Αυτή τη στιγμή, η μοναδική χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο που έχει εφαρμόσει την πλήρη απαγόρευση των συνθετικών φυτοφαρμάκων είναι το Μπουτάν.
Οι υποστηρικτές της απαγόρευσης θεωρούν ότι τα συνθετικά φυτοφάρμακα όχι μόνο μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας αλλά κάνουν κακό και τη βιοποικιλότητα. Ελπίζουν ότι αν η πρωτοβουλία τους εγκριθεί από τον ελβετικό λαό, θα πυροδοτήσει ανάλογες απαγορεύσεις και σε άλλους τομείς.
Η επιτροπή που είναι κατά της χρήσης των φυτοφαρμάκων και εδρεύει στο γαλλόφωνο μέρος της χώρας αποτελείται από επιστήμονες, νομικούς και αγρότες που δεν συνδέονται με κανένα πολιτικό κόμμα. Παρ ’όλα αυτά, η πρωτοβουλία έχει λάβει κάποια στήριξη από το κόμμα των Πρασίνων, το οποίο πιστεύει ότι δεν έχουν επιτευχθεί πολλά στον αγώνα της καταπολέμησης της χρήσης φυτοφαρμάκων.
Από την άλλη πλευρά, οι κατασκευαστές φυτοφαρμάκων υποστηρίζουν ότι τα προϊόντα τους έχουν περάσει από ελέγχους και τεστ και η χρήση τους έχει ρυθμιστεί. Αντιτείνουν ακόμα ότι τα φυτοφάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια και ότι χωρίς αυτά τα προϊόντα, θα μειωνόταν η απόδοση των καλλιεργειών. Πρόκειται για προϊόντα που παρασκευάζονται από εταιρείες κολοσσούς στον κλάδο των αγροχημικών, όπως είναι για παράδειγμα η ελβετική Syngenta και οι γερμανικές Bayer and BASF.
Αν υιοθετηθούν οι προτάσεις των υποστηρικτών της απαγόρευσης, τότε οι αγρότες θα έχουν στη διάθεσή τους μέχρι 10 χρόνια προκειμένου να κάνουν τη μετάβαση.
Τη μέρα του δημοψηφίσματος οι Ελβετοί πολίτες θα κληθούν να αποφασίσουν για ένα ακόμη θέμα, τη βελτίωση της ποιότητας του πόσιμου νερού και της τροφής, μέσω του τερματισμού των άμεσων επιδοτήσεων στους αγρότες, οι οποίοι κάνουν χρήση συνθετικών φυτοφαρμάκων αλλά και αντιβιοτικών στα ζώα τους. Η πρωτοβουλία για καθαρό νερό, όπως την ονομάζουν οι Ελβετοί, στοχεύει στο να σταματήσουν οι αγρότες να κάνουν χρήση εισαγόμενων ζωοτροφών, να μειωθεί ο αριθμός αγελάδων, χοίρων και πουλερικών αλλά και η παραγόμενη κοπριά, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση του πόσιμου νερού.
Τοξικός Δημόσιος Διάλογος και διαφωνίες παραγωγών
Ο δημόσιος διάλογος που επικρατεί αυτή τη στιγμή στη χώρα σχετικά με το ζήτημα αυτό έχει γίνει τοξικός, παρόλο που στην Ελβετία κάτι τέτοιο δεν συνηθίζεται. Όμως, η πρωτοβουλία έχει προκαλέσει διαμάχες ακόμα και μεταξύ των παραγωγών. Η Ένωση Ελβετών Αγροτών και ο Οργανισμός Ελβετών Παραγωγών Λαχανικών που θεωρούν την πρωτοβουλία κατά των φυτοφαρμάκων υπερβολική, υποστηρίζουν το διπλό ΟΧΙ. «Σας ταϊζουμε, μας τιμωρείτε» λέει το σλόγκαν τους.
Από την άλλη πλευρά, οι μελισσοκόμοι θέλουν ένα διπλό ΝΑΙ ενώ το γκρουπ Bio Swiss των βιοκαλλιεργητών θέλει να ψηφίσει ΝΑΙ στην πρωτοβουλία κατά της χρήσης φυτοφαρμάκων και ΟΧΙ στην πρωτοβουλία για το καθαρό νερό. Οι τελευταίοι θεωρούν ότι ο περιορισμός των ζωοτροφών θα έκανε τη ζωή των βιοκαλλιεργητών ακόμα πιο δύσκολη. Εξηγούν ότι οι μεγάλες φάρμες θα μπορούσαν να παραιτηθούν από τις επιδοτήσεις και να διατηρήσουν μεγάλο αριθμό ζώων.
Η ελβετική κυβέρνηση προτείνει την ψήφο του διπλού ΟΧΙ, προειδοποιώντας τους πολίτες της για αύξηση των τιμών, γεγονός που αν συμβεί θα πλήξει κυρίως τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος σε μια χώρα που το κόστος ζωής είναι ήδη υψηλό.
Η κατάσταση μεταξύ των υποστηρικτών και των επικριτών της πρωτοβουλίας φαίνεται να έχει ξεφύγει. Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις ενός βιοκαλλιεργητή που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του. «Τα παιδιά μου ζουν με το φόβο γιατί έχουν υποστεί λεκτικές επιθέσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», καταγγέλλει σε ελβετικό μέσο ο παραγωγός βιολογικών προϊόντων. «Μου έχουν απαγορεύσει να σηκώνω πανό με συνθήματα κατά των φυτοφαρμάκων» προσθέτει. «Εμένα δεν με πειράζουν οι προσβολές- είμαι χοντρόπετσος. Αλλά θέλω να προστατέψω την οικογένειά μου από αυτή τη διαμάχη που έχει ξεσπάσει μεταξύ των αγροτών».
Εν τω μεταξύ, η σοβαρή κατηγορία ότι οι παραγωγοί προϊόντων μολύνουν το περιβάλλον με φυτοφάρμακα έχει εξοργίσει τους αγρότες. «Προσπαθήστε να κάνετε εικόνα τον αγρότη που πηγαίνει στις 4.30 το πρωί να αρμέξει την αγελάδα και επιστρέφει για το πρωινό του στις 7.30. Και ακούει στο ραδιόφωνο ότι με το δηλητήριό του μολύνει το περιβάλλον. Μπορώ να καταλάβω την οργή που νιώθουν», επισημαίνει ο Μάρτιν Πιντού, καθηγητής στη Σχολή Αγροτικών και Δασικών Επιστημών και Τροφίμων στη Βέρνη.
Όπως ήταν αναμενόμενο, οι μεγάλες εταιρείες είναι αντίθετες και με τις δύο πρωτοβουλίες με την Syngenta – που ανήκει στην εταιρεία China National Chemical Corporation- να δηλώνει ότι μια απαγόρευση θα μείωνε τις σοδειές έως και 40%.
