Οι σχετικές πρωτοβουλίες έχουν δρομολογηθεί στο πλαίσιο δράσεων του Περιφερειακού Σχεδίου για την Προσαρμογή την Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ), που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε σχετική ημερίδα που οργανώθηκε την περασμένη Τρίτη στη Θεσσαλονίκη.
Στο σχέδιο, όπως τονίστηκε από τον Αντώνη Σακαλή περιβαλλοντολόγο – μελετητή της Environplan AE, που ανέλαβε την εκπόνησή του, δίδεται υψηλή προτεραιότητα στην κατά το δυνατό θωράκιση της γεωργίας και της κτηνοτροφίας έναντι των απειλών, που αναδύονται στον ορίζοντα, συνεπεία των παρατηρούμενων μεταβολών στο κλίμα.
Ανάμεσα στα κυριότερα μέτρα, που προβλέπονται για τον ευαίσθητο πρωτογενή τομέα, είναι η παρακολούθηση κρίσιμων παραμέτρων για την εκτίμηση των κινδύνων από την κλιματική αλλαγή στη γεωργία, η καταγραφή, σε ετήσια βάση, του βαθμού ερημοποίησης των εδαφών, η ενίσχυση του συστήματος παρακολούθησης της εμφάνισης ζωονόσων, η αειφορική διαχείριση των υδάτινων πόρων, οι αλλαγές στο βιολογικό υλικό και στις εφαρμοζόμενες καλλιεργητικές τεχνικές, ενώ ιδιαίτερο βάρος δίδεται και στα αντιπλημμυρικά έργα.
Δίχτυ προστασίας σε γεωργικές περιοχές έξι περιφερειακών ενοτήτων
Οι περιοχές, πάνω από τις οποίες επιχειρείται να απλωθεί αυτό το δίχτυ προστασίας, βρίσκονται στις περιφερειακές ενότητες Θεσσαλονίκης, Ημαθίας, Κιλκίς, Πιερίας, Σερρών και Χαλκιδικής.
Συγκεκριμένα αφορά σε γεωργικές εκτάσεις των Δημοτικών Ενοτήτων Εγνατίας, Εχεδώρου, Αξιού, Χαλάστρας, Θερμαϊκού, Επανομής, Μηχανιώνας, Θέρμης, Βασιλικών, Μίκρας, Λαγκαδά, Ασσήρου, Βερτίσκου, Καλλινδοίων, Κορώνειας, Λαχανά, Σοχού, Πανοράματος, Χορτιάτη, Αγίου Αθανασίου, Ωραιοκάστρου, Καλλιθέας και Μυγδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης.
Από την Ημαθία στις περιοχές πρώτης προτεραιότητας εντάσσονται η Μελίκη και το Πλατύ. Από το Κιλκίς οι ενότητες Γαλλικού, Δοϊράνης, Κρουσσών, Μουριών και Χέρσου. Από την Πιερία η Κατερίνη, ο Κορινός, η Παραλία Λιτοχώρου, και οι ενότητες Ανατολικού Ολύμπου, Δίου, Αιγινίου, Κολινδρού, Μεθώνης και Πύδνας.
Από τις Σέρρες είναι οι ενότητες Άνω Βροντούς, Καπετάν Μητρουσίου, Λευκώνα, Σκουτάρεως, Ροδολίβους, Αμφίπολης, Κόρμιστας, Πρώτης, Βισαλτίας, Εμμανουήλ Παππά, Στρυμώνα, Ηρακλείας, Σκοτούσσης, Στρυμονικού, Νέας Ζίχνης, Αλιστράτης, Σιδηροκάστρου, Αγκίστρου, Αχλαδοχωρίου, Κερκίνης, Πετριτσίου και Προμαχώνα.
Από τη Χαλκιδική, τέλος περιλαμβάνονται οι ενότητες Πολυγύρου, Ανθεμούντα, Ορμύλιας, Σταγείρων, Ακάνθου, Παναγίας, Κασσάνδρας, Παλλήνης, Μουδανίων, Καλλικράτειας, Τρίγλιας και Σιθωνίας.
Δέσμη 197 μέτρων, προϋπολογισμού 228 εκατ. ευρώ
Συνολικά το πλάνο της Περιφέρειας για την αντιμετώπισης των απειλών του φαινομένου, αριθμεί 197 μέτρα–παρεμβάσεις, με κόστος εκτέλεσης 228 εκατ. ευρώ και εκτός από τον πρωτογενή τομέα, εστιάζει και σε μια σειρά από άλλα πεδία προτεραιότητας.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται τα δάση, οι αναδασωτέες εκτάσεις, η βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα, τα αποθέματα υδατικών πόρων, τα πλημμυρικά φαινόμενα, οι παράκτιες χρήσεις, ο χιονοδρομικός και ο θερινός τουρισμός, οι υποδομές ενέργειες, οι επίγειες μεταφορές, οι λιμενικές υποδομές, η υγεία και το δομημένο περιβάλλον.
Ειδικά για τα πλημμυρικά φαινόμενα, από το σχέδιο προτείνονται η εκπόνηση μελετών για την προστασία των πλέον ευπαθών περιοχών, η αποκατάσταση κοιτών και ποταμών και υδροτόπων, η ανάπτυξη τηλεμετρικού δικτύου για τη μέτρηση των βροχοπτώσεων, καθώς και η προστασία των εδαφών από τη διάβρωση.
Χρηματοδότηση υποδομών τώρα, για να μη γίνουμε νέα Θεσσαλία
Ο σχεδιασμός ωστόσο δεν φτάνει, εάν δεν υπάρξουν οι αναγκαίο πόροι για να εφαρμοστούν τα προτεινόμενα μέτρα είτε σε επίπεδο πρόληψης, είτε σε αυτό τις αντιμετώπισης των επιπτώσεων, κάτι που επισήμανε και ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας, από το βήμα της ημερίδας.
«Οι πόροι που είναι σήμερα διαθέσιμοι δεν αρκούν για τις αναγκαίες μεγάλες αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις κυρίως στις πόλεις, καθώς οι υποδομές για την αντιπλημμυρική προστασία που διαθέτουμε έχουν σχεδιαστεί για τα κλιματικά δεδομένα του 1950 και 1960. Χρειάζεται να γίνουν νέα, πολύ μεγάλης κλίμακας έργα, για τα οποία σήμερα οι Περιφέρειες, οι Δήμοι αλλά και η ίδια η κεντρική Πολιτεία δεν διαθέτει την αναγκαία χρηματοδότηση», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «χρειάζονται ευρωπαϊκοί πόροι, που θα διασφαλίσει και θα αποδώσει για αυτό το σκοπό η Ευρώπη. Κι αυτό πρέπει να γίνει τώρα, άμεσα, αν δεν θέλουμε νέους Βόλους, νέες Θεσσαλίες».
Ο Περιφερειάρχης επισήμανε ακόμη ότι απαιτείται άμεση δράση από όλους για να περιοριστούν και να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. «Εδώ δεν χωρούν ούτε μισόλογα, ούτε αναβολές, ούτε υπεκφυγές. Η κλιματική κρίση είναι πραγματικότητα και είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Και ο χρόνος που έχουμε για να αλλάξουμε πορεία είναι πλέον οριακός», είπε χαρακτηριστικά.
Περιβαλλοντικό παρατηρητήριο για παρακολούθηση κλίματος
Ο αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κώστας Γιουτίκας τόνισε ότι η Περιφέρεια δημιουργεί περιβαλλοντικό παρατηρητήριο και γνωστοποίησε ότι «ήδη είναι σε εξέλιξη η μόνιμη εγκατάσταση εκατοντάδων αισθητήρων μετεωρολογικών σταθμών και τηλεμετρικών συστημάτων σε δημόσια κτίρια, γέφυρες, ποταμούς, λιμενοβραχίονες και σε υποοδομές βιολογικών καθαρισμών σε όλη την Κεντρική Μακεδονία ώστε να υπάρχει διαρκής παρακολούθηση των κλιματικών και περιβαλλοντικών δεικτών».
Στην παρέμβασή του ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας, δήμαρχος Πυλαίας - Χορτιάτη Ιγνάτιος Καϊτεζίδης, ανέφερε ότι η ΚΕΔΕ προχωρά στη σύνταξη εγχειριδίου για τους δήμους ενώ προσπαθεί να δημιουργήσει μια βάση δεδομένων με καλές πρακτικές. Για δαιδαλώδεις και γραφειοκρατικές διαδικασίες, καθυστερήσεις και μεγάλο πλέγμα αρμοδιοτήτων στην υλοποίηση των έργων, μίλησε ο αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Δικτύων της ΠΚΜ, Πάρις Μπίλλιας, τονίζοντας ότι το master plan του Υπουργείου Υποδομών για τα έργα που πρόκειται να γίνουν στην διευρυμένη μείζονα Θεσσαλονίκη περιλαμβάνει 123 έργα σε 11 δήμους.
Την ενημερωτική εκδήλωση συνδιοργάνωσαν η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, σε συνεργασία με την ΕΝΠΕ, την ΚΕΔΕ και την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.
