Συνέχεια, συνέπεια, ποιότητα και ποσότητα είναι το σύνθημα του προέδρου της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Καβάλας, Κώστα Λεπίδα, προκειμένου να βγει το συνεταιριστικό κίνημα από την κρίση και να γίνει εργαλείο προώθησης των αγροτικών προϊόντων προς όφελος του παραγωγού. Ο ίδιος διαχωρίζει τη θέση του από τους συνδικαλιστές συνεταιριστές και έχει καταβάλει κάθε προσπάθεια, ώστε ο αγροτικός κόσμος της περιοχής να αλλάξει νοοτροπία και να βασιστεί στην ίδρυση ομάδων παραγωγών για κάθε προϊόν που παράγει ο τόπος, προτείνοντας ένα “υβριδικό” συνεταιριστικό μοντέλο, το οποίο έχει δει να αποδίδει στην πράξη.
Πιστεύετε ότι οι ΕΑΣ είναι συνδικαλιστικά ή παραγωγικά όργανα;
Δεν είμαι συνδικαλιστής, δεν είμαι πολιτικός. Ούτε πρέπει ο πρόεδρος μιας Ένωσης να παίζει με την πολιτική. Πολλοί μπερδεύουν τον συνδικαλισμό με τον συνεταιρισμό. Θα σας απαντήσω ως πρόεδρος μιας εταιρείας. Δεν εκπροσωπώ ούτε το υπουργείο, ούτε την κυβέρνηση ούτε την αντιπολίτευση.
Ποια είναι η παραγωγική βάση της ΕΑΣ Καβάλας;
Η ΕΑΣ Καβάλας παρεμβαίνει σε ό,τι προϊόν παράγεται στην περιοχή, εκτός από κάποια προϊόντα όπου δεν το θέλουν οι αγρότες. Έχουμε ομάδες παραγωγών στο σπαράγγι και στο ακτινίδιο, ιδρύσαμε πρόσφατα ομάδα στο ρύζι και στα φασόλια και θα ακολουθήσουν τα σιτηρά και οι κτηνοτρόφοι.
Διαθέτουμε ένα εργοστάσιο οσπρίων, λαδιού και ελιάς στη ΒΙΠΕ Ν. Καρβάλης, ένα εργοστάσιο στη Θάσο για τη θρούμπα, πέντε ξηραντήρια χωρητικότητας περίπου 50.000 τόνων για καλαμπόκι και σιτάρια, πέντε κέντρα εξυπηρέτησης αγροτών, σε Θάσο, Καβάλα και Χρυσούπολη, ένα εκκοκκιστήριο, ένα συσκευαστήριο σπαραγγιών και ακτινιδίων, με αποθηκευτικούς χώρους-ψυγεία, και ένα εργοστάσιο ζωοτροφών. Έχουμε 5.500 μέλη και 45 πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς.
Γιατί “επενδύετε” στις Ομάδες Παραγωγών;
Και οι παραγωγοί και οι συνεταιριστές δεν καταλάβαμε τι θα πει παγκοσμιοποίηση και τι θα φέρει το 2010. Οι ομάδες παραγωγών είναι το μέλλον της γεωργίας. Αυτό δεν μας έδωσαν να το καταλάβουμε το 1980, έπρεπε από τότε να μπαίναμε σε αυτή τη διαδικασία. Δυστυχώς φτάσαμε 20 χρόνια μετά να τρώμε τις επιδοτήσεις. Και να αφήσουμε αυτά τα “φταίνε οι πάνω από μας”. Φταίνε κι αυτοί αλλά κάπου φταίμε κι εμείς.
Τι μπορεί να πετύχει μια Ομάδα;
Παράδειγμα είναι τα ακτινίδια. Ξέρουμε τι παράγουμε, το προϊόν το παρακολουθούν οι γεωτεχνικοί μας, πρώτον, να μην έχει πάνω φυτοφάρμακα, δεύτερον, να πετύχουμε καλή παραγωγή, ένα νόστιμο προϊόν και, τρίτον, να έχει αντοχή στα ψυγεία. Όταν ένας έμπορος αγοράζει από δω κι από κει και τα βάζει όλα μέσα σ’ ένα ψυγείο, τι αποτέλεσμα θα έχει; Είναι ξεκάθαρο. Έχουμε πολύ λιγότερες πιθανότητες να πάθουμε ζημιά, γιατί παρακολουθούμε το προϊόν από πολύ νωρίς.
Ποιο μοντέλο προτείνετε;
Το σκεπτικό μας είναι να δημιουργήσουμε ομάδες παραγωγών σε όλα τα προϊόντα που παράγει ο τόπος μας και κάποια στιγμή αυτές οι ομάδες να μετατραπούν σε πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί κλαδικοί.
Να σας πω πραγματικά τι πιστεύω: Έπρεπε οι Ενώσεις δια νόμου να γίνουν πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί. Και αυτοί οι πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί να έχουν τις ομάδες τους για το κάθε προϊόν. Να έχουν δηλαδή κλαδικές ομάδες που θα λειτουργούν υπό την ομπρέλα της Ένωσης. Κι επειδή αυτό δεν το βλέπουμε να γίνεται, προχωράμε να φτιάξουμε ομάδες εμείς οι ενώσεις. Η ένωση θα είναι η ομπρέλλα πάνω από αυτές τις ομάδες.
Επίσης, θα πρέπει να υπάρξει και μία ομπρέλλα πάνω από μας να συντονίζει τα πράγματα, μια τριτοβάθμια κλαδική οργάνωση. Να παρακολουθεί τις εξελίξεις έστω και για ενημέρωση. Όχι σαν την Ελαιουργική!
Τι πρόβλημα υπάρχει, κατά τη γνώμη σας, με τους υφιστάμενους συνεταιρισμούς;
Μ’ αυτές τις ενώσεις, μ’ αυτούς τους συνεταιρισμούς δεν μπορούν να πάνε μπροστά οι αγρότες. Πρέπει να αλλάξουν. Εμείς στην Καβάλα προσπαθήσαμε πολύ τα τελευταία δέκα χρόνια και προσπαθούμε ακόμα. Γι’ αυτό, αν θα ρωτήσετε, η ΕΑΣ Καβάλας έχει σταθερή χρηματοδότηση, στέκεται απέναντι στην τράπεζα με ψηλά το κεφάλι, είναι στις υποχρεώσεις της συνεπέστατη. Όλες οι ενώσεις πρέπει να βρεθούν σε αυτή την κατάσταση. Θα πρέπει κάτι να αλλάξει.
Παράλληλα, χωρίς συνεταιρισμό, χωρίς ομάδα, ο αγρότης πέθανε, δεν υπάρχει μέλλον για τον αγρότη. Εάν αυτά τα πράγματα δεν τα καταλάβουμε δηλαδή από τη μια μεριά να βελτιώσουμε τον συνεταιρισμό κι από την άλλη ότι δεν γίνεται χωρίς αυτόν, τότε πολλά προβλήματα θα επιδεινωθούν.
Δεν μπορεί το 2010 να περιμένουμε από τον υπουργό να μας πουλήσει τα προϊόντα. Είναι αδιανόητο, είναι απαράδεκτο. Ο υπουργός θα κάνει τη δουλειά του, θα ψάξει για αγορές, εμείς, όμως, θα πρέπει να φτιάξουμε τα δίκτυά μας, να βρούμε τους πελάτες, να φτιάξουμε σωστό και ποιοτικό προϊόν, να έχουμε συνέχεια και συνέπεια στην αγορά. Για να μπορούμε να βλέπουμε το μέλλον με αισιοδοξία. Θα πρέπει να φτιάξουμε εταιρείες, που θα δουλεύουν μη κερδοσκοπικά, αλλά έξω στην αγορά θα βγαίνουν ανταγωνιστικά.
Τι έγινε φέτος με το ΟΣΔΕ στην περιοχή σας;
Υπήρχε μια καθυστέρηση από το υπουργείο στο να ξεκαθαρίσει ποιοι είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και ποιοι όχι. Επίσης, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι το ΟΣΔΕ είναι μια υπηρεσία που προσφέρουμε προς τα μέλη μας. Για αυτή τη δουλειά υπάρχει ένα κόστος. Πάντως, ολοκληρώσαμε τις καταχωρίσεις κανονικά, περάσαμε στην ψηφιοποίηση και μέχρι τέλος Οκτωβρίου έχουμε προγραμματίσει να φτάσουμε στο 100% της ψηφιοποίησης. Επειδή έχουν γίνει εκτεταμένοι αναδασμοί σχεδόν σε όλη την περιοχή, έχουμε προχωρήσει γρήγορα.
Κι επειδή έχουν ακουστεί πολλά, θεωρώ ότι είναι μια δουλειά που πρέπει να κάνουν οι Ενώσεις, έχουν επενδύσει σε αυτό τον τομέα.
Τελικά πρέπει να ενισχύεται ο παραγωγός με πακέτα τύπου “Χατζηγάκη” ή όχι;
Πρέπει να ενισχυθεί για τα επόμενα 3-4 χρόνια, ως μεταβατική περίοδος μέχρι να βρει τον δρόμο του ο παραγωγός, μέσα σε μία πολύ δύσκολη συγκυρίας όπως ήταν η περσινή και προμηνύεται η φετινή. Δυστυχώς έπρεπε να το καταλάβουμε πιο νωρίς αλλά δεν το κάναμε.
Who is Who
Ο Κώστας Λεπίδας είναι 53 ετών, κατά κύριο επάγγελμα αγρότης, που παράγει ακτινίδια, ρύζι, βαμβάκι και καλαμπόκι. Κατάγεται από το χωριό Πηγές της επαρχίας Νέστου και υπήρξε πρόεδρος του τοπικού αγροτικού συνεταιρισμού μέχρι το 1996. Από τότε μέχρι το 2007 ήταν αντιπρόεδρος της ΕΑΣ Καβάλας και πλέον έχει εκλεγεί πρόεδρος.
Συνέντευξη στον Πέτρο Αλεξανδρή
Από το 204ο φύλλο της εφημερίδας Agrenda
