Στις υποχρεώσεις των 590 εκατ. ευρώ από το ΠΑΑ 2014-2022, περιλαµβάνονται τα Σχέδια Βελτίωσης, τα Βιολογικά, η Απονιτροποίηση, το Agro 2 προς τους βαµβακοπαραγωγούς, η καλή µεταχείριση ζώων στους χοιροτρόφους, οι επενδύσεις σε αντιχαλαζικά, η Συνεργασία και φυσικά το Μέτρο 23 για τις αποζηµιώσεις. Να σηµειωθεί εδώ πως τα 590 εκατ. ευρώ αφορούν µόνο την ενωσιακή συµµετοχή, και όχι την εθνική η οποία πρέπει να προστεθεί. Τα παραπάνω αναφέρει η 14η και τελευταία τροποποίηση του περασµένου ΠΑΑ το οποίο σε λίγους µήνες πρέπει να κλείσει οριστικά τους λογαριασµούς του, µε ό,τι υπόλοιπο µένει να επιστρέφει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για κάποια προγράµµατα υπάρχει η ευκαιρία να περάσουν ως ανειληµµένες υποχρεώσεις τα χρωστούµενα στην τρέχουσα ΚΑΠ 2023-2027, ωστόσο µε αυτόν τον τρόπο προφανώς υπονοµεύονται τα Μέτρα αυτής της περιόδου, που ούτως ή άλλως έχουν περιορισµένο µπάτζετ.
Ξεφυλλίστε σε υψηλή ανάλυση την εβδομαδιαία Agrenda
Το σενάριο πληρωµής 590 εκατ. ευρώ ενωσιακών πόρων έως τέλος του έτους
Με βάση το έγγραφο της τροποποίησης, έως τον Ιούνιο του 2025 είχαν διατεθεί 5,9 δισ.ευρώ από το ΠΑΑ και µένουν ακόµη 590,59 εκατ. ευρώ να αποπληρωθούν έως το τέλος του έτους. Πρόκειται για «σενάριο κλεισίµατος του Προγράµµατος, µε στόχο την αποτελεσµατικότερη κατανοµή των πόρων της Ενωσιακής κατανοµής σε µέτρα/δράσεις του ΠΑΑ, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι αδιάθετοι ενωσιακοί πόροι κατά τη διαδικασία κλεισίµατός του», αναφέρουν οι διαχειριστικές αρχές. Αναλυτικότερα:
- Μέτρο 1 και 2: Κατάρτιση και Συµβουλευτική 32 εκατ. ευρώ προγραµµατισµένες πληρωµές.
- Μέτρο 3: Agro 2 Συστήµατα ποιότητας 200.000 ευρώ προγραµµατισµένες πληρωµές: Για το Μ03 «Συστήµατα ποιότητας γεωργικών προϊόντων και τροφίµων», έχουν εκδοθεί δύο προσκλήσεις εκ των οποίων η 2η πρόσκληση σχετικά µε το AGRO 2 παρουσιάζει διοικητικά/θεσµικά προβλήµατα υλοποίησης. Θα καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια επίλυσης, καθώς αναµένεται σχετική νοµοθετική ρύθµιση, σε συνέχεια της οποίας θα καταβληθούν οι ενισχύσεις είτε από το ΠΑΑ είτε από το ΣΣ ΚΑΠ.
- Μέτρο 4: Σχέδια Βελτίωσης, Μεταποίηση 206 εκατ. ευρώ προγραµµατισµένες πληρωµές.
- Μέτρο 5: Αντιχαλαζικά 9,1 εκατ. ευρώ προγραµµατισµένες πληρωµές: Αν και έχουν πραγµατοποιηθεί δύο προκηρύξεις για το Μ5.1 και µια προκήρυξη για το Μ5.2 το µέτρο θα κλείσει χαµηλότερα του αναµενόµενου, περίπου στα 22 εκ. ευρώ ενωσιακής κατανοµής. Εάν δεν ολοκληρωθούν οι προγραµµατισµένες πληρωµές εντός του 2025, θα προταθεί να µεταφερθούν ανειληµµένες στο ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027.
- Μέτρο 8: ∆ασικά 9,8 εκατ. ευρώ προγραµµατισµένες πληρωµές: ∆εν αναµένεται η ολοκλήρωση της υλοποίησής του φυσικού και οικονοµικού αντικειµένου των ενταγµένων έργων εντός του 2025, γεγονός που οδηγεί σε πρόταση για ανειληµµένες υποχρεώσεις, που θα συνεχίσουν στο ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027.
- Μέτρο 10: Απονιτροποίηση 38 εκατ. ευρώ προγραµµατισµένες πληρωµές: Για το Μ10 «Γεωργο-περιβαλλοντικά και κλιµατικά µέτρα» αναµένονται συνολικές πληρωµές µέχρι τις 31/12/2025 περίπου 416 εκ. ευρώ ενωσιακής κατανοµής, τα οποία υπολείπονται περίπου 31 εκ. ευρώ ενωσιακής κατανοµής από τα προγραµµατισµένα στην υφιστάµενη εγκεκριµένη έκδοση του ΠΑΑ 2014-2022, λόγω µη τελικής πληρωµής του δεύτερο έτους δεσµεύσεων της τελευταίας πρόσκλησης του Μ10.1.4 (Απονιτροποίηση) εντός του 2025, αλλά µόνο της προκαταβολής του, µέχρι 30 Νοεµβρίου 2025. Ενδέχεται το υπόλοιπο ποσό να πληρωθεί από το ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027.
- Μέτρο 11: Βιολογική Γεωργία 49 εκατ. ευρώ προγραµµατισµένες πληρωµές: Για το Μ11 «Βιολογική γεωργία» αναµένονται συνολικές πληρωµές µέχρι τις 31/12/2025 ύψους περίπου 988 εκ. ευρώ ενωσιακής κατανοµής. Οι υπολειπόµενοι, των προγραµµατισµένων, πόροι του Μ11 έχουν προκύψει:
α) κυρίως από καθαρά λογιστικούς λόγους δεδοµένου ότι αρχικά υπολογίστηκαν βάσει των πιο «ακριβών» ετήσιων καλλιέργειών (πχ αραβόσιτος κτηνοτροφικός και εδώδιµος), ενώ τελικά η επιλογή των δικαιούχων ήταν, για τα ίδια εκτάρια, να επιλέξουν πιο «φθηνές» ετήσιες καλλιέργειες, όπως τα χειµερινά σιτηρά. Η επιλογή αυτή ήταν αποτέλεσµα και του τρόπου χορήγησης των συνδεδεµένων ενισχύσεων των αντίστοιχων προϊόντων, που προάγει την καλλιέργεια σιτηρών έναντι του αραβόσιτου, που θα πρέπει να ενισχύεται µόνο όταν η καλλιέργεια βρίσκεται σε Σ∆ΛΑΠ µε καλή ποιοτική και ποσοτική κατάσταση των υδάτων.
β) από µη πληρωµές και µείωση περίπου 44 χιλ. εκταρίων που προέκυψαν από ελέγχους αλλά και παραιτήσεις των δικαιούχων.
- Μέτρο 14: Εκσυγχρονισµός χοιροστασίων 5,62 εκατ. ευρώ προγραµµατισµένες πληρωµές: Θα πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για την πληρωµή του 1ου έτους δεσµεύσεων των δικαιούχων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ έως 31/12/2025. Οι πληρωµές για τα άλλα δύο έτη εφαρµογής του µέτρου θα προταθεί να περάσουν ως ανειληµµένες υποχρεώσεις στο ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027.
- Μέτρο 16: Συνεργασία 22,4 εκατ. ευρώ προγραµµατισµένες πληρωµές.
- Μέτρο 19: Leader 70 εκατ. ευρώ προγραµµατισµένες πληρωµές.
- Μέτρο 23: Έκτακτες αποζηµιώσεις 142,8 εκατ. ευρώ προγραµµατισµένες πληρωµές: Για το έκτακτο Μ23 «Πρόσθετη βοήθεια στα κράτη µέλη που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές», έχουν κατανεµηθεί 142,8 εκ. ευρώ ενωσιακής συνδροµής, τα οποία θα πρέπει να πληρωθούν έως 31/12/2025.
Εδώ και τρία χρόνια μόνο η εξισωτική έχει «πληρώσει» στο τρέχων ΠΑΑ
Μία τριετία πάει να κλείσει η τρέχουσα ΚΑΠ, και, από τα Προγράµµατα, µόνο για από την εξισωτική έχουν δει χρήµατα οι αγρότες. Μέχρι τέλος του έτους πάντως αναµένονται χρήµατα από Νέους Αγρότες, Σπάνιες Φυλές, Κοµφούζιο και Βιολογικά. Σε κανονικές συνθήκες µάλιστα, 30 Νοεµβρίου, οι αγρότες θα περίµεναν και προκαταβολές για το έτος ενίσχυσης 2025 στα αγροπεριβαλλοντικά. Τώρα κάτι τέτοιο µοιάζει χλωµό. Αναλυτικότερα, η εικόνα υλοποίησης στο τρέχων ΠΑΑ έχει ως εξής:
- Νέοι Αγρότες: Είχαν δεσµευθεί 410 εκατ. ευρώ, τελικώς οι αιτήσεις έφτασαν τα 241.289.000 ευρώ. Αναµένονται τα αποτελέσµατα και η καταβολή της α’ δόσης (70%).
- Οµάδες και Οργανώσεις Παραγωγών: Η ∆ηµόσια ∆απάνη της πρόσκλησης, συνολικού ύψους 31.179.560 ευρώ, έχει υπερκαλυφθεί, καθώς υποβλήθηκαν 247 προτάσεις, µε συνολική αιτούµενη δηµόσια δαπάνη ύψους 52.332.983,68 ευρώ. Αποφασίστηκε να γίνει η προβλεπόµενη υπερδέσµευση και να καλυφθούν όλες οι αιτήσεις.
- Συνεργασία: Συνολικά κατατέθηκαν 790 αιτήσεις, προϋπολογισµού 354,8 εκατ. ευρώ για την Παρέµβαση Π3-77-3.1 «Ανάπτυξη συνεργασιών µέσω Επιχειρησιακών Οµάδων της Ευρωπαϊκής Σύµπραξης Καινοτοµίας» του ΠΑΑ. O διαθέσιµος προϋπολογισµός ανέρχεται στα 70 εκατ. ευρώ. ∆εν έχει ληφθεί ακόµη η απόφαση για κάλυψη όλων των αιτήσεων.
- Κοµφούζιο: Είχαν δεσµευθεί ποσά ύψους 60 εκατ. ευρώ. Τελικώς εντάχθηκαν στην προκήρυξη 12.129 δικαιούχοι (289.960 στρµ.) µε το ποσό που απαιτείται για την 5ετία (2024-2028) να ανέρχεται στα 121.165.232 ευρώ. ∆εν έµεινε κανένας εκτός Μέτρου.
- Σπάνιες Φυλές: Πραγµατοποιήθηκε προκήρυξη ύψους 47.247.080 ευρώ. Τελικώς έγιναν εντάξεις ύψους 95.422.589,50 ευρώ µε ωφελούµενους 1105 κτηνοτρόφους, καλύπτοντας 38.198,60 ΜΖΚ.
- Έργα ταµίευσης και αρδευτικών δικτύων για νέα έργα υποδοµών εγγείων βελτιώσεων: Ο συνολικός προϋπολογισµός της παρέµβασης ανέρχεται σε 169.000.000 ευρώ, ενώ µε τη δυνατότητα υπερδέσµευσης πόρων αναµένεται να διατεθούν, αναλογικά µε τη ζήτηση, 500.000.000 περίπου, βάσει δελτίου τύπου του ΥΠΑΑΤ. Η πρόσκληση θα κλείσει στις 10 Οκτωβρίου 2025 ύστερα από παράταση.
- Βελτίωση πρόσβασης σε γεωργική γη και κτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις: Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΥπΑΑΤ ο συνολικός προϋπολογισµός της πρόσκλησης ανερχόταν στα 65 εκατ. ευρώ, ενώ υποβλήθηκαν συνολικά 1039 αιτήσεις στήριξης από τους δικαιούχους ∆ήµους της χώρας, µε συνολικό αιτούµενο προϋπολογισµό 575 εκατ. ευρώ. Κατά την αξιολόγηση των έργων θα γίνει υπερδέσµευση 200 εκατ. ευρώ από τον αρχικό προϋπολογισµό των 65 εκατ. ευρώ.
- Βιολογική Γεωργία, Κτηνοτροφία & Μελισσοκοµία: Πρόκειται για προκηρύξεις για τις οποίες είχε δεσµευθεί συνολικό ποσό ύψους 287.597.058 ευρώ για φυτική και ζωική και 18.858.824 ευρώ στη µελισσοκοµία. Προς το παρόν έχει εκδοθεί απόφαση ένταξης µόνο για τη φυτική παραγωγή, όπου το συνολικό ποσό έφτασε τα 385.431.751,08 ευρώ. Για την κτηνοτροφία και τη µελισσοκοµία δεν έχει ακόµη εκδοθεί απόφαση ένταξης, ενώ η ζήτηση φτάνει τα 145 εκατ. ευρώ και 170 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Μένει να φανεί η τύχη των προκηρύξεων µετά τους ελέγχους.
- Μεταποίηση Αγροτικών Προϊόντων: Συνολικά κατατέθηκαν 546 αιτήσεις, µε συνολικό προϋπολογισµό 872,2 εκατ. ευρώ στην πρόσκληση που έκλεισε στις 30 Σεπτεµβρίου. Το ΥΠΑΑΤ δεν έχει ακόµη εκφράσει τις προθέσεις του σχετικά µε το ύψος της υπερδέσµευσης που θα πραγµατοποιήσει.
- Εξισωτική αποζηµίωση: Πρόκειται και αυτό για Μέτρο του ΠΑΑ που απορροφά τον µεγαλύτερο προϋπολογισµό µάλιστα. Έχει προκηρυχθεί τρεις φορές (2023, 2024, 2025) µε ποσά ύψους 245.000.000 ετησίως. ∆ηλαδή στην 3ετία, συνολικά 735 εκατ. ευρώ.
- Θερµοκήπια: Έχει εκδοθεί πρόσκληση ύψους 150 εκατ. ευρώ. Η πρόσκληση θα κλείσει στις 11 Νοεµβρίου 2025.
Ο συνολικός προϋπολογισµός του ΠΑΑ 2023-2027 είναι 4.404.464.665 ευρώ, εκ των οποίων τα 3.635.970.016 ευρώ αφορούν την ενωσιακή δαπάνη.
