∆εδοµένου ότι οι χώρες εφαρµόζουν καραντίνα και κοινωνικές πρακτικές αποστασιοποίησης για να περιορίσουν την πανδηµία, ο κόσµος µοιάζει να έχει δεθεί σε µια µεγάλη, παγκόσµια κλειδαριά.
Αν τώρα αποδεικνύεται ότι η οµαλή προσφορά υγιεινών τροφίµων είναι πολύ σηµαντική όταν µια καταστροφή, όπως ο ιός Covid-19 χτυπάει τις αγορές, τότε είναι ακόµα µια απόδειξη ότι τα τρόφιµα και η γεωργία είναι ακριβώς στην ίδια γραµµή όταν µιλάµε για αυτή τη βιοµηχανία και τον παγκόσµιο αντίκτυπο της.
Όµως έχετε αναρωτηθεί σοβαρά πώς ένας µικρός αγρότης µπορεί να παράγει ανταγωνιστικά όταν δεν είναι σοβαρά συνδεδεµένος µε τις αγορές, όταν δεν υπάρχουν ενοποιηµένες, προληπτικές πολιτικές για την οικονοµική υποστήριξή του για απρόβλεπτες καταστροφές ή υπάρχει –αν υπάρξει- µόνο µικρή υποστήριξη εκ των υστέρων που δεν αντισταθµίζει στο ελάχιστο τις ζηµιές; Γιατί το να στηρίξουµε οικονοµικά τους αγρότες γίνεται πολύ δύσκολο, όταν το κέρδος τους είναι οριακό σε πολλές περιπτώσεις -ή συχνά δεν υπάρχει- όταν οι τελικές τιµές των προϊόντων που αυτοί πωλούν συχνά εκτοξεύονται στα super markets ενώ αυτός δεν απολαµβάνει τη αναλογική σχέση στις τιµές αυτές και όταν σύρεται από τις πολιτικές του κάθε µεσάζοντα σε ένα µοντέλο διανοµής γεµάτο µεγάλες στρεβλώσεις και ανισορροπίες;
Ίσως το πιο σηµαντικό βήµα που µπορούν να κάνουν τώρα οι κυβερνήσεις για να προωθήσουν την µοντέρνα γεωργία και να µειώσουν τις ανισότητες κόστους, είναι να κάνουν µια συνολική αλλαγή της προοπτικής και της προσέγγισης στην πολιτική τους, η οποία συχνά αποτυγχάνει να αναγνωρίσει τα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονοµικά πλεονεκτήµατα της σύγχρονης γεωργίας.
Τρόφιµα, ενέργεια και νερό: αυτό είναι που τα «Ενωµένα Έθνη ονόµασαν ως «δεσµό» της όποιας βιώσιµης ανάπτυξης.
Μα, δεν γίνεται να βρισκόµαστε σε µια διάσκεψη πυροσβεστών και να µην επιτρέπεται σε κανένα να µιλήσει για νερό! Η Ευρώπη, ειδικά, πρέπει να αποφασίσει και να λάβει θέση στο κεντρικό δίληµµα, εάν θέλει να είναι µια αυτάρκης περιοχή ή µια περιοχή εξαγωγών-εισαγωγών όσον αφορά την παραγωγή γεωργικών προϊόντων.
Η απάντηση στο ερώτηµα αυτό θα οδηγήσει σε θεµελιώδεις αλλαγές στην αλυσίδα εφοδιασµού, στην «προστασία» του γεωργικού της συστήµατος στα δίκαια επίπεδα κερδοφορίας των παραγωγών και διανοµέων που εµπλέκονται στην αλυσίδα και θα διαµορφώσει την κατεύθυνση και το όραµα για τα επόµενα τριάντα χρόνια. Μια «ειλικρινή» απάντηση θα προκαλέσει τη βελτιστοποίηση του µοντέλου της παγκόσµιας αλυσίδας εφοδιασµού που θα υποστηρίζει τις απαραίτητες οικονοµικές πρωτοβουλίες και τα µέτρα αλληλεγγύης για τη στήριξη των φτωχών εθνών παρέχοντας φθηνότερα τρόφιµα µέσω της οµαλής προµήθειας των αγαθών.
Μέχρι σήµερα, οι διαρθρωτικές ελλείψεις υπονόµευαν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα των γεωργικών προϊόντων διατροφής και τον διαρθρωτικό σχεδιασµό της προώθησης των γεωργικών προϊόντων, διασφαλίζοντας την όποια βιωσιµότητα των γεωργών µεταξύ των διαφόρων χωρών όχι µέσω του υγειούς ανταγωνισµού αλλά κυρίως µέσω του ανταγωνισµού που φέρνει σε προνοµιακή θέση ορισµένους και σε αδύναµη θέση άλλους ανεξάρτητα από την εγγύτητα των περιοχών τους και τους διαφορετικούς δείκτες όσον αφορά τη νοµοθεσία και το καθεστώς της οικονοµίας ακόµα και γειτονικών χωρών. Προσέξτε, δεν µιλώ για προστατευτισµό αλλά αλλαγή µίγµατος στρατηγικής µε στήριξη της εγχώριας παραγωγής πρώτα. Και αυτό γιατί αν θέσουµε σε προτεραιότητα τις ανάγκες µόνον του πληθυσµού της εκάστοτε χώρας, µπορεί να καταλήξουµε σε χειρότερες καταστάσεις µια και η καταναλωτική υστερία σε συνδυασµό µε τον προστατευτισµό ενδέχεται να οδηγήσουν σε παιγνίδια τιµών.
Η ενίσχυση των εθνικών κυβερνήσεων όπως και των αγροτών να προστατεύσουν την επισιτιστική ασφάλεια και να διαχειριστούν τους πόρους τους µε βιώσιµο τρόπο, αποτελεί βασική στρατηγική επαναφοράς και µια διαχείριση που µπορεί να χαρακτηρισθεί ως παγκόσµια «αλλαγή παιχνιδιού» στην αλυσίδα τρόφιµου.
Όµως, µπορούµε να βοηθήσουµε και να συµβάλουµε µόνο µε το να µην υποδαυλίζουµε φήµες ή να «αγοράζουµε» αχρείαστο πανικό. Τώρα είναι η στιγµή να λάβουµε σοβαρά υπόψη την βιοποικιλότητα, την κλιµατική αλλαγή και τον αντίκτυπο που έχει στο φυσικό οικοσύστηµα σε σχέση µε το µοντέλο της βιοµηχανικής γεωργίας που θέλουµε και την αύξηση της κατανάλωσης που αλλάζει ριζικά τις δοµές της τροφικής αλυσίδας. Επίσης η εφαρµογή ων νέων τεχνολογιών όπως πχ. το gene editing και πολλές άλλες είναι κοµβική. Τεχνολογίες φτηνές, εύχρηστες που θα καταστούν τις συγκοµιδές πιο εύφορες και ενισχυµένες στην αντίστασή τους σε διαφαινόµενες απειλές και καλλιέργειες που θα παράγουν θρεπτικούς και πιο νόστιµους καρπούς, µε µακρύτερη διάρκεια ζωής και λιγότερη ευπάθεια στα προβλήµατα, που θα βελτιώνουν την ανθρώπινη υγεία και την απόλαυση.
Θ
εωρώ ότι υπάρχει βραχυπρόθεσµη αξία στη µακροπρόθεσµη σκέψη αλλά το να αλλάζεις µια παγιωµένη αντίληψη τόσο µεγάλη και βαθιά όσο είναι η ισχύουσα σχετικά µε την παραγωγή προϊόντων και το ρόλο της γεωργίας, δεν συµβαίνει ούτε γρήγορα ούτε σε κενό χρόνου. Σκεφτείτε µόνο…Είναι τυχαίο που η ατµοσφαιρική ρύπανση έχει µειωθεί κατακόρυφα µετά την απαγόρευση των µετακινήσεων και των δραστηριοτήτων που επιβλήθηκαν για να εµποδίσουν την εξάπλωση του COVID-19; Έχουµε δραµατική βελτίωση της ποιότητας του αέρα σε σχέση µε πριν και πολύ µειωµένα επίπεδα ατµοσφαιρικής ρύπανσης στο µεγαλύτερο µέρος του ανεπτυγµένου κόσµου. Να αναφέρω επίσης ότι ο αριθµός των ζωών που σώζονται από τη µείωση της ατµοσφαιρικής ρύπανσης που προκαλείται από τους περιορισµούς θεωρείται ότι είναι µεγαλύτερος του αριθµού των νεκρών COVID-19. Άρα ένα τέτοιο σοκ όπως είναι αυτό για την κοινωνία µπορεί να προσφέρει από την άλλη πλευρά ενδείξεις για το τι µπορεί να γίνει µε διαφορετικό µίγµα πολιτικής, όταν τα πράγµατα θα επιστρέψουν στο φυσιολογικό.
Φαίνεται ότι δεν υπάρχει τείχος αρκετά υψηλό που θα κρατήσει έξω την επόµενη πανδηµία παρόµοια όπως συµβαίνει όταν µιλάµε για την αλλαγή του κλίµατος ή την τροµοκρατία και άλλες παγκόσµιες απειλές. Αλλά δεν πρέπει να αφήσουµε κανένα τοίχο να µας εµποδίσει να προωθήσουµε και να χρηµατοδοτήσουµε τις περισσότερες από τις συλλογικές ιδέες για να συνεργαστούµε στενά και αποτελεσµατικά για να αντιµετωπίσουµε και να επιλύσουµε αυτές τις προκλήσεις. Στην επόµενη µέρα, αν µπορέσουµε να µετριάσουµε και όχι να διατηρήσουµε τις σηµερινές ανισορροπίες, αυτό θα είναι ένα µεγάλο κέρδος έναντι του κατεστηµένου συστήµατος.
Βεβαίως για πολλούς, η γεωργία θεωρείται συχνά δεδοµένη και συχνά δεν αναγνωρίζουµε τον ρόλο των αγροτών στα υγιή θεµέλια που έχουµε σήµερα.
Ακριβώς τώρα είναι λοιπόν η στιγµή να αρχίσουµε να σκεφτόµαστε και να αναγνωρίζουµε τη θεµελιώδη σηµασία του τοµέα και να χτίζουµε τις απαραίτητες γέφυρες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό για να εκτιµήσουµε, να στηρίξουµε και να εφαρµόσουµε τον θεµελιώδη κανόνα «από το αγρόκτηµα µέχρι το πιάτο» στη ζωή µας. Τώρα είναι η ώρα για τους ηγέτες να σχίσουν το «παραδοσιακό βιβλίο κανόνων» της τροφικής αλυσίδας και να µετατρέψουµε την αβεβαιότητα σε κατανόηση και την µεταβλητότητα σε όραµα.
Τώρα δεν διακυβεύεται µόνο η καπιταλιστική οικονοµία και το να αρνείται κανείς τα απτά στοιχεία όπως ο υπερπληθυσµός, η φτώχεια, η ανάγκη όλοι να έχουν χρήµατα για να ζήσουν απλά κλπ. είναι απλά στρουθοκαµηλισµός. Οι πολιτικές στήριξης θα πρέπει να µετατοπιστούν γρήγορα από τη στήριξη της ζήτησης, στην παροχή µεγάλων κινήτρων για την ενίσχυση της ανάκαµψης ώστε να µεγεθύνουν το όφελος για όλες τις οικονοµίες, αειφόρα
Π
ρόκειται για µια πραγµατικά παγκόσµια κρίση, καθώς καµία σχεδόν χώρα δεν γλιτώνει, η πιθανότητα σοβαρών δηµοσιονοµικών πολιτικών αναβαθµίσεων έχει σχεδόν εκµηδενισθεί στις περισσότερες χώρες, δεν υπάρχουν µεγάλα περιθώρια για δηµοσιονοµικά κίνητρα για όλους ενώ υπάρχει σηµαντική αβεβαιότητα σχετικά µε το πώς θα είναι το οικονοµικό τοπίο όταν βγούµε από αυτό το παγκόσµιο µπλοκάρισµα. Οι χώρες που εξαρτώνται από τον τουρισµό, τα ταξίδια, τη φιλοξενία και την ψυχαγωγία για την ανάπτυξή τους αντιµετωπίζουν και θα αντιµετωπίσουν ιδιαίτερα µεγάλες διαταραχές. Οι αναδυόµενες αγορές και οι αναπτυσσόµενες οικονοµίες αντιµετωπίζουν πρόσθετες προκλήσεις µε πρωτοφανείς ανατροπές στις ροές κεφαλαίων καθώς µειώνεται η παγκόσµια διάθεση ανάληψης κινδύνων και οι νοµισµατικές πιέσεις, ενώ αντιµετωπίζουν τα ασθενέστερα συστήµατα υγείας και τον πιο περιορισµένο δηµοσιονοµικό χώρο για την παροχή στήριξης. Επιπλέον, µην ξεχνάµε ότι αρκετές οικονοµίες εισήλθαν σε αυτή την κρίση σε ευάλωτη κατάσταση µε υποτονική ανάπτυξη και υψηλά επίπεδα χρέους.
Οι σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που δηµιουργούνται από τον ιό, πρέπει να µας κάνουν να σκεφτούµε βαθιά τους λόγους για τους οποίους η διεθνής κοινότητα ήταν τόσο απροετοίµαστη για ένα ξέσπασµα που όµως ήταν «αναπόφευκτο» τελικά. Η κατάσταση αυτή καταδεικνύει και πάλι την αποτυχία µας να διαχειριστούµε τους κινδύνους που µπορεί να δηµιουργήσει η παγκοσµιοποίηση, οι οποίοι, αν δεν ασχοληθούµε συστηµατικά και συνεχίσουν να µένουν άλυτοι, θα υποστούµε –και πάλι- κλιµακούµενους συστηµικούς κινδύνους (the butterfly effect). Η νοµισµατική πολιτική έχει σχεδόν παραλύσει καθώς τα επιτόκια είναι ήδη κοντά στο µηδέν. Οι κυβερνήσεις επικεντρώνονται έντονα στην παροχή βασικών αναγκών µε ένα βασικό εισόδηµα για να διασφαλίσουν προσωρινά ότι κανείς, ως αποτέλεσµα της κρίσης, δεν λιµοκτονεί. Αν και η ιδέα των εγγυήσεων για το παγκόσµιο βασικό εισόδηµα είναι αναµφισβήτητα ένα υψηλό ιδανικό, από την οπτική γωνία του κόσµου όπως ήταν µέχρι σήµερα και αυτό φαινόταν µη ρεαλιστικό µόλις πριν από λίγους µήνες, τώρα µάλλον θα βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε σοβαρής ηµερήσιας διάταξης.
Ως κοινωνίες και κυβερνήσεις δεν πρέπει να αποτυγχάνουµε, και πάλι, να αξιοποιήσουµε την ενέργεια που απροσδόκητα έχει δηµιουργηθεί παράπλευρα στον αγρο-διατροφικό τοµέα ως µια ισχυρή εξισορροπητική επίδραση σε αυτή την παγκόσµια κρίση.
Ευτυχώς, η πρόοδος νικά κάθε φορά τα σκοτάδια και τον φόβο!
03-07-2020 02:10unsigned
<<Γιατί το να στηρίξουµε οικονοµικά τους αγρότες γίνεται πολύ δύσκολο, όταν το κέρδος τους είναι οριακό σε πολλές περιπτώσεις -ή συχνά δεν υπάρχει- όταν οι τελικές τιµές των προϊόντων που αυτοί πωλούν συχνά εκτοξεύονται στα super markets ενώ αυτός δεν απολαµβάνει τη αναλογική σχέση στις τιµές αυτές και όταν σύρεται από τις πολιτικές του κάθε µεσάζοντα σε ένα µοντέλο διανοµής γεµάτο µεγάλες στρεβλώσεις και ανισορροπίες;>> The definition of a fair and orderly market and its maintainance is exact and the primary responsibility of regulators. The failure to maintain a fair and orderly markets for producers in agriculture discussed in the passage above, has been observed a few times too many not to consider it a systemic issue. Market segmentation situations due to geographical location is a violation of the fair and orderly market regulatory responsibility.
Απάντηση