Με τις τιμές παραγωγού σε κρίσιμης σημασίας αγροτικά προϊόντα όπως το σκληρό σιτάρι και το βαμβάκι να βρίσκονται σε χαμηλά δεκαετίας, την ανταγωνιστικότητα να καταρρέει και την ευλογιά να… θερίζει, η «στάση πληρωμών» που έχει προκαλέσει από τον περασμένο Ιούνιο, η πληγή του ΟΠΕΚΕΠΕ, μοιάζει να είναι η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι και οδηγεί τους αγρότες στην απόγνωση.
Ξεφυλλίστε σε υψηλή ανάλυση την εβδομαδιαία Agrenda
Ήδη έχει ανακοινωθεί η αναστολή της τελευταίας προκήρυξης για τα νέα βιολογικά (φυτικής, ζωικής και μελισσοκομίας) για το 2024, ενώ έχουν καθυστερούν για περισσότερο από 3 μήνες τα παλιά βιολογικά, οι ενισχύσεις για ζωοτροφές στους κτηνοτρόφους, οι αποζημιώσεις για τα φερτά υλικά στους Θεσσαλούς και μια σειρά από εκαθαρίσεις άμεσων ενισχύσεων 2024 και παρελθόντων ετών. Τελευταίες ώρες αναφέρεται ότι προχωράει η εντολή για ενισχύσεις ύψους 1,7 εκατ. ευρώ για τα μικρά νησιά του Αιγαίου.
Η οικονομική ασφυξία με την οποία βρίσκονται αντιμέτωπες οι περισσότερες αγροτικές εκμεταλλεύσεις στην Ελλάδα, μεταφέρει μέρα με τη μέρα βάρη και οικονομικές δυσκολίες στους επόμενους κρίκους της αλυσίδας αξίας, με τις επιχειρήσεις των αγροτικών εφοδίων και των μηχανημάτων να αισθάνονται ήδη την πίεση που δημιουργείται στην αγορά.
Ιδιαίτερα βαρύ κλίµα και προβληµατισµός επικρατεί στην αγορά γεωργικών µηχανηµάτων και εξοπλισµού, που βλέπουν από τη µία να πλησιάζει η Agrotica, κι από την άλλη, η πρόσκληση για τα νέα Σχέδια Βελτίωσης όχι απλά να µην φαίνεται στον ορίζοντα αλλά να εκφράζονται και φόβοι πως θα είναι και «περιορισμένη» από πλευράς κονδυλίων.
Σε συνδυασµό µε την µεγάλη καθυστέρηση στις πληρωµές κοινοτικών ενισχύσεων προς τους αγρότες, εγείρεται ακόµα και η απορία στην αγορά για το τι νόηµα µπορεί να έχει, υπ’ αυτές τις συνθήκες, η προγραµµατισµένη για το τέλος Ιανουαρίου 2026, 31η ∆ιεθνής Έκθεση αγροτικών µηχανηµάτων και εξοπλισμού.
∆εν είναι τυχαίο το γεγονός ότι σήμερα, Τετάρτη 8 Οκτωβρίου, στο ΥΠΑΑΤ αναμένεται να βρεθούν άνθρωποι της διοργανώτριας αρχής της έκθεσης και συγκεκριμένα μέλη της διοίκησης της Helexpo, οι οποίοι, σύμφωνα με πληροφορίες, θα ζητήσουν να αναληφθούν πρωτοβουλίες από πλευράς πολιτείας για την επίσπευση της πρόσκλησης Σχεδίων Βελτίωσης αλλά και γενικότερα για την εκτόνωση της κατάστασης στον αγροτικό κόσμο. Αλλιώς, σ’ αυτό το οικονοµικό περιβάλλον, η ενεργός συµµετοχή σε µια τόσο απαιτητική έκθεση, όπως είναι η Agrotica, λογίζεται από πολλούς συντελεστές της αγοράς όχι µόνο µάταιη αλλά και οικονοµικά δυσβάστακτη.
Οι τρεις δεσµεύσεις των διαχειριστικών αρχών
Σηµειώνεται πως τον περασµένο Ιούνιο σε συνάντηση µε τις διαχειριστικές αρχές και τον τότε γενικό γραµµατέα του ΥΠΑΑΤ, ∆ηµήτρη Παπαγιαννίδη, ο Σύνδεσµος Εισαγωγέων Αγροτικών Μηχανηµάτων (ΣΕΑΜ) είχε αποσπάσει δεσµεύσεις:
- Πρώτον ότι η πρόσκληση θα συµπέσει µε την έκθεση, δηλαδή ότι θα είναι ήδη στον «αέρα» τέλη Ιανουαρίου-αρχές Φεβρουαρίου.
- ∆εύτερον, ότι θα υπάρξει προδηµοσίευση τον Σεπτέµβριο για να γίνουν οι απαραίτητες ρυθµίσεις έγκαιρα και να λάβουν γνώση οι εν δυνάµει δικαιούχοι ώστε να προετοιµαστούν κατάλληλα.
- Τρίτον, ότι όποιος και αν είναι ο προϋπολογισµός της πρόσκλησης, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης θα προχωρήσει σε υπερδέσµευση που θα ικανοποιήσει µεγάλο µέρος αν όχι όλη την υπερβάλλουσα ζήτηση.
Ήδη, η δεύτερη δέσµευση έχει... πετάξει, και µένει να φανεί τι θα γίνει µε τις υπόλοιπες. Φυσικά είναι καιρός να δώσει και το στίγµα της η γενική γραµµατέας Κοινοτικών Πόρων Αργυρώ Ζέρβα, που τον Ιούλιο πήρε τη θέση του κου. Παπαγιαννίδη.
Αυτό που φαίνεται πάντως να απασχολεί περισσότερο αυτή την περίοδο τις διαχειριστικές και συγκεκριµένα τη Μονάδα Επενδύσεων είναι το πώς θα κλείσουν τα Σχεδια Βελτίωςης 2022, πώς θα προχωρήσει η πρόσκληση για τα Θερµοκήπια (έως 11 Νοεµβρίου αιτήσεις) και η διαχείριση των εντάξεων στους Νέους Αγρότες 2025 οι οποίες αναµένονται εντός του µήνα.
Το μείζον ζήτημα που ανακύπτει στην αγορά αγροτικών μηχανημάτων και εξοπλισμού θίγει επισταμένως στο editorial το τελευταίο τεύχος του περιοδικού profi το οποίο κυκλοφορεί, ως γνωστόν, μαζί με την εφημερίδα Agrenda.
Ειδικότερα στο άρθρο - γνώμη του περιοδικού αναφέρεται:
Αναταράξεις και στον κλάδο των αγροτικών μηχανημάτων προκαλεί η μεγάλη καθυστέρηση στις πληρωμές κοινοτικών ενισχύσεων προς τους αγρότες, θέμα το οποίο εγείρει σοβαρούς προβληματισμούς μεταξύ των συντελεστών του κλάδου, ακόμα και για το τι νόημα μπορεί να έχει, υπ’ αυτές τις συνθήκες, η προγραμματισμένη για το τέλος Ιανουαρίου 2026, 31η Διεθνής Έκθεση Agrotica.
Με άλλα λόγια, όσο περνούν οι μέρες και η οικονομική θέση μιας μεγάλης πλειοψηφίας αγροτικών εκμεταλλεύσεων στην Ελλάδα αντί να βελτιώνεται γίνεται όλο και πιο δυσχερής, πληθαίνουν οι φωνές εκπροσώπων από τον κλάδο των μηχανημάτων και αγροτικού εξοπλισμού που επιμένουν ότι σ’ αυτό το οικονομικό περιβάλλον η συμμετοχή σε μια τόσο απαιτητική έκθεση, όπως είναι η Agrotica, θα ήταν όχι μόνο μάταιη αλλά και οικονομικά επώδυνη.
Έτσι, σε μια περίοδο που οι ανάγκες προσαρμογής όλων στην ψηφιακή εποχή καθιστούν όλο και πιο επιτακτική την περαιτέρω ενίσχυση των αγροτικών μονάδων για την ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στη δραστηριότητά τους, οι κατάσταση που διαμορφώνεται στην Ελλάδα οδηγεί προς την αντίθετη ακριβώς κατεύθυνση.
Όσοι παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις αντιλαμβάνονται πολύ καθαρά ότι ο αγροτικός τομέας στην Ελλάδα εισέρχεται στην πιο κρίσιμη ίσως καμπή της νεότερης ιστορίας. Οι ανάγκες για νέες επενδύσεις αυξάνονται και την ίδια στιγμή, τα χρήματα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής μειώνονται, τα χρηματοδοτικά προγράμματα περιορίζονται, οι πίστωση εκκρεμών υποχρεώσεων προς τους αγρότες έχει διακοπεί, περιθώρια για περαιτέρω πίστωση δεν υπάρχουν, η κερδοφορία των αγροτικών μονάδων έχει χαθεί και η ανταγωνιστικότητά τους βρίσκεται στο ναδίρ.
Με τι προσδοκίες να προετοιμάσει τη συμμετοχή της στην επικείμενη Agrotica μια εγχώρια αντιπροσωπεία μηχανημάτων, όταν ήδη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σοβαρή πτώση των πωλήσεων αλλά και με μια δυσκολία είσπραξης των απαιτήσεων που έχει από την αγορά; Πολλώ δε μάλλον, όταν οι χώροι τους οποίους θα πρέπει να δεσμεύσει σε μια έκθεση όπως η Agrotica είναι μεγάλοι, τα μηχανήματα που θα πρέπει να δεσμεύσει είναι πολλά και τα έξοδα υποστήριξης όλης αυτής της διαδικασίας είναι ιδιαιτέρως μεγάλα.
Σίγουρα οι τελικές αποφάσεις των συντελεστών του κλάδου δεν έχουν ακόμα ληφθεί, ωστόσο, το κλίμα το οποίο δείχνει να διαμορφώνεται στην αγορά γεωργικών μηχανημάτων και εξοπλισμού, είναι βαρύ και δεν πρόκειται να αλλάξει παρά μόνο αν αναληφθούν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες από πλευρά ιθυνόντων. Ειδικά η κυβέρνηση, οφείλει να αποκαταστήσει την ομαλότητα στα θέματα των πληρωμών, να επαναφέρει την τάξη στον ΟΠΕΚΕΠΕ και να φροντίσει για την έγκαιρη και ορθή προκήρυξη των αναπτυξιακών προγραμμάτων που εκκρεμούν και μοιάζουν αγκυλωμένα στη στενόμυαλη αντίληψη κάποιων ιδιόρρυθμων κρατικών λειτουργών.
