Η συµφωνία σηµατοδοτεί την αποφασιστικότητα της ΕΕ να διατηρήσει την κλιµατική δυναµική παρά τις οικονοµικές αναταραχές και τον πολιτικό κατακερµατισµό. Στέλνει ένα ισχυρό µήνυµα διεθνώς, αλλά ο σχεδιασµός που βασίζεται σε συµβιβασµούς υπογραµµίζει επίσης τα τρωτά σηµεία του µπλοκ, αναφέρουν διεθνείς αναλυτές. Ένας στόχος 90% είναι ιστορικός, ωστόσο η αξιοπιστία του εξαρτάται από την επίλυση βαθύτερων διαρθρωτικών ζητηµάτων όπως η βιοµηχανική ανταγωνιστικότητα, η προσιτή τιµή της ενέργειας και η εσωτερική πολιτική συνοχή.
Η Ευρώπη έχει επιλέξει τη φιλοδοξία, αλλά µόνο µέχρι το σηµείο που δεν προκαλεί εγχώριες αντιδράσεις. Η πραγµατική δοκιµασία θα έρθει στη φάση της εφαρµογής, όπου αυτές οι εντάσεις θα οξύνονται. Η συµφωνία, η οποία επιτεύχθηκε µετά από µήνες έντονων διαπραγµατεύσεων, επιτρέπει την επίτευξη του 5% των περικοπών µέσω της αγοράς ξένων πιστώσεων άνθρακα από το 2036. Το Κοινοβούλιο και τα κράτη µέλη θα πρέπει ακόµη να εγκρίνουν επίσηµα τον στόχο, αν και τέτοιες εγκρίσεις συνήθως επικυρώνουν συµφωνίες που έχουν διαπραγµατευτεί εκ των προτέρων. Η συµφωνία διασφαλίζει τη συνέχεια στην πολιτική για το κλίµα, καθώς η ΕΕ έχει ήδη δεσµευτικούς στόχους: µείωση των εκποµπών κατά 55% έως το 2030 και µηδενικές καθαρές εκποµπές έως το 2050.
Ένα βασικό στοιχείο της συµφωνίας είναι να επιτρέπεται στην ΕΕ να επιτρέπει στις διεθνείς πιστώσεις άνθρακα να υπολογίζονται σε µεγαλύτερο µερίδιο των µειώσεων των εκποµπών. Το ανώτατο όριο έχει αυξηθεί σε 5 ποσοστιαίες µονάδες µείωσης, από τις 3 µονάδες που είχε αρχικά προτείνει η Επιτροπή. Αυτό σηµαίνει ότι ο αποτελεσµατικός στόχος για το µπλοκ των 27 κρατών θα είναι η µείωση των εγχώριων εκποµπών κατά 85%. Η απόφαση λαµβάνεται εν µέσω διχασµού στη συναίνεση για την κλιµατική πολιτική, µε τις µειώσεις του ενεργειακού κόστους και τον εµπορικό προστατευτισµό να αποτελούν πλέον προτεραιότητα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη χαλαρώσει σηµαντικά βασικές διατάξεις του σχεδίου µείωσης των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου για το 2040. Μετά από µακρές διαπραγµατεύσεις µε επικεφαλής την Ιταλία και τη Ρουµανία, το µπλοκ έχει κάνει παραχωρήσεις που της επιτρέπουν να καθυστερήσει την έναρξη ενός αµφιλεγόµενου συστήµατος τιµολόγησης άνθρακα και να χρησιµοποιήσει διεθνείς πιστώσεις άνθρακα για την επίτευξη µέρους των στόχων.
Ο φιλόδοξος νόµος θέτει την ΕΕ ενώπιον µεγάλων οικονοµιών, αν και παραµένει ασθενέστερος από αυτό που συνέστησαν οι ίδιοι οι επιστηµονικοί σύµβουλοι της ΕΕ και υπολείπεται της αρχικής πρότασης της Κοµισιόν.
Οικονοµικές εντάσεις, πιέσεις βιοµηχανίας
Η ΕΕ προσπάθησε να τοποθετηθεί ως ο παγκόσµιος ηγέτης για το κλίµα, αλλά οι εσωτερικές πολιτικές και οικονοµικές εντάσεις το έχουν καταστήσει αυτό όλο και πιο δύσκολο. Ο στόχος του 90% αποτελεί ένα σηµαντικό βήµα προς τους στόχους µηδενικών εκποµπών, ωστόσο οι παραχωρήσεις που έγιναν για την επίτευξη συναίνεσης εγείρουν ερωτήµατα σχετικά µε το πόσο επιθετικά µπορεί η Ευρώπη να απαλλαγεί από τον άνθρακα, ενώ αντιµετωπίζει υψηλές τιµές ενέργειας, πιέσεις βιοµηχανικής ανταγωνιστικότητας και αυξανόµενες τριβές στο παγκόσµιο εµπόριο.
Πάντως η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επιµένει ότι «η ΕΕ επιδεικνύει την ισχυρή προσήλωσή της στη δράση για το κλίµα και στη συµφωνία του Παρισιού. Ένα µήνα µετά την COP30, έχουµε µετατρέψει τα λόγια µας σε δράση - µε νοµικά δεσµευτικό στόχο τη µείωση των εκποµπών κατά 90% έως το 2040. Έχουµε σαφή πορεία προς την κλιµατική ουδετερότητα. Και ένα ρεαλιστικό και ευέλικτο σχέδιο για να καταστεί η µετάβαση στην καθαρή ενέργεια πιο ανταγωνιστική».
