Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία για τη βελτίωση της ποιότητας και της διαθεσιμότητας του δασικού αναπαραγωγικού υλικού. Ο κανονισμός επιδιώκει να υποστηρίξει την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα του τομέα των σπόρων της ΕΕ, αντιμετωπίζοντας παράλληλα τις προκλήσεις που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα, τη βιοποικιλότητα και το κλίμα.
Το δασικό αναπαραγωγικό υλικό αναφέρεται σε σπόρους, φυτά και μέρη φυτών και χρησιμοποιείται για τη δημιουργία νέων δασών, για αναδάσωση και για άλλα είδη δενδροφύτευσης, συμβάλλοντας σε διαφορετικούς στόχους, όπως η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής και η διατήρηση των δασικών γενετικών πόρων.
«Η σημερινή συμφωνία σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας των ευρωπαϊκών δασών. Αυτή η συμφωνία όχι μόνο υποστηρίζει την ανταγωνιστικότητα του τομέα των σπόρων της ΕΕ, αλλά παρέχει επίσης στα κράτη μέλη εργαλεία για καλύτερη διαχείριση των δασών, ισχυρότερες αποδόσεις και μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα. Ευθυγραμμίζουμε τις επιστημονικά τεκμηριωμένες πρακτικές με ισχυρούς κανονισμούς.», ανέφερε σχετικά ο προεδρεύον του συμβουλίου Jacob Jensen, Υπουργός Τροφίμων, Γεωργίας και Αλιείας της Δανίας
Κύρια στοιχεία της συμφωνίας
Η προσωρινή συμφωνία FRM διατηρεί τις υφιστάμενες αρχές έγκρισης του «βασικού υλικού» και πιστοποίησης του συλλεγόμενου FRM πριν από τη διάθεσή του στην αγορά. Σύμφωνα με το προτεινόμενο πλαίσιο, τα κράτη μέλη θα υποχρεούνται να συμπεριλάβουν το βασικό υλικό που έχει εγκριθεί στην επικράτειά τους στα εθνικά μητρώα, με την Επιτροπή να δημοσιεύει έναν κατάλογο σε επίπεδο ΕΕ για να διασφαλίσει την πλήρη ιχνηλασιμότητα. Επιπλέον, ο κανονισμός εισάγει τη δυνατότητα για τα κράτη μέλη να εξουσιοδοτούν επαγγελματίες φορείς να εγκρίνουν βασικό υλικό υπό την επίσημη εποπτεία των αρμόδιων αρχών. Ωστόσο, η συμπερίληψη αυτού του βασικού υλικού στο εθνικό μητρώο εξακολουθεί να επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των αρμόδιων αρχών.
Σύμφωνα με την πρόταση, θα δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην αξιολόγηση των χαρακτηριστικών βιωσιμότητας του βασικού υλικού. Στην πράξη, το βασικό υλικό θα υποβάλλεται σε αξιολόγηση για την αξιολόγηση χαρακτηριστικών που συμβάλλουν στην ανθεκτικότητα των δασών, όπως η ανοχή στα παράσιτα ή η καλύτερη προσαρμογή στις τοπικές κλιματικές συνθήκες. Η συμφωνία δίνει μεγαλύτερη έμφαση στις καινοτόμες διαδικασίες παραγωγής, τα ψηφιακά εργαλεία και τις βιομοριακές τεχνικές. Περιλαμβάνει επίσης:
Ένα εναρμονισμένο και αποτελεσματικό σύστημα ελέγχου
Ο νέος κανονισμός θα περιλαμβάνει το δικό του, προσαρμοσμένο πλαίσιο ελέγχου - εξασφαλίζοντας συνεπή και αξιόπιστη εποπτεία, μειώνοντας παράλληλα τα διοικητικά και οικονομικά βάρη. Αυτό περιλαμβάνει κανόνες για τις ορισθείσες αρχές, τις εξουσίες τους, τους οικονομικούς πόρους και επιλεγμένα στοιχεία από τον κανονισμό για τους επίσημους ελέγχους (2017/625), όπως: διαφάνεια, ανατεθειμένα καθήκοντα, πιστοποίηση, εμπιστευτικότητα και εκπαίδευση προσωπικού - για να διασφαλιστεί η συνέπεια μεταξύ των κρατών μελών.
Εθνικά σχέδια έκτακτης ανάγκης
Για την ενίσχυση της ικανότητας της Ευρώπης να ανταποκρίνεται σε κρίσεις όπως καταιγίδες, πυρκαγιές ή επιδημίες παρασίτων, η Επιτροπή πρότεινε εθνικά σχέδια έκτακτης ανάγκης για να βοηθήσει στην εξασφάλιση της προμήθειας FRM. Στη συμφωνία που διαπραγματεύτηκε, αυτά τα σχέδια θα είναι προαιρετικά και θα ακολουθούν απλουστευμένες απαιτήσεις - μειώνοντας το διοικητικό φόρτο, εξασφαλίζοντας παράλληλα την ετοιμότητα και την ικανότητα όπου τα κράτη μέλη το κρίνουν απαραίτητο.
Εκτεταμένος κατάλογος ειδών δέντρων
Για την περαιτέρω ενίσχυση της ποιότητας του δασικού αναπαραγωγικού υλικού στην Ένωση, ο κατάλογος των ειδών δέντρων που καλύπτονται από τον κανονισμό έχει επεκταθεί. Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόσουν αυστηρότερα ή ελαφρύτερα μέτρα σε είδη που δεν αναφέρονται στο Παράρτημα Ι του κανονισμού, επιτρέποντας ευελιξία ώστε να αντικατοπτρίζονται οι εθνικές δασικές πραγματικότητες.
Υποχρεώσεις για τους φορείς εκμετάλλευσης
Οι επαγγελματίες φορείς εκμετάλλευσης πρέπει να είναι εγγεγραμμένοι, να τηρούν κατάλληλα αρχεία προμηθευτών και αγοραστών, να διασφαλίζουν την πλήρη ιχνηλασιμότητα και ταυτοποίηση του FRM καθ' όλη τη διάρκεια της παραγωγής και της εμπορίας και να παρέχουν στους χρήστες σχετικές πληροφορίες σχετικά με το συγκεκριμένο υλικό.
Επόμενα βήματα
Η προσωρινή συμφωνία θα εγκριθεί τώρα από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, πριν εγκριθεί επίσημα και τεθεί σε ισχύ.
