Τον «χορό» των ομιλιών άνοιξαν ο πρόεδρος του ΕΛΟΠΥ, Απόστολος Τουραλιάς, και ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπύρος Πρωτοψάλτης, που έδωσαν μια διεξοδική εικόνα του χώρου της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας και των θεσμικών αναγκών της. Όπως επεσήμανε ο κ. Πρωτοψάλτης στρατηγική προτεραιότητα της κυβέρνησης παραμένει η ολοκλήρωση του ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τις υδατοκαλλιέργειες και η έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων για τις Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών, πρόβλημα που αποτελεί μόνιμο βραχνά της ελληνικής υδατοκαλλιέργειας.
Πρώτη δύναμη η Ελλάδα στην ευρωπαϊκή ιχθυοκαλλιέργεια, πολύ μικρή η παραγωγή ιχθυοτροφών αλιείας
Η πρόεδρος της ομοσπονδίας Federation of European Aquaculture Producers (FEAP) και μέλος του ΔΣ του ΕΛΟΠΥ, Lara Barazi-Γερουλάνου τόνισε ότι παρότι η Ευρωπαϊκή Ένωση παράγει 1,1 εκατ. τόνους ιχθυοτροφών ετησίως, το 70% αυτών που καταναλώνεται ενδοκοινοτικά είναι εισαγόμενο, γεγονός που υπονομεύει την επισιτιστική ασφάλεια.
Όσον αφορά την Ελλάδα, η κ. Γερολάνου τόνισε ότι η ιχθυοκαλλιέργεια αποτελεί βασικό πυλώνα της εθνικής οικονομίας. Το 80% της παραγωγής προορίζεται για εξαγωγές σε πάνω από 40 χώρες, οι οποίες ξεπερνούν σε αξία τα 600 εκατ. ευρώ ετησίως. Παράλληλα, τόνισε ότι η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που υιοθέτησε προηγμένα συστήματα ιχνηλασιμότητας και έχει επιχειρήσεις που συμβαδίζουν με τις αυστηρότερες πιστοποιήσεις.
Ο πρόεδρος της ΕΛΟΠΥ, Απόστολος Τουραλιάς
Με τη σειρά του ο πρόεδρος της εταιρείας ΙΡΙΔΑ, Νίκος Παπαϊωάνου, τόνισε ότι στη χώρα μας ετησίως παράγονται περίπου 290 χιλιάδες τόνοι ιχθυοτροφών, από τους οποίους περίπου 30.000 εξάγονται σε άλλες χώρες. Οι εισαγωγές τους ανέρχονται σε περίπου 12 χιλιάδες τόνους, και η συνολική κατανάλωση στην ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια είναι περίπου 272 χιλιάδες τόνοι. Η παραγωγή τους γίνεται σε 8 εργοστάσια πλήρως αδειοδοτημένα και πιστοποιημένα με τζίρο 400 εκατ. ευρώ ετησίως.
Άξιο αναφοράς είναι ότι, βάσει έρευνας του ΕΛΟΠΥ, το 2024, στα στοιχεία παραγωγής των ελληνικών εργοστασίων ιχθυοτροφών, το 73% του ιχθυελαίου και του ιχθυαλεύρου προέρχεται από μεταποίηση, ενώ μόνο το 27% από αειφόρα αλιεία. Την ίδια ώρα διεθνώς το 63% του ιχθυάλευρου παράγεται από την αλιεία και το 37% από τη μεταποίηση, ενώ για το ιχθυέλαιο τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 46% από την αλιεία και 54% από τη μεταποίηση. Σε απόλυτα νούμερα στη χώρα μας μόνο 18.000 τόνοι ιχθυάλευρου προέρχονται από την αλιεία (0,6% της διεθνούς παραγωγής ιχθυαλεύρου αλιείας). Ομοίως για το ιχθυέλαιο μόνο 7,3 χιλ. τόνοι προέρχονται από την αλιεία (1,6% της διεθνούς παραγωγής ιχθυελαίαου).
O πρόεδρος της ΙΡΙΔΑ, Νίκος Παπαϊωάνου
Οι τρεις πυλώνες διαχείρισης υδατοκαλλιεργειών
Ο Deputy Division Director του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Sustainable Fisheries Partnership (SFP), Dave Martin, τόνισε ότι η σωστή διαχείριση μιας υδατοκαλλιέργειας βασίζεται σε 3 πυλώνες: τα μετρήσιμα δεδομένα, την ύπαρξη κανονισμών και την τήρηση τους. Οι συμβουλές που παρέχει ο οργανισμός SFP στους παραγωγούς με τους οποίους συνεργάζεται είναι η ιχνηλασιμότητα, η διαρκής καινοτομία και ο σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων, καθώς εκεί δίνουν ιδιαίτερη βάση και οι καταναλωτές.
Μύθος η σύνδεση ιχθυοκαλλιέργειας και υπεραλιείας
«Τα τελευταία 30 χρόνια η αλιεία ανέρχεται σε περίπου 90 εκατ. τόνους την ώρα που η ιχθυοκαλλιέργεια αναπτύσσεται για να ξεπεράσει τους 90 εκατ. τόνους. Αυτό δείχνει ότι η ανάπτυξη της ιχθυοκαλλιέργειας δεν σχετίζεται με αύξηση της αιχμαλωσίας ψαριών. Αυτό είναι ένας μύθος», τόνισε ο τεχνικός διευθυντής και μέλος tης διοικητικής επιτροπής του οργανισμού πιστοποίησης MarinTrust, Brett Glencross.
Η Διευθύντρια Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων του ΕΛΟΠΥ, Ισμήνη Μπογδάνου
Τα τελευταία 20 χρόνια από 16 εκατ. τόνους πλέον η παραγωγή ιχθυοτροφών ξεπερνά τους 50 εκατ. τόνους. Το 90% αυτών δεν προέρχεται από θαλάσσιες πρώτες ύλες, αλλά από άλλα συστατικά. Το 2024, το 36% περίπου του παραγόμενου ιχθυάλευρου προήλθε από παράγωγα προϊόντα, ενώ το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 53% για το ιχθυέλαιο. Περαιτέρω, ο κ. Glencross επεσήμανε ότι βάσει επίσημων δεδομένων τα μικρά πελαγίσια ψάρια είναι η κατηγορία ιχθυοκαλλιέργειας που παρουσιάζει την καλύτερη διαχείριση.
Τέλος, ο αντιπρόεδρος της IFFO, Eduardo Goycoolea, και η αντιπρόεδρος της διοικητικής επιτροπής της MarinTrust, Libby Woodhatch, υπογράμμισαν ότι τα τελευταία χρόνια η πιστοποίηση από ανεξάρτητους οργανισμούς καθίσταται όλο και μεγαλύτερη ανάγκη ειδικά στην ευρωπαϊκή αγορά.
Αναλυτικά η σχετική ανακοίνωση του ΕΛΟΠΥ για την εκδήλωση έχει ως εξής:
ΕΛΟΠΥ: Διεθνές πρότυπο βιώσιμης ανάπτυξης η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια, με πιστοποιημένες πρακτικές
Με πρωτοβουλία ΕΛΟΠΥ και MarinTrust, θεσμικοί και διεθνείς οργανισμοί συζήτησαν για τη συμβολή των πρώτων υλών των ιχθυοτροφών στην υπεύθυνη ιχθυοκαλλιέργεια
Με ισχυρή συμμετοχή θεσμικών φορέων, επιστημόνων και διεθνών οργανισμών, πραγματοποιήθηκε η Ημερίδα με θέμα: «Υπεύθυνη Ιχθυοκαλλιέργεια: από ιχνηλατήσιμες πρώτες ύλες, σε πιστοποιημένες ιχθυοτροφές». Την Ημερίδα διοργάνωσαν η Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ) και το MarinTrust, το διεθνώς αναγνωρισμένο πρόγραμμα πιστοποίησης πρώτων υλών για τα ψάρια εκτροφής.
Κατά τη διάρκεια της Ημερίδας, πραγματοποιήθηκε ουσιαστικός διάλογος όπου αναδείχθηκε ο ρόλος της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας στη βιώσιμη ανάπτυξη, μέσα από τις τοποθετήσεις εξειδικευμένων επιστημόνων και των διεθνών προδιαγραφών πιστοποιήσεών της.
Στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκαν η διαφάνεια και η ιχνηλασιμότητα στις πρώτες ύλες των ιχθυοτροφών, οι διεθνείς πιστοποιήσεις που εγγυώνται υπεύθυνη αλιεία και βιώσιμη παραγωγή, καθώς και ο ρόλος των θαλάσσιων συστατικών στη διατροφή των ψαριών εκτροφής.
Ο Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπυρίδων Πρωτοψάλτης, απηύθυνε χαιρετισμό τονίζοντας ότι: «Παραμένει προτεραιότητά μας η ολοκλήρωση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις Υδατοκαλλιέργειες και η έκδοση των Προεδρικών Διαταγμάτων για τις ΠΟΑΥ. Η ολοκλήρωση αυτού του πλαισίου αποτελεί άμεση κυβερνητική δέσμευση όπως τόνισε πρόσφατα ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ώστε να εξασφαλιστεί θεσμική σταθερότητα, σαφές πλαίσιο αδειοδότησης, προστασία του περιβάλλοντος και οργανωμένη ανάπτυξη του κλάδου.»
Ο Απόστολος Τουραλιάς, Πρόεδρος ΕΛΟΠΥ, υπογράμμισε: «…στα 40 χρόνια ανάπτυξής της, η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια εξελίχθηκε σε έναν από τους πλέον δυναμικούς και εξωστρεφείς τομείς της αγροδιατροφής, με στρατηγικό ρόλο στην εθνική μας οικονομία και ηγετική θέση στην Ευρώπη. Η συζήτηση για τις πρώτες ύλες και τις βιώσιμες ιχθυοτροφές είναι καθοριστική όχι μόνο για την ποιότητα των προϊόντων μας, αλλά και για το κύρος και την αξιοπιστία του κλάδου μας. Κάνουμε πράξη την βιώσιμη ανάπτυξη.»
Τον ρόλο του συντονιστή ανέλαβε ο Francisco Aldon, CEO MarinTrust, δηλώνοντας ότι «Η υπεύθυνη υδατοκαλλιέργεια ξεκινά από ιχνηλατήσιμες πρώτες ύλες και φτάνει έως τις πιστοποιημένες ιχθυοτροφές.»
Η Lara Barazi-Γερουλάνου, Μέλος Δ.Σ. της ΕΛΟΠΥ και Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ευρωπαίων Ιχθυοκαλλιεργητών (FEAP), τόνισε: «Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η κοινωνία δεν ρωτά μόνο τι παράγουμε. Ρωτά πώς το παράγουμε, από πού προέρχονται οι πρώτες ύλες, ποιους επηρεάζει η αλυσίδα αξίας μας και τι αποτύπωμα αφήνει στο περιβάλλον. Αυτά τα ερωτήματα είναι ευκαιρίες να δείξουμε ότι ο τομέας μας μπορεί και παρέχει πρωτεΐνη υψηλής διατροφικής αξίας με το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, με κοινωνική υπευθυνότητα και με απόλυτη διαφάνεια.»
Ο Νίκος Παπαϊωάννου, συνιδρυτής και Πρόεδρος της ΙΡΙΔΑ, παραγωγός εξειδικευμένων και αειφόρων ιχθυοτροφών, μίλησε για τις ελληνικές ιχθυοτροφές, την ασφάλειά τους που αποδεικνύεται από τους πολυάριθμους ελέγχους που γίνονται από ελληνικούς και διεθνείς φορείς, αλλά και πως αυτές αποτελούν πρότυπο κυκλικής οικονομίας. Τέλος, ανέλυσε την κορυφαία διατροφική αξία της Τσιπούρας και του Λαβρακιού που παράγονται με αυτές τις τροφές.
Ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπύρος Πρωτοψάλτης
Ο Dave Martin, Αναπληρωτής Διευθυντής Τμήματος Sustainable Fisheries Partnership, ανέδειξε την ανάγκη διαφάνειας του κλάδου, ενώ ο Dr. Brett Glencross, Τεχνικός Διευθυντής IFFO/MarinTrust παρέθεσε διεθνή στοιχεία που δείχνουν ότι η ιχθυοκαλλιέργεια δεν επιβαρύνει τον πλανήτη με υπεραλίευση, καθώς ενώ η ιχθυοκαλλιέργεια αυξάνεται οι ποσότητες ιχθυαλεύρου και ιχθυελαίου που παράγονται από την αλιεία παραμένουν σταθερές. Η Libby Woodhatch, Προέδρος MarinTrust Governing Body Committee, παρουσίασε τα διεθνή κριτήρια πιστοποίησης.
Η Διευθύντρια Επικοινωνίας της ΕΛΟΠΥ, Ισμήνη Μπογδάνου, σημείωσε ότι: «Με συντονισμένες δράσεις, στοχευμένη καινοτομία και στρατηγική διοίκηση, η ΕΛΟΠΥ έχει μετασχηματίσει τον κλάδο από κατακερματισμένο και παραδοσιακό μοντέλο σε σύγχρονο, εξωστρεφή και περιβαλλοντικά υπεύθυνο, ταυτόχρονα ανταγωνιστικό και με επίγνωση, καινοτόμο, παραγωγικό και βιώσιμο.»
Από την πλευρά τους οι διεθνείς εκπρόσωποι ανέδειξαν την παγκόσμια σημασία της ιχθυοκαλλιέργειας ως πρότυπο υπεύθυνης παραγωγής, με έμφαση στις πιστοποιήσεις, τη διαφάνεια και τις πρακτικές βιωσιμότητας που καθιστούν την Ελλάδα αξιόπιστο σημείο αναφοράς στη διεθνή σκηνή. Απαντώντας σε ερωτήσεις του κοινού, έδειξαν την ικανοποίησή τους για την πρόοδο του ελληνικού κλάδου υδατοκαλλιεργειών, σχετικά με την πιστοποιημένη ιχθυοκαλλιέργεια που ενισχύει την μακρά αξιοπιστία του.
Η Ημερίδα κατέδειξε ότι η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια αποτελεί βασικό στρατηγικό πυλώνα της εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής, συνδυάζοντας την παραγωγή ποιοτικών τροφίμων με την ενίσχυση της περιφερειακής οικονομίας και της απασχόλησης. Με πλήρη συμμόρφωση στους αυστηρούς εθνικούς και ευρωπαϊκούς κανονισμούς, με συστηματική επιστημονική παρακολούθηση και διεθνείς πιστοποιήσεις από ανεξάρτητους φορείς, ο κλάδος εφαρμόζει τεκμηριωμένες πρακτικές βιωσιμότητας που διασφαλίζουν την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Η ΕΛΟΠΥ, σε συνεργασία με κορυφαίους διεθνείς οργανισμούς όπως το MarinTrust, συνεχίζει να επενδύει στη διαφάνεια, την αειφορία και την υπεύθυνη ανάπτυξη, αναδεικνύοντας την Ελλάδα ως σημείο αναφοράς στη βιώσιμη θαλάσσια παραγωγή τροφίμων.
