Ειδήσεις προκύπτουν από την πολιτική συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών μελών της ΕΕ στο τελευταίο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας σχετικά με τους κανόνες της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για τη μεταβατική περίοδο 2021-2020, καθώς οι πρόσθετοι πόροι που εξασφαλίζονται για την ενδιάμεση αυτή περίοδο, δίνουν τη δυνατότητα στην ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει πολύ σύντομα στην προκήρυξη νέων προγραμμάτων.
Ο μεταβατικός κανονισμός δίνει τη δυνατότητα άμεσης απομάκρυνσης από τα ιστορικά δικαιώματα πριν μπει σε εφαρμογή η νέα ΚΑΠ, με τροποποίηση του εθνικού φακέλου 2014-2020.
Έννοιες όπως ο «πραγματικός αγρότης», η επικείμενη κατάργηση του πρασινίσματος, η εσωτερική σύγκλιση των δικαιωμάτων έως το 2026 και ο νέος χάρτης χρηματοδότησης των παρεμβάσεων, περιγράφονται μεταξύ άλλων στον επικαιροποιημένο οδηγό της νέας ΚΑΠ που παρουσίασε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης μέσα στον Νοέμβριο.
Έναν πιλότο για το νέο σύστηµα πράσινων επιδοτήσεων που θα δεσµεύσουν αγροτικές πληρωµές ύψους 38-58 δις ευρώ στην ερχόµενη ΚΑΠ, φαίνεται πως επεξεργάζονται το τελευταίο διάστηµα κράτη-µέλη, όπως η Γερµανία, η Ολλανδία και το Βέλγιο. Πρόκειται για ένα σύστηµα επιβράβευσης αγροτών βασισµένο σε έναν κατάλογο ειδικών µέτρων, όπου το κάθε ένα από αυτά τα µέτρα να επιβραβεύει µε «πόντους» ενίσχυσης τους αγρότες.
Λαµβάνοντας υπόψη πως πλησιάζει το τέλος της προγραµµατικής περιόδου, οι αγρότες ρωτούν εάν είναι ακόµη προς το συµφέρον τους να αγοράσουν ή να πουλήσουν δικαιώµατα. Για να απαντηθεί αυτό, θα πρέπει ο καθένας να λάβει ουσιαστικά υπόψη τρία χρόνια: 2021, 2022 και 2023. Ο ενδιαφερόµενος πρέπει να επικεντρωθεί στα πρώτα δύο έτη αξιολογώντας την τιµή των επιδοτήσεων. Και, τον τρίτο χρόνο, δηλαδή το 2023, πρέπει να τον λάβει υπόψη καθώς υπάρχει περίπτωση ο ίδιος ή η γη του να µην είναι επιλέξιµη, µε βάση τις εθνικές αποφάσεις για τη νέα ΚΑΠ. Το 2021 και το 2022 θα είναι δύο χρόνια κατά τα οποία ο αγρότης θα λάβει στήριξη µε τους ισχύοντες κανόνες της ΚΑΠ 2014-2020. Με άλλα λόγια, από την άποψη των άµεσων ενισχύσεων, το 2021 και το 2022 είναι πανοµοιότυπα µε το 2020.
Το µοντέλο των δικαιωµάτων βασικής ενίσχυσης που θα ακολουθήσει η χώρα µας στα πλαίσια της νέας ΚΑΠ, αναµένεται να καθορίσει και την τύχη στα µισθωτήρια γης, ένα κρίσιµο ζήτηµα για τους Έλληνες αγρότες καθώς πάνω από το 50% της αγροτικής γης στη χώρα µας νοικιάζεται.
Κύκλο συζητήσεων για νέα μέτρα αγοράς που θα στοχεύουν στην αποσυμφόρησή της στο κομμάτι που αφορά στον πρωτογενή τομέα, συζητούν μέσω τηλεδιάσκεψης την Δευτέρα 16 Νοεμβρίου οι υπουργοί Γεωργίας της ΕΕ, στο πλαίσιο της προγραμματισμένης συνάντησης του Συμβουλίου.
Στην κατάλληλη προετοιμασία κρίνεται πολλές φορές η εξασφάλιση νέων δικαιωμάτων και χρηματοδοτήσεων. Μπροστά σε καινούργιες αγωνίες βρίσκονται οι Έλληνες αγρότες εν όψει της οριστικοποίησης του πλαισίου της νέας ΚΑΠ, των κανόνων κατανοµής νέων δικαιωµάτων ενιαίας ενίσχυσης και των προϋποθέσεων ένταξης στα διαρθρωτικά προγράµµατα.
Οι άµεσες πληρωµές, όχι µόνο δεν είναι πανάκεια για την αύξηση του αγροτικού εισοδήµατος αλλά κάποιες από αυτές µάλιστα συµβάλλουν σε υψηλότερα επίπεδα χρέους των εκµεταλλεύσεων, µειώνουν έτσι την καθαρή προστιθέµενη αξία της παραγωγής και έχουν εγκλωβίσει τον αγροτικό τοµέα σε µία χρόνια πιστωτική κρίση. Αντίθετα, µία δραστική µείωση των επιτοκίων, η διαµόρφωση γενναίων αναπτυξιακών προγραµµάτων και η αναδιανοµή της εισοδηµατική στήριξης σε µικροµεσαίες εκµεταλλεύσεις και νέους αγρότες, είναι κρίσιµες µεταβλητές για µια µακροχρόνια ανάκαµψη του κλάδου.
Με 100% κοινοτική χρηματοδότηση και επιδότηση επιχειρηματικού σχεδίου στο 75% στρώνεται ο δρόμος για νέα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης κατά την μεταβατική περίοδο της ΚΑΠ, έπειτα από την συμφωνία την οποία επικύρωσαν Συμβούλιο και Ευρωβουλή, η οποία αφορά στην μεταφορά 8 δισ. από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης της Ευρώπης, στα ταμεία που θα χρηματοδοτήσουν τη μετάβαση προς τη νέα ΚΑΠ 2023-2027.
Το γνωστό Μέτρο 6 της τρέχουσας περιόδου που κάλυπτε νέους αγρότες (Μέτρο 6,1) και μικρές εκμεταλλεύσεις (Μέτρο 6.3 το «14χίλιαρο») μετονομάζεται σε: «Εγκατάσταση νέων αγροτών, νεοεισερχόμενων αγροτών, σύστασης και ανάπτυξης βιώσιμων αγροτικών επιχειρήσεων», σύμφωνα με την πρόταση της Ευρωβουλής.
Να διαµορφώσει τις προτάσεις της για το στρατηγικό σχέδιο της νέας ΚΑΠ, καλείται πλέον η Ελλάδα, καθώς θα πρέπει να παραδώσει τον τελικό της φάκελος µέσα στο επόµενο έτος. Θέµατα όπως το µοντέλο που θα ακολουθήσει για τη σύγκλιση των δικαιωµάτων ενίσχυσης, την ενεργοποίηση ή όχι της αναδιανεµητικής επιδότησης και ο καθορισµός του σκελετού των νέων Προγραµµάτων Αγροτικής Ανάπτυξης µε τη συµπερίληψη εκεί µέτρων όπως το πριµ εξόδου, θα πρέπει λοιπόν να ξεκαθαριστούν σύντοµα.
Δέσμη τεσσάρων μέτρων απέστειλε η Κομισιόν στα κράτη-μέλη για να φτιάξουν ειδικές επιδοτούμενες πράσινες δράσεις υπό την ομπρέλα των άμεσων ενισχύσεων.
Να µην υπάρχει καµία εµπλοκή ώστε να οριστεί κάποιος νέος αγρότης παρά το γεγονός ότι «δεν θεωρείται αρχηγός της εκµετάλλευσης» όταν συνεργάζεται µε κάποιον «παλιό» στα πλαίσια του πριµ εξόδου, εξασφάλισε η Ευρωβουλή.
Την πλήρη εσωτερική σύγκλιση των δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης έως το 2026, ψήφισε κατά πλειοψηφία η Ευρωβουλή την Τετάρτη 21 Οκτωβρίου, τοποθέτηση που θα ενσωματωθεί στο τελικό της κείμενο για την ΚΑΠ, το οποίο στη συνέχεια θα προωθήσει στις τριμερείς συζητήσεις με Κομισιόν και Συμβούλιο ώστε να ολοκληρωθεί η μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Από την τρύπα του βελονιού καλούνται να περάσουν τα επόμενα χρόνια οι αγρότες προκειμένου να διατηρήσουν τις μέχρι σήμερα άμεσες ενισχύσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Σε εξέλιξη βρίσκεται το συμβούλιο υπουργών Γεωργίας στο Λουξεμβούργο, καθώς το διήμερο 19-20 Οκτωβρίου γίνεται προσπάθεια να επιτευχθεί η γενική προσέγγιση για τα νομικά κείμενα της νέας ΚΑΠ και να προχωρήσουν τα κράτη-μέλη με τα στρατηγικά τους σχέδια για το σχεδιασμό των άμεσων ενισχύσεων και τα Προγράμματα.
Πλαίσιο για πρόγραμμα που επιδοτεί την αποχώρηση συνταξιούχων αγροτών διαμόρφωσε η Ισπανία, που γίνεται η πρώτη χώρα με συγκεκριμένη πρόβλεψη για πριμ εξόδου στα υπό διαμόρφωση στρατηγικά της σχέδια. Την ίδια στιγμή και η Γαλλία δείχνει έτοιμη να αναβαθμίσει υπάρχον πρόγραμμα που χρηματοδοτεί με εθνικούς πόρους στο εν λόγω μέτρο, ενώ και η Γερμανία διαμορφώνει επιχειρηματολογία υπέρ μιας τέτοιας ρύθμισης.