Τoυ Tibor Dessewffy*
Από το Βέλγιο έως τη Βρετανία, από τη Γερµανία έως τη Γαλλία, βρίσκονται στην κορυφή των δηµοσκοπήσεων. Σε Ιταλία, Ουγγαρία και Σλοβακία κυβερνούν. Μέρος της επιτυχίας αυτών των κινηµάτων έγκειται στη συναισθηµατική διαίσθηση. Όπως το θέτει ο κορυφαίος συντηρητικός στοχαστής Γιοράµ Χάζονι, τα ανθρώπινα όντα δεν επιθυµούν απλώς να ανήκουν, χρειάζονται να ανήκουν. […]Το ευρωπαϊκό εγχείρηµα φαίνεται όχι µόνο αφηρηµένο, αλλά ανθρωπολογικά µη βιώσιµο. Αν η ΕΕ δεν µπορεί να προσφέρει µια γνήσια αίσθηση του να ανήκεις, δεν µπορεί να γίνει µια σταθερή πολιτική κοινότητα.[…]Η σηµαία της ΕΕ, ο ύµνος, το Erasmus ή το ευρώ δεν µπορούν µόνα τους να δηµιουργήσουν ταυτότητα. Μια πολιτική κοινότητα δεν µπορεί να ευδοκιµήσει µε σύµβολα που δεν καλούν το συναίσθηµα, τη µνήµη ή την κάθαρση. […]
Εν τω µεταξύ, οι λαϊκιστικές και εθνοεθνικιστικές δυνάµεις προσφέρουν ταυτότητα που συντήκεται µε φόβο, περηφάνια και θυµό. Αντίθετα, η ΕΕ συχνά εµφανίζεται ως µια µακρινή γραφειοκρατία που ρυθµίζει, χρηµατοδοτεί, λειτουργεί, αλλά αποτυγχάνει να γίνει µια ιστορία της οποίας οι άνθρωποι νιώθουν µέρος. […]. Η ενιαία αγορά δεν µπορούν να δηµιουργήσουν ταυτότητα αν οι κάτοικοι µιας µικρής ισπανικής πόλης δεν νιώθουν καµία σύνδεση µε έναν Σουηδό σιδηροδροµικό ή µια τσεχική οικογένεια που παλεύει να πληρώσει τους λογαριασµούς της. […] Και όµως, η Ευρώπη αντιµετωπίζει τώρα µια ιστορική ευκαιρία. […]Ο Πούτιν και η απρόβλεπτη διοίκηση Τραµπ µε την ανοιχτή της περιφρόνηση για καθιερωµένους φιλελεύθερους κανόνες, προσφέρουν στην Ευρώπη ένα πολύτιµο δώρο. Καθώς η εποχή του παγκόσµιου φιλελευθερισµού υποχωρεί, οι πράξεις των Πούτιν και Τραµπ προσφέρουν σπάνια ιστορική ευκαιρία να επαναπροσδιοριστεί η εσωοµάδα. Όπως λέει και η παλιά ρήση, «ο εχθρός του εχθρού µου είναι φίλος µου». […]
Σε µια εποχή ανόδου της γεωπολιτικής ανταγωνιστικότητας και εντατικοποίησης των παγκόσµιων κρίσεων, µια τέτοια δοµή µπορεί να προσφέρει το συναισθηµατικό βάθος και την πολιτική ευελιξία που απαιτείται όχι µόνο για να επιβιώσει, αλλά και να παραµείνει σηµαντική.
*∆ιευθυντή του Κέντρου Έρευνας Ψηφιακής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήµιο Eötvös Loránd στη Βουδαπέστη
