της Allison Schrager*
Αργότερα, τον γνώρισα προσωπικά, και η νεότερη έρευνά του συνεχίζει να διαµορφώνει τον τρόπο που κατανοώ την ανάπτυξη. Κάθε φορά που νιώθω αβεβαιότητα για το µέλλον της οικονοµίας, στρέφοµαι στον Μοκίρ. Το έργο του µε βοήθησε να κατανοήσω γιατί ορισµένες οικονοµίες ευηµερούν, άλλες λιµνάζουν και άλλες παρακµάζουν.[…].
Συχνά αντιστεκόµαστε στην ανάπτυξη. Η οικονοµική ανάπτυξη έχει καθοριστική σηµασία για την ευηµερία - είναι ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι ζουν περισσότερο, πιο άνετα και απαλλαγµένοι από την αγγαρεία της σκληρής εργασίας. Αλλά συχνά οι άνθρωποι αντιστέκονται σε αυτή, επειδή συνεπάγεται αναταραχή και αβεβαιότητα. Ο Μοκίρ µου εξήγησε κάποτε πώς, στην αρχή, οι άνδρες αρνήθηκαν να εργαστούν στα εργοστάσια. Είχαν συνηθίσει να εργάζονται για τον εαυτό τους, ως µικροκαλλιεργητές ή τεχνίτες. Η έννοια της σύγχρονης εργασίας - να βρίσκεσαι κάπου µια συγκεκριµένη ώρα, να µένεις όλη µέρα, να παίρνεις εντολές από ένα αφεντικό µε το οποίο δεν είχες καµία σχέση - ήταν τόσο προσβλητική και εξευτελιστική για τους άνδρες, ώστε για χρόνια τα εργοστάσια αναγκάζονταν να προσλαµβάνουν γυναίκες και παιδιά. Χρειάστηκαν µερικές γενιές κοινωνικής προσαρµογής για να µπορέσουν οι άνδρες να κάνουν τη µετάβαση. Η ανάπτυξη απαιτεί χρόνο.[…] Οι νέες καινοτοµίες καταστρέφουν θέσεις εργασίας, αλλά δηµιουργούν και νέες - και είναι µάταιο να προβλέψουµε ποιε. […]. Ένα ερώτηµα κυριάρχησε επί δεκαετίες στη βιβλιογραφία της οικονοµικής ιστορίας: Γιατί η Μεγάλη Βρετανία ήταν η πρώτη χώρα που προχώρησε στην εκβιοµηχάνιση και πλούτισε; Το έργο του Μοκίρ επικεντρώνεται συχνά στην κρίσιµη κουλτούρα της ανάπτυξης, που έχει να κάνει µε το άνοιγµα στο ρίσκο και τον πειραµατισµό. […]
Η ανάπτυξη δεν είναι αναπόφευκτη. Για αιώνες, οι οικονοµίες του κόσµου µόλις και µετά βίας αναπτύσσονταν. Υπήρχε κάποια πρόοδος - αλλά ήταν µικρή. Οι κυβερνήσεις πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η αφθονία δεν προέρχεται από τον καλύτερο σχεδιασµό. Πρέπει να παραµένουµε ανοιχτοί - στον κίνδυνο, την αβεβαιότητα, την αλλαγή και τη δηµιουργικότητα. Αυτό είναι το µεγάλο µάθηµα του Τζοέλ Μοκίρ
*Οικονοµολόγου, αρθρογράφου Bloomberg
