Αν και όπως λένε στελέχη διυλιστηρίων και εταιρειών εμπορίας, η αύξηση σε αυτή τη φάση δεν θα είναι μεγάλη και δεν θα ξεπεράσει στην αντλία τα 2-2,5 σεντς το λίτρο, που μεταφράζεται σε μια εκτίμηση για μέση τιμή πανελλαδικά στα 1,76 ευρώ το λίτρο (από 1,73 τη Παρασκευή), δεν αποκλείεται κερδοσκοπικά παιχνίδια να την ανεβάσουν ακόμη υψηλότερα.
Άλλωστε η εικόνα είναι δυναμική. Τη Παρασκευή το μπρέντ έφτασε και στα 79 δολάρια και καθώς θα φεύγουν οι κυλιόμενες διεθνείς τιμές των τελευταίων ημέρων και θα μπαίνουν στο μοντέλο τιμολόγησης των ελληνικών διυλιστηρίων οι καινούργιες, το τοπίο για τη λιανική θα αλλάζει συνεχώς.
Στη κυβέρνηση, μπροστά στο φόβο κερδοσκοπικών φαινομένων, με προφανή τον κίνδυνο ενός νέου πληθωριστικού κύματος και με το πλαφόν κέρδους στα καύσιμα να βαίνει προς άρση στα τέλη του μήνα, έχουν ξεκινήσει ελέγχους στα πρατήρια, όπως διεμήνυσε ο υπ. Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος, που θα επεκταθούν σε όλη την αλυσίδα επεξεργασίας, εμπορίας και διάθεσης υγρών καυσίμων.
Τα καύσιμα φυσικά είναι η μία μόνο πτυχή του κινδύνου. Ενόψει ενός πάντα «επικίνδυνου» Ιουλίου για τις τιμές στο ρεύμα, η άλλη πτυχή αφορά το φυσικό αέριο, που έκλεισε τη Παρασκευή στα 37,8 €/MWh, με ημερήσια άνοδο 5% (και μηνιαία άνοδο άνω του 7,50%). Τα σινιάλα απαιτούν εγρήγορση, πόσο μάλλον όταν οι τιμές στα χρηματιστήρια ενέργειας της ΝΑ Ευρώπης διατηρούνται ψηλά, με το σημερινό μέσον όρο στο ελληνικό να διαμορφώνεται στα 91,93 €/MWh και τη βραδυνή αιχμή να εκτινάσσεται στα 189 €/ MWh, επίπεδα παρόμοια με αυτά όλων των προηγούμενων ημερών, πολύ πριν εκδηλωθεί η ισραηλινή επίθεση.
Στη σκιά της Μέσης Ανατολής το σημερινό Συμβούλιο Υπ. Ενέργειας
Τόσο η Μέση Ανατολή όσο και γενικότερα η ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ θα βρεθούν στο επίκεντρο του σημερινού Συμβούλιου Υπουργών Ενέργειας στο Λουξεμβούργο, όπου μπορεί η ατζέντα να αφορά μεταξύ άλλων τις προτεραιότητες της δανέζικης προεδρίας, τη προστασία των κρίσιμων ενεργειακών υποδομών, το σχέδιο της Κομισιόν για επενδύσεις στην πυρηνική ενέργεια (PINC) και τη πρόοδο του REPowerEU, ωστόσο η σύγκρουση Ισραήλ - Ιράν θα επισκιάσει προφανώς τα πάντα.
Σε αυτό το τοπίο, ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, από κοινού με τον υφυπουργό Νίκο Τσάφο, θα απαιτήσουν σύμφωνα με τις πληροφορίες την άμεση ενεργοποίηση της Task Force, δηλαδή μιας ομάδας κρούσης με αντίκειμενο το πώς θα αποφευχθεί ένα νέο θερινό ράλι τιμών στη ΝΑ Ευρώπη, αντίστοιχο με το περυσινό. Σαν όργανο, ναι μεν έχει συσταθεί από τη Κομισιόν, ωστόσο δεν έχει συνεδριάσει ούτε μια φορά, παρ' ότι βρισκόμαστε στα μέσα Ιουνίου.
Το θέμα ενός καλύτερου συντονισμού μεταξύ Διαχειριστών, Ρυθμιστών και κυβερνήσεων της περιοχής, μέσω μιας Task Force, που θα συντονίζει τους εμπλεκόμενους και θα διασφαλίζει ενόψει καλοκαιριού ότι υπάρχει επαρκής δυναμικότητα στις διασυνδέσεις, προκειμένου να διορθώνει τις όποιες αστοχίες, έχει τεθεί από το ΥΠΕΝ στη Κομισιόν ήδη από το Μάρτιο.
Στη θεωρία, η δουλειά του φορέα είναι να δημιουργήσει ένα μηχανισμό πρόληψης ενεργειακών κρίσεων που θα τσεκάρει εκ των προτέρων όλα τα κρίσιμα συστατικά για την ασφάλεια εφοδιασμού των χωρών της ΝΑ Ευρώπης - από το capacity στις διασυνδέσεις, μέχρι το πόσες και ποιες μονάδες βρίσκονται εκτός λειτουργίας και τι μέτρα έχουν λάβει ή προτίθενται να λάβουν οι εμπλεκόμενοι.
Η ελληνική πλευρά θα επαναλάβει την ανάγκη να λειτουργήσει άμεσα η επιτροπή και στο μεσοδιάστημα, δηλαδή μέχρι αυτό να γίνει, να συσταθεί μια ομάδα εργασίας από τους Διαχειριστές και άλλους εμπλεκόμενους των χωρών της περιοχής (π.χ. Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία) που θα φροντίζει να εντοπίζει εγκαίρως το πρόβλημα στις διασυνοριακές διασυνδέσεις ή στη διαθεσιμότητα των μονάδων, και θα σπεύδει να διορθώσει αστοχίες.
Δίχως να είναι σαφής η αποτελεσματικότητα όλων τα παραπάνω, το μόνο βέβαιο είναι ότι τα καμπανάκια ενόψει καλοκαιριού έχουν πληθύνει. Το αναγνώρισε η ίδια η Γενική Διευθύντρια της DG Energy, Ditte Jorgensen στο πρόσφατο Power Summit της Eurelectric, ενώ στο κίνδυνο, τον κατακερματισμό και τις πολλές και διαφορετικές «αγορές ενέργειας» της ΕΕ, αναφέρθηκε χθες από τη Σόφια και ο ΥΠΕΝ Σ. Παπασταύρου, στο Green Transition Forum 5.0 για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της Καινοτομίας στη Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Τα παραπάνω δείχνουν πόσο εύθραυστη είναι η κατάσταση στο νοτιοανατολικό ενεργειακό διάδρομο της ΕΕ, εικόνα που θα επιδεινωθεί περαιτέρω στο κακό σενάριο μιας περαιτέρω κλιμάκωσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν στη Μ. Ανατολή, με ό,τι αυτό μπορεί να πυροδοτήσει για την ενεργειακή ασφάλεια και τις τιμές.
Ο εφιάλτης με τα Στενά του Ορμούζ
Στη παρούσα φάση, ουδείς μπορεί να κάνει κάποια πρόβλεψη, με τις επιθέσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν σε πλήρη εξέλιξη, τα πάντα να κινούνται στη κόψη του ξυραφιού και με το ενδεχόμενο να κλείσει η Τεχεράνη τα Στενά του Ορμούζ, απ’ όπου διέρχεται το 30% των όγκων πετρελαίου που διακινείται παγκοσμίως δια θαλάσσης, δηλαδή 15 εκατ. βαρέλια την ημέρα, να αποτελεί πάντα το μείζονα φόβο των αγορών. Η Κίνα, ο καλύτερος πελάτης του ιρανικού αργού, καλύπτει το 50% και πλέον των αναγκών της μέσω των Στενών.
Στην αγορά, αν και σαν σενάριο ο αποκλεισμός των Στενών δεν είναι 100% απίθανος, η κυρίαρχη άποψη ήταν (και είναι) πως έχει μικρές πιθανότητες και ότι το καθεστώς του Αλί Χαμενεί θα δράσει ορθολογικά(;), αφού πολύ μεγάλο μέρος από τα ιρανικά έσοδα εξαρτώνται από τα Στενά. Τα τελευταία νέα δείχνουν ότι η κίνηση στα Στενά του Ορμούζ δεν έχει επηρεαστεί και τα τάνκερ συνεχίζουν να φορτώνουν κανονικά, ενώ το Ιράν παρά τις κατά καιρούς απειλές, ουδέποτε τις έκανε πράξη.
Στο κακό σενάριο, τυχόν κλείσιμο των Στενών από το Ιράν θα πυροδοτούσε προφανώς τα χειρότερα δυνατά σενάρια (πετρέλαιο στα 130 δολ/ βαρέλι, κατά την JPMorgan Chase), με επιπτώσεις και για το LNG, τόσο για την Ευρώπη η οποία εισήγαγε πέρυσι από το Κατάρ 11,8 bcm, όσο κυρίως για τη Κίνα.
Το 24% των συνολικών αναγκών της ασιατικής υπερδύναμης σε LNG καλύφθηκε πέρυσι από το Κατάρ μέσω των Στενών, σύμφωνα με το S&P Global. Αλλωστε μέσω του Κατάρ προήλθε πέρυσι το 18,8% των παγκόσμιων εξαγωγών LNG, ενώ το Φεβρουάριο η χώρα του Κόλπου ξεπέρασε την Αυστραλία και έγινε ο νούμερο ένα εξαγωγέας LNG στη Κίνα με το ποσοστό του να φτάνει στο 33,4% του συνόλου κατά τη περίοδο Ιανουαρίου - Απριλίου.
Πέραν όμως του εφιαλτικού σεναρίου για τα Στενά, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος των επιλεκτικών επιθέσεων σε πετρελαιοφόρα, οι παρεμβολές στη ναυσιπλοΐα και η τοποθέτηση ναρκών, σενάρια απέναντι στα οποία οι αγορές αντιδρούν με έντονη νευρικότητα και έντονο risk premium.
Πηγή: euro2day.gr
