Πραγµατική πρόκληση, η επιµόρφωση τόσο των συνεργατών, όσο και των παραγωγών γύρω από τις νέες τεχνολογίες και τις πραγµατικές διαφορές που έχουν µεταξύ τους.
Συνέντευξη στο Γιάννη Πανάγο
Eίναι πολύ νωρίς ακόµη για να πούµε ότι τελείωσε η εποχή των κοινών λιπασµάτων, ωστόσο η αγορά των specialite αυξάνεται συνεχώς τόσο σε παγκόσµιο επίπεδο, όσο και στην εγχώρια αγορά, σύµφωνα µε τον Γενικό ∆ιευθυντή της ΛΥ∆Α ΑΕ, Bruno Kachrilas. Σύµφωνα µε τον ίδιο η τάση προς την εξειδικευµένη θρέψη είναι ξεκάθαρη, αν και, όπως παρατηρεί, πληθαίνει θεαµατικά και ο ισχυρισµός όλο και περισσοτέρων εταιρειών ότι εµπορεύονται specialite λίπασµα, χωρίς αυτό να µπορεί να τεκµηριωθεί ουσιαστικά. Όπως ο ίδιος σηµειώνει, οι πραγµατικά καινοτόµες τεχνολογίες και τα πραγµατικά specialite λιπάσµατα προϋποθέτουν χρόνια έρευνας και ανάπτυξης, πρωτόκολλα πειραµατισµού και πολλά αποδεικτικά, ενώ συµπληρώνει ότι δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι κάθε προϊόν Timac Agro υπόκειται τουλάχιστον σε επτά χρόνια έρευνας πριν καταλήξει στον τελικό καταναλωτή.
Αλλάζει κάτι θεαµατικά στα λιπάσµατα ή είναι απλώς εντύπωσή µας;
Κατά τη γνώµη µου υπάρχει ξεκάθαρα µια τάση στροφής προς την εξειδικευµένη θρέψη, και ως εκ τούτου στην ολοένα και αυξανόµενη χρήση specialite λιπασµάτων. ∆υστυχώς όµως στα πλαίσια αυτά, πληθαίνει θεαµατικά και ο ισχυρισµός όλο και περισσοτέρων εταιρειών ότι εµπορεύονται specialite λίπασµα, χωρίς αυτό να µπορεί να τεκµηριωθεί ουσιαστικά. Σε µια εποχή που καθένας µπορεί να εισάγει µια ουρία και να προσθέσει έναν απλό παρεµποδιστή, ο ισχυρισµός ότι το τελικό προϊόν είναι specialite λίπασµα είναι αναληθής. Οι πραγµατικά καινοτόµες τεχνολογίες και τα πραγµατικά specialite λιπάσµατα προϋποθέτουν χρόνια έρευνας και ανάπτυξης, πρωτόκολλα πειραµατισµού υψηλών απαιτήσεων και φυσικά πολλά αποδεικτικά σε διαφορετικά κλίµατα και εδάφη. ∆εν είναι τυχαίο που κάθε προϊόν Timac Agro υπόκειται τουλάχιστον σε επτά χρόνια έρευνας πριν καταλήξει στον τελικό καταναλωτή.
Παλιότερα ο συνεταιρισµός έφερνε τα λιπάσµατα στο χωριό και ο παραγωγός τα «έριχνε» στο χωράφι. Τέλειωσε η εποχή του commodity;
Σίγουρα η αγορά των specialite λιπασµάτων είναι µια αγορά που αυξάνεται συνεχώς τόσο σε παγκόσµιο επίπεδο, όσο και στην εγχώρια αγορά. Πιο συγκεκριµένα, στην Ελλάδα η σχετική αγορά ανακτά ολοένα και πιο σηµαντικά µερίδια αγοράς, ούσα πίσω ακόµα σε σχέση µε τις αντίστοιχες αγορές της Ιταλίας και της Ισπανίας. Φυσικά παρά την αύξηση, θεωρώ ότι είναι πολύ νωρίς ακόµα να πούµε ότι τελείωσε η εποχή των κοινών λιπασµάτων (commodities). Σίγουρα σε τάξη µεγέθους, οι αγορές των κοινών λιπασµάτων θα συνεχίσουν να κυριαρχούν για λόγους κλίµακας εµπορίου, βελτιστοποίησης των εργοστασίων παραγωγής λόγω του όγκου των ποσοτήτων, καθώς και λόγω της συνήθειας των παραγωγών. Συνεπώς σε παγκόσµιο επίπεδο θα συνεχίσουµε να βλέπουµε κοινά λιπάσµατα όπως το 20-20-0 (το αντίστοιχο 16-20-0 στην Ελλάδα), το 15-15-15, το DAP (18-46-0), τη νιτρική αµµωνία, και φυσικά την ουρία.
Σηµαντικές αλλαγές επιφέρει πάντως και ο τελευταίος Ευρωπαϊκός Κανονισµός. Σας ανησυχεί η γραφειοκρατία που προσθέτει για τις εγκρίσεις;
Σε όλα τα προαναφερθέντα, ο νέος Ευρωπαϊκός Κανονισµός που πρόκειται να τεθεί σε ισχύ, θα βοηθήσει, αλλά υπάρχουν ακόµα πολλά και σηµαντικά ζητήµατα που πρέπει να λυθούν µεταξύ της ευρωπαϊκής κοινότητας. Η γραφειοκρατία είναι πάντα ένα δύσκολο κοµµάτι, όµως αποτελεί και µια ευκαιρία για τις πραγµατικά καινοτόµες τεχνολογίες να ξεχωρίσουν από τα κοινά λιπάσµατα ή ακόµα και από τα «αυτοαποκαλούµενα specialite»
Υπάρχει, κατά τη γνώµη σας, δυσκολία της εγχώριας αγοράς, δηλαδή των εκµεταλλεύσεων, να ενσωµατώσουν τις νέες τεχνολογίες στο λίπασµα;
Σε µία εποχή που όλο και περισσότεροι παρουσιάζουν τα λιπάσµατά τους ως specialite, η πρόκληση έγκειται κυρίως στην επιµόρφωση τόσο των συνεργατών, όσο και των παραγωγών γύρω από τις νέες τεχνολογίες και τις πραγµατικές διαφορές µεταξύ τους. Με γνώµονα αυτό, η οµάδα των 40 και πλέον γεωπόνων της ΛΥ∆Α εξηγεί πρακτικά και µε τεχνικοοικονοµικά επιχειρήµατα πώς η επένδυση στις τεχνολογίες των προϊόντων TIMAC AGRO είναι σε θέση να αυξήσει τα εισοδήµατα του παραγωγού µεγιστοποιώντας τις αποδόσεις του και ως εκ τούτου και το εισόδηµά του.
Ποιες θα προσδιορίζατε ως πραγµατικά νέες τεχνολογίες στο λίπασµα;
Τεχνολογίες οι οποίες προέρχονται από φυσικούς µηχανισµούς και έχουν προκύψει µετά από τον εντοπισµό, την αποµόνωση και την εξαγωγή ενεργών συστατικών αποτελούν πραγµατικά νέες τεχνολογίες. Στο DNA των προϊόντων TIMAC AGRO συναντάται η πραγµατική καινοτοµία. Σε αυτό το σηµείο πρέπει να επαναλάβω πως κάθε τεχνολογία προκύπτει µετά από ενδελεχή έλεγχο και χρόνια πειραµατισµού σε διαφορετικές χώρες, κλίµατα, εδαφολογικές συνθήκες, καλλιέργειες κ.λπ.
Λύσεις για κάθε καλλιέργεια
«Με τα λιπάσµατα εξειδικευµένης θρέψης TIMAC AGRO πετυχαίνουµε άριστες αποδόσεις και βελτιστοποίηση ποιότητας, αφού κάθε προϊόν περιέχει µοναδικά σχεδιασµένες τεχνολογίες ανάλογα την καλλιέργεια, τον τύπο εδάφους και τις ανάγκες θρέψης. ∆ιαθέτουµε εξειδικευµένες λύσεις για κάθε καλλιέργεια και για κάθε στάδιο ανάπτυξης.»
Οι νέες αυτές τεχνολογίες συνδέονται και µε την ψηφιακή εποχή και την λεγόµενη γεωργία ακριβείας; Πώς επηρεάζει τον κλάδο η τελευταία;
Συνδέονται µε την έννοια ότι και τα δύο βασίζονται στην εκπαίδευση και την επιµόρφωση του παραγωγού, αλλά πρακτικά είναι τελείως διαφορετικές έννοιες. Η ψηφιακή εποχή και η γεωργία ακριβείας κερδίζει συνεχώς έδαφος και στο µέλλον θα είναι µέρος της καθηµερινότητάς µας. Συνεπώς, ναι µεν θα επηρεάσει τον κλάδο και θα τον οδηγήσει στην ορθολογική χρήση λιπάσµατος, αλλά ταυτόχρονα θα εστιάσει και στις εξατοµικευµένες ανάγκες κάθε παραγωγού, στις οποίες µόνο οι νέες καινοτόµες τεχνολογίες µπορούν να δώσουν λύσεις.
∆ώστε µας µια εικόνα του οµίλου σας.
Ο Όµιλος Roullier ιδρύθηκε στο Saint Malo της Βρετάνης στη Β. Γαλλία το 1959, όταν ο ιδρυτής του, Daniel Roullier, δηµιούργησε το πρώτο εργοστάσιο επεξεργασίας κοραλιογενούς άλγης µε σκοπό την παραγωγή εδαφοβελτιωτικών προϊόντων. Έκτοτε, ο Όµιλος Roullier επεκτάθηκε σε περισσότερες από 130 χώρες και σήµερα αποτελεί µια παγκόσµια βιοµηχανική δύναµη µε περισσότερες από 96 µονάδες παραγωγής σε όλο τον κόσµο, παράγοντας ετησίως 4,8 εκατοµµύρια τόνους τελικού προϊόντος µε κύκλο εργασιών πάνω από 2,5 δισεκατοµµύρια ευρώ. Oι κύριες δραστηριότητές του επικεντρώνονται σε επτά διαφορετικούς τοµείς. Αυτοί είναι οι εξής: 1. Αγροεφόδια (Παραγωγή Λιπασµάτων & Προϊόντων ∆ιατροφής Ζώων) 2.Φωσφορικά Άλατα 3. Εξόρυξη και επεξεργασία Μαγνησίας 4.Βιοµηχανικές Λύσεις 5.Τρόφιµα 6. Συσκευασία 7.Προϊόντα θρέψης φυτών για το ευρύτερο κοινό. Ο κύριος και πιο σηµαντικός κλάδος είναι αυτός των Αγροεφοδίων, καθώς εκπροσωπείται από τη γνωστή πολυεθνική εταιρεία TIMAC AGRO, συνώνυµο των προϊόντων εξειδικευµένης θρέψης φυτών. Στην ελληνική αγορά τα εξειδικευµένα προϊόντα θρέψης TIMAC AGRO διανέµονται αποκλειστικά από την εταιρεία ΛΥ∆Α AE καλύπτοντας µια ευρεία γκάµα προϊόντων, όπως κοκκώδη λιπάσµατα, υδατοδιαλυτά λιπάσµατα, βιοδιεγέρτες, εδαφοβελτιωτικά προϊόντα κ.ά.
Στο Saint Malo βρίσκεται η καρδιά ανάπτυξης των προϊόντων TIMAC AGRO
«Ο Όµιλος Roullier διαθέτει σήµερα το πιο καινοτόµο Κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης εξειδικευµένης θρέψης στον κόσµο. Το CMI (Centre Mondial de l’innovation Roullier) βρίσκεται στο Saint Malo και αποτελεί την καρδιά των προϊόντων TIMAC AGRO και των τεχνολογιών που ενσωµατώνονται σε αυτά. Σήµερα, φιλοξενεί πάνω από 100 επιστήµονες διαφόρων ειδικοτήτων από όλο τον κόσµο έχοντας ως µοναδικό στόχο τη δηµιουργία νέων τεχνολογιών για τα λιπάσµατα της επόµενης γενιάς. Αποτελεί ένα πραγµατικό στολίδι για τον κλάδο των αγροεφοδίων σε παγκόσµιο επίπεδο.»
Τι κάνει τον δικό σας όµιλο και κατ’ επέκταση τη δική σας εταιρεία να πλεονεκτεί και στην ελληνική αγορά;
Τα προϊόντα TIMAC AGRO κατατάσσονται στον κλάδο των specialite λιπασµάτων και όχι των κοινών (commodities), αφού ενσωµατώνουν µοναδικές καινοτόµες τεχνολογίες µε σκοπό όχι µόνο τη µεγιστοποίηση της παραγωγής, αλλά και της ποιότητας, εξασφαλίζοντας ακόµα µεγαλύτερα εισοδήµατα για εκατοµµύρια παραγωγούς σε όλο τον κόσµο. Η καινοτοµία και οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν σηµαντικά οφέλη τόσο για τη γεωργία, όσο και για το περιβάλλον. Ωστόσο, η υιοθέτησή τους από τον Έλληνα παραγωγό παραµένει σηµαντική πρόκληση. Θέλουµε η νέα γενιά Ελλήνων παραγωγών να αναζητήσει καινοτόµες λύσεις εξειδικευµένης θρέψης µε σκοπό τη βελτιστοποίηση της παραγωγής, αλλά και της ποιότητας και να µην εγκλωβίζεται σε απλά φθηνές λύσεις.
Μπορούµε να έχουµε µια πιο λεπτοµερή περιγραφή της τεχνολογίας σας;
∆ιαθέτουµε ένα πλήθος τεχνολογιών ανάλογα µε το τι θέλουµε να προσφέρουµε στον παραγωγό και το τι θέλουµε να πετύχουµε στο χωράφι. Βασιζόµαστε στην εξειδικευµένη θρέψη, συνεπώς συνδέουµε τον στόχο του παραγωγού µε την εκάστοτε τεχνολογία που διαθέτουµε. Σήµερα, οι δύο πιο γνωστές τεχνολογίες στον ελλαδικό χώρο είναι το MPPA DUO και το NPRO.
Aς δούµε πρώτα για τα χαρακτηριστικά της τεχνολογίας MPPA DUO.
Η τεχνολογία MPPA DUO βασίζεται σε δύο κύρια συστατικά. 1.Το σύµπλοκο MPPA, το οποίο αποτελεί µείγµα ενώσεων που προέρχονται από φυσικές ουσίες και είναι υπεύθυνο για την: • Προστασία των θρεπτικών στοιχείων του λιπάσµατος καθ’ όλη τη διάρκεια της καλλιέργειας, καθώς προσφέρει ολοκληρωµένη και ισορροπηµένη θρέψη µε ταυτόχρονη προστασία των θρεπτικών στοιχείων. Ειδικά στην περίπτωση του φωσφόρου, το σύµπλοκο ΜPPA παρέχει 100% προστασία, καθώς ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο δέσµευσης από τα ιόντα ασβεστίου σε αλκαλικά εδάφη, καθώς και από τα αντίστοιχα σιδήρου και αργιλίου σε όξινα εδάφη. Αξίζει να σηµειωθεί πως το ποσοστό δέσµευσης του φωσφόρου σε ένα κοινό λίπασµα αγγίζει το 50-80%. • Κινητοποίηση των θρεπτικών στοιχείων του εδάφους για καλύτερη και πιο εύκολη απορρόφηση από το φυτό. Το σύµπλοκο MPPA κινητοποιεί τα κατιόντα του εδαφικού διαλύµατος, καθώς και τα θρεπτικά στοιχεία που έχουν δεσµευτεί σε αυτό από προηγούµενες λιπάνσεις, καθιστώντας τα άµεσα διαθέσιµα στο φυτό. 2. Το ενεργό µόριο XCK που διεγείρει το µεταβολισµό του φυτού και την ανάπτυξη του ριζικού συστήµατος µε αποτέλεσµα την καλύτερη απορρόφηση νερού και θρεπτικών στοιχείων, εξασφαλίζοντας µια άριστη εγκατάσταση καλλιέργειας και µια διαρκή θρέψη, καλύπτοντας στο έπακρο τις ανάγκες κάθε καλλιέργειας καθόλη τη διάρκεια ζωής της.
Και η δεύτερη τεχνολογία;
Η επόµενη τεχνολογία ονοµάζεται NPRO και βασίζεται σε ένα σύνολο επιλεγµένων µορίων, τα οποία διαδραµατίζουν καθοριστικό ρόλο τόσο στο ρυθµό αφοµοίωσης του αζώτου, όσο και στο µετασχηµατισµό των µορφών αυτού στο εσωτερικό του φυτού. Η καινοτόµα τεχνολογία NPRO επιδρά τόσο στη µορφολογία, όσο και στη φυσιολογία του φυτού. Πιο αναλυτικά, µέσω της τεχνολογίας NPRO επιτυγχάνουµε αύξηση της απορρόφησης του αζώτου και των υπόλοιπων θρεπτικών στοιχείων. Η τεχνολογία NPRO ενεργοποιεί εκείνα τα γονίδια που εµπλέκονται στην πρόσληψη του αζώτου, ενώ ταυτόχρονα διεγείρει το ριζικό σύστηµα του φυτού, ευνοώντας την γρήγορη απορρόφηση των ανόργανων µορφών αζώτου, καθώς και των υπολοίπων θρεπτικών στοιχείων (φώσφορος, κάλιο κ.ά.) από τη ρίζα προς το υπέργειο µέρος του φυτού. Η ταχεία απορρόφηση του ανόργανου αζώτου από το φυτό, λόγω της τεχνολογίας NPRO, µειώνει το ποσοστό έκπλυσης του αζώτου από το έδαφος, βελτιστοποιώντας ταυτόχρονα την απόδοση της συνολικής εφαρµοζόµενης λίπανσης (NPK). Χάρη στην τεχνολογία NPRO, το φυτό αξιοποιεί στο έπακρο όλα τα θρεπτικά στοιχεία του λιπάσµατος, σηµειώνοντας µέση αύξηση απορρόφησης +20%, µε αποτέλεσµα τη βέλτιστη ανάπτυξη και απόδοση της εκάστοτε καλλιέργειας.
Πώς µπορεί όλη αυτή η γνώση γύρω από αυτή την τεχνολογία να γίνεται τελικά κτήµα του παραγωγού;
H ΛΥ∆Α ΑΕ είναι η µοναδική εταιρεία αγροεφοδίων που απασχολεί 40 και πλέον γεωπόνους διαθέσιµους για άµεση επικοινωνία µε τον παραγωγό στο χωράφι, πάντα σε συνεργασία µε τον τοπικό συνεργάτη. Πέρα λοιπόν από τις διάφορες ηµερίδες που διοργανώνουµε πανελλαδικά µε τους τοπικούς συνεργάτες µας και στις οποίες µπορεί να συµµετάσχει ο παραγωγός, το εκπαιδευµένο προσωπικό µας είναι αυτό που αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα επιτυχίας, αφού βρίσκεται καθηµερινά δίπλα στον Έλληνα παραγωγό µε σκοπό τη µετάδοση της απαραίτητης γνώσης σχετικά µε τα προϊόντα TIMAC AGRO και τις απαιτήσεις των καλλιεργειών.
Πιστεύετε ότι επιλέγοντας ο παραγωγός αυτόν το δρόµο, έχει να κερδίσει κάτι σηµαντικό; Μιλάµε για προϊόντα θρέψης τα οποία κοστίζουν.
Ναι, ο Έλληνας παραγωγός θα πρέπει να επενδύσει και στην εφαρµογή εξειδικευµένων προϊόντων θρέψης µε σκοπό τη µεγιστοποίηση της παραγωγής, τη βελτιστοποίηση της ποιότητας και την εξασφάλιση υψηλότερων και βιώσιµων εισοδηµάτων. ∆εν θα πρέπει να εγκλωβίζεται σε απλά φθηνές λύσεις, αλλά να θέτει ξεκάθαρους στόχους µε σκοπό τη βελτιστοποίηση της παραγωγής, αλλά και της ποιότητας. Μόνο έτσι θα µπορέσει να διαφοροποιηθεί και να εξασφαλίσει υψηλότερο εισόδηµα.
Τι πρέπει να προσέχει ο παραγωγός κατά την εφαρµογή των προϊόντων θρέψης; Εξοπλισµό, τεχνική, τι άλλο;
Στη δική µας περίπτωση, µεγάλο ρόλο διαδραµατίζει ο χρόνος που θα εφαρµόσουµε το κάθε προϊόν, αφού πρόκειται για προϊόντα εξειδικευµένης θρέψης. Για παράδειγµα, στην περίπτωση των διαφυλλικών βιοδιεγερτών, το κάθε προϊόν πρέπει να εφαρµόζεται σε συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα ανάλογα µε την καλλιέργεια και τον στόχο που έχουµε θέσει, αφού το κάθε προϊόν σχετίζεται άµεσα µε το εκάστοτε στάδιο ανάπτυξης.
Πώς δένει το νερό µε το λίπασµα και πώς πετυχαίνουµε καλύτερο αποτέλεσµα;
Όπως και στη θρέψη, οι ανάγκες µιας καλλιέργειας σε νερό µπορεί να διαφέρουν ανάλογα µε το στάδιο ανάπτυξης. Συνεπώς, θα πρέπει να έχουµε κατανοήσει τις ανάγκες της καλλιέργειάς µας σε νερό, µε σκοπό την κάλυψη αυτών στη σωστή χρονική στιγµή. Υπερβολική ή ελλιπής χρήση νερού µπορεί να στρεσάρει την καλλιέργεια και να έχουµε σηµαντική απώλεια παραγωγής.
Είστε από τους νεότερους ηλικιακά σε τέτοια κορυφαία διοικητική θέση. Τι σας έφερε σε αυτό τον κλάδο;
Το όραµα του Οµίλου για συνεχή ανάπτυξη καθώς και οι αξίες που πρεσβεύει µε έκαναν να θέλω να προσχωρήσω στον κλάδο των αγροεφοδίων. Η καινοτοµία, το επιχειρηµατικό πνεύµα, το πάθος και φυσικά το µοναδικό µοντέλο της TIMAC AGRO αποτέλεσαν τους κύριους λόγους της απόφασης αυτής. Όλα ξεκίνησαν πριν από έξι χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, όταν ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή µε τον Όµιλο Roullier και την TIMAC AGRO. Είχα την ευκαιρία να ξεκινήσω στο cluster της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Τουρκία, Ρουµανία, Ουκρανία, Βουλγαρία κ.ά.) µε κύριο αντικείµενο την ανάπτυξη νέων αγορών και τη συνεχή επέκταση τόσο σε εµπορικό, όσο και σε βιοµηχανικό επίπεδο. Τώρα ακολουθεί η πρόκληση της ανάπτυξης της TIMAC AGRO στην Ελλάδα µέσω της ΛΥ∆Α ΑΕ Όσον αφορά το νεαρό της ηλικίας µου, µάλλον αποτελεί σηµείο των καιρών καθώς παρατηρούµε πλέον και στην Ελλάδα αυτό που γίνεται ήδη χρόνια στο εξωτερικό, άτοµα νεαρής ηλικίας να αναλαµβάνουν κύριες διοικητικές θέσεις. Πιο ειδικά, στην εταιρεία µας, ο ηλικιακός µέσος όρος είναι χαµηλός σε όλες τις διοικητικές θέσεις. Αυτό είναι κάτι που βοηθάει στην καθηµερινή λειτουργία της επιχείρησης, και ακολουθεί την παγκόσµια τάση της µετάβασης από την παλιά εποχή της συγκεντρωτικής διοίκησης, στη νέα εποχή της οµαδικής διοίκησης, η οποία πρεσβεύει αξίες όπως η ταπεινότητα και όταν χρειάζεται δίνει η ίδια πρώτη το παράδειγµα «σηκώνοντας τα µανίκια».
Τι προµηνύει το µέλλον για τον κλάδο σας; Συµµερίζεσθε την άποψη που θέλει περισσότερα µε λιγότερα;
Με γνώµονα τη ραγδαία αύξηση του παγκόσµιου πληθυσµού σε 10 δισεκατοµµύρια ανθρώπους µέχρι το 2050, η ανάγκη για αύξηση της παγκόσµιας παραγωγής τροφής κρίνεται επιτακτική. Ταυτόχρονα, ενώ ο αριθµός του παγκόσµιου πληθυσµού αυξάνεται, η συνολική διαθέσιµη γη παραµένει σταθερή. Αυτό σηµαίνει πως η κατά κεφαλήν διαθέσιµη γη αναµένεται να µειωθεί δραµατικά. Συνεπώς, ναι, θα πρέπει να παράγουµε περισσότερη τροφή µε ακόµα µικρότερη κατά κεφαλήν διαθέσιµη γη. Ως εκ τούτου, η στροφή από το κοινό λίπασµα σε προϊόντα εξειδικευµένης θρέψης (specialty fertilizers) κρίνεται περισσότερο αναγκαία από ποτέ, αφού η θρέψη πρέπει επιτέλους να συµβάλλει ουσιαστικά στην αύξηση της συνολικής παραγωγής, στη βελτιστοποίηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών της εκάστοτε καλλιέργειας, καθώς και στην αύξηση του εισοδήµατος του παραγωγού, διασφαλίζοντας ένα πιο βιώσιµο µέλλον.
