«Εξομοιώνεται ένας Συνεταιρισμός με δεκάδες ή και εκατοντάδες εργαζομένους, με τζίρο εκατομμυρίων ευρώ, που επενδύει, παράγει, εξάγει και συμβάλει στην εθνική οικονομία, με έναν Συνεταιρισμό ‘σφραγίδα’, σημείωσε ο εκπρόσωπος της ΝΕΑΣ ΠΑΣΕΓΕΣ, προσθέτοντας ότι: «Σε μια περιφερειακή Ομοσπονδία, δέκα ‘ανύπαρκτοι’ Συνεταιρισμοί θα επιβληθούν των 9 παραγωγικών και το υπουργείο θα συνομιλεί όχι με αυτούς που παράγουν, αλλά με αυτούς που υπάρχουν για πολιτικούς σκοπούς. Ομοίως και για την Κεντρική Συνομοσπονδία».
Ο Γιώργος Ανέστης στην εισαγωγική του τοποθέτηση σημείωσε ότι η ΝΕΑ ΠΑΣΕΓΕΣ εκπροσωπεί σημαντικό αριθμό ενεργών αγροτικών συνεταιρισμών, σε πανελλαδική κλίμακα, αποτελώντας ουσιαστικά τον νέο Θεσμικό Συνεταιριστικό Φορέα της χώρας μας.
Τόνισε, μάλιστα, ότι ο Φορέας φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα οξυμένα προβλήματα των αγροτικών συνεταιρισμών και του πρωτογενούς τομέα της χώρας μας, εκμεταλλευόμενος τη γνώση και εμπειρία που προέκυψε από την πολύχρονη πορεία του αγροτικού συνεταιριστικού κινήματος στη χώρα μας , ταυτόχρονα δε όντας απόλυτα αποστασιοποιημένος από αποτυχημένες πρακτικές, νοοτροπίες και λάθη του παρελθόντος.
Στη συνέχεια ο κ. Ανέστης, προχωρώντας στην ουσία του υπό συζήτηση νομοσχεδίου, τόνισε ότι βασική και κυρίαρχη Συνεταιριστική Αρχή είναι αυτή της Εθελοντικής και ελεύθερης συμμετοχής: «Οι συνεταιρισμοί είναι εθελοντικές οργανώσεις και τον ίδιο εθελοντικό χαρακτήρα πρέπει να έχει και η δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια οργάνωση, που οι ίδιοι θα επιλέξου. Δεν είναι ευθύνη του κράτους. Κακώς παρεμβαίνει», σημείωσε.
Σε άλλο σημείο επεσήμανε ότι το νομοσχέδιο έχει ισοπεδωτικό χαρακτήρα, με προφανή πολιτική στόχευση να ελέγξει το Συνεταιριστικό Κίνημα: «Εξομοιώνει έναν Συνεταιρισμό με δεκάδες ή και εκατοντάδες εργαζομένους, με τζίρο εκατομμυρίων ευρώ, που επενδύει, παράγει, εξάγει και συμβάλει στην εθνική οικονομία, με έναν Συνεταιρισμό «σφραγίδα». Σε μια περιφερειακή Ομοσπονδία, δέκα «ανύπαρκτοι» Συνεταιρισμοί θα επιβληθούν των 9 παραγωγικών και το υπουργείο θα συνομιλεί όχι με αυτούς που παράγουν, αλλά με αυτούς που υπάρχουν για πολιτικούς σκοπούς. Ομοίως και για την Κεντρική Συνομοσπονδία».
Ο Αντιπρόεδρος της οργάνωσης δεν παρέλειψε να επισημάνει και την αντίφαση της ίδιας της κυβέρνησης, που στην ουσία αυτοκαταργείται, αφού η επιβολή της δημιουργίας Ομοσπονδιών ακυρώνει την πρόνοια του δικού της νόμου, που προέβλεπε ότι οι ίδιοι οι Συνεταιρισμοί θα επιλέξουν την μορφή της οργάνωσής τους!
Επίσης, ο κ. Ανέστης εξήγησε ότι το κράτος έρχεται να επιβάλλει κανόνες κατά το δοκούν, δημιουργεί Ομοσπονδίες, δεν προβλέπει όμως τη χρηματοδότησή τους: «Το νομοσχέδιο εκτείνεται και σε θέματα εσωτερικής οργάνωσης και λειτουργίας. Ακόμη και διοίκησης. Καταργεί την ανεξαρτησία και αυτονομία. Το γεγονός ότι στο παρελθόν υπήρξαν στρεβλώσεις, κακές νοοτροπίες και λάθη, δεν μπορεί να είναι το μόνιμο άλλοθι για κρατικό παρεμβατισμό, που καταλύει την πιο δημοκρατική έκφραση αυτοοργάνωσης που υπάρχει σε διεθνές επίπεδο. Θα περίμενε κανείς από μια αριστερή κυβέρνηση να ενισχύει και να υποστηρίζει αυτό που συμβολίζουν οι Συνεταιρισμοί, αντί να προσπαθεί να το χειραγωγήσει και να το καταστείλει».
Εξίσου σημαντικές παρατηρήσεις έγιναν και για τα υπόλοιπα θέματα που πραγματεύεται το νομοσχέδιο, με τον κ. Ανέστη να εστιάζει στην ανάγκη πλήρους εναρμόνισης της ελληνικής νομοθεσίας με την ευρωπαϊκή, σημειώνοντας, για τις διατάξεις που αφορούν στα ευαλλοίωτα προϊόντα, ότι δεν αρκούν ημίμετρα. Ζήτησε, μάλιστα, να είναι οι αγοραστές αυτοί που θα καταχωρούν τα ηλεκτρονικά τιμολόγια και όχι οι παραγωγοί, για τους οποίους δεν είναι πάντα εύκολη αυτή η διαδικασία.
Αναλυτικά οι επισημάνσεις της ΝΕΑΣ ΠΑΣΕΓΕΣ έχουν ως εξής:
Άρθρο 2
Η χρονική περίοδος για την εξόφληση των (μέχρι) 60 ημερών θεωρείται γενική αναφερόμενη σε όλες τις περιπτώσεις πωλήσεων αγροτικών προϊόντων. Κρίνεται σκόπιμο να εξειδικευτεί περαιτέρω ανάλογα με το προϊόν, την ιδιότητα του εμπόρου και τις συνθήκες της αγοράς .Η διάταξη ενέχει τον κίνδυνο είτε της στροφής των εμπόρων σε προμηθευτές του εξωτερικού, είτε της πραγματοποίησης της συναλλαγής χωρίς παραστατικά. Σε γενικές γραμμές η χρονική περίοδος εξόφλησης θα πρέπει προοδευτικά να μειωθεί σε μέχρι 30 ημέρες σύμφωνα και με τα ισχύοντα στις χώρες- μέλη της Ε.Ε.
Άρθρα 3-4
Η υποχρέωση του παραγωγού για άμεση κοινοποίηση ηλεκτρονικά του συνόλου των παραστατικών της κάθε συναλλαγής και μάλιστα με ποινή προστίμου 5% , εκτιμάται ότι θα συνεισφέρει τα μέγιστα στην διόγκωση φαινομένων πωλήσεων αγροτικών προϊόντων χωρίς παραστατικά .Είναι προφανές ότι και διαδικαστικά αλλά και ουσιαστικά ο μέσος παραγωγός δυσχεραίνεται για πολλούς λόγους να υλοποιήσει την παραπάνω διαδικασία. Στην συναλλαγή μεταξύ εμπόρου-παραγωγού το αδύναμο μέρος είναι συνήθως ο παραγωγός και κατά συνέπεια η επιβάρυνσή του με γραφειοκρατικές διαδικασίες και πρόστιμα εκτιμάται ότι θα αποφέρει ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από τα προσδοκώμενα.
Άρθρο 7
Η επισήμανση της προέλευσης αποτελεί πληροφορία που θα πρέπει να είναι διαθέσιμη στον καταναλωτή, καθώς η ποιότητα συνδέεται στενά με την προέλευση, κατά συνέπεια κρίνεται επιβεβλημένη η υποχρεωτική αναγραφή των χωρών προέλευσης (τουλάχιστον της χώρας άμελξης), αντί της ένδειξης «προέλευση Ε.Ε.» ή «προέλευση εκτός Ε.Ε.»
Άρθρο 12
Με τις διατάξεις του άρθρου 12 το 11μελές Δ.Σ. του ΟΠΕΚΕΠΕ καθίσταται 9μελές με σκοπό την κατάργηση της εκπροσώπησης των αγροτών σε αυτό.
Ενδεικτικά υπενθυμίζεται ότι παρόμοια διάταξη έχει συμπεριληφθεί στο νέο ασφαλιστικό νόμο (ν4387/2016 άρθρο3) όπου στο Εθνικό Συμβούλιο Κοινωνικής Ασφάλειας εκπροσωπούνται όλες οι κοινωνικές ομάδες πλην των αγροτών.
Θεωρώντας αυτονόητη τη σημασία της παρουσίας εκπροσώπων των αγροτών στο Δ.Σ. ενός Φορέα που η λειτουργία του έχει άμεση συνεχή και ουσιαστική σχέση με την αγροτική παραγωγή στη χώρα μας, κρίνεται σκόπιμη η άρση της συγκεκριμένης διάταξης.
Εύλογα επίσης τίθεται ο προβληματισμός της απουσίας από την Διοίκηση Οργανισμού που διαχειρίζεται κατά βάση Ευρωπαϊκά κονδύλια των άμεσα ενδιαφερόμενων.
Επισημαίνεται γενικότερα, ότι ενίσχυση της παρουσίας εκπροσώπων των αγροτών στα όργανα Διοίκησης της Πολιτείας δεν θα αποτελέσει μόνο ουσιαστική αναγνώριση της σημασίας ενός από τους ελάχιστους εναπομείναντες παραγωγικούς κλάδους στη χώρα μας και ενδυνάμωση των υφιστάμενων Δημοκρατικών διαδικασιών αλλά κύρια σημαντική ώθηση στην ποιοτική αναβάθμιση των αποφάσεων που λαμβάνονται σε αυτά.
Πράγματι οι εκπρόσωποι των αγροτών, όντας οι ίδιοι παραγωγοί, είναι σε θέση να μεταφέρουν όσο ελάχιστοι άλλοι την εμπειρία τους από την πράξη και την εικόνα της παραγωγής /αγοράς, αποτρέποντας έτσι την λήψη άκαιρων ,ανεφάρμοστων ή και λανθασμένων αποφάσεων από τα παραπάνω όργανα.
Άρθρο 13 παράγραφος 2
Οι περιλαμβανόμενες διατάξεις για σύσταση Ομοσπονδιών και Συνομοσπονδίας Αγροτικών Συνεταιρισμών , εμφανίζουν κενά και αδυναμίες που καθιστούν ανέφικτη την ουσιαστική εκπροσώπηση των αγροτικών συνεταιρισμών σε πρακτικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο Δημοκρατικών διαδικασιών.
Πράγματι η δυνατότητα απλά και μόνο του 51% του αριθμού των ενεργών συνεταιρισμών μιας Περιφέρειας για σύσταση Ομοσπονδίας, παραβλέπει αναφορά και συνυπολογισμό σημαντικότατων ποιοτικών και ποσοτικών κριτηρίων/χαρακτηριστικών, όπως ο αριθμός των μελών κάθε συνεταιρισμού, ο κύκλος εργασιών του, η κερδοφορία του, η υφιστάμενη παραγωγική υποδομή του, οι εξαγωγές του κλπ.
Κατά συνέπεια σε μια Περιφέρεια ,όπου υφίστανται π.χ. 50 συνεταιρισμοί με μικρό αριθμό μελών και πολύ μικρό κύκλο εργασιών (έκαστος και συνολικά) και 5 συνεταιρισμοί με πολλαπλάσιο των προηγούμενων αριθμό μελών και κύκλο εργασιών (έκαστος και συνολικά) είναι δυνατή η σύσταση Ομοσπονδίας από τους 28 μικρούς συνεταιρισμούς όχι όμως από του 5 σημαντικούς.
Το ίδιο φαινόμενο είναι πιθανότατα δυνατόν ν α παρατηρηθεί και σε σχέση με την προβλεπόμενη ΣΑΣΕ , η οποία θα μπορούσε να συσταθεί σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο συγκεκριμένο άρθρο, χωρίς να περιλαμβάνει σημαντικές συνεταιριστικές οργανώσεις και να εκπροσωπεί κατά συνέπεια ένα πολύ μικρό ποσοστό των συνεταιρισμένων αγροτών καθώς και του κύκλου εργασιών των αγροτικών συνεταιρισμών της χώρας μας.
Τονίζεται χαρακτηριστικά, ότι παρά το γεγονός ότι με το ν4384/2016 καθορίζονται από το κράτος όλα τα κρίσιμα θέματα για την οργάνωση και λειτουργία των αγροτικών συνεταιρισμών σε αντίθεση με τις συνεταιριστικές αρχές και όσα ισχύουν διεθνώς και παραβλέποντας τις αγκυλώσεις της συγκεκριμένης διάταξης του άρθρου 13 (51% του αριθμού των συνεταιρισμών) στο σχετικό εδάφιο της αιτιολογικής έκθεσης αναγράφεται ότι οι συνεταιρισμοί κρίθηκε σκόπιμο μόνοι τους να επιλέξουν τη δομή και τον ρόλο που θα πρέπει να έχει ο νέος θεσμός εκπροσώπησής τους.
Επισημαίνεται τέλος ότι με την συγκεκριμένη διάταξη μόνο η ενότητα των Αγροτικών Συνεταιρισμών του Μητρώου και ο παραμερισμός των παθογενειών του παρελθόντος δεν προωθούνται σε αντίθεση με τα περιλαμβανόμενα στην αιτιολογική έκθεση του ν/σ. Αντίθετα πολύ εύκολα είναι δυνατόν να συγκροτηθούν ΟΑΣ και ΣΑΣΕ στερούμενες αντιπροσωπευτικότητας και να εδραιωθούν καταστάσεις αναποτελεσματικότητας και διχόνοιας στο συνεταιριστικό χώρο.
Παράρτημα 1
Κρίνεται απαραίτητο να συμπληρωθεί ο πίνακας του παραρτήματος 1 και με τα υπόλοιπα νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα (όπως π.χ. σπαράγγια ,φασολάκια κλπ)ενώ θα πρέπει να υπάρξουν διευκρινίσεις σχετικά με ανάμεικτα προϊόντα.
