Η απόφαση εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούλιο. Για την διακίνηση ντομάτας και πιπεριάς, θα εφαρμοστούν ειδικά μέτρα, για την απαγόρευση της εισαγωγής και της κυκλοφορίας του ιού στην ΕΕ.
Η κατάσταση Q στον ιό ToBRF υπήρξε θέμα συζήτησης μεταξύ των εμπειρογνωμόνων για ιούς εδώ και αρκετό καιρό, επειδή η λήψη αυστηρών μέτρων δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο ιός θα εξαλειφθεί. Η καταστροφή καλλιεργειών σε εταιρείες καλλιέργειας ντομάτας που έχουν πληγεί από τον ιό είναι βαριά και δαπανηρή - και ο ιός δεν αποτελεί κίνδυνο για τον άνθρωπο. Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο η Ολλανδική Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων και Καταναλωτικών Προϊόντων (NVWA) αρχικά δεν ήταν υποστηρικτής της εκχώρησης της κατάστασης Q.
Τώρα, υπό την πίεση αρκετών κρατών μελών απαλλαγμένων από ιούς, ελήφθη απόφαση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την ανάθεση της κατάστασης Q, προκειμένου να αποτραπεί η περαιτέρω εξάπλωση του ιού. Η επιτυχής εξάλειψη του ιού σε μολυσμένες γερμανικές εταιρείες το περασμένο έτος ελήφθη υπόψη κατά την λήψη αυτής της απόφασης. Στις Κάτω Χώρες εφαρμόζεται πρωτόκολλο υγιεινής.
Υποχρέωση αναφοράς
Τα μέτρα θα τεθούν σε ισχύ από την 1η Νοεμβρίου, τόσο για τους καλλιεργητές πιπεριάς «καμπάνα» και ντομάτας, όσο και για τις εταιρείες εκτροφής και τους νέους καλλιεργητές φυτών που εργάζονται με μία ή και τις δύο καλλιέργειες.
Οι καλλιεργητές θα είναι υποχρεωμένοι να υποβάλλουν εκθέσεις. Μετά τη μόλυνση με τον ιό ToBRF, θα πρέπει να το αναφέρουν στην NVWA στις Κάτω Χώρες ή σε μία από τις καθορισμένες οργανώσεις σε άλλα κράτη μέλη. Κάθε κράτος μέλος έχει τότε τη δυνατότητα να καθορίσει εάν πρέπει να ληφθούν μέτρα κατά την ανακάλυψη του ιού στην καλλιέργεια της παραγωγής.
Επιθεωρήσεις
Από το περασμένο καλοκαίρι, η NVWA πραγματοποιεί επιθεωρήσεις στις Κάτω Χώρες για να αναζητήσει το ToBRFV, κατόπιν αιτήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Περισσότερες από εκατό εταιρείες καλλιέργειας ντομάτας και πιπεριάς έχουν επισκεφθεί μέχρι στιγμής, χωρίς να έχουν βρεθεί λοιμώξεις. Σύμφωνα με τη διεθνή οργάνωση φυτοϋγειονομικών οργανισμών EPPO, τόσο οι Κάτω Χώρες όσο και το Βέλγιο βρίσκονται στο καθεστώς «free ToBRFV».
Ωστόσο, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί αμφισβητήσιμο, διότι δεν υπάρχει υποχρέωση αναφοράς στο Βέλγιο και τις Κάτω Χώρες. Η NVWA απάντησε στις εκθέσεις του EPPO: "Υπάρχουν ενδείξεις πιθανής παρουσίας στην Ολλανδία, αλλά η NVWA δεν μπόρεσε να το επιβεβαιώσει".
Τα ευρήματα του BRFV επιβεβαιώθηκαν σε χώρες όπως η Ιταλία, το Μεξικό και η Τουρκία τους τελευταίους μήνες. Σε μια βρετανική εταιρεία καλλιέργειας τομάτας στο Κεντ, ο ιός βρέθηκε τον Ιούλιο. Το θερμοκήπιο αδειάστηκε και θα παραμείνει έτσι για 14 εβδομάδες. Οι δοκιμές σε ένα ολλανδικό εργαστήριο επιβεβαίωσαν ότι ήταν όντως ο ιός ToBRF.
Μια πιο πρόσφατη έκθεση ήρθε τον Αύγουστο από την Αριζόνα και την Καλιφόρνια. Αυτή η συγκεκριμένη έκθεση δεν έχει βρεθεί ακόμη στην ενημερωμένη έκδοση του παγκόσμιου χάρτη του EPPO. Ο βιολόγος φυτών Bob Gilbertson με τον UC Davis ανέφερε ότι στις εισαγόμενες τομάτες από το Μεξικό, όπου ο ιός είναι παρών από το 2018, βρέθηκε το ToBRFV.
Πρόσθετες εργαστηριακές εξετάσεις
Για τις εταιρείες αναπαραγωγής και πολλαπλασιασμού, η κατάσταση Q φυσικά ισχύει επίσης. Οι σπόροι ντομάτας και πιπεριών θα πρέπει να είναι απαλλαγμένοι από ToBRFV ή να προέρχονται από περιοχές απαλλαγμένες από ToBRFV, τόσο πριν από την είσοδό τους στην ΕΕ όσο και πριν έρθουν στην αγορά. Έτσι, απαιτούνται εργαστηριακές εξετάσεις. Τα εργαστήρια σε χώρες που παράγουν σπόρους, όπως το Περού, μπορούν να περιμένουν καιρούς με πολύ δουλειά.
Η ρύθμιση έκτακτης ανάγκης είναι σύμφωνη με το νέο ευρωπαϊκό φυτοϋγειονομικό διαβατήριο, που θα τεθεί σε ισχύ στις 14 Δεκεμβρίου, όπου θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ιχνηλασιμότητα του αρχικού υλικού.
Η Plantum, η ολλανδική οργάνωση των εταιρειών της βιομηχανίας για αρχικό υλικό φυτών, μαζί με την Ευρωπαϊκή Ένωση Σπόρων, προσπάθησε να εφαρμοστεί ο έλεγχος κατά την άφιξη προϊόντων ως πρόσθετη επιλογή, αλλά η αίτηση αυτή δεν έχει εγκριθεί. Με τις «δοκιμές κατά την άφιξη», οι έλεγχοι θα είχαν μεταφερθεί από τη χώρα προέλευσης στη χώρα άφιξης.
