Γνώμες

Για τη συντακτική οµάδα της Agrenda και όλους όσοι παρακολουθούν µε καθαρή µατιά τις εξελίξεις στον αγροτικό χώρο, η είδηση δεν είναι η κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και η µεταφορά των αρµοδιοτήτων του στην ΑΑ∆Ε. Η είδηση είναι το ότι αυτή η εστία διαφθοράς και κατασπατάλησης πόρων (κοινοτικών, δηµόσιων και των ίδιων των αγροτών), κράτησε περισσότερο από µία δεκαετία.

Είναι λογικό να απογοητεύεστε ή να ανησυχείτε - ακόµη και να αηδιάζετε - από το αποτέλεσµα της τηλεφωνικής συνοµιλίας του Ντόναλντ Τραµπ µε τον Βλαντίµιρ Πούτιν την περασµένη εβδοµάδα, αλλά δεν πρέπει να εκπλήσσεστε. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν απέτυχε να τερµατίσει αυτόν τον πόλεµο, γιατί δεν προσπάθησε ποτέ να το κάνει. Από την πρώτη µέρα εστίαζε να επιτύχει ένα reset µε τη Ρωσία που θα απέφερε οικονοµικά οφέλη στις ΗΠΑ. […]«Αυτή ήταν µια ευρωπαϊκή κατάσταση και θα έπρεπε να παραµείνει µια ευρωπαϊκή κατάσταση», δήλωσε ο Τραµπ. Έτσι, αφού ξεκαθαρίσαµε πλέον τα πράγµατα, τι γίνεται τώρα;

Αναρωτήθηκε κανείς, γιατί η ελληνική γεωργία, ταυτόχρονα µε τη µείωση της ανταγωνιστικότητας χάνει και την εκτίµηση των νέων που θα είχαν έναν λόγο να επιλέξουν το αγροτικό επάγγελµα; Ένας λόγος είναι η δραµατική υποχώρηση του δείκτη κερδοφορίας των αγροτικών επιχειρήσεων σε συνδυασµό, βέβαια, µε τις όλο και µεγαλύτερες ανάγκες που δηµιουργούνται για νέες επενδύσεις σε σύγχρονα µηχανήµατα, υποδοµές και εξοπλισµό.

Η δέκατη ετήσια πρωτοβουλία των «Τριών θαλασσών» (3SI) έγινε στη Βαρσοβία στα τέλη Απριλίου. Η πλατφόρµα, που ιδρύθηκε το 2016 από 12 κράτη µέλη της ΕΕ µε κοινή εµπειρία από το Σιδηρούν Παραπέτασµα, αποσκοπεί στην ενίσχυση της συνεργασίας µεταξύ χωρών της βόρειας και νότιας Ευρώπης και στην αξιοποίηση των περιοχών της Βαλτικής, της Μαύρης Θάλασσας και της Αδριατικής µέσω ενός δικτύου έργων ενέργειας, συνδεσιµότητας και υποδοµών.

Στις 28 Απριλίου σηµειώθηκε µια από τις µεγαλύτερες διακοπές ηλεκτρικού ρεύµατος στην ευρωπαϊκή ιστορία, αφήνοντας τµήµατα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας χωρίς ρεύµα για σχεδόν 24 ώρες. Η διακοπή αυτή αποκάλυψε τις αδυναµίες της ευρωπαϊκής ενεργειακής υποδοµής, καθώς η ΕΕ αυξάνει σταδιακά το µερίδιο των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας. Ωστόσο, σε πολλές χώρες της ΕΕ, αυτή η εξέλιξη συµβαίνει σε ένα σύστηµα που χτίστηκε πριν από δεκαετίες γύρω από συµβατικές πηγές ενέργειας – περίπου το 40% του δικτύου ηλεκτροδότησης της ΕΕ είναι πάνω από 40 ετών.

Το πιο κρίσιµο θέµα που καλούνται να απαντήσουν σ’ αυτή τη φάση οι ιθύνοντες των Βρυξελλών και µαζί οι ελληνικές αρχές, είναι πως θα γίνει ο τοµέας της γεωργίας ξανά ελκυστικός. ∆εν είναι κάτι απλό, θα λέγαµε ότι είναι πολύ σύνθετο.

Το 2014, ο Στίβεν Χόκινγκ εξέφρασε σοβαρές προειδοποιήσεις σχετικά µε τις απειλές της Τεχνητής Νοηµοσύνης. Ωστόσο, οι ανησυχίες του δεν βασίζονταν σε κάποια αναµενόµενη κακή πρόθεση. Αντίθετα, ήταν από την ιδέα της Τεχνητής Νοηµοσύνης που θα επιτύχει τη «µοναδικότητα». Αυτό αναφέρεται στο σηµείο κατά το οποίο η τεχνητή νοηµοσύνη ξεπερνά την ανθρώπινη νοηµοσύνη και επιτυγχάνει την ικανότητα να εξελίσσεται πέρα από τον αρχικό της προγραµµατισµό, καθιστώντας την ανεξέλεγκτη.

«Αυτό που δεν φαίνεται να καταλαβαίνουν πολλές φορές στην κυβέρνηση είναι ότι, ο θυµός νικάει τη λογική», δηλώνει στην Agrenda κτηνοτρόφος µε βαθιά γνώση των αγροτικών θεµάτων και µάλιστα φίλα προσκείµενος στο κυβερνών κόµµα. Και συνεχίζει: «∆εν έχει σηµασία αν ο Μητσοτάκης παίζει χωρίς αντίπαλο, όταν η οργή των αγροτών ξεχειλίζει, οι αποφάσεις δεν υπακούν στη λογική».

Όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραµπ επέβαλε νέους σαρωτικούς δασµούς στα εισαγόµενα αγαθά στις 2 Απριλίου 2025, ανατρέποντας το παγκόσµιο εµπόριο και στέλνοντας τις αγορές σε δίνη, παρουσίασε την κίνηση αυτή ως απάντηση σε µια κρίση. Σε ένα εκτελεστικό διάταγµα που κυκλοφόρησε την ίδια ηµέρα, ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι η κίνηση ήταν απαραίτητη για την αντιµετώπιση «της εθνικής έκτακτης ανάγκης που δηµιουργεί το µεγάλο και επίµονο εµπορικό έλλειµµα».

Ένας παγετός εδώ, µια ευλογιά των προβάτων εκεί, ένα χαλάζι παραπέρα και ο σύντοµος γενικά πολιτικός χρόνος που έχει στη διάθεσή του κάθε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, περνάει.

Για όποιον δεν το καταλαβαίνει, τα πράγµατα, αυτόν τον καιρό, αλλάζουν παγκοσµίως, µε καταιγιστικούς ρυθµούς. ∆εν είναι µόνο ο Τραµπ και οι επιλογές του για τους δασµούς που το καθορίζουν. Ίσως οι αποφάσεις Τραµπ έρχονται ως µια απάντηση (σωστή ή λάθος, θα το δείξει ο χρόνος) στην πορεία που έχει πάρει η παγκόσµια οικονοµία και στα αδιέξοδα που δηµιουργούνται.

Σε όλη την Ευρώπη, ο Αµερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραµπ θεωρείται ως παράγοντας χάους µε ένα «αντίστροφο χρυσό άγγιγµα»: ό,τι ακουµπάει καταλήγει χειρότερο από ό,τι το βρήκε. Ωστόσο, παρά τις αναχρονιστικές απόψεις του στα περισσότερα θέµατα, είναι η τέλεια ενσάρκωση της εποχής µας.

Η αγορά οµολόγων µίλησε: ο Τραµπ οπισθοχώρησε. Η «θεωρία του µαρουλιού» της Λιζ Τρας [σσ. το πείραµα που συνέκρινε τη διάρκεια ζωής ενός µαρουλιού και τη διάρκεια της θητείας της πρώην πρωθυπουργού του ΗΒ] αποδεικνύεται αληθής: Κανένας ηγέτης, ούτε καν αυτός που έχει αγνοήσει απόπειρες δολοφονίας και µια δίκη για απάτη, δεν µπορεί να παραµείνει ακλόνητος µπροστά σε µια πολιτική που προκαλεί meltdown και τιµωρεί τους ψηφοφόρους.

Ένα µεγάλο κεφάλαιο στην υπόθεση ανάπτυξης της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας είναι η εκπαίδευση. Σύµφωνα µε πρόσφατα στοιχεία µελέτης του ∆ιαΝεοσις την οποία υπογράφει ο ∆ρ Μιχάλης Καθαράκης, µόλις το 0,7% των Ελλήνων αγροτών έχει λάβει ολοκληρωµένη επαγγελµατική κατάρτιση, τη στιγµή κατά την οποία, σε χώρες όπως η Γαλλία και η Γερµανία, οι αγρότες µε πλήρη αγροτική εκπαίδευση ξεπερνούν το 30%.

Τελικά, όπως όλα δείχνουν η υπόθεση των δασµών Τραµπ δεν είναι τόσο απλή, όπως πολλοί νόµιζαν ή ήλπιζαν. Έρχεται να βάλει βαριά τη σφραγίδα στο παγκόσµιο εµπόριο και να ανατρέψει πολλά από αυτά που τις τελευταίες δεκαετίες η διεθνής κοινότητα θεωρούσε δεδοµένα.

Μια διαρροή του προσχέδιου από τις συζητήσεις του γερµανικού κυβερνητικού συνασπισµού αποκαλύπτει σαφή διαφωνία σχετικά µε το αν η Γερµανία πρέπει να τηρήσει τη δέσµευσή της να διαθέτει το 0,7% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήµατος σε Επίσηµη Βοήθεια Ανάπτυξης (ΟDA).

Τελικά, όπως όλα δείχνουν η υπόθεση των δασµών Τραµπ δεν είναι τόσο απλή, όπως πολλοί νόµιζαν ή ήλπιζαν. Έρχεται να βάλει βαριά τη σφραγίδα στο παγκόσµιο εµπόριο και να ανατρέψει πολλά από αυτά που τις τελευταίες δεκαετίες η διεθνής κοινότητα θεωρούσε δεδοµένα.

Μπορεί η τελευταία δέσµη πληρωµών από τον ΟΠΕΚΕΠΕ να ήταν κάπως καλύτερη από άλλες φορές ή τουλάχιστον να βγήκε στην ώρα της, όµως αυτό δεν µπορεί να κρύψει την κακοδαιµονία στη διαχείριση των κοινοτικών ενισχύσεων και τις φουρτούνες που έχει µπροστά του ο Οργανισµός Πληρωµών.