Το συνολικό ποσό που διατέθηκε για το μέτρο κατά την περίοδο αυτή ανήλθε σε 535 εκατ. ευρώ και στο πλαίσιο του ελέγχου του ΕΕΣ διαπιστώθηκαν αδυναμίες στο σύνολο του προγράμματος, οι οποίες αφορούν: το σχεδιασμό, την εφαρμογή και την παρακολούθηση του μέτρου
Συγκεκριμένα, το ΕΕΣ διαπίστωσε μεταξύ άλλων τις εξής παρατυπίες σχετικά με τη δασική στήριξη
Τα κράτη μέλη χρησιμοποίησαν το μέτρο για τη στήριξη ενεργειών που δεν ανταποκρίνονται στους στόχους του προγράμματος και οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν χρηματοδοτηθεί με πιο ενδεδειγμένο τρόπο στο πλαίσιο άλλων μέτρων, με διαφορετικά κριτήρια επιλεξιμότητας και ποσοστά χρηματοδοτικής ενίσχυσης, συνήθως χαμηλότερα
Το ειδικό μέτρο 122 «βελτίωση της οικονομικής αξίας των δασών» εγκαινιάστηκε κατά τη δημοσιονομική περίοδο 2007-2013 της ΕΕ. Το συνολικό ποσό που διατέθηκε για το μέτρο κατά την περίοδο αυτή ανήλθε σε 535 εκατομμύρια ευρώ. Οι ελεγκτές της ΕΕ κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη δεν διαχειρίστηκαν με αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο τις ελεγχθείσες πτυχές της στήριξης για τη βελτίωση της οικονομικής αξίας των δασών. Δεδομένου ότι προτείνεται η διατήρηση του εν λόγω προγράμματος στήριξης κατά την προσεχή δημοσιονομική περίοδο 2014-2020, το ΕΕΣ πρότεινε ορισμένες βελτιώσεις προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το πρόγραμμα θα αποφέρει ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία
Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι μικρός μόνον αριθμός των ελεγχθέντων έργων βελτίωσε σημαντικά την οικονομική αξία των δασών, αυξάνοντας είτε την αξία της γης (διάνοιξη δασικών μονοπατιών και δρόμων) είτε την αξία των δασοσυστάδων (δασοκομικές εργασίες, όπως κλάδευση ή αραίωση). Εντοπίστηκαν επίσης περιπτώσεις δυσανάλογα υψηλής δημόσιας στήριξης
Δεδομένων των αποτελεσμάτων του τρέχοντος προγράμματος, το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή να προβεί σε συνολική επανεξέτασή του, πρώτον, ορίζοντας σε τι συνίσταται η οικονομική αξία ενός δάσους, δεύτερον, αξιολογώντας τις ανάγκες της ΕΕ όσον αφορά τη στήριξη για την αύξηση της οικονομικής αξίας των δασών, και τέλος, καθορίζοντας με σαφήνεια τα βασικά στοιχεία που θα διασφαλίσουν τη στόχευση της στήριξης της ΕΕ στην αντιμετώπιση των αναγκών αυτών. Το ΕΕΣ κάλεσε επίσης τα κράτη μέλη να θεσπίσουν κατάλληλες διαδικασίες για να διασφαλίσουν την αποτελεσματική συμβολή της στήριξης στην πραγματική αύξηση της οικονομικής αξίας των δασικών περιοχών στις οποίες υλοποιούνται οι επενδύσεις
Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι τα κράτη μέλη δεν προσδιόρισαν την αξία των δασικών περιοχών πριν και μετά την πραγματοποίηση των επενδύσεων, ούτε απαίτησαν από τους δικαιούχους να την προσδιορίσουν, με αποτέλεσμα να είναι εξαιρετικά δύσκολο να κριθεί κατά πόσον η στήριξη της ΕΕ απέφερε προστιθέμενη αξία
Το αποτέλεσμα των ελέγχωνΣτην εν λόγω ειδική έκθεση (αριθ. 08/2013), με τίτλο «Στήριξη για τη βελτίωση της οικονομικής αξίας των δασών από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης», το ΕΕΣ αξιολογεί κατά πόσον η διαχείριση της στήριξης της αγροτικής ανάπτυξης, η οποία αποσκοπεί στη βελτίωση της οικονομικής αξίας των δασών, διενεργείται με αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο. Ο έλεγχος κάλυψε τόσο την Επιτροπή όσο και επιλεγμένα κράτη μέλη (Ισπανία (Γαλικία), Ιταλία (Τοσκάνη), Ουγγαρία, Αυστρία και Σλοβενία), στα οποία αντιστοιχούσε άνω του 50 % του συνόλου των δηλωθεισών δαπανών
Στο πλαίσιο του ελέγχου εντοπίστηκαν αδυναμίες στον σχεδιασμό του μέτρου, οι οποίες υπονομεύουν σοβαρά την επιτυχή υλοποίησή του: σε επίπεδο Επιτροπής, η κατάσταση του τομέα της δασοκομίας στην ΕΕ δεν αποτέλεσε αντικείμενο ειδικής ανάλυσης, η οποία να δικαιολογεί την πρόταση ειδικής χρηματοδοτικής στήριξης για τη βελτίωση της οικονομικής αξίας των δασών που ανήκουν σε ιδιώτες ή δήμους. Επιπλέον, βασικά στοιχεία του μέτρου, και ιδίως οι έννοιες των όρων «οικονομική αξία των δασών» και «δασοκομική εκμετάλλευση», δεν ορίστηκαν στις νομοθετικές διατάξεις. Εκτός αυτού, τα κράτη μέλη έθεσαν πολύ διαφορετικά όρια όσον αφορά το μέγεθος των δασοκομικών εκμεταλλεύσεων πάνω από τα οποία απαιτείται η κατάρτιση σχεδίου δασικής διαχείρισης
Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι μικρός μόνον αριθμός των ελεγχθέντων έργων βελτίωσε σημαντικά την οικονομική αξία των δασών, αυξάνοντας είτε την αξία της γης (διάνοιξη δασικών μονοπατιών και δρόμων) είτε την αξία των δασοσυστάδων (δασοκομικές εργασίες, όπως κλάδευση ή αραίωση)
Συστάσεις του ΕΕΣΔεδομένων των αποτελεσμάτων που απέφεραν τα τρέχοντα προγράμματα, το ΕΕΣ συνιστά τα εξής
Συγκεκριμένα, το ΕΕΣ διαπίστωσε μεταξύ άλλων τις εξής παρατυπίες σχετικά με τη δασική στήριξη
- Δυσανάλογα υψηλή δημόσια στήριξη σε σύγκριση με τις πραγματικές ανάγκες
- Επενδύσεις που δεν θεωρούνται συμβατές με τις διατάξεις του μέτρου
- Ανεπαρκής καθορισμός βασικών χαρακτηριστικών
- Αδυναμίες στη συνολική αιτιολόγηση του μέτρου
- Όσον αφορά τα ελεγχέντα προγράμματα, η αρχική ανάλυση πριν από την έγκριση ήταν ανεπαρκής
- Ορισμένες δράσεις που χρηματοδοτήθηκαν στο πλαίσιο του μέτρου 122 θα είχαν χρηματοδοτηθεί με καλύτερο τρόπο στο πλαίσιο άλλων μέτρων του ΕΓΤΑΑ
- Δεν αυξάνουν ούτε οι επενδύσεις αυτές καθαυτές την οικονομική αξία των δασών
- Μη προσδιορισμός της αξίας των δασικών περιοχών πριν και έπειτα από τις επενδύσεις
- Η αποτελεσματικότητα πολλών ελεγχθέντων έργων είναι περιορισμένη
Τα κράτη μέλη χρησιμοποίησαν το μέτρο για τη στήριξη ενεργειών που δεν ανταποκρίνονται στους στόχους του προγράμματος και οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν χρηματοδοτηθεί με πιο ενδεδειγμένο τρόπο στο πλαίσιο άλλων μέτρων, με διαφορετικά κριτήρια επιλεξιμότητας και ποσοστά χρηματοδοτικής ενίσχυσης, συνήθως χαμηλότερα
Το ειδικό μέτρο 122 «βελτίωση της οικονομικής αξίας των δασών» εγκαινιάστηκε κατά τη δημοσιονομική περίοδο 2007-2013 της ΕΕ. Το συνολικό ποσό που διατέθηκε για το μέτρο κατά την περίοδο αυτή ανήλθε σε 535 εκατομμύρια ευρώ. Οι ελεγκτές της ΕΕ κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη δεν διαχειρίστηκαν με αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο τις ελεγχθείσες πτυχές της στήριξης για τη βελτίωση της οικονομικής αξίας των δασών. Δεδομένου ότι προτείνεται η διατήρηση του εν λόγω προγράμματος στήριξης κατά την προσεχή δημοσιονομική περίοδο 2014-2020, το ΕΕΣ πρότεινε ορισμένες βελτιώσεις προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το πρόγραμμα θα αποφέρει ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία
Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι μικρός μόνον αριθμός των ελεγχθέντων έργων βελτίωσε σημαντικά την οικονομική αξία των δασών, αυξάνοντας είτε την αξία της γης (διάνοιξη δασικών μονοπατιών και δρόμων) είτε την αξία των δασοσυστάδων (δασοκομικές εργασίες, όπως κλάδευση ή αραίωση). Εντοπίστηκαν επίσης περιπτώσεις δυσανάλογα υψηλής δημόσιας στήριξης
Δεδομένων των αποτελεσμάτων του τρέχοντος προγράμματος, το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή να προβεί σε συνολική επανεξέτασή του, πρώτον, ορίζοντας σε τι συνίσταται η οικονομική αξία ενός δάσους, δεύτερον, αξιολογώντας τις ανάγκες της ΕΕ όσον αφορά τη στήριξη για την αύξηση της οικονομικής αξίας των δασών, και τέλος, καθορίζοντας με σαφήνεια τα βασικά στοιχεία που θα διασφαλίσουν τη στόχευση της στήριξης της ΕΕ στην αντιμετώπιση των αναγκών αυτών. Το ΕΕΣ κάλεσε επίσης τα κράτη μέλη να θεσπίσουν κατάλληλες διαδικασίες για να διασφαλίσουν την αποτελεσματική συμβολή της στήριξης στην πραγματική αύξηση της οικονομικής αξίας των δασικών περιοχών στις οποίες υλοποιούνται οι επενδύσεις
Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι τα κράτη μέλη δεν προσδιόρισαν την αξία των δασικών περιοχών πριν και μετά την πραγματοποίηση των επενδύσεων, ούτε απαίτησαν από τους δικαιούχους να την προσδιορίσουν, με αποτέλεσμα να είναι εξαιρετικά δύσκολο να κριθεί κατά πόσον η στήριξη της ΕΕ απέφερε προστιθέμενη αξία
Το αποτέλεσμα των ελέγχωνΣτην εν λόγω ειδική έκθεση (αριθ. 08/2013), με τίτλο «Στήριξη για τη βελτίωση της οικονομικής αξίας των δασών από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης», το ΕΕΣ αξιολογεί κατά πόσον η διαχείριση της στήριξης της αγροτικής ανάπτυξης, η οποία αποσκοπεί στη βελτίωση της οικονομικής αξίας των δασών, διενεργείται με αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο. Ο έλεγχος κάλυψε τόσο την Επιτροπή όσο και επιλεγμένα κράτη μέλη (Ισπανία (Γαλικία), Ιταλία (Τοσκάνη), Ουγγαρία, Αυστρία και Σλοβενία), στα οποία αντιστοιχούσε άνω του 50 % του συνόλου των δηλωθεισών δαπανών
Στο πλαίσιο του ελέγχου εντοπίστηκαν αδυναμίες στον σχεδιασμό του μέτρου, οι οποίες υπονομεύουν σοβαρά την επιτυχή υλοποίησή του: σε επίπεδο Επιτροπής, η κατάσταση του τομέα της δασοκομίας στην ΕΕ δεν αποτέλεσε αντικείμενο ειδικής ανάλυσης, η οποία να δικαιολογεί την πρόταση ειδικής χρηματοδοτικής στήριξης για τη βελτίωση της οικονομικής αξίας των δασών που ανήκουν σε ιδιώτες ή δήμους. Επιπλέον, βασικά στοιχεία του μέτρου, και ιδίως οι έννοιες των όρων «οικονομική αξία των δασών» και «δασοκομική εκμετάλλευση», δεν ορίστηκαν στις νομοθετικές διατάξεις. Εκτός αυτού, τα κράτη μέλη έθεσαν πολύ διαφορετικά όρια όσον αφορά το μέγεθος των δασοκομικών εκμεταλλεύσεων πάνω από τα οποία απαιτείται η κατάρτιση σχεδίου δασικής διαχείρισης
Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι μικρός μόνον αριθμός των ελεγχθέντων έργων βελτίωσε σημαντικά την οικονομική αξία των δασών, αυξάνοντας είτε την αξία της γης (διάνοιξη δασικών μονοπατιών και δρόμων) είτε την αξία των δασοσυστάδων (δασοκομικές εργασίες, όπως κλάδευση ή αραίωση)
Συστάσεις του ΕΕΣΔεδομένων των αποτελεσμάτων που απέφεραν τα τρέχοντα προγράμματα, το ΕΕΣ συνιστά τα εξής
- Η Επιτροπή οφείλει να προσδιορίσει και να αξιολογήσει τις ανάγκες της ΕΕ για τη βελτίωση της οικονομικής αξίας των δασών και να καθορίσει με σαφήνεια τα βασικά στοιχεία που θα διασφαλίσουν τη στόχευση της στήριξης της ΕΕ στην αντιμετώπιση των αναγκών αυτών, παράγοντας, ως εκ τούτου, προστιθέμενη αξία της ΕΕ.
- Τα κράτη μέλη οφείλουν: να περιγράψουν επαρκώς στα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξής τους τις συγκεκριμένες οικονομικές ανάγκες και δυνατότητες των διαφόρων ειδών δασικών περιοχών και δικαιούχων• να βελτιώσουν τη διαχείριση των δασών, προβλέποντας την εκπόνηση σχεδίων δασικής διαχείρισης για το μεγαλύτερο μέρος των δασοκομικών εκμεταλλεύσεων και την προώθηση της πιστοποίησης των δασικών περιοχών• να ορίσουν επαρκείς απαιτήσεις, προκειμένου να διασφαλίζουν ότι η στήριξη της δασοκομίας στο πλαίσιο της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης είναι συνεπής, σύμφωνη με τις διατάξεις για τις κρατικές ενισχύσεις και ότι μεγιστοποιεί την αποτελεσματικότητά της• να θέσουν σε εφαρμογή τις κατάλληλες διαδικασίες, ώστε να διασφαλίζουν την αποτελεσματικότητα της στήριξης όσον αφορά την πραγματική αύξηση της οικονομικής αξίας των δασικών περιοχών στις οποίες υλοποιούνται οι επενδύσεις.
- Η Επιτροπή θα πρέπει να βελτιώσει την παρακολούθηση του μέτρου, προκειμένου να διασφαλίζει ότι η εφαρμογή του από τα κράτη μέλη συνάδει με τους ειδικούς στόχους που έχουν τεθεί. Συγκεκριμένα, τα κράτη μέλη πρέπει να ζητούν από τους δικαιούχους να παρέχουν λεπτομερή στοιχεία σχετικά με την αξία των δασικών περιοχών τους τόσο πριν όσο και μετά την υλοποίηση των χρηματοδοτούμενων επενδύσεων, ενώ οι διαχειριστικοί φορείς πρέπει να υποχρεούνται να επαληθεύουν τις αξίες αυτές.
