Φουζικλάδια
Το φουζικλάδιο στα μηλοειδή (αχλαδιά, μηλιά, μουσμουλιά) προκαλείται από μύκητες του γένους Venturia. Την μηλιά προσβάλλει ο μύκητας Venturia inaequalis με ατελή μορφή του (μορφή που αναπαράγεται χωρίς τη μεσολάβηση διαφορετικών συζευκτικών τύπων) τον μύκητα Spilocaea pomi, ενώ την αχλαδιά το είδος Venturia pyrina με ατελή μορφή του τον μύκητα Fusicladium pyrorum
Τα συμπτώματα εμφανίζονται σε φύλλα και καρπούς, χωρίς να αποκλείεται προσβολή και σε άνθη, μίσχους και σπανιότερα πράσινα κλαδιά
Τα φύλλα είναι ευπαθή μόνο στη νεαρή ηλικία. Αρχικά συνήθως στην κάτω επιφάνεια και αργότερα στην πάνω σχηματίζονται μικρές κυκλικές ή ακανόνιστες ελαιώδεις κηλίδες. Γρήγορα γίνονται σκούρες πράσινες έως μαύρες με βελούδινη υφή. Αντίθετα, οι καρποί είναι ευπαθής σε όλα τα στάδια ανάπτυξης τους μέχρι και τη συγκομιδή με τις κηλίδες που εμφανίζονται σε αυτούς να είναι παρόμοιες με αυτές των φύλλων
Ο παθογόνοι μύκητες διαχειμάζουν μέσα στα πεσμένα φύλλα, όπου οι τέλειες μορφές σχηματίζουν περιθήκια. Από αυτά την άνοιξη απελευθερώνονται ασκοσπόρια, τα οποία προκαλούν τις πρωτογενείς μολύνσεις στην τρυφερή βλάστηση, τις αρχικές δηλαδή προσβολές της νέας καλλιεργητικής περιόδου
Για τον δραστικό περιορισμό των αρχικών μολυσμάτων του μύκητα την άνοιξη, συστήνεται την περίοδο αυτή η καταστροφή των περιθηκίων, με ενσωμάτωση των πεσμένων φύλλων στο έδαφος, καθώς και με αφαίρεση και κάψιμο των προσβεβλημένων από την ασθένεια κλάδων και κλαδίσκων
Συστήνεται ψεκασμός του φυλλώματος των δένδρων με ουρία ή με ένα κατάλληλο και εγκεκριμένο μυκητοκτόνο στην υψηλότερη συνιστώμενη δόση, σε οπωρώνες με σημαντικές προσβολές από τους μύκητες. Εναλλακτικά, συστήνεται ανάλογος ψεκασμός των πεσμένων στο έδαφος φύλλων
Τα ανωτέρω μέτρα είναι αποτελεσματικά, εφόσον εφαρμόζονται από το σύνολο των καλλιεργητών μιας περιοχής, διότι τα μολύσματα των παθογόνων (ασκοσπόρια) μεταφέρονται με τον άνεμο και μολύνουν σε μεγάλες αποστάσεις
Σεπτορίωση της αχλαδιάς
Η ασθένεια της σεπτορίωσης έχει ως φυτοπαθολογικό αίτιο τον ατελή μύκητα Septoria pyricola που προσβάλει κυρίως την αχλαδιά και σπάνια την μηλιά και κυδωνιά. Παρατηρείται σε όλες τις περιοχές της χώρας μας και μπορεί να προκαλέσει σε μεγάλα δέντρα και σε φυτώρια αισθητές ζημιές λόγω της πρόωρης φυλλόπτωσης
Προσβάλει κυρίως τα φύλλα και σπανιότερα τους μίσχους και τους καρπούς. Αργά την άνοιξη στα φύλλα (στην πάνω πλευρά) εμφανίζονται συνήθως πολυάριθμες κυκλικές ή ακανόνιστες καστανές κηλίδες που εξελίσσονται σε τεφρόλευκες περιοχές περιβαλλόμενες από ερυθροκαστανή ζώνη. Στο κέντρο των κηλίδων εμφανίζονται οι αγενείς καρποφορίες (πυκνίδια), που αποτελούν τα σπόρια των δευτερογενών μολύνσεων του παθογόνου. Αυτές ορίζονται ως εξάπλωση σε υγιή φυτικά μέρη και δέντρα στην ίδια καλλιεργητική περίοδο μετά από την «αρχική εγκατάσταση» του παθογόνου στον οπωρώνα. Το καλοκαίρι αν ο καιρός είναι υγρός η ασθένεια εξαπλώνεται επιπλέον σε νέα φύλλα, μίσχους και καρπούς με τα ίδια συμπτώματα
Τα προτεινόμενα μέτρα κατά του φουζικλαδίου, επαρκούν και για τον περιορισμό των αρχικών μολυσμάτων του μύκητα της σεπτορίωσης
Βακτηριακό κάψιμο
Ασθένεια ιδιαίτερα καταστρεπτική για την αχλαδιά και μηλιά και λιγότερο για την κυδωνιά θεωρείται το βακτηριακό κάψιμο, το οποίο προκαλείται από το βακτήριο Erwinia amylovora
Το παθογόνο διαχειμάζει στα έλκη των προσβλημένων κλαδιών (καλλιεργούμενα, αυτοφυή ή καλλωπιστικά φυτά). Την άνοιξη με υγρό καιρό από τα έλκη βγαίνει βακτηριακό έκκριμα το οποίο προκαλεί τις πρωτογενείς μολύνσεις σε άνθη και τρυφερούς βλαστούς. Η μεταφορά των μολυσμάτων γίνεται με την βροχή, τον άνεμο, τα έντομα και τα καλλιεργητικά εργαλεία. Η είσοδος των βακτηριών στους ευπαθείς ιστούς γίνεται μονάχα μέσω στομάτων ή πληγών που δημιουργούνται από τον δυνατό άνεμο, το χαλάζι ή τα έντομα
Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ασθένειας είναι το μαύρισμα των ταξιανθιών, των φύλλων και των βλαστών.
Στις περιοχές που υπάρχει η ασθένεια και για προληπτικούς λόγους, συνιστάται ψεκασμός των οπωρώνων στην αρχή και στο τέλος της πτώσης των φύλλων με ένα κατάλληλο και εγκεκριμένο χαλκούχο σκεύασμα
Επιπλέον, στους οπωρώνες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα από το βακτήριο, συνιστάται η λήψη σειράς καλλιεργητικών μέτρων για την παρεμπόδιση της εξάπλωσης της ασθένειας όπως
1) εκρίζωση και άμεση καύση των δένδρων που έχουν προσβληθεί στον κορμό ή στους βραχίονες και σε απόσταση μικρότερη των 50 εκ. από τον κορμό
2) αφαίρεση και άμεση καύση όλων των προσβεβλημένων κλαδίσκων, κλάδων και βραχιόνων μαζί με υγιές τμήμα μήκους τουλάχιστον 30-60 εκ.
3) εκρίζωση και καύση όλων των αυτοφυών δένδρων και θάμνων γύρω και μέσα στον οπωρώνα, που εμφανίζουν συμπτώματα προσβολής από το βακτήριο (εναλλακτικοί ξενιστές)
Τα ανωτέρω καλλιεργητικά μέτρα πρέπει να διενεργούνται με ξηρό καιρό και δεν θα πρέπει να συνδυάζονται αυτή την εποχή με το χειμερινό κλάδεμα. Οι τομές αφαίρεσης των προσβολών πρέπει απαραίτητα να προστατεύονται με κατάλληλα σκευάσματα και είναι αναγκαία η απολύμανση των κλαδευτικών εργαλείων μετά από κάθε τομή σε διάλυμα χλωρίνης σε νερό 10%
ΣΕΖΙΑ
Το έντομο Synanthedon myopiformis είναι σοβαρό ξυλοφάγο έντομο του κορμού και των κύριων βραχιόνων της μηλιάς που γεννά κυρίως σε πληγές ή σχισμές. Η εκκολαπτόμενη από τα ωά κρεμ προνύμφη δημιουργεί στοές και καφέ αποχωρήματα
Την περίοδο αυτή το έντομο διαχειμάζει ως προνύμφη μέσα σε στοές στον κορμό και στη βάση των βραχιόνων των δένδρων, εκεί όπου κυρίως εντοπίζονται οι προσβολές. Για την καταπολέμηση του εντόμου, η οποία είναι ιδιαίτερα δύσκολη λόγω της θέσης των προνυμφών, συστήνεται ψεκασμός με ένα κατάλληλο εντομοκτόνο μεγάλης υπολειμματικής διάρκειας ή με μίγμα ορυκτελαίου και ενός επιτρεπόμενου για την καλλιέργεια οργανοφωσφορούχου εντομοκτόνου
Στο πλαίσιο της μείωσης του πληθυσμού του εντόμου οι ξεροί και εξασθενημένοι λόγω της προσβολής κλάδοι πρέπει να αφαιρούνται και να καίγονται
Κοκκοειδή
Οι παραγωγοί πρέπει να προσέξουν για προσβολές από τα κοκκοειδή «ψώρα του Σαν Ζοζέ» (Quadraspidiotus perniciosus) και «παρλατόρια»(Parlatoria sp.)
Η ψώρα του Σαν Ζοζέ προσβάλει σχεδόν όλα τα μέρη του δέντρου. Στα νεαρά κλαδιά φαίνονται πάνω στο ξύλο, όταν αφαιρεθεί ο φλοιός, κόκκινα στίγματα. Κοκκινωπές κηλίδες προκαλεί επίσης το έντομο και στους καρπούς οι οποίοι όταν προσβληθούν στα πρώιμα στάδια της ανάπτυξης τους παραμορφώνονται. Σε περίπτωση σοβαρών προσβολών, τα προσβεβλημένα μέρη του δένδρου καλύπτονται από στρώμα (κρούστα) ασπιδίων, με αποτέλεσμα την εξασθένηση και στη συνέχεια την ξήρανση τους
Η παρλατόρια είναι σκληρό κοκκοειδές το οποίο προσβάλλει με παρόμοιο τρόπο με την ψώρα του Σαν Ζοζέ τα μηλοειδή
Σε οπωρώνες στους οποίους παρατηρήθηκαν προσβολές κοκκοειδών, συστήνεται κατά τη διάρκεια του χειμώνα αφαίρεση και καύση των ξερών και εξασθενημένων τμημάτων των δένδρων και γενικά όλων όσων έχουν πυκνό πληθυσμό εντόμων. Επιπλέον, στο διάστημα από την πτώση των φύλλων και πριν το φούσκωμα των οφθαλμών, θεωρείται αναγκαίος ένας ψεκασμός με εγκεκριμένο ορυκτέλαιο ή με μίγμα ορυκτελαίου και εγκεκριμένου για την καλλιέργεια οργανοφωσφορούχου εντομοκτόνου
Ο χειμερινός αυτός ψεκασμός θανατώνει επίσης χειμερινά ωά αφίδων και ακάρεων
Ψύλλα αχλαδιάς
Το έντομο Cacopsylla pyri (κοινώς ψύλλα της αχλαδιάς) θεωρείται ο σοβαρότερος εχθρός του εν λόγω δέντρου. Προκαλεί ζημιές απομυζώντας νεοεκτπτυσσόμενους βλαστούς, φύλλα και καρπούς, ενώ δευτερευόντως αναπτύσσεται καπνιά στο παραγόμενο από το έντομο μελίτωμα
Σε οπωρώνες αχλαδιάς με έντονη προσβολή και υψηλούς πληθυσμούς του εντόμου αργά το καλοκαίρι, συστήνεται επέμβαση την περίοδο αυτή εναντίον των διαχειμαζόντων ενηλίκων του εντόμου με ένα κατάλληλο και εγκεκριμένο πυρεθροειδές εντομοκτόνο. Ο ψεκασμός πρέπει απαραιτήτως να γίνεται κατά τη διάρκεια ηλιόλουστης και ζεστής μέρας
Το φουζικλάδιο στα μηλοειδή (αχλαδιά, μηλιά, μουσμουλιά) προκαλείται από μύκητες του γένους Venturia. Την μηλιά προσβάλλει ο μύκητας Venturia inaequalis με ατελή μορφή του (μορφή που αναπαράγεται χωρίς τη μεσολάβηση διαφορετικών συζευκτικών τύπων) τον μύκητα Spilocaea pomi, ενώ την αχλαδιά το είδος Venturia pyrina με ατελή μορφή του τον μύκητα Fusicladium pyrorum
Τα συμπτώματα εμφανίζονται σε φύλλα και καρπούς, χωρίς να αποκλείεται προσβολή και σε άνθη, μίσχους και σπανιότερα πράσινα κλαδιά
Τα φύλλα είναι ευπαθή μόνο στη νεαρή ηλικία. Αρχικά συνήθως στην κάτω επιφάνεια και αργότερα στην πάνω σχηματίζονται μικρές κυκλικές ή ακανόνιστες ελαιώδεις κηλίδες. Γρήγορα γίνονται σκούρες πράσινες έως μαύρες με βελούδινη υφή. Αντίθετα, οι καρποί είναι ευπαθής σε όλα τα στάδια ανάπτυξης τους μέχρι και τη συγκομιδή με τις κηλίδες που εμφανίζονται σε αυτούς να είναι παρόμοιες με αυτές των φύλλων
Ο παθογόνοι μύκητες διαχειμάζουν μέσα στα πεσμένα φύλλα, όπου οι τέλειες μορφές σχηματίζουν περιθήκια. Από αυτά την άνοιξη απελευθερώνονται ασκοσπόρια, τα οποία προκαλούν τις πρωτογενείς μολύνσεις στην τρυφερή βλάστηση, τις αρχικές δηλαδή προσβολές της νέας καλλιεργητικής περιόδου
Για τον δραστικό περιορισμό των αρχικών μολυσμάτων του μύκητα την άνοιξη, συστήνεται την περίοδο αυτή η καταστροφή των περιθηκίων, με ενσωμάτωση των πεσμένων φύλλων στο έδαφος, καθώς και με αφαίρεση και κάψιμο των προσβεβλημένων από την ασθένεια κλάδων και κλαδίσκων
Συστήνεται ψεκασμός του φυλλώματος των δένδρων με ουρία ή με ένα κατάλληλο και εγκεκριμένο μυκητοκτόνο στην υψηλότερη συνιστώμενη δόση, σε οπωρώνες με σημαντικές προσβολές από τους μύκητες. Εναλλακτικά, συστήνεται ανάλογος ψεκασμός των πεσμένων στο έδαφος φύλλων
Τα ανωτέρω μέτρα είναι αποτελεσματικά, εφόσον εφαρμόζονται από το σύνολο των καλλιεργητών μιας περιοχής, διότι τα μολύσματα των παθογόνων (ασκοσπόρια) μεταφέρονται με τον άνεμο και μολύνουν σε μεγάλες αποστάσεις
Σεπτορίωση της αχλαδιάς
Η ασθένεια της σεπτορίωσης έχει ως φυτοπαθολογικό αίτιο τον ατελή μύκητα Septoria pyricola που προσβάλει κυρίως την αχλαδιά και σπάνια την μηλιά και κυδωνιά. Παρατηρείται σε όλες τις περιοχές της χώρας μας και μπορεί να προκαλέσει σε μεγάλα δέντρα και σε φυτώρια αισθητές ζημιές λόγω της πρόωρης φυλλόπτωσης
Προσβάλει κυρίως τα φύλλα και σπανιότερα τους μίσχους και τους καρπούς. Αργά την άνοιξη στα φύλλα (στην πάνω πλευρά) εμφανίζονται συνήθως πολυάριθμες κυκλικές ή ακανόνιστες καστανές κηλίδες που εξελίσσονται σε τεφρόλευκες περιοχές περιβαλλόμενες από ερυθροκαστανή ζώνη. Στο κέντρο των κηλίδων εμφανίζονται οι αγενείς καρποφορίες (πυκνίδια), που αποτελούν τα σπόρια των δευτερογενών μολύνσεων του παθογόνου. Αυτές ορίζονται ως εξάπλωση σε υγιή φυτικά μέρη και δέντρα στην ίδια καλλιεργητική περίοδο μετά από την «αρχική εγκατάσταση» του παθογόνου στον οπωρώνα. Το καλοκαίρι αν ο καιρός είναι υγρός η ασθένεια εξαπλώνεται επιπλέον σε νέα φύλλα, μίσχους και καρπούς με τα ίδια συμπτώματα
Τα προτεινόμενα μέτρα κατά του φουζικλαδίου, επαρκούν και για τον περιορισμό των αρχικών μολυσμάτων του μύκητα της σεπτορίωσης
Βακτηριακό κάψιμο
Ασθένεια ιδιαίτερα καταστρεπτική για την αχλαδιά και μηλιά και λιγότερο για την κυδωνιά θεωρείται το βακτηριακό κάψιμο, το οποίο προκαλείται από το βακτήριο Erwinia amylovora
Το παθογόνο διαχειμάζει στα έλκη των προσβλημένων κλαδιών (καλλιεργούμενα, αυτοφυή ή καλλωπιστικά φυτά). Την άνοιξη με υγρό καιρό από τα έλκη βγαίνει βακτηριακό έκκριμα το οποίο προκαλεί τις πρωτογενείς μολύνσεις σε άνθη και τρυφερούς βλαστούς. Η μεταφορά των μολυσμάτων γίνεται με την βροχή, τον άνεμο, τα έντομα και τα καλλιεργητικά εργαλεία. Η είσοδος των βακτηριών στους ευπαθείς ιστούς γίνεται μονάχα μέσω στομάτων ή πληγών που δημιουργούνται από τον δυνατό άνεμο, το χαλάζι ή τα έντομα
Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ασθένειας είναι το μαύρισμα των ταξιανθιών, των φύλλων και των βλαστών.
Στις περιοχές που υπάρχει η ασθένεια και για προληπτικούς λόγους, συνιστάται ψεκασμός των οπωρώνων στην αρχή και στο τέλος της πτώσης των φύλλων με ένα κατάλληλο και εγκεκριμένο χαλκούχο σκεύασμα
Επιπλέον, στους οπωρώνες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα από το βακτήριο, συνιστάται η λήψη σειράς καλλιεργητικών μέτρων για την παρεμπόδιση της εξάπλωσης της ασθένειας όπως
1) εκρίζωση και άμεση καύση των δένδρων που έχουν προσβληθεί στον κορμό ή στους βραχίονες και σε απόσταση μικρότερη των 50 εκ. από τον κορμό
2) αφαίρεση και άμεση καύση όλων των προσβεβλημένων κλαδίσκων, κλάδων και βραχιόνων μαζί με υγιές τμήμα μήκους τουλάχιστον 30-60 εκ.
3) εκρίζωση και καύση όλων των αυτοφυών δένδρων και θάμνων γύρω και μέσα στον οπωρώνα, που εμφανίζουν συμπτώματα προσβολής από το βακτήριο (εναλλακτικοί ξενιστές)
Τα ανωτέρω καλλιεργητικά μέτρα πρέπει να διενεργούνται με ξηρό καιρό και δεν θα πρέπει να συνδυάζονται αυτή την εποχή με το χειμερινό κλάδεμα. Οι τομές αφαίρεσης των προσβολών πρέπει απαραίτητα να προστατεύονται με κατάλληλα σκευάσματα και είναι αναγκαία η απολύμανση των κλαδευτικών εργαλείων μετά από κάθε τομή σε διάλυμα χλωρίνης σε νερό 10%
Το έντομο Synanthedon myopiformis είναι σοβαρό ξυλοφάγο έντομο του κορμού και των κύριων βραχιόνων της μηλιάς που γεννά κυρίως σε πληγές ή σχισμές. Η εκκολαπτόμενη από τα ωά κρεμ προνύμφη δημιουργεί στοές και καφέ αποχωρήματα
Την περίοδο αυτή το έντομο διαχειμάζει ως προνύμφη μέσα σε στοές στον κορμό και στη βάση των βραχιόνων των δένδρων, εκεί όπου κυρίως εντοπίζονται οι προσβολές. Για την καταπολέμηση του εντόμου, η οποία είναι ιδιαίτερα δύσκολη λόγω της θέσης των προνυμφών, συστήνεται ψεκασμός με ένα κατάλληλο εντομοκτόνο μεγάλης υπολειμματικής διάρκειας ή με μίγμα ορυκτελαίου και ενός επιτρεπόμενου για την καλλιέργεια οργανοφωσφορούχου εντομοκτόνου
Στο πλαίσιο της μείωσης του πληθυσμού του εντόμου οι ξεροί και εξασθενημένοι λόγω της προσβολής κλάδοι πρέπει να αφαιρούνται και να καίγονται
Οι παραγωγοί πρέπει να προσέξουν για προσβολές από τα κοκκοειδή «ψώρα του Σαν Ζοζέ» (Quadraspidiotus perniciosus) και «παρλατόρια»(Parlatoria sp.)
Η ψώρα του Σαν Ζοζέ προσβάλει σχεδόν όλα τα μέρη του δέντρου. Στα νεαρά κλαδιά φαίνονται πάνω στο ξύλο, όταν αφαιρεθεί ο φλοιός, κόκκινα στίγματα. Κοκκινωπές κηλίδες προκαλεί επίσης το έντομο και στους καρπούς οι οποίοι όταν προσβληθούν στα πρώιμα στάδια της ανάπτυξης τους παραμορφώνονται. Σε περίπτωση σοβαρών προσβολών, τα προσβεβλημένα μέρη του δένδρου καλύπτονται από στρώμα (κρούστα) ασπιδίων, με αποτέλεσμα την εξασθένηση και στη συνέχεια την ξήρανση τους
Η παρλατόρια είναι σκληρό κοκκοειδές το οποίο προσβάλλει με παρόμοιο τρόπο με την ψώρα του Σαν Ζοζέ τα μηλοειδή
Σε οπωρώνες στους οποίους παρατηρήθηκαν προσβολές κοκκοειδών, συστήνεται κατά τη διάρκεια του χειμώνα αφαίρεση και καύση των ξερών και εξασθενημένων τμημάτων των δένδρων και γενικά όλων όσων έχουν πυκνό πληθυσμό εντόμων. Επιπλέον, στο διάστημα από την πτώση των φύλλων και πριν το φούσκωμα των οφθαλμών, θεωρείται αναγκαίος ένας ψεκασμός με εγκεκριμένο ορυκτέλαιο ή με μίγμα ορυκτελαίου και εγκεκριμένου για την καλλιέργεια οργανοφωσφορούχου εντομοκτόνου
Ο χειμερινός αυτός ψεκασμός θανατώνει επίσης χειμερινά ωά αφίδων και ακάρεων
Ψύλλα αχλαδιάς
Το έντομο Cacopsylla pyri (κοινώς ψύλλα της αχλαδιάς) θεωρείται ο σοβαρότερος εχθρός του εν λόγω δέντρου. Προκαλεί ζημιές απομυζώντας νεοεκτπτυσσόμενους βλαστούς, φύλλα και καρπούς, ενώ δευτερευόντως αναπτύσσεται καπνιά στο παραγόμενο από το έντομο μελίτωμα
Σε οπωρώνες αχλαδιάς με έντονη προσβολή και υψηλούς πληθυσμούς του εντόμου αργά το καλοκαίρι, συστήνεται επέμβαση την περίοδο αυτή εναντίον των διαχειμαζόντων ενηλίκων του εντόμου με ένα κατάλληλο και εγκεκριμένο πυρεθροειδές εντομοκτόνο. Ο ψεκασμός πρέπει απαραιτήτως να γίνεται κατά τη διάρκεια ηλιόλουστης και ζεστής μέρας
