Σε ΚΥΑ το νέο πλαίσιο αποζημιώσεων σε αγρότες για ζημιές εκτός ΕΛΓΑ

Σημειώνεται ότι στο νέο πλαίσιο, περιλαμβάνονται και σαφείς περιορισμοί στις δυνατότητες χορήγησης αποζημίωσης, όπως για παράδειγμα η αδυναμία αποζημίωσης σε μεταποιημένα προϊόντα σαν το ελαιόλαδο ή σε εξοπλισμό, εφόσον το αίτιο εμφανίζεται σε εποχή που δεν δικαιολογεί την ύπαρξη του στην εκμετάλλευση (πχ. αμάζευτα λάστιχα μετά την ολοκλήρωση της συγκομιδής βαμβακιού).

Αναλυτικότερα, στην εν λόγω ΚΥΑ των υπουργείων Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης, μεταξύ άλλων, αναφέρονται τα εξής:

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Αντικείμενο Κανονισμού-Εννοιολογικοί Προσδιορισμοί

Άρθρο 1

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ -ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Αντικείμενο του Κανονισμού αυτού είναι οι όροι, οι προϋποθέσεις, οι περιορισμοί και οι διαδικασίες με τις οποίες εγκρίνεται η καταβολή κρατικών οικονομικών ενισχύσεων, προκειμένου να ενισχυθούν οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι έναντι ζημιών στη φυτική παραγωγή (συμπεριλαμβανομένων και των αποθηκευμένων προϊόντων) και στα μέσα παραγωγής συμπεριλαμβανομένου του παγίου κεφαλαίου, που προκαλούνται από απρόβλεπτα γεγονότα όπως θεομηνίες, δυσμενείς καιρικές συνθήκες ή άλλα έκτακτα γεγονότα, σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Γραμμές για τις Κρατικές Ενισχύσεις στον γεωργικό και τον δασονομικό τομέα και στις αγροτικές περιοχές (2022/<: 485/01), καθώς και του άρθρου 25 του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/2472 της Επιτροπής, της 14/12/2022 (1327/1,21.12.2022).

Οποιοδήποτε κλιματικό φαινόμενο καλύπτεται από τη συνήθη πρακτική της ασφαλιστικής αγοράς (συμπεριλαμβανομένης της ασφάλισης από τον ΕΛ.Γ.Α.) δεν μπορεί να ενταχθεί σε πρόγραμμα κρατικών ενισχύσεων. Επιπρόσθετα, η απώλεια φυτικής παραγωγής και ζωικού κεφαλαίου που καλύπτεται κατά τη συνήθη πρακτική της ασφαλιστικής αγοράς (συμπεριλαμβανομένης της ασφάλισης του ΕΛ.Γ.Α.) δεν μπορεί να ενταχθεί στο παρόν πλαίσιο.

Άρθρο 2

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ

Για την εφαρμογή του παρόντος Κανονισμού ισχύουν οι παρακάτω εννοιολογικοί προσδιορισμοί:

1. «Θεομηνία»: Ο όρος θεομηνία περιλαμβάνει τους σεισμούς, τις κατολισθήσεις, τις πλημμύρες, τις χιονοστιβάδες, τους ανεμοστρόβιλους, εκρήξεις ηφαιστείων, τυφώνες (μεσογειακοί κυκλώνες) και τις ανεξέλεγκτες πυρκαγιές.

- Σεισμός, τέτοιας έντασης που αντικειμενικά μπορεί να επιφέρει ζημιές στην φυτική παραγωγή και στο φυτικό κεφάλαιο. Ως τέτοιας έντασης θεωρείται σεισμός μεγαλύτερος των 5,5 βαθμών της κλίμακας Richter ή 6 βαθμών της κλίμακας Mercalli ή εφόσον η περιοχή κηρυχθεί σεισμόπληκτος.

- Κατολίσθηση, μάζες εδαφών που μετακινούνται ή αποσπώνται, κυρίως λόγω έντονων βροχοπτώσεων, χιονοπτώσεων, σεισμών, κ.λπ., καταστρέφοντας την επιφάνεια και παρασύροντας τα μέσα παραγωγής ή δημιουργώντας ανυπέρβλητα εμπόδια στην ανθρώπινη δραστηριότητα και εφόσον η ζημιά δεν οφείλεται στην επίδραση ανθρώπινου παράγοντα.

- Πλημμύρα, η ξαφνική, τοπική συσσώρευση υδάτων εξαιτίας παρατεταμένων ισχυρών βροχοπτώσεων (flash flood), η υπερχείλιση λίμνης ή ποταμού και η έξοδος των υδάτων σε χερσαία ζώνη προκαλώντας ζημιές στην παραγωγή ή στα μέσα παραγωγής.

- Χιονοστιβάδα, μεγάλη ποσότητα χιονιού που αποσπάται από την αρχική του θέση, κατρακυλά σε πλαγιά βουνού, παρασύροντας όλο και μεγαλύτερες μάζες χιονιού, αποκτώντας τελικά τεράστιο και ιδιαίτερα καταστροφικό όγκο.

- Ανεμοστρόβιλος (tornado), το μετεωρολογικό φαινόμενο που εμφανίζεται στη διάρκεια καταιγίδων με τη μορφή έντονα περιστρεφόμενου ανέμου που συνδέεται με νεφική στήλη, το οποίο παρά τη σχετικά περιορισμένη έκταση που επηρεάζει και τη μικρή χρονική του διάρκεια, προκαλεί πολύ μεγάλες ζημιές στα μέσα παραγωγής ή στη φυτική παραγωγή.

- Έκρηξη ηφαιστείου, η εκροή ή έκρηξη ρευστών πετρωμάτων και αερίων από το εσωτερικό της Γης στην επιφάνεια του στερεού φλοιού, με τη μορφή λάβας, και γενικότερο ηφαιστειακό υλικό

- Μεσογειακός κυκλώνας (medicane), είναι χαμηλό βαρομετρικό σύστημα που δημιουργείται σε θαλάσσιες περιοχές της Μεσογείου με χαρακτηριστικά τροπικού κυκλώνα (τυφώνα) και προκαλεί ισχυρές καταιγίδες, παρατεταμένες σφοδρές βροχοπτώσεις, πλημμύρες, κατολισθήσεις και πολύ θυελλώδεις ανέμους.

- Πυρκαγιά (ανεξέλεγκτη), η μεγάλης έκτασης καταστροφική φωτιά, η οποία έχει ως αποτέλεσμα εκτεταμένες απώλειες στα μέσα παραγωγής ή στη φυτική παραγωγή. Ειδικότερα «Ανεξέλεγκτη Πυρκαγιά», θεωρείται η πυρκαγιά που έκαψε συνολικά έκταση μεγαλύτερη των 500 στρεμμάτων και ειδικά για τη νησιωτική χώρα, μεγαλύτερη των 300 στρεμμάτων. Στη νησιωτική χώρα δεν περιλαμβάνονται η νήσος Κρήτη και η Εύβοια.

2. «Έκτακτα γεγονότα»: Ο όρος έκτακτα γεγονότα περιλαμβάνει τον πόλεμο, τις εσωτερικές ταραχές ή τις απεργίες, τα περιβαλλοντικά ή καταστροφικά συμβάντα και με ορισμένες επιφυλάξεις και ανάλογα με την έκτασή τους, μείζονα πυρηνικά ή βιομηχανικά ατυχήματα τα οποία έχουν ως αποτέλεσμα εκτεταμένες απώλειες. Οι ζημιές αυτές θα αντιμετωπίζονται με ad hoc προγράμματα, τα οποία θα υποβάλλονται ανεξάρτητα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
3. «Δυσμενείς καιρικές συνθήκες»: Ο όρος δυσμενείς καιρικές συνθήκες περιλαμβάνει ζημιές που οφείλονται, είτε σε ένα μόνο καιρικό ή κλιματικό φαινόμενο που απέχει σημαντικά από τον αναμενόμενο τοπικά μέσο όρο, είτε σε διακυμάνσεις της έντασης ενός φυσικού παράγοντα και εφόσον το επίπεδο ζημιών είναι άνω του 30% της μέσης παραγωγής, υπολογιζόμενης με βάση την προηγούμενη τριετή ή τετραετή περίοδο ή σε μέσο όρο τριετίας, υπολογιζόμενο με βάση την προηγούμενη πενταετία ή οκταετία, εξαιρούμενης της υψηλότερης και της χαμηλότερης τιμής.

Ως «δυσμενείς καιρικές συνθήκες» θεωρούνται τα παρακάτω μετεωρολογικά φαινόμενα:

- Παγετός, θεωρείται η πτώση της θερμοκρασίας του αέρα, με βάση μετεωρολογικά όργανα μέτρησης και καταγραφής, σε τιμή μικρότερη των μηδέν (0ο C) βαθμών Κελσίου.

- Πάγος, το νερό σε στερεή μορφή που εναποτίθεται σε διάφορες επιφάνειες και το οποίο μπορεί να έχει διάφορες μορφές υαλώδεις, κρυσταλλικές ή αδιαφανείς.

- Καταιγίδα, το φαινόμενο που προκαλείται από σύννεφο σωρειτομελανία (cumulonimbus), συνοδεύεται πάντα από αστραπές και βροντές, ισχυρές ριπές ανέμου, ισχυρή βροχή και ενίοτε χαλάζι.

- Χαλάζι, είναι η πτώση στο έδαφος στερεών ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων, των χαλαζόκοκκων, οι οποίοι είναι τεμαχίδια πάγου διαφόρων σχημάτων.

- Ανεμοθύελλα, είναι ο σφοδρός επιφανειακός άνεμος, ιδιαίτερα μεγάλης έντασης τουλάχιστον 9 Beaufort.

- Σφοδρές βροχοπτώσεις, θεωρούνται οι βροχοπτώσεις που χαρακτηρίζονται είτε από μεγάλη ένταση (μεγάλα ύψη βροχής, ραγδαιότητα) είτε από μεγάλη χρονική διάρκεια είτε εμφάνιση συνεχών επεισοδίων βροχοπτώσεων.

- Υψηλές θερμοκρασίες, είναι το φαινόμενο κατά το οποίο η μέση ημερήσια θερμοκρασία του αέρα υπερβαίνει τις αντίστοιχες κανονικές για την εποχή τιμές, τόσο σε ένταση (διαφορά υπέρβασης) όσο και σε χρονική διάρκεια, με βάση μετεωρολογικά όργανα μέτρησης και καταγραφής.

- Διακυμάνσεις θερμοκρασίας, είναι η εμφάνιση μεγάλων θερμοκρασιακών διαφορών ημέρας-νύχτας (μεγάλου ημερήσιου θερμομετρικού εύρους), καθώς και διακυμάνσεις θερμοκρασίας σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα.

- Χιονοπτώσεις, είναι η πτώση χιονιού μεγάλης έντασης ή χρονικής διάρκειας, με αποτέλεσμα το αυξημένο βάρος συσσώρευσης ή τη μεγάλη χρονική διάρκεια διατήρησης της χιονοκάλυψης.

- Έντονη Ξηρασία, θεωρείται η έλλειψη επαρκών βροχοπτώσεων (ανομβρία ή ύψος βροχής αρκετά κάτω από κανονικά για την εποχή επίπεδα) για παρατεταμένη χρονική περίοδο με συνέπεια ζημιές στην παραγωγή ή στα μέσα παραγωγής. Η ενίσχυση για ζημιές που θα προκληθούν από ξηρασία, καταβάλλεται μόνο εάν εφαρμόζεται πλήρως το άρθρο 9 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, για τη «θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα πολιτικής υδάτων», στον τομέα της γεωργίας στην Ελλάδα και εάν έχει θεσπισθεί σύστημα που να εξασφαλίζει ότι το κόστος των υπηρεσιών παροχής ύδατος στη γεωργία ανακτάται μέσω επαρκούς εισφοράς του συγκεκριμένου τομέα.

Οποιοδήποτε κλιματικό φαινόμενο καλύπτεται κατά τη συνήθη πρακτική της ασφαλιστικής κάλυψης δεν μπορεί να ενταχθεί σε πρόγραμμα κρατικών ενισχύσεων.

4. «Ζημιά»: νοείται η καταστροφή, μέρους ή όλης της γεωργικής παραγωγής ή των μέσων παραγωγής, όταν πλήττονται από απρόβλεπτα γεγονότα όπως θεομηνίες, δυσμενείς καιρικές συνθήκες ή άλλα έκτακτα γεγονότα. Οι έμμεσες ζημιές π.χ. επιπλέον έξοδα, διαφυγόν κέρδος, η μη δυνατότητα καλλιέργειας ενός χωραφιού, η οψίμιση της παραγωγής, το νεροκράτημα, κ.λπ. δεν θεωρούνται ζημιές που μπορούν να ενισχυθούν. Το ποσοστό της ζημιάς υπολογίζεται στο σύνολο των ομοειδών εκμεταλλεύσεων του δικαιούχου ενίσχυσης.

Για την τεκμηρίωση των ζημιών, είναι απαραίτητη η συλλογή διαφόρων δεδομένων, κατά περίπτωση, όπως για παράδειγμα μετεωρολογικά στοιχεία, επιστημονική τεκμηρίωση, φωτογραφικό υλικό, δημοσιεύματα, κ.λπ.

5. «Στατιστικά συχνότεροι κίνδυνοι», όπως αυτοί ορίζονται στους πίνακες 7 και 8 του παραρτήματος ΙΙ που παρατίθεται στο άρθρο 35 του παρόντος Κανονισμού, με βάση τα στατιστικά στοιχεία των ετών 2011-2021 του ΕΛ.Γ.Α.
6. «Ασφαλίσιμοι κίνδυνοι»: Οι κίνδυνοι οι οποίοι ορίζονται στον πίνακα 6 του Παραρτήματος Ι που παρατίθεται στο άρθρο 35 του παρόντος Κανονισμού (στοιχεία από τον ισχύοντα κανονισμό ΕΛ.Γ.Α). Με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού, η οποία κοινοποιείται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μπορούν να προστίθενται στον εν λόγω Πίνακα νέοι ασφαλίσιμοι κίνδυνοι.
7. «Μη ασφαλίσιμα αίτια»: Για τις ανάγκες του Κανονισμού αυτού μη ασφαλίσιμα αίτια είναι όσα κατά τους γενικούς και ειδικούς όρους των Κανονισμών Ασφάλισης των διαφόρων ασφαλιστικών φορέων δεν περιλαμβάνονται μεταξύ των αιτίων, τα οποία όταν υπάρξουν και εξ' αιτίας τους προκληθεί ζημία, η ζημία αυτή αποζημιώνεται.
8. «Γεωργική εκμετάλλευση»: νοείται η συγκροτημένη μονάδα παραγωγής προς πώληση ενός ή περισσοτέρων γεωργικών ή κτηνοτροφικών προϊόντων, υπό ενιαία διοίκηση και διαχείριση.
9. Ασφάλιση Εκμετάλλευσης:

Α. «Δήλωση Καλλιέργειας/Εκτροφής», για τις εκμεταλλεύσεις που υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΕΛ.Γ.Α.: είναι η δήλωση που υποχρεούται να υποβάλλει ετησίως, κάθε πρόσωπο, φυσικό ή νομικό που ασκεί αγροτική δραστηριότητα, κατά κύριο επάγγελμα ή μη, με την οποία δηλώνονται τα είδη και ο αριθμός των στρεμμάτων ή δένδρων (ανάλογα με την καλλιέργεια) των καλλιεργούμενων εκτάσεων ή τα είδη και ο αριθμός των ζώων που έχει στη κατοχή του ή έχει την εκμετάλλευσή τους και βάσει της οποίας υπολογίζεται το ύψος της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς του ν. 3877/2010 (Α' 160).

Β. «Ασφαλιστήριο συμβόλαιο», για τις εκμεταλλεύσεις που δεν υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΕΛ.Γ.Α.: είναι έγγραφο, οποιουδήποτε ασφαλιστικού φορέα, σύμφωνα με το οποίο ο δηλών έχει ασφαλίσει, σε ασφαλιστικό φορέα, κύρια στοιχεία της εκμετάλλευσής του.

10. «Ασφαλιστική Ενημερότητα»: είναι το έγγραφο με το οποίο βεβαιώνεται η εκπλήρωση των ασφαλιστικών υποχρεώσεων:

Α. Φυσικά Πρόσωπα: η εκπλήρωση των ασφαλιστικών υποχρεώσεων της αγροτικής εκμετάλλευσης

Β. Νομικά Πρόσωπα:

1. i) η εκπλήρωση των ασφαλιστικών υποχρεώσεων της αγροτικής εκμετάλλευσης
2. ii) η φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα του Νομικού Προσώπου.
3. «Γεωργός», για τις ανάγκες του Κανονισμού αυτού θεωρείται:

Α. Προκειμένου για φυσικά πρόσωπα:

• «Επαγγελματίας αγρότης»: το ενήλικο φυσικό πρόσωπο, εγγεγραμμένο στο ΜΑΑΕ, το έτος ζημιάς, ως επαγγελματίας αγρότης, όπως αυτό βεβαιώνεται από τα στοιχεία που χορηγούνται από την αρμόδια Υπηρεσία του ΥπΑΑΤ.
• «Νέος αγρότης»: (κατά τις διατάξεις του Καν. 2115/2021, όπως ισχύει κάθε φορά), εφόσον η Αίτηση προς ένταξη υποβλήθηκε πριν την επέλευση του ζημιογόνου αιτίου, με την υποχρέωση υποβολής της σχετικής απόφασης ένταξης στο πλαίσιο ισχύος της κατά περίπτωση κοινή υπουργική απόφαση του μέτρου/προ-γράμματος.
• «Γεωργός μη κατά κύρια απασχόληση»: το ενήλικο φυσικό πρόσωπο, κάτοχος γεωργικής εκμετάλλευσης, που ασκεί γεωργική δραστηριότητα και επομένως παρουσιάζει αγροτικό εισόδημα και το ατομικό του εξωαγροτικό εισόδημα είναι μικρότερο από το 1/2 του Εισοδήματος Αναφοράς.

Β. Προκειμένου για νομικά πρόσωπα, που εμφανίζονται με μια από τις παρακάτω μορφές:

- Εταιρείες με οποιαδήποτε νομική μορφή και

- Ενώσεις φυσικών προσώπων σε Ομάδες κοινής εκμετάλλευσης (Ομάδες Παραγωγών, Οργανώσεις Παραγωγών, Α.Σ.Ο. των ν. 2810/2000 και 4015/2011).

θα πρέπει να συντρέχουν αθροιστικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

- Να είναι κάτοχοι γεωργικής εκμετάλλευσης, εγγεγραμμένα στο ΜΑΑΕ.

- Να ασκούν γεωργική δραστηριότητα, ως κύρια δραστηριότητα.

- Οι εταίροι ή τα μέλη που κατέχουν την πλειοψηφία των μετοχών να ασκούν ως δραστηριότητα τη γεωργία (να δηλώνουν γεωργικό εισόδημα).

- Να είναι ασφαλιστικά και φορολογικά ενήμερα και να λειτουργούν με οικονομικά αποτελέσματα.

12. «Κάτοχος γεωργικής εκμετάλλευσης» θεωρείται το ενήλικο φυσικό ή νομικό πρόσωπο που είναι:

- Ο ιδιοκτήτης της αγροτικής εκμετάλλευσης.

- Ο μισθωτής ή αγρολήπτης γεωργικής εκμετάλλευσης, εφόσον η μίσθωση ή η επίμορτη αγροληψία έχει συναφθεί με έγγραφο δεόντως θεωρημένο, με χρονολογία προγενέστερη της επελεύσεως του ζημιογόνου γεγονότος.

13. «Εισόδημα αναφοράς»: είναι το εισόδημα, όπως αυτό ορίζεται από τις εκδιδόμενες αποφάσεις του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων με το οποίο συγκρίνονται τα αγροτικά και εξωαγροτικά εισοδήματα, κατά τη διενέργεια του Διοικητικού Ελέγχου.
14. «Αγροτεμάχιο»: νοείται το αυτοτελές τμήμα γης, το οποίο αποτελεί ενιαία ιδιοκτησία ή εκμετάλλευση και τα όριά του ορίζονται από όμορες ιδιοκτησίες ή φυσικά και τεχνικά όρια ή όπως έχει δηλωθεί στη Δήλωση Καλλιέργειας/Εκτροφής.
15. «Ευρύτερη περιοχή εκμετάλλευσης»: νοείται η περιοχή όπου οι δικαιούχοι της ενίσχυσης έχουν την έδρα τους ή ασκούν νόμιμα τη δραστηριότητά τους.
16. «Γεωργική παραγωγή»: νοείται το σύνολο της πρωτογενούς φυτικής παραγωγής μιας γεωργικής εκμετάλλευσης, χωρίς περαιτέρω επέμβαση που μεταβάλλει τη φύση των εν λόγω προϊόντων.
17. «Αποθηκευμένα προϊόντα»: νοείται το σύνολο της φυτικής παραγωγής ή των ζωοτροφών που φυλάσσονται σε ειδικούς για τον σκοπό αυτό χώρους (αποθήκες-υπόστεγα).
18. «Μέσα παραγωγής»: νοούνται:

- Το φυτικό και ζωικό κεφάλαιο

- Το πάγιο κεφάλαιο, ως ακολούθως:

• Θερμοκήπια εγκεκριμένου τύπου
• Κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις
• Γεωργικές Αποθήκες- Γεωργικά Υπόστεγα
• Ξηραντήρια
• Εξοπλισμός γεωργικής εκμετάλλευσης/θερμοκηπίων.

19. «Κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις», είναι το ζωικό κεφάλαιο και το σύνολο των περιφραγμένων εγκαταστάσεων που κατέχουν έγκριση ίδρυσης κτηνοτροφικής εγκατάστασης, σύμφωνα με το Κεφάλαιο ΙΗ' του ν. 4442/2016 (Α' 230) και Έγκριση λειτουργίας ή γνωστοποίηση λειτουργίας, με βάση την οποία επιτρέπεται η λειτουργία της κτηνοτροφικής μονάδας.
20. «Γεωργική Αποθήκη»: νοείται κάθε μόνιμη οικοδομική κατασκευή σταθερά συνδεδεμένη με το έδαφος (δεν έχει τη δυνατότητα αυτοκίνησης και δεν μπορεί να ρυμουλκηθεί με απλό ή άμεσο τρόπο), η οποία αποτελείται από τέσσερις ή τρεις τοίχους (ανοικτή από την μία πλευρά), η επιφάνειά της είναι μεγαλύτερη από 4 τ.μ. και έχει ως κύρια χρήση την αποθήκευση γεωργικών προϊόντων, εφοδίων και μηχανημάτων.
21. «Γεωργικό Υπόστεγο»: νοείται η κατασκευή η οποία φέρει οπωσδήποτε μόνιμη στέγη, προστατεύεται από τα όμβρια και ρέοντα νερά της βροχής και εξυπηρετεί τις λειτουργικές ανάγκες της γεωργικής εκμετάλλευσης.
22. «Εξοπλισμός γεωργικής εκμετάλλευσης»: νοείται ο εξοπλισμός που είναι απαραίτητος για τη λειτουργία της γεωργικής εκμετάλλευσης. Για τις ανάγκες του παρόντος κανονισμού ο εξοπλισμός περιλαμβάνει τον εξοπλισμό θερμοκηπίων εγκεκριμένου τύπου, τον εξοπλισμό των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, τα αρδευτικά συστήματα καλλιεργειών που δεν εξαιρούνται από την παρούσα και την αναγκαία μόνιμη υποστύλωση του φυτικού κεφαλαίου πολυετών καλλιεργειών (αμπέλια, ακτινίδια, παλμέτες, κ.λπ.).
23. «Ζωικό κεφάλαιο»: νοείται το σύνολο των ζώων της εκμετάλλευσης.

Για το ζωικό κεφάλαιο που υπάγεται σε ένα από τα παρακάτω είδη που δεν εμπίπτουν στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΕΛ.Γ.Α., προκειμένου να ενταχθούν σε πρόγραμμα θα πρέπει να έχουν ασφαλιστική ενημερότητα από ασφαλιστικό φορέα για το έτος ζημιάς, καθώς και τα έτη των μακροχρόνιων υποχρεώσεων που προ-βλέπονται από την παρούσα και ειδικότερα:

- Χοίροι -Κάπροι-Χοιρομητέρες

- Πτηνά (όρνιθες, γαλοπούλες, πάπιες, χήνες).

24. «Ζωική Μονάδα»: νοείται το ισοδύναμο ανά είδος ζωικού κεφαλαίου μιας κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης που αντιστοιχεί σε μία αγελάδα, ηλικίας ίσης ή μεγαλύτερης των δύο ετών. Η αντιστοιχία είδους ζωικού κεφαλαίου και ζωικής μονάδας αναφέρεται στον πίνακα 4 του παραρτήματος Ι που παρατίθεται στο άρθρο 35 του παρόντος Κανονισμού.
25. «Ανωτέρα βία»: θεωρείται η ύπαρξη ενός επιζήμιου γεγονότος το οποίο δεν μπορεί να προβλέψει και να προλάβει η ανθρώπινη σκέψη και πρόνοια.

Περιπτώσεις ανωτέρας βίας είναι δυνατόν να χαρακτηριστούν τα εξής περιστατικά:

- Θάνατος του κατόχου της εκμετάλλευσης.

- Μακροχρόνια ανικανότητα προς εργασία του κατόχου της εκμετάλλευσης.

- Απαλλοτρίωση ή αναδασμός σημαντικού τμήματος της εκμετάλλευσης, εφόσον δεν ήταν προβλέψιμη την ημέρα της ανάληψης της δέσμευσης.

- Σοβαρή φυσική καταστροφή που έπληξε σημαντικά την εκμετάλλευση.

- Καταστροφή λόγω ατυχήματος της εκμετάλλευσης.

Οι περιπτώσεις ανωτέρας βίας, εξετάζονται μόνο όταν τα σχετικά αποδεικτικά στοιχεία υποβληθούν εγγράφως στο αρμόδιο Υποκ/μα ΕΛ.Γ.Α., το αργότερο εντός ενός (1) μηνός από την ημέρα που ο δικαιούχος ή ο έλκων εξ’αυτού δικαιώματα είναι σε θέση να το πράξει και μπορούν να γίνουν δεκτές, αποδεικνυόμενες μόνο με επίσημα έγγραφα. Σε περίπτωση μακροχρόνιων ασθενειών/μακροχρόνια ανικανότητα, εξετάζεται, κατά περίπτωση, αν το γεγονός ανωτέρας βίας αποτελεί έκτακτο και απρόβλεπτο γεγονός.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

Όροι και προϋποθέσεις για την καταβολή ενισχύσεων -Κατώτατα όρια ζημιών -Κατηγορίες Ενισχύσεων - Εξαιρέσεις

Άρθρο 3

ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

Επιτρέπεται η καταβολή ενισχύσεων για επανόρθωση ζημιών στη φυτική παραγωγή (συμπεριλαμβανομένων των αποθηκευμένων προϊόντων) ή στα μέσα παραγωγής όταν συντρέχουν αθροιστικά τα παρακάτω:

Α. Οι ζημιές προκαλούνται από θεομηνίες, έκτακτα γεγονότα και δυσμενείς καιρικές συνθήκες που δύνανται να εξομοιωθούν με θεομηνίες, βάσει επίσημων μετεωρολογικών στοιχείων. Όλες οι παραπάνω περιπτώσεις θα αναγνωρίζονται επίσημα από τις Ελληνικές Αρχές. Σε ότι αφορά τις ασθένειες-προσβολές, αυτές ενισχύονται όταν αποδεδειγμένα προκλήθηκαν από θεομηνίες, έκτακτα γεγονότα ή δυσμενείς καιρικές συνθήκες.

Β. Ο ενδιαφερόμενος έχει υποβάλει αίτηση χορήγησης ενίσχυσης και πληροί τις προϋποθέσεις ενίσχυσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Κανονισμού και της κατά περίπτωσης εφαρμοζόμενης κοινής υπουργικής απόφασης.

Γ. Η γεωργική εκμετάλλευση να λειτουργεί νόμιμα, σύμφωνα με την ισχύουσα κάθε φορά νομοθεσία.

Δ. Το σύνολο της φυτικής παραγωγής ή του ζωικού κεφαλαίου να είναι ασφαλισμένο στον ΕΛ.Γ.Α. εφόσον υπάγεται στη υποχρεωτική ασφάλιση του ΕΛ.Γ.Α. ή σε άλλο ασφαλιστικό φορέα, εφόσον εξαιρείται από την υποχρεωτική ασφάλιση του ΕΛ.Γ.Α. Προκειμένου για πάγιο κεφάλαιο θα πρέπει να είναι ασφαλισμένα κύρια στοιχεία της εκμετάλλευσης.

Άρθρο 4

ΚΑΤΩΤΑΤΑ ΟΡΙΑ ΖΗΜΙΩΝ

Τα κατώτατα όρια ζημιών, ανά ζημιογόνο αίτιο, πέρα από τα οποία είναι δυνατό να χορηγηθούν ενισχύσεις υπό το παρόν καθεστώς, καθορίζονται ως εξής:

1. Θεομηνίες

'Όταν η ζημιά οφείλεται αποδεδειγμένα στις προαναφερόμενες θεομηνίες (δηλ. σε σεισμό, χιονοστιβάδα, κατολίσθηση, πλημμύρα, ανεμοστρόβιλο, εκρήξεις ηφαιστείων, τυφώνες) ή από ανεξέλεγκτες πυρκαγιές, μπορεί να ενισχύεται μία γεωργική εκμετάλλευση, εφόσον το συγκεκριμένο ζημιογόνο αίτιο έπληξε μία ευρύτερη περιοχή, με αποτέλεσμα να ζημιωθούν οι υποδομές και εκμεταλλεύσεις της περιοχής.

1. Στις περιπτώσεις αυτές το επίπεδο των ζημιών, στη φυτική παραγωγή και στο φυτικό και ζωικό κεφάλαιο, θα πρέπει να φθάνει ένα κατώτατο όριο, άνω του 30%, στο σύνολο των ομοειδών ειδών του παραγωγού και να τηρούνται τα προβλεπόμενα από τον παρόντα Κανονισμό.
2. Για τα θερμοκήπια και τα ξηραντήρια εφόσον έχει πληγεί ευρύτερα μία περιοχή, το κατώτατο όριο καθορίζεται σε πάνω από 30% του συνόλου του αγροτεμαχίου. Προκειμένου για κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, γεωργικές αποθήκες/υπόστεγα, Ζωικό Κεφάλαιο και εξοπλισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων το επίπεδο των ζημιών πρέπει να φθάνει ένα κατώτατο όριο, το οποίο καθορίζεται σε πάνω από 30% του συνόλου της κάθε μονάδας.
3. Δυσμενείς καιρικές συνθήκες

Οι ζημιές από δυσμενείς καιρικές συνθήκες μπορούν να ενισχυθούν μόνο στις περιπτώσεις εκείνες, όπου οι επιπτώσεις των ζημιών είναι τόσο σοβαρές που μπορούν να εξομοιωθούν με θεομηνίες. Για να τεκμηριωθεί η σοβαρότητα των επιπτώσεων, θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι έχει πληγεί μία ευρύτερη περιοχή σε τέτοιο βαθμό ώστε να υπάρχει αντίκτυπο στην οικονομία της περιοχής. Με σκοπό τον όσο το δυνατό αντικειμενικότερο ορισμό της ευρύτητας μιας ζημιάς, έχει ορισθεί ένα κατώφλι ζημιάς, πέρα από το οποίο θεωρείται ότι η ζημιά ισοδυναμεί με θεομηνία και μπορεί να ενταχθεί σε καθεστώς ενισχύσεων.

Ι. Το κατώτατο αυτό όριο ειδικά για ζημιές στην φυτική παραγωγή και το φυτικό κεφάλαιο έχει καθοριστεί σε πάνω από 30% των ειδών της ευρύτερης περιοχής (Περιφερειακής Ενότητας, νησιού, κ.λπ.), τόσο στις ορεινές και μειονεκτικές, όσο και στις λοιπές περιοχές. Όταν η ζημιά επέρχεται στη φυτική παραγωγή ή στο φυτικό κεφάλαιο πολυετών καλλιεργειών, το σχετικό κατώτατο όριο απωλειών 30%, καθορίζεται στο επίπεδο της ευρύτερης περιοχής, με βάση τη μέση παραγωγή του συγκεκριμένου είδους, κατά το εν λόγω έτος, σε σύγκριση με τη μέση παραγωγή των προηγούμενων τριών ετών. Αποδεκτές είναι εναλλακτικές μέθοδοι υπολογισμού της κανονικής παραγωγής, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών τιμών αναφοράς, εφόσον οι τιμές αυτές είναι αντιπροσωπευτικές και δεν βασίζονται σε αφύσικα υψηλές αποδόσεις, καθώς και των δεικτών, οι οποίοι καθορίζονται σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης ή σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο.

Επιπλέον βασική προϋπόθεση για την καταβολή των ενισχύσεων είναι το επίπεδο των ζημιών, που οφείλονται στις προαναφερόμενες δυσμενείς καιρικές συνθήκες ή έκτακτα γεγονότα, να φθάνει ένα κατώτατο όριο, το οποίο καθορίζεται στο 30% των ομοειδών ειδών και σε επίπεδο παραγωγού.

ΙΙ. Ειδικότερα και εφόσον έχει πληγεί ευρύτερα μία περιοχή, για τα θερμοκήπια και τα ξηραντήρια καθορίζεται σε πάνω από 30% του συνόλου του αγροτεμαχίου.

Προκειμένου για κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, γεωργικές αποθήκες/υπόστεγα, Ζωικό Κεφάλαιο και εξοπλισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων το επίπεδο των ζημιών πρέπει να φθάνει ένα κατώτατο όριο, το οποίο καθορίζεται σε πάνω από 30% του συνόλου της κάθε μονάδας.

Κατά γενικό κανόνα ο υπολογισμός των απωλειών γίνεται σε επίπεδο μεμονωμένης εκμετάλλευσης (πραγματογνωμοσύνη κατά εκμετάλλευση). Εντούτοις, στην περίπτωση που οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες έπληξαν μια ευρύτερη περιοχή με τον ίδιο τρόπο, είναι δυνατόν να βασίζεται η καταβολή των ενισχύσεων στις μέσες απώλειες, υπό τον όρο ότι αυτές είναι αντιπροσωπευτικές και δεν οδηγούν σε υπεραποζημίωση των δικαιούχων (συνολική εκτίμηση).

3. Ασθένειες - Προσβολές:

Στις περιπτώσεις, που αποδεδειγμένα φυτικές ασθένειες-προσβολές προκαλούνται από θεομηνίες, δυσμενείς καιρικές συνθήκες ή έκτακτα γεγονότα, που δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν:

- Γιατί δεν υπάρχουν τα κατάλληλα μέσα αντιμετώπισης,

- Γιατί δεν το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες (πχ. συνεχείς βροχοπτώσεις),

- Λόγω του σταδίου εκδήλωσης της ασθένειας (στάδιο συλλογής της παραγωγής),

με αποτέλεσμα την απώλεια της παραγωγής, θα ισχύουν όσα αναφέρονται σχετικά με τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, στο παρόν άρθρο.

Στις περιπτώσεις αυτές το αίτημα θα συνοδεύεται απαραίτητα από γνωμάτευση ειδικευμένου Φορέα (Ινστιτούτου, Ιδρύματος, κ.λπ.) και επιστημονική τεκμηρίωση, όπου θα αποδεικνύεται η άμεση αιτιώδης σχέση μεταξύ δυσμενούς κλιματικού φαινομένου και ζημιάς.

Άρθρο 5

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

Οι κρατικές ενισχύσεις, διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:

Α. Ενισχύσεις για επανόρθωση ζημιών μέσων παραγωγής:

1. Ανασύσταση φυτικού κεφαλαίου.
2. Αποκατάσταση ζημιών παγίου κεφαλαίου.
3. Αντικατάσταση ζωικού κεφαλαίου.

Οι ενισχύσεις αυτές καταβάλλονται εφάπαξ, εφόσον έχει διαπιστωθεί και βεβαιωθεί η ανασύσταση/αποκατάσταση/αντικατάσταση των ζημιών, σύμφωνα με τα σχετικά άρθρα του παρόντος Κανονισμού.

Β. Ενισχύσεις για απώλεια παραγωγής:

1. Απώλεια εισοδήματος λόγω ανασύστασης φυτικού κεφαλαίου (συμπληρωματική ενίσχυση).
2. Απώλεια φυτικής παραγωγής.
3. Καταστροφή αποθηκευμένων προϊόντων.

Άρθρο 6

ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ

1. ΓΕΝΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ

Δεν καταβάλλονται ενισχύσεις:

1. Για ζημιές από δυσμενείς καιρικές συνθήκες, σε μεμονωμένη γεωργική εκμετάλλευση.
2. Για ζημιές σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις που λειτουργούν κατά παράβαση της Εθνικής και Κοινοτικής Νομοθεσίας.
3. Για ζημιές σε εκμεταλλεύσεις που έχουν εγκαταλειφθεί ή δεν έχουν το χαρακτήρα συστηματικής εκμετάλλευσης.
4. Για ζημιές σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις, εφόσον οι ζημιές οφείλονται σε αμέλεια, υπαιτιότητα ή παράλειψη του αιτούντος ή τρίτου.
5. Για ζημιές σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις που αναπτύσσουν τη δραστηριότητά τους εκτός εποχής ή όπου οι συνθήκες της περιοχής δεν είναι οι ενδεδειγμένες π.χ. σε ακατάλληλες ζώνες είτε λόγω κλίματος είτε λόγω φύσεως του εδάφους, κ.λπ.
6. Για ζημιές κατά το ποσοστό που προέκυψαν, διευρύνθηκαν ή επεκτάθηκαν, επειδή οι πληγέντες δεν έλαβαν έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη, τον περιορισμό ή την αποκατάσταση των ζημιών αυτών.
7. Για ζημιές σε εκμεταλλεύσεις που έχουν ενισχυθεί μέσα από καθεστώτα ενίσχυσης (πχ. σχέδια βελτίωσης) και δεν έχει παραληφθεί το έργο ή δεν ολοκληρώθηκαν σύμφωνα με την εγκεκριμένη μελέτη ή ολοκληρώθηκαν και η μονάδα δεν λειτούργησε. Στην περίπτωση που το έργο έχει παραληφθεί αλλά δεν έχουν λήξει οι μακροχρόνιες υποχρεώσεις του καθεστώτος ενίσχυσης, οι δικαιούχοι θα ενισχύονται μόνο ως προς το ποσοστό ιδιωτικής συμμετοχής του έργου.
8. Για ζημιές σε εκμεταλλεύσεις που είναι ενταγμένες σε άλλο πρόγραμμα (πχ. δάσωση γεωργικών εκτάσεων) και εξακολουθούν να επιδοτούνται μέχρι και την ημερομηνία ζημιάς.
9. Για ζημιές από πλημμύρα σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις, που οι εγκαταστάσεις τους καταλαμβάνουν εκτάσεις μέσα στην περίμετρο της ανώτατης στάθμης των φυσικών ή τεχνητών ρευμάτων ή άλλων όγκων γλυκού νερού, οι οποίες αποκαλύπτονται κατά τη διακύμανση της στάθμης του νερού, καθώς επίσης και εκτάσεις, που σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία χαρακτηρίζονται σαν «ζώνες έργων».
10. Σε παραγωγούς που δεν έχουν Αριθμό Φορολογικού Μητρώου ή δεν υποβάλουν φορολογική δήλωση.
11. Σε περίπτωση υποβολής δηλώσεων και δικαιολογητικών με ψευδή, αναληθή ή παραπλανητικά στοιχεία και ενδεικτικά: υπεύθυνη δήλωση, ασυμφωνία έντυπου φορολογίας εισοδήματος και αντίστοιχου εκκαθαριστικού, ιδιοκτησιακό καθεστώς, έκταση καλλιέργειας, υπόδειξη άλλης εκμετάλλευσης, κ.λπ.
12. Σε παραγωγούς που δεν άφησαν μάρτυρες ή αλλοίωσαν την εικόνα της εκμετάλλευσης, με επεμβάσεις, εκ των υστέρων.
13. Σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, σε Νομικά πρόσωπα εισηγμένα στο Χρηματιστήριο, σε υπό σύσταση Νομικά πρόσωπα.
14. Σε νομικά πρόσωπα για διαφυγόντα κέρδη σε περίπτωση καταστροφής της πρώτης ύλης.
15. Σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα για διαφυγόντα κέρδη λόγω υποβάθμισης της ποιότητας της πρώτης ύλης (πχ. χαμηλοί βαθμοί μπωμέ λόγω υποβάθμισης των σταφυλιών) ή μη διάθεσης των προϊόντων σε συγκεκριμένη εποχή (πχ. εμπορία γαλοπούλας μετά την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων, λόγω αποκλεισμού της μονάδας από τα χιόνια).
16. Σε παραγωγούς οι οποίοι δεν έχουν ασφαλίσει κύρια στοιχεία της γεωργικής τους εκμετάλλευσης σε ασφαλιστικό φορέα για τουλάχιστον έναν από τους στατιστικά συχνότερους κλιματικούς κινδύνους, καθώς και για διάρκεια αντίστοιχη με τη χρονική δέσμευση των υποχρεώσεων που προκύπτουν από τον παρόντα Κανονισμό.
17. Σε όσες εκμεταλλεύσεις υποχρεούνται να τηρούν βιβλία και δεν διαθέτουν ή δεν παρέχουν στοιχεία παραγωγής και οικονομικά στοιχεία.
18. Σε εκμεταλλεύσεις εκτροφής σαλιγκαριών, σε σηροτροφικές επιχειρήσεις, σε επιχειρήσεις μανιταριών, σε επιχειρήσεις γουνοφόρων ζώων, σε ιπποστάσια ίππων αθλήσεων και ιπποφορβεία, σε κυνοτροφεία, σε εκμεταλλεύσεις ειδών άγριας πανίδας, σε εκτροφεία θηραμάτων για βρώση, αναψυχή ή αθλητισμό (πχ. αντικείμενο ελεγχόμενου κυνηγιού), σε πάρκα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
19. Για ζημιές σε αυτοκίνητα οχήματα που υποχρεούνται στην ασφάλιση της αστικής ευθύνης, σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στο Νόμο 489/1976 όπως ισχύει σήμερα (πχ. γεωργικοί ελκυστήρες, συλλεκτικές μηχανές, μοτοσκαπτικά, ρυμούλκες, κ.λπ.).
20. ΕΙΔΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ

Α. ΦΥΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ - ΦΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Δεν καταβάλλονται κρατικές ενισχύσεις:

1. Για ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο ή τη φυτική παραγωγή των γεωργικών εκμεταλλεύσεων εφόσον:

• Ο συνολικός αριθμός των κατεχομένων κατ’ είδος δένδρων είναι μικρότερος των είκοσι (20), και τα ζημιωθέντα δένδρα είναι λιγότερα από δέκα (10). Ως ελάχιστος αριθμός δένδρων κατ’ είδος και αυτοτελές αγροτεμάχιο ορίζονται τα δέκα δένδρα και έκταση ένα (1) στρέμμα και προκειμένου για ελαιόδενδρα το μισό (0,5) στρέμμα.

Στις περιπτώσεις θαμνοειδών ή δενδρωδών καλλιεργειών που φυτεύονται κατά «φωλιές» ή «θέσεις», για την εφαρμογή της διάταξης αυτής λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των «φωλιών» ή των «θέσεων».

• Οι στρεμματικές καλλιέργειες καταλαμβάνουν έκταση μικρότερη του ενός (1 στρ) στρέμματος, κατά αυτοτελές αγροτεμάχιο και έχουν υποστεί ζημιά σε έκταση μικρότερης του μισού στρέμματος (0,5 στρ) κατ’ είδος καλλιέργειας.
• Προκειμένου για θερμοκηπιακές καλλιέργειες όταν καταλαμβάνουν έκταση μικρότερη των 500 τ.μ. ανά αγροτεμάχιο και έχουν υποστεί ζημιά σε έκταση μικρότερης των 200τ.μ., κατ’ είδος καλλιέργειας.
• Οι καλλιέργειες καλλωπιστικών δένδρων και θάμνων δεν περιλαμβάνουν τουλάχιστον διακόσια (200) ομοειδή φυτά, κατ’ αυτοτελές αγροτεμάχιο.
• Οι καλλιέργειες γλαστρικών φυτών δεν περιλαμβάνουν τουλάχιστον χίλια (1.000) ομοειδή φυτά, κατά παραγωγική μονάδα.
• Οι καλλιέργειες φυτωρίων δεν περιλαμβάνουν δύο χιλιάδες (2.000) ομοειδή φυτά, κατ’ αυτοτελές αγροτεμάχιο.

2. Για ζημιές σε γεωργικά προϊόντα που έχουν υποστεί οποιαδήποτε επέμβαση ή είναι προϊόντα μεταποίησης.
3. Για ζημιές που συμβαίνουν στην παραγωγή καλλιεργειών που καλύπτονται από ασφαλίσιμους κινδύνους, πέρα από τις προκαθορισμένες ημερομηνίες έναρξης και λήξης της ασφαλιστικής κάλυψης των ειδών αυτών.
4. Για ζημιές που συμβαίνουν στη Φυτική Παραγωγή μετά τη λήξη της καλλιεργητικής περιόδου (ασυγκόμιστη παραγωγή πέραν της συνηθισμένης εποχής συγκομιδής, κατά περιοχή), εκτός εάν αφορά προϊόντα που η καλλιεργητική τεχνική τους προβλέπει την παραμονή τους σε ειδικούς χώρους και πέραν της περιόδου αυτής, πχ. σταφίδα, σύκα, καπνά, κ.λπ.
5. Για ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο ή τη φυτική παραγωγή καλλιεργειών που οφείλονται σε καταστροφή των κτιριακών εγκαταστάσεων ή βλάβη του μηχανολογικού εξοπλισμού, όταν δεν πληρούνται οι όροι και κανόνες κατασκευής και οι προϋποθέσεις ορθής λειτουργίας.
6. Για ζημιές σε δασικά δένδρα και φυτώρια αυτών, καθώς και σε δασικά προϊόντα (ξυλεία, ξυλοκάρβουνα, κ.λπ.).
7. Για ζημιές σε όλα γενικά τα σπορεία.
8. Για ζημιές σε εκμεταλλεύσεις αμπελοειδών, εάν δεν τηρούνται οι κανονιστικές τους υποχρεώσεις.
9. Για τα ανθοκομικά φυτά και τα καλλωπιστικά δένδρα ή θάμνους, που οι εκμεταλλεύσεις προμηθεύτηκαν προς εμπορία.
10. Για ζημιές σε βοσκοτόπους και αυτοφυείς καλλιέργειες πχ. κοφτολίβαδα.

Β. ΠΑΓΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Δεν καταβάλλονται κρατικές ενισχύσεις:

1. Για ζημιές σε πάγιο κεφάλαιο, που δεν περιλαμβάνεται στο:

• Πάγιο Κεφάλαιο, όπως αυτό ορίζεται στις παραγράφους 20, 21,22, 23 του άρθρου 2 του παρόντος Κανονισμού.
• Σε θερμοκήπια μη εγκεκριμένου τύπου

2. Γ ια ζημιές όταν δεν πληρούνται οι όροι και κανόνες κατασκευής και οι προϋποθέσεις ορθής λειτουργίας.
3. Για ζημιές σε κατασκευές οικονομικά ή λειτουργικά απαξιωμένες.
4. Για ζημιές από σεισμό (εκτός θερμοκηπίων).
5. Για ζημιές που προκλήθηκαν ή επεκτάθηκαν επειδή δεν ελήφθησαν όλα τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη ή τον περιορισμό της ζημιάς.
6. Για ζημιές από κατολισθήσεις, εφόσον υπάρχουν σχετικά στοιχεία που αποδεικνύουν την ακαταλληλότητα της περιοχής από γεωλογική άποψη.
7. Για τις περιπτώσεις ζημιών από πλημμύρα, ισχύουν όσα έχουν αναφερθεί στην περίπτωση 9 της παραγράφου Ι του παρόντος άρθρου, καθώς επίσης ζημιές από πλημμύρα που οφείλονται σε αμέλεια, πρόθεση, ανθρώπινες δραστηριότητες, κ.λπ.
8. Για ζημιές πηγαδιών, αντλιών και γεωτρήσεων καθώς και των αντιστοίχων υποδομών τους (οικίσκος).
9. Για ζημιές σε περιφράξεις.
10. Για τις εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται για τυποποίηση, μεταποίηση, μεταφορά γεωργικών προϊόντων πχ. οινοποιία, ελαιουργία, βαρέλια, κ.λπ.
11. Για ζημιές σε εξοπλισμό, ο οποίος δεν είναι απαραίτητος ως προϋπόθεση για τη λειτουργία της γεωργικής εκμετάλλευσης, καθώς και σε εξοπλισμό εξειδικευμένο ή από ασυνήθη υλικά (πχ. ηλεκτροφόρα σύρματα περίφραξης, γεννήτριες αποθήκης, κ.λπ.).
12. Για ζημιές σε μεταφερόμενα εργαλεία.
13. Σε εξοπλισμό, εφόσον το αίτιο εμφανίζεται σε εποχή που δεν δικαιολογεί την ύπαρξη του στην εκμετάλλευση (πχ. αμάζευτα λάστιχα μετά την ολοκλήρωση της συγκομιδής βαμβακιού).

Γ. ΑΠΟΘΗΚΕΥΜΕΝΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Δεν καταβάλλονται κρατικές ενισχύσεις:

1. Για ζημιές σε αποθηκευμένα προϊόντα από πλημμύρα, όταν αυτά φυλάσσονται σε αποθηκευτικούς χώρους χωρίς στεγανοποιημένο δάπεδο, ώστε να προστατεύονται από τα όμβρια και ρέοντα νερά της βροχής.
2. Σε αποθηκευμένα προϊόντα πέραν του ενός έτους από το χρόνο συγκομιδής τους.
3. Σε αποθηκευμένα νωπά προϊόντα ή σε προϊόντα που φυλάσσονται σε ειδικά ελεγχόμενο περιβάλλον (πχ. ψυγεία).
4. Σε αποθηκευμένα προϊόντα που προορισμό έχουν την εμπορία, χωρίς την ύπαρξη του αντίστοιχου φυτικού ή ζωικού κεφαλαίου (πχ. αποθήκευση καρπών χωρίς την ύπαρξη της αντίστοιχης καλλιέργειας, ζωοτροφών χωρίς το αντίστοιχο ζωικό κεφάλαιο).
5. Για ζημιές σε αποθηκευμένα προϊόντα που έχουν υποστεί επεξεργασία, μεταποίηση, τυποποίηση, κ.λπ. (πχ. κρασί, λάδι).

Δ. ΖΩΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Δεν καταβάλλονται κρατικές ενισχύσεις:

1. Για ζημιές σε είδη, που δεν περιλαμβάνονται στο ζωικό κεφάλαιο, όπως αυτό ορίζεται στην παρ. 24 του άρθρου 2 του παρόντος Κανονισμού.
2. Για ζημιές του ζωικού κεφαλαίου που οφείλονται σε καταστροφή των κτιριακών εγκαταστάσεων ή βλάβη του μηχανολογικού εξοπλισμού, όταν δεν πληρούνται οι όροι και κανόνες κατασκευής και οι προϋποθέσεις ορθής λειτουργίας.
3. Για ζημιές του ζωικού κεφαλαίου εφόσον οι εκμεταλλεύσεις αναπτύσσουν τη δραστηριότητά τους μόνιμα ή προσωρινά (μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι -μελισσοτρόφοι) σε ακατάλληλη κλιματική ζώνη.
4. Για ζημιές του ζωικού κεφαλαίου όταν οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις δεν τηρούν τους όρους εκτροφής και εκμετάλλευσης του Ζωικού Κεφαλαίου.
5. Για ζημιές του ζωικού κεφαλαίου:

• Εάν ο αριθμός των εκτρεφομένων ζώων είναι μικρότερος των δύο Ζωικών Μονάδων (2 ΖΜ) ανά είδος ζωικού κεφαλαίου, όπως αυτή ορίζεται στον πίνακα 4 του παραρτήματος Ι του άρθρου 35 του παρόντος Κανονισμού.
• Εφόσον το ύψος της ζημιάς δεν υπερβαίνει τη μία Ζωική Μονάδα (1 ΖΜ) κατά είδος.

6. Για ιδιαίτερα μεγάλες ζημιές του ζωικού κεφαλαίου, όπου για λόγους δημόσιας υγείας τα ζώα ενταφιάσθηκαν άμεσα και πριν την εκτίμηση της ζημιάς, εάν δεν υπάρχει βεβαίωση ταφής της αρμόδιας Υπηρεσίας.
7. Για ζημιές του ζωικού κεφαλαίου εκμεταλλεύσεων που διατηρούν ζώα, τα οποία έχουν ηλικία μεγαλύτερη της παραδεκτά παραγωγικής ζωής και συγκεκριμένα:

• Χοιρομητέρες άνω των τεσσάρων (4) ετών,
• Κάπροι άνω των πέντε (5) ετών,
• Πτηνά, άνω των ορίων της ωφέλιμης οικονομικά παραγωγικής ζωής (συνήθη όρια εκτροφών) αναλόγως είδους, φυλής, παραγωγικής κατεύθυνσης κ.τ.λ.