Παγκοσμίως, μόνο το 13% της ζωοτροφής παράγεται από δημητριακά, τα περισσότερα από τα οποία είναι κτηνοτροφικά. Στην ΕΕ, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 25%. Ωστόσο, ένα μεγάλο μέρος αυτών των δημητριακών δεν είναι βρώσιμα. Λαμβάνοντας υπόψη τις ζωοτροφές γενικά, το 86% της πρόσληψης ζωοτροφών προέρχεται από πόρους που δεν είναι βρώσιμοι από τους ανθρώπους, που αποτελούνται κυρίως από φυτικά υλικά πλούσια σε κυτταρίνη
Οι ζωικές διατροφικές πηγές είναι ποικίλες και περιλαμβάνουν χόρτα, λιβάδια, σανούς και παραπροϊόντα από την επεξεργασία τροφίμων. Κύριες πρώτες ύλες περιλαμβάνουν το γρασίδι και τα φύλλα, μετά τα υπολείμματα από καλλιέργειες όπως τα άχυρα, τα φύλλα και τα κοτσάνια ή ακόμα και οι κορυφές από ζαχαροκάλαμο. Η συνολική γεωργική γη που χρησιμοποιείται σήμερα παγκοσμίως για την κτηνοτροφία είναι 2,5 δισεκατομμύρια εκτάρια, που αντιστοιχεί περίπου στο 50% της παγκόσμιας γεωργικής έκτασης και περίπου στο 20% της επιφάνειας της γης. Το πιο σημαντικό μέρος αυτής της γης, 2 δισεκατομμύρια εκτάρια, αποτελείται από λιβάδια που χρησιμοποιούνται από ζώα.
Αρόσιμη γη για ζωοτροφές
Η συνολική καλλιεργήσιμη γη που χρησιμοποιείται για ζωοτροφές είναι περίπου 0,55 δισεκατομμύρια εκτάρια, το 40% της παγκόσμιας καλλιεργήσιμης γης. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της γης χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια δημητριακών ενώ, τα μονογαστρικά όπως χοίροι και πουλερικά, καταναλώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των προϊόντων. Τα ζώα μπορούν επίσης, να λάβουν ζωοτροφές από παραπροϊόντα που προέρχονται από τη σύνθλιψη ελαιούχων σπόρων ή δημητριακών.
Η προσπάθεια για τη βελτίωση της απόδοσης χρήσης γης μπορεί να επιτευχθεί με την αναβάθμιση των διατροφικών συστημάτων των ζώων και την αποτελεσματική χρήση παραπροϊόντων. Η επικέντρωση σε περιφερειακές πηγές ζωοτροφών μπορεί να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα και να μειώσει τον ανταγωνισμό μεταξύ ζωοτροφών και ανθρώπινης κατανάλωσης. Ωστόσο, αναγνωρίζεται η ανάγκη για περισσότερες πρωτεΐνες, καθώς η ΕΕ δεν παράγει αρκετές πρωτεΐνες για να καλύψει τις ανάγκες των ζώων, οδηγώντας σε εισαγωγές σόγιας και αντίστοιχων προϊόντων.
Αυτάρκεια της ΕΕ για πρωτεϊνικές πηγές
Η τελευταία έκδοση του αναθεωρημένου ισοζυγίου πρωτεϊνών ζωοτροφών της ΕΕ που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2022 δείχνει ότι η αυτάρκεια της ΕΕ για όλες τις πηγές πρωτεϊνών ήταν σταθερή σε περίπου 77% τα τελευταία τρία χρόνια. Ωστόσο, η ΕΕ εισάγει περίπου 28 εκατομμύρια τόνους σογιάλευρου ετησίως. Αυτό το ποσοστό παρέμεινε αρκετά σταθερό τα τελευταία 30 χρόνια, με ελαφρά μείωση λόγω της υψηλότερης χρήσης συμπροϊόντων. Τα προϊόντα σόγιας έχουν γίνει η κύρια εμπορεύσιμη πηγή υλικών ζωοτροφών πλούσιων σε πρωτεΐνες παγκοσμίως, θέτοντας το σημείο αναφοράς για όλες τις άλλες πηγές φυτικής πρωτεΐνης, κυρίως παραπροϊόντα από άλλους ελαιούχους σπόρους, όπως η ελαιοκράμβη και ο ηλίανθος.
Οι καλλιέργειες σόγιας έχουν μοναδικά υψηλή βαθμολογία στα βασικά διατροφικά χαρακτηριστικά που καθιστούν την πηγή πρωτεΐνης υψηλής ποιότητας για την παραγωγή ζωοτροφών για πολλά ζώα εκτροφής: προφίλ αμινοξέων, συγκέντρωση πρωτεΐνης, πυκνότητα θρεπτικών συστατικών, πεπτικότητα και γευστικότητα. Ωστόσο, η προσιτή τιμή, η συνέπεια και η συνολική τους διαθεσιμότητα, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας χρήσης εργαλείων αντιστάθμισης τιμών, το καθιστούν την πρώτη επιλογή για τους αγοραστές ζωοτροφών.
Η πρωτοβουλία της ΕΕ για την ενίσχυση της τοπικής παραγωγής φυτικών πρωτεϊνών στοχεύει στην αύξηση της αυτάρκειας των πλούσιων σε πρωτεΐνες πρώτων υλών ζωοτροφών που χρειάζεται να εισάγει η ΕΕ. Αυτή είναι επίσης μια ευπρόσδεκτη πρωτοβουλία από τη σκοπιά της εκ περιτροπής γεωπονίας. Ωστόσο, η προσδοκία είναι ότι η Ευρώπη θα παραμείνει εξαρτημένη από τις εισαγωγές σόγιας, ακόμη και μακροπρόθεσμα. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να υπάρχουν πρωτοβουλίες βιώσιμης προμήθειας για τον ιδιωτικό τομέα.
