Σύμφωνα με τη συμφωνία, οι δασμοί του μάλλον ευνοούμενου κράτους θα επιβληθούν εκ νέου εάν οι εισαγωγές ρυζιού αυξηθούν κατά 45% σε σύγκριση με μια βασική τιμή 387.000 τόνων - τον δεκαετή μέσο όρο εισαγωγών της ΕΕ - που ανέρχεται σε περίπου 552.000 τόνους, δήλωσε στο Euractiv μια πηγή που είχε γνώση στις συνομιλίες. Αυτές οι ποσότητες μπορούν να επανεξεταστούν ένα χρόνο μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού.
Ο συμβιβασμός ανοίγει τον δρόμο για την ενημέρωση του Γενικευμένου Συστήματος Προτιμήσεων (ΣΓΠ), το οποίο υποστηρίζει τις αναπτυσσόμενες οικονομίες μέσω της αδασμολόγητης πρόσβασης για τα περισσότερα προϊόντα. Οι διοργανικές συνομιλίες ξεκίνησαν στις αρχές του 2023, αλλά κατέληξαν επανειλημμένα σε αδιέξοδο, ωθώντας την ΕΕ να παρατείνει το τρέχον σύστημα έως τις 31 Δεκεμβρίου 2027, ενώ συνεχίζονταν οι διαπραγματεύσεις. Όταν οι διαπραγματεύσεις ξανάρχισαν τον Ιούνιο του 2025, το κύριο σημείο διαφωνίας παρέμεινε οι εισαγωγές ρυζιού χωρίς δασμούς από δικαιούχους όπως η Μιανμάρ και η Καμπότζη.
Ενώ τα περισσότερα τεχνικά στοιχεία είχαν ήδη διευθετηθεί, ο τελικός γύρος διαπραγματεύσεων της Δευτέρας επικεντρώθηκε στον καθορισμό του ακριβούς ορίου εισαγωγών για τον αυτόματο μηχανισμό διασφάλισης που πρότεινε η δανική προεδρία, σύμφωνα με δύο πηγές που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, όπως ανέφεραν στο Euractiv.
Η Ιταλία και η Ισπανία, οι κύριες χώρες παραγωγής ρυζιού της ΕΕ, ήταν οι μόνες χώρες που πίεζαν για αυστηρότερα μέτρα διασφάλισης που θα σταματούσαν τις εισαγωγές, μια θέση που υποστηρίχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο διαπραγματευτής του ΕΛΚ της Ισπανίας, Gabriel Mato, επέκρινε τα συμφωνηθέντα όρια ως «υπερβολικά υψηλά» και δύσκολα να ενεργοποιηθούν, λέγοντας ότι μόνο το ΕΛΚ και το ECR υπερασπίστηκαν έναν ισχυρότερο μηχανισμό, ενώ άλλες ομάδες «προτίμησαν να υποχωρήσουν».
Άλλοι χαιρέτισαν τον συμβιβασμό. Η Karin Karlsbro του Renew δήλωσε ότι «περισσότερα από δύο δισεκατομμύρια άτομα επωφελούνται από αυτή τη νομοθεσία» και υποστήριξε ότι «σε περιόδους αυξανόμενου προστατευτισμού είναι πολύ σημαντικό η ΕΕ να υπερασπίζεται την ανάπτυξη μέσω του εμπορίου».
Δεν συμπεριλήφθηκαν πρόσθετα αυτόματα μέτρα προστασίας για τα γεωργικά προϊόντα, αλλά οι συννομοθέτες ενίσχυσαν έναν ειδικό μηχανισμό επιτήρησης που απαιτεί από την Επιτροπή να αξιολογεί τις απότομες αυξήσεις των εισαγωγών και να λαμβάνει μέτρα όταν αυτές ενέχουν κίνδυνο να βλάψουν την αγορά της ΕΕ.
Ένα άλλο βασικό μέρος της μεταρρύθμισης αφορούσε τη σύνδεση μεταξύ των εμπορικών πλεονεκτημάτων και της συνεργασίας σε θέματα πολιτικής επιστροφής μεταναστών, μετά την πίεση του Συμβουλίου να αποσυρθούν οι προτιμήσεις από χώρες που δεν επαναπατρίζουν τους δικούς τους υπηκόους.
«Τα εμπορικά πλεονεκτήματα πρέπει να συνδέονται με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη χρηστή διακυβέρνηση, την προστασία του περιβάλλοντος και – για πρώτη φορά – τη συνεργασία για την επιστροφή των δικών τους υπηκόων που διαμένουν παράνομα στην ΕΕ», δήλωσε ο Δανός υπουργός Εξωτερικών Lars Løkke Rasmussen.
Οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν αυστηρότερους όρους πριν από οποιαδήποτε αναστολή, συμπεριλαμβανομένης μιας μακρύτερης διαδικασίας αξιολόγησης, τουλάχιστον ενός έτους συνεργασίας με τη σχετική χώρα και μιας διετούς καθυστέρησης πριν από την εφαρμογή των νέων όρων στις φτωχότερες χώρες μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού.
Ο επικεφαλής διαπραγματευτής του Κοινοβουλίου Bernd Lange χαιρέτισε το αποτέλεσμα και αυτό που χαρακτήρισε ως προσέγγιση του Συμβουλίου στις ανησυχίες των ευρωβουλευτών. «Το Συμβούλιο έκανε σημαντικά βήματα για να ανταποκριθεί στις ανησυχίες του Κοινοβουλίου, δημιουργώντας ένα ισορροπημένο σύστημα με σαφή όρια και ένα διαφοροποιημένο σύστημα για τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες», δήλωσε.
Οι πρεσβευτές της ΕΕ αναμένεται να δώσουν την τελική έγκριση τις επόμενες εβδομάδες, ενώ η ψηφοφορία στην ολομέλεια του Κοινοβουλίου έχει προγραμματιστεί για το επόμενο έτος.
Η ανακοίνωση του Renew Europe
Το Renew Europe χαιρετίζει τη διοργανική συμφωνία που επιτεύχθηκε χθες το βράδυ σχετικά με τη μεταρρύθμιση του Γενικευμένου Συστήματος Προτιμήσεων (ΣΓΠ) της ΕΕ. Αυτό το σύστημα παρέχει μειωμένη ή αδασμολόγητη πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Υποστηρίζοντας την οικονομική ανάπτυξη μέσω του εμπορίου, το ΣΓΠ ενισχύει τις συνεργασίες της ΕΕ με τις αναπτυσσόμενες χώρες, δημιουργώντας παράλληλα σταθερές συνθήκες για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις δικαιούχες χώρες.
Ο εκσυγχρονισμένος κανονισμός θα περιλαμβάνει πλέον ισχυρότερη περιβαλλοντική και εργασιακή αίρεση, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας του Παρισιού. Το Renew Europe συνέβαλε επίσης καθοριστικά στη συμπερίληψη καλύτερης παρακολούθησης των υποχρεώσεων, ενισχυμένης συνεργασίας με τις δικαιούχες χώρες, συμπεριλαμβανομένων σχεδίων δράσης που πρέπει να καταρτίσουν, και στη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών. Το σύστημα θα διασφαλίσει επίσης ταχύτερη και πιο αποτελεσματική διαδικασία απόσυρσης όταν χρειάζεται.
Επιτεύχθηκε επίσης συμβιβασμός σχετικά με μια αυτόματη διασφάλιση για τις εισαγωγές ρυζιού και η συμφωνία εξετάζει επίσης τη σύνδεση μεταξύ εμπορικών προτιμήσεων και συνεργασίας για τη μετανάστευση. Παρ 'όλα αυτά, ο μηχανισμός θα χρησιμοποιηθεί με αναλογικό τρόπο, με διασφαλίσεις πριν από οποιαδήποτε αναστολή, συμπεριλαμβανομένων εκτεταμένων διαδικασιών αξιολόγησης για τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.
«Περισσότεροι από δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι επωφελούνται από αυτή τη νομοθεσία», δήλωσε η ευρωβουλευτής Karin Karlsbro, συντονίστρια του Renew για την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου και σκιώδης ομάδα για αυτό το αρχείο. «Σε εποχές αυξανόμενου προστατευτισμού, είναι πολύ σημαντικό η ΕΕ να υπερασπιστεί την ανάπτυξη μέσω του εμπορίου.»
