπως λέει, «ιδανικό θα ήταν να έχουµε πρώτα τα σχέδια διαχείρισης, να ξέρουµε επακριβώς που είναι οι βοσκότοποι, τί έκταση έχουν, για πόσο διάστηµα βόσκονται και µετά να γίνει η διανοµή».
Τέλος, καταλήγει ότι «είναι λάθος να θεωρείται ότι οι επιλέξιµοι βοσκότοποι στη νέα ΚΑΠ µπορεί να φτάσουν από τα 17 εκατ. τα 22 εκατ. στρέµµατα. Αυτό θα το ξέρουµε µόνο όταν καταγραφούν οι βοσκότοποι µέσα από τα σχέδια διαχείρισης, υπολογιστεί η βοσκοϊκανότητά τους και αιτιολογηθεί η επιλεξιµότητα αυτών µε ξυλώδη βλάστηση»
Κατάλοιπο των Οθωμανών το κοινόχρηστο σύστημαΤο κοινόχρηστο σύστηµα βόσκησης που υπάρχει στο 85% των ελληνικών βοσκοτόπων (δηµόσιων και δηµοτικών) δεν απαντάται στην υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά µόνο στις αραβικές χώρες, καθώς είναι «κατάλοιπο» της οθωµανικής κατοχής. Μάλιστα, σύµφωνα µε τον πρόεδρο του ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας Αθανάσιος Σαρόπουλος, η κοινόχρηστη βόσκηση αποτελεί και τη βάση του προβλήµατος µε τις πληρωµές στις επιδοτήσεις, αφού έχει ως αποτέλεσµα να δηλώνονται οι εκτάσεις των συγκεκριµένων βοσκοτόπων µόνο ενδεικτικά στις δηλώσεις του ΟΣ∆Ε, δηλαδή χωρίς να υπάρχει και αποκλειστική ή ακόµη και ολότελα βόσκηση ή διαχείριση του κτηνοτρόφου στο δηλωµένο από αυτόν βοσκότοπο.
Την ίδια ώρα η απόρριψη του δηλωµένου βοσκότοπου ως µη επιλέξιµου για οικονοµική ενίσχυση δηµιουργεί ποινές στον κτηνοτρόφο χωρίς αυτός να έχει την πραγµατική ευθύνη. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αρθεί το εφαρµοζόµενο κοινόχρηστο καθεστώς χρήσης των βοσκοτόπων. Τόσο στους δηµόσιους όσο και στους δηµοτικούς πρέπει να παραχωρείται η χρήση τους σε φυσικά ή νοµικά πρόσωπα (κτηνοτρόφους) για ένα ικανό χρονικό διάστηµα (π.χ. 10ετία), ώστε οι ίδιοι οι κτηνοτρόφοι να αποκτήσουν κίνητρα για την προστασία και ανάπτυξή τους.
Επιπρόσθετα προτείνεται
Να γίνει απογραφή των εκτάσεων των βοσκότοπων σε πανελλαδική κλίµακα µε σύγχρονες τεχνολογίες, προκειµένου να γίνει γνωστή η ακριβής επιφάνειά τους, η λιβαδική κατάσταση και η παραγωγικότητά τους και
Να οριστικοποιηθούν οι επιλέξιµες εκτάσεις βοσκοτόπων για τις ανάγκες της ΚΑΠ, να περιγραφούν οι τοπικές πρακτικές χρήσης τους στη χώρα και να κατηγοριοποιηθούν οι εκτάσεις σύµφωνα µε το νέο ορισµό της ΕΕ
Αύξηση 50% στις επιλέξιµες Με τον ορισµό βοσκοτόπων στη νέα ΚΑΠ (1307/2013) δίνεται η δυνατότητα να προστεθούν στα ποολίβαδα και τα θαµνολίβαδα, δηλαδή οι πουρναρότοποι ως γη που προσφέρεται για βοσκή και εντάσσεται σε καθιερωµένες τοπικές πρακτικές όπου τα αγρωστώδη και λοιπά κτηνοτροφικά δεν επικρατούν σε εκτάσεις βοσκής. Με βάση ανάλυση του ΓΕΩΤΕΕ, η εν δυνάµει επιλέξιµη έκταση µόνιµου βοσκότοπου για το 2015 -2020 δεν θα ξεπεράσει τα 25,4 εκατ. στρέµµατα, 50% πάνω από την υφιστάµενη περίοδο
Μήνυση κατά ΟΠΕΚΕΠΕ η απάντηση κτηνοτρόφωνΜήνυση κατά του ΟΠΕΚΕΠΕ κατέθεσαν 5 µετακινούµενοι κτηνοτρόφοι της Αετοµηλίτσας, στον εισαγγελέα Ιωαννίνων στις 17 Μαρτίου, επιρρίπτοντας ευθύνες στον οργανισµό για την εξισωτική αποζηµίωση που δεν έλαβαν για τα έτη 2013 και 2014, αλλά και για τα χαµένα τους βοσκοτόπια.
Οι κτηνοτρόφοι προχώρησαν σε αυτή την απόφαση µετά τα δύο εξώδικα που έστειλαν στον ΟΠΕΚΕΠΕ, για τα οποία δεν πήραν ποτέ καµία απάντηση, όπως αναφέρει στην Agrenda ο εκπρόσωπος των 18 κτηνοτρόφων της Αετοµιλήτσας, Μιχάλης Τζιότζιος. «Σε αυτή τη φάση, καταθέσαµε τη µήνυση, και περιµένουµε τον εισαγγελέα να αρχίσει κάποια στιγµή τις ανακρίσεις, αλλά και να καλέσει και τον ΟΠΕΚΕΠΕ να πει την άποψή του» σηµειώνει ο ίδιος, γνωρίζοντας, βέβαια, ότι αυτό µπορεί να πάρει και χρόνια, όπως τονίζει.
Μάλιστα, την κατάσταση πυροδότησε το γεγονός ότι στις 23 Μαρτίου ο ΟΠΕΚΕΠΕ µε έγγραφο του απάντησε στο υπόµνηµα των κτηνοτρόφων από τις 28 Ιανουαρίου, µε το οποίο ρωτούσαν «γιατί εµείς οι 15 κτηνοτρόφοι δεν πήραµε εξισωτική και ποιος πήρε τα βοσκοτόπια µας», χωρίς όµως να δίνει καµιά απάντηση. Όπως λέει ο κ. Τζιότζιος, «στην απάντησή του ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ αποποιείται των ευθυνών του οργανισµού, µε την αιτιολογία ότι ο καθορισµός της επιλέξιµης έκτασης των βοσκοτόπων για την Ελλάδα γίνεται σύµφωνα µε την κείµενη κοινοτική και εθνική νοµοθεσία, στον ορισµό της οποίας δεν συµµετέχει ο ΟΠΕΚΕΠΕ, παραπέµποντας ταυτόχρονα στα διαχειριστικά σχέδια που έρχονται»
Με δεδοµένο ότι πρέπει να προηγηθεί η διανοµή των βοσκότοπων για να υποβληθούν οι δηλώσεις ΟΣ∆Ε, εκτιµάται ότι λύση θα µπορούσε να δοθεί αν η νέα ΥΑ πάρει ως βάση τον πίνακα 3 της ΚΥΑ του ∆εκέµβρη του 2014 και αξιοποιήσει τα δεδοµένα του ανάλογα µε τον τύπο βοσκότοπων και τη ζώνη που βρίσκεται.
Αστοχία η πιθανή εξομοίωση με ενιαία τιμή όλων των βοσκήσιμων εκτάσεων «Η πυκνότητα βόσκησης είναι ο αριθµός των ζώων σε ένα τµήµα του βοσκότοπου σε µια συγκεκριµένη χρονική στιγµή. Όταν η βόσκηση είναι συνεχής, όπως συµβαίνει στους ελληνικούς βοσκοτόπους, συµπίπτει µε τη βοσκοφόρτωση. Βάσει της ΚΥΑ 117394/2932 (ΦΕΚ 3557/30-12-2014), για τα προσωρινά διαχειριστικά σχέδια βόσκησης (στο πλαίσιο εφαρµογής των διατάξεων του άρθρου 60 του Ν. 4264/2014, ΦΕΚ 118Α΄) για την άσκηση ορθολογικής βόσκησης, η βοσκοφόρτωση θα πρέπει να είναι ίση µε τη βοσκοϊκανότητα», επισηµαίνει ο επιστήµονας. Και εξηγεί: «Για παράδειγµα, σύµφωνα και µε τις ενδεικτικές τιµές βοσκοϊκανότητας που δίδονται στην ίδια ΚΥΑ (σ. σ. πίνακας 3) για όλους τους τύπους βοσκότοπων και ανάλογα µε την υψοµετρική τους ζώνη, σε ένα ποολίβαδο της ηµιορεινής ζώνης η βοσκοϊκανότητα ανέρχεται στις 3,3 Μηνιαίες Ζωικές Μονάδες (ΜΖΜς) ανά εκτάριο. Με δεδοµένο ότι οι βοσκότοποι αυτοί βόσκονται τουλάχιστον για επτά µήνες το έτος συνεπάγεται ότι η βοσκοφόρτωση δεν µπορεί να ξεπερνά τις 0,5 ΜΖΜς/εκτάρια. ∆ηλαδή πολύ µικρότερη από την πυκνότητα 1,4 ΖΜς/εκτάρια. Αν χρησιµοποιηθεί η προταθείσα πυκνότητα βόσκησης (1,4), που δεν λαµβάνει υπόψη της την παραγωγικότητα ενός βοσκοτόπου και τη διάρκεια βόσκησής του, θα είναι µια αυθαίρετη προσέγγιση διανοµής βοσκοτόπων, που θα έρθει σε αντίθεση µε τα σχέδια διαχείρισης»
Μια ακόµη αστοχία που ίσως θα έχει η επικείµενη ΥΑ, κατά τον κ. Παπαχρήστου, είναι ότι δεν θα λαµβάνει υπόψη της τη διάρκεια βόσκησης ενός βοσκότοπου. «∆εν µπορεί ένας ορεινός βοσκότοπος, που είναι πάνω από τα 800 µέτρα υψόµετρο και βόσκεται για 3-4 µήνες µόνο το καλοκαίρι να έχει την ίδια πυκνότητα βόσκησης µε έναν πεδινό που βόσκεται σχεδόν όλο το έτος ή µε έναν στη µέση ζώνη, στα 600 µέτρα, που αξιοποιείται για 7-8 µήνες το χρόνο. ∆εν µπορούµε να πάµε µε ενιαία τιµή για όλους τους τύπους βοσκότοπων», σηµειώνει. Όπως λέει, «ιδανικό θα ήταν να έχουµε πρώτα τα σχέδια διαχείρισης, να ξέρουµε επακριβώς που είναι οι βοσκότοποι, τί έκταση έχουν, για πόσο διάστηµα βόσκονται και µετά να γίνει η διανοµή».
Τέλος, καταλήγει ότι «είναι λάθος να θεωρείται ότι οι επιλέξιµοι βοσκότοποι στη νέα ΚΑΠ µπορεί να φτάσουν από τα 17 εκατ. τα 22 εκατ. στρέµµατα. Αυτό θα το ξέρουµε µόνο όταν καταγραφούν οι βοσκότοποι µέσα από τα σχέδια διαχείρισης, υπολογιστεί η βοσκοϊκανότητά τους και αιτιολογηθεί η επιλεξιµότητα αυτών µε ξυλώδη βλάστηση»
Κατάλοιπο των Οθωμανών το κοινόχρηστο σύστημαΤο κοινόχρηστο σύστηµα βόσκησης που υπάρχει στο 85% των ελληνικών βοσκοτόπων (δηµόσιων και δηµοτικών) δεν απαντάται στην υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά µόνο στις αραβικές χώρες, καθώς είναι «κατάλοιπο» της οθωµανικής κατοχής. Μάλιστα, σύµφωνα µε τον πρόεδρο του ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας Αθανάσιος Σαρόπουλος, η κοινόχρηστη βόσκηση αποτελεί και τη βάση του προβλήµατος µε τις πληρωµές στις επιδοτήσεις, αφού έχει ως αποτέλεσµα να δηλώνονται οι εκτάσεις των συγκεκριµένων βοσκοτόπων µόνο ενδεικτικά στις δηλώσεις του ΟΣ∆Ε, δηλαδή χωρίς να υπάρχει και αποκλειστική ή ακόµη και ολότελα βόσκηση ή διαχείριση του κτηνοτρόφου στο δηλωµένο από αυτόν βοσκότοπο.
Την ίδια ώρα η απόρριψη του δηλωµένου βοσκότοπου ως µη επιλέξιµου για οικονοµική ενίσχυση δηµιουργεί ποινές στον κτηνοτρόφο χωρίς αυτός να έχει την πραγµατική ευθύνη. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αρθεί το εφαρµοζόµενο κοινόχρηστο καθεστώς χρήσης των βοσκοτόπων. Τόσο στους δηµόσιους όσο και στους δηµοτικούς πρέπει να παραχωρείται η χρήση τους σε φυσικά ή νοµικά πρόσωπα (κτηνοτρόφους) για ένα ικανό χρονικό διάστηµα (π.χ. 10ετία), ώστε οι ίδιοι οι κτηνοτρόφοι να αποκτήσουν κίνητρα για την προστασία και ανάπτυξή τους.
Επιπρόσθετα προτείνεται
Να γίνει απογραφή των εκτάσεων των βοσκότοπων σε πανελλαδική κλίµακα µε σύγχρονες τεχνολογίες, προκειµένου να γίνει γνωστή η ακριβής επιφάνειά τους, η λιβαδική κατάσταση και η παραγωγικότητά τους και
Να οριστικοποιηθούν οι επιλέξιµες εκτάσεις βοσκοτόπων για τις ανάγκες της ΚΑΠ, να περιγραφούν οι τοπικές πρακτικές χρήσης τους στη χώρα και να κατηγοριοποιηθούν οι εκτάσεις σύµφωνα µε το νέο ορισµό της ΕΕ
Μήνυση κατά ΟΠΕΚΕΠΕ η απάντηση κτηνοτρόφωνΜήνυση κατά του ΟΠΕΚΕΠΕ κατέθεσαν 5 µετακινούµενοι κτηνοτρόφοι της Αετοµηλίτσας, στον εισαγγελέα Ιωαννίνων στις 17 Μαρτίου, επιρρίπτοντας ευθύνες στον οργανισµό για την εξισωτική αποζηµίωση που δεν έλαβαν για τα έτη 2013 και 2014, αλλά και για τα χαµένα τους βοσκοτόπια.
Οι κτηνοτρόφοι προχώρησαν σε αυτή την απόφαση µετά τα δύο εξώδικα που έστειλαν στον ΟΠΕΚΕΠΕ, για τα οποία δεν πήραν ποτέ καµία απάντηση, όπως αναφέρει στην Agrenda ο εκπρόσωπος των 18 κτηνοτρόφων της Αετοµιλήτσας, Μιχάλης Τζιότζιος. «Σε αυτή τη φάση, καταθέσαµε τη µήνυση, και περιµένουµε τον εισαγγελέα να αρχίσει κάποια στιγµή τις ανακρίσεις, αλλά και να καλέσει και τον ΟΠΕΚΕΠΕ να πει την άποψή του» σηµειώνει ο ίδιος, γνωρίζοντας, βέβαια, ότι αυτό µπορεί να πάρει και χρόνια, όπως τονίζει.
Μάλιστα, την κατάσταση πυροδότησε το γεγονός ότι στις 23 Μαρτίου ο ΟΠΕΚΕΠΕ µε έγγραφο του απάντησε στο υπόµνηµα των κτηνοτρόφων από τις 28 Ιανουαρίου, µε το οποίο ρωτούσαν «γιατί εµείς οι 15 κτηνοτρόφοι δεν πήραµε εξισωτική και ποιος πήρε τα βοσκοτόπια µας», χωρίς όµως να δίνει καµιά απάντηση. Όπως λέει ο κ. Τζιότζιος, «στην απάντησή του ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ αποποιείται των ευθυνών του οργανισµού, µε την αιτιολογία ότι ο καθορισµός της επιλέξιµης έκτασης των βοσκοτόπων για την Ελλάδα γίνεται σύµφωνα µε την κείµενη κοινοτική και εθνική νοµοθεσία, στον ορισµό της οποίας δεν συµµετέχει ο ΟΠΕΚΕΠΕ, παραπέµποντας ταυτόχρονα στα διαχειριστικά σχέδια που έρχονται»
