Οι μπανάνες απειλούνται ολοένα και περισσότερο από την κλιματική αλλαγή, με τους αγρότες να λένε ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα «σκοτώνουν» τις καλλιέργειές τους, σύμφωνα με νέα έκθεση. Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και τα παράσιτα που σχετίζονται με το κλίμα πλήττουν χώρες που καλλιεργούν μπανάνες, όπως η Γουατεμάλα, η Κόστα Ρίκα και η Κολομβία, μειώνοντας τις αποδόσεις και καταστρέφοντας τις αγροτικές κοινότητες σε όλη την περιοχή, σύμφωνα με τη νέα έκθεση της Christian Aid.
Η ανάλυση της διεθνής ΜΚΟ Christian Aid που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα 12 Μαίου διαπίστωσε ότι σχεδόν τα δύο τρίτα των πιο κατάλληλων περιοχών καλλιέργειας μπανάνας στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική - μια περιοχή που ευθύνεται για περίπου το 80% των παγκόσμιων εξαγωγών μπανάνας - θα μπορούσαν να χαθούν έως το 2080 λόγω των κλιματικών επιπτώσεων. Οι μπανάνες αναπτύσσονται σε ένα εύρος θερμοκρασιών μεταξύ 15-35°C, αλλά είναι επίσης πολύ ευαίσθητες στην έλλειψη νερού, πράγμα που σημαίνει ότι οι ολοένα και πιο ακραίες καιρικές συνθήκες επηρεάζουν την ικανότητα του φυτού να φωτοσυνθέτει.
Οι μπανάνες είναι το φρούτο που καταναλώνεται περισσότερο στον κόσμο - και η τέταρτη πιο σημαντική καλλιέργεια τροφίμων παγκοσμίως, μετά το σιτάρι, το ρύζι και το καλαμπόκι. Περίπου το 80% των μπανανών που καλλιεργούνται παγκοσμίως προορίζονται για τοπική κατανάλωση και περισσότεροι από 400 εκατομμύρια άνθρωποι βασίζονται στα φρούτα για το 15% έως 27% των ημερήσιων θερμίδων τους.
Εκτιμάται ότι το 80% των εξαγωγών μπανάνας που τροφοδοτούν τα σούπερ μάρκετ σε όλο τον κόσμο προέρχεται από τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική - μία από τις πιο ευάλωτες περιοχές σε ακραία καιρικά φαινόμενα και αργής έναρξης κλιματικές καταστροφές.
Κι όμως, η καλλιέργεια απειλείται από την ανθρωπογενή κλιματική κρίση και απειλεί μια ζωτική πηγή τροφίμων και τα μέσα διαβίωσης των κοινοτήτων που δεν έχουν συμβάλει σχεδόν καθόλου στα αέρια του θερμοκηπίου που προκαλούν την παγκόσμια θέρμανση.
«Η κλιματική αλλαγή σκοτώνει τις καλλιέργειές μας. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει εισόδημα επειδή δεν μπορούμε να πουλήσουμε τίποτα. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι η φυτεία μου πεθαίνει. Αυτό που συμβαίνει λοιπόν είναι θάνατος», δήλωσε στους ερευνητές της Christian Aid η Aurelia Pop Xo, καλλιεργητής μπανάνας στη Γουατεμάλα.
Οι μπανάνες, ειδικά η ποικιλία cavendish, είναι ευαίσθητα φρούτα. Απαιτούν ένα εύρος θερμοκρασίας μεταξύ 15C και 35C (59F και 95F) για να ευδοκιμήσουν, και αρκετό νερό - αλλά όχι πάρα πολύ. Είναι ευαίσθητες στις καταιγίδες, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν το σκίσιμο των φύλλων από ένα φυτό μπανάνας, καθιστώντας πολύ πιο δύσκολη τη φωτοσύνθεση της καλλιέργειας.
Ενώ υπάρχουν εκατοντάδες ποικιλίες μπανάνας, η ποικιλία cavendish αντιπροσωπεύει τη συντριπτική πλειοψηφία των εξαγωγών, καθώς επιλέχθηκε από τα συγκροτήματα φρούτων για την αξιοπρεπή γεύση, την ανθεκτικότητα και την υψηλή απόδοσή της. Αυτή η έλλειψη γενετικής ποικιλομορφίας είναι που καθιστά τις μπανάνες ιδιαίτερα ευάλωτες στο ταχέως μεταβαλλόμενο κλίμα.
Η κλιματική κρίση βλάπτει άμεσα τις συνθήκες καλλιέργειας και συμβάλλει στην εξάπλωση μυκητιασικών ασθενειών που ήδη αποδεκατίζουν τις καλλιέργειες και τα μέσα διαβίωσης. Ο μύκητας των μαύρων φύλλων μπορεί να μειώσει την ικανότητα φωτοσύνθεσης των φυτών μπανάνας κατά 80% και ευδοκιμεί σε υγρές συνθήκες, καθιστώντας τις μπανάνες εκτεθειμένες σε κίνδυνο από ακανόνιστες βροχοπτώσεις και πλημμύρες. Η άνοδος της θερμοκρασίας και η αλλαγή στα πρότυπα των βροχοπτώσεων επιδεινώνουν έναν άλλο μύκητα, το Fusarium tropical race 4, ένα μικρόβιο που μεταδίδεται στο έδαφος και καταστρέφει ολόκληρες φυτείες Cavendish σε όλο τον κόσμο.
