Τρίμματα

Ο ασκός του Αιόλου έχει ανοίξει και το που θα ισορροπήσει ο κόσµος στο ορατό µέλλον, κανείς δεν µπορεί να το πει µε βεβαιότητα. Μια αναδροµή στον τελευταίο αιώνα της παγκόσµιας ιστορίας, έχει να µας δείξει τη διεθνή οικονοµική κρίση του 1929, την καταστροφή που επέφερε ο δεύτερος παγκόσµιος πόλεµος, τις συνέπειες του ψυχρού πολέµου έως τα τέλη της δεκαετίας ’80, συµπεριλαµβανοµένης της οικονοµικής κρίσης του ‘73 και µια ενδιαφέρουσα περίοδο παγκοσµιοποίησης των αγορών, η οποία φαίνεται να κλείνει µε τους δασµούς Τραµπ.

Στις αναπτυγµένες οικονοµικά χώρες, ιδίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανεξαρτήτως των κοινοτικών ενισχύσεων που απευθύνονται σε αγρότες, η κεντρική διοίκηση, δηλαδή το κράτος - µέλος διατηρεί αµείωτη τη φροντίδα για τη βελτίωση του περιβάλλοντος εντός του οποίου ασκείται η παραγωγική δραστηριότητα. Μεταξύ αυτών είναι η συστηµατική εκπαίδευση και επαγγελµατική κατάρτιση των αγροτών, τα κίνητρα για συλλογική δράση, οι διευκολύνσεις για πρόσβαση σε αγροτική γη κ.α.

Ίσως οι δασµοί Τραµπ να ήταν και µια ευκαιρία. Ο υπουργός Κώστας Τσιάρας πάντως το είπε. «Με φόντο τις νέες προκλήσεις στην παγκόσµια αγορά και την πίεση που ασκούν οι εµπορικοί δασµοί των Ηνωµένων Πολιτειών είναι ώρα για ριζική αναδιάταξη του εξαγωγικού µας µοντέλου και επανασχεδιασµό πολιτικών στον πρωτογενή τοµέα».

Η φετινή έναρξη της καλλιεργητικής περιόδου µοιάζει πολύ περιπετειώδης. Ειδικά στις µεγάλες καλλιέργειες, µε δεδοµένο ότι και τον περασµένο χρόνο τα πράγµατα δεν πήγαν και τόσο καλά, οι αγρότες ήταν εξαρχής πολύ διστακτικοί. Στο ίδιο διάστηµα, καταστήµατα αγροτικών εφοδίων και εταιρείες εισροών δυσκολεύονταν να κλείσουν τους «ανοιχτούς λογαριασµούς». Η τελευταία πληρωµή από τον ΟΠΕΚΕΠΕ ύψους άνω των 600 εκατ. ευρώ διευκόλυνε κάπως την κατάσταση στο οικονοµικό πεδίο. Εκεί όµως άρχισαν οι βροχές.

Αν µπορούσαν να αναδειχθούν κάποιες κρίσιµες περίοδοι στην πορεία εξέλιξης της ελληνικής γεωργίας µετά την απελευθέρωση της χώρας από τον τουρκικό ζυγό, τότε και η τρέχουσα περίοδος είναι πολύ πιθανό να αποδειχθεί ιστορική. Έχει προφανώς να κάνει µε τη συγκέντρωση της αγροτικής δραστηριότητας σε λιγότερα σχήµατα και την ταυτόχρονη ραγδαία µείωση του αγροτικού πληθυσµού.

Πιθανότατα µετά την παρέλαση αναµένεται να ξεκινήσει η πίστωση των προγραµµατισµένων γι’ αυτές τις µέρες ενισχύσεων των αγροτών, µε την ειδική του βάµβακος και κάποιες «ουρές» από την ενιαία ενίσχυση του 2024 να έχουν προτεραιότητα.

Τα νέα από την τελευταία έκθεση Agrothessaly δεν είναι καλά και σε αυτό δείχνουν να συµφωνούν όλοι όσοι συµµετείχαν στη θεσσαλική έκθεση.

Κάπως µουδιασµένα δείχνει να ξεκίνησε η φετινή Agrothessaly, καθώς δεν αρκεί η µεγάλη συµµετοχή εκθετών για να λειτουργήσει αποτελεσµατικά µια έκθεση.

Έτσι όπως πηγαίνουν τα πράγµατα, στον τοµέα της αγροτικής παραγωγής και ιδίως στις µεγάλες καλλιέργειες, το ενδιαφέρον µετατοπίζεται σχεδόν ολοκληρωτικά στα προϊόντα που έχουν τις προϋποθέσεις να χτίσουν υπεραξία.

Μπορεί να άργησε, όµως το κατάλαβε. Ο λόγος για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον τρόπο µε τον οποίο αντιµετωπίζει τα τελευταία χρόνια τον τοµέα της αγροτικής παραγωγής.

Ο Βορίδης έπεσε στον κορωνοϊό, ο Αυγενάκης στις πληµµύρες της Θεσσαλίας, ο Τσιάρας στην πανώλη και την ευλογιά (µικρών µηρυκαστικών), κάπως έτσι, πέταξε το πουλάκι.

Η εφηµερίδα Agrenda και η συγκεκριµένη στήλη έχουν αφιερώσει πολύ µελάνι για τα κακώς κείµενα στον ΟΠΕΚΕΠΕ, τη συγκάλυψη επί σειρά ετών της απάτης µε τα πλαστά δικαιώµατα ενισχύσεων, την κακοδιαχείριση στο θέµα των βοσκοτόπων, τη συγκρότηση µιας κάστας, δήθεν τεχνικών συµβούλων, που νέµεται προνοµιακά ένα µεγάλο µέρος των υπηρεσιών του αγροτικού χώρου και τη στρέβλωση που η ίδια «κλίκα» υπαγορεύει στη διαµόρφωση των αγροτικών πολιτικών, προκειµένου να εξυπηρετούνται οι οικονοµικές επιδιώξεις των συµφερόντων της.

Ο φόβος δεν είναι καλός σύµβουλος κι απ’ ότι φαίνεται, η κυβέρνηση και ειδικά οι επιτελείς αυτής στον αγροτικό χώρο αντιµετωπίζουν τα θέµατα πολύ φοβικά.

Η χρονιά που πέρασε δείχνει να αφήνει πολλά «άπλυτα πιάτα» από την αγροτική δραστηριότητα του προηγούµενου έτους, πράγµα που σηµαίνει ότι η καινούργια καλλιεργητική περίοδος δεν αρχίζει µε τους καλύτερους οιωνούς για τον κόσµο της παραγωγής. Αυτό δίνει φυσικά την ευκαιρία στους «κατ’ επάγγελµα επαναστάτες» ανεξαρτήτως ιδεολογικής προέλευσης να… ψαρεύουν σε θολά νερά και ό,τι βγει.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι αυτή τη φορά, στην Κρήτη, ο Κώστας Τσιάρας δεν πέρασε καλά. Αλλιώς τα είχε υπολογίσει, αλλιώς τα περίµενε, κι αλλιώς τελικά ήρθαν τα πράγµατα. Βλέπεις οι Κρητικοί διαφέρουν πολύ από τους Θεσσαλούς. Γι’ αυτό και έχουν καταφέρει, τόσα χρόνια, να διατηρούν τη µερίδα του λέοντος στις αγροτικές επιδοτήσεις. Όσο για το µασάζ που προσπάθησε να τους κάνει ο Τσιάρας, πολύ φοβάµαι ότι στην Κρήτη οι εκεί «παράγοντες», δουλεύουν µε personal trainer.

Που πάει αλήθεια σήµερα η ελληνική γεωργία; Το ερώτηµα τίθεται επιτακτικά ενόψει της νέας χρονιάς και φυσικά της νέας καλλιεργητικής περιόδου. Με τη συντριπτική πλειοψηφία των επαγγελµατιών του κλάδου, βέβαια, να βρίσκονται αυτό τον καιρό σε µεγάλο δίληµµα για το κατά πόσο θα πρέπει να επενδύσουν άλλη µια χρονιά σε µια δραστηριότητα η οποία έχει περισσότερες πιθανότητες να φέρει καινούργιες ζηµιές παρά κάποια αξιόλογα κέρδη.

Κάθε νέος χρόνος αποτελεί αφετηρία για καινούργιο σχεδιασµό και µ’ αυτή την έννοια, έχει ιδιαίτερη σηµασία, οι υπεύθυνοι για την άσκηση αγροτικής πολιτικής και όσοι εµπλέκονται στον αγροτικό τοµέα γενικότερα, να έχουν υπόψη τους τους άξονες πάνω στους οποίους οφείλει να κινηθεί η στρατηγική φέτος και τα αµέσως επόµενα χρόνια. Σίγουρα δεν αρκεί µια άνευρη και χωρίς εθνική στόχευση εφαρµογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.

Ένα από τα µεγάλα θέµατα σ’ αυτόν τον τόπο, είναι το θέµα της συνεννόησης. Αυτό υπονοµεύει το µακροπρόθεσµο σχεδιασµό και κάνει δύσκολη την επίλυση των προβληµάτων. Κι επειδή, οι πρώτοι µήνες κάθε έτους, είναι και µήνες αγροτικών κινητοποιήσεων, κάποια στιγµή, όλοι οφείλουν να αντιληφθούν ότι µ’ αυτό τον τρόπο διεκδίκησης λύσεων και µ’ αυτόν τον τρόπο αποφυγής ευθυνών, δουλειά δεν γίνεται.