Του Τζόσουα Τ. Κατζ *
Αυτά έγραφε ο Σενέκας ο νεότερος στο δοκίµιό του Περί θυµού, που γράφτηκε (πιθανότατα) τη δεκαετία του ‘40 µ.Χ. Σχεδόν δύο χιλιάδες χρόνια αργότερα, το αρχαίο φιλοσοφικό δόγµα του στωικισµού, που δίνει έµφαση στην ηθική της αρετής, και του οποίου ο Σενέκας ήταν ο πιο παραγωγικός Ρωµαίος εκπρόσωπος, βρίσκεται σε άνοδο. Για να παραθέσω την πρώτη πρόταση του βιβλίου του 2021 της Nancy Sherman, Stoic Wisdom: Ancient Lessons for Modern Resilience, «Ο στωικισµός επέστρεψε - και µάλιστα εντυπωσιακά». […] Κατά το δεύτερο µισό του εικοστού αιώνα ανανεώθηκε το ενδιαφέρον για την ηθική της αρετής και οι οµοιότητες µεταξύ του κόσµου του Σενέκα και του δικού µας δίνουν ώθηση για το κίνηµα του Σύγχρονου Στωικισµού και την πρόσφατη άνοδό του σε βιβλία, ιστολόγια και podcast, ένα ρεύµα που η Σέρµαν αποκαλεί «το νέο Ζεν της ∆ύσης». […]
Σε ένα ολοένα και πιο πολωµένο περιβάλλον, πολλοί σε όλο το πολιτικό φάσµα καταφεύγουν σε χυδαίες ίντριγκες και επιδείξεις αυτοκρατορικής ισχύος: τόσο ο Τζο Μπάιντεν όσο και ο Ντόναλντ Τραµπ έχουν χαρακτηριστεί «Αµερικανοί Νέρωνες». Ενώ η Αµερική το 2024 µάλλον δεν θα είναι τόσο χαοτική όσο το έτος 69 στη Ρώµη, που κέρδισε το όνοµα «το Έτος των Τεσσάρων Αυτοκρατόρων», µας περιµένει µια πολύ δύσκολη διαδροµή. Με τον στωικισµό, λοιπόν, θα επιβιώσουµε από αυτή την περιπέτεια; […]
Σε µια από τις τελευταίες εκδόσεις, που δηµοσιεύθηκε τον περασµένο µήνα, είναι το «Πώς να κάνετε το σωστό: Ένας αρχαίος οδηγός για τη δίκαιη αντιµετώπιση των ανθρώπων», ο Ρόµπερτ Α. Κάστερ παρέχει εκλεκτές επιλογές από το σηµαντικό έργο του Σενέκα, µε αξιοθαύµαστα σαφή σχόλια, και µόνο οι τίτλοι των πέντε ενοτήτων του καθιστούν σαφές ότι περιέχουν σηµαντικά µαθήµατα ζωής: «Επιδιώκοντας τη µεγαλοψυχία», «Να σκέφτεσαι καθαρά», «Κρίνοντας τον εαυτό σου δίκαια», «Κάνε το σωστό για τους άλλους» και «Να είσαι ελεήµων».
Αµφιλεγόµενη είναι η περιφρόνηση του Σενέκα για τη συγχώρεση, η οποία είναι «απαράδεκτη γιατί δεν δίνει στον άνθρωπο τίποτα από αυτό που του αξίζει». Θα µπορούσαµε να σκεφτούµε αν ο σηµερινός κόσµος µας που δεν συγχωρεί θα ήταν καλύτερος αν ήµασταν όλοι λίγο λιγότερο Στωικοί από αυτή την άποψη. […].
*Γλωσσολόγου και κλασικιστή, συνεργάτη στο American Enterprise Institute
