Βαρύ το κλίμα στα θερμοκήπια που βγαίνουν εκτός μπάτζετ

Ειδικά στην περίπτωση της υδροπονικής καλλιέργειας και σε επενδύσεις που σχετίζονται µε την κατασκευή υαλόφρακτων εγκαταστάσεων, το κόστος πολλαπλασιάζεται σε επίπεδο επενδύσεων, ενώ απαιτείται ισχυρή ρευστότητα για τη στήριξη επενδύσεων µεγάλου βεληνεκούς έως ότου µπορέσουν να φέρουν τα προσδοκόµενα αποτελέσµατα.

Ένα τέτοιο παράδειγµα αποτελεί η Wonderplant των επιχειρηµατιών Σπύρου Θεοδωρόπουλου, Θέµη Μακρή, Μιχάλη Αραµπατζή, Σταύρου Νένδου. Η επιχείρηση ολοκλήρωσε πρόσφατα επενδύσεις συνολικού ύψους 30 εκατ. ευρώ µε αντικείµενο την επέκταση των υαλόφρακτων θερµοκηπίων της κατά 70 στρέµµατα, και την συνολική καλυπτόµενη επιφάνεια να ανέρχεται πλέον σε συνολικά 220 στρέµµατα γης. Η Wonderplant ξεκίνησε τη δραστηριότητά της µε 120 στρέµµατα θερµοκηπιακής καλλιέργειας στην περιοχή της Πετρούσσας ∆ράµας, πρόσθεσε ακόµη 40 στρέµµατα εντός του 2019 και στη συνέχεια προέβη στην προσθήκη των συγκεκριµένων εκτάσεων στην παραγωγική της δυναµική.

Tιµή φυσικού αερίου από τα 15 ευρώ στα 135 ευρώ/MWh πέρυσι

Πηγές κοντά στην εταιρεία αναφέρουν χαρακτηριστικά ως παράδειγµα της εκτόξευσης του κόστους, ότι η τιµή για το φυσικό αέριο αυτή τη στιγµή είναι στα 135 ευρώ ανά MWh έναντι 15 ευρώ ανά MWh που ήταν το κόστος πέρυσι. Ταυτόχρονα ο µέσος όρος του πρώτου πενταµήνου του έτους είναι στα 100 ευρώ ανά MWh και ο µέσος όρος πέρυσι ήταν 15 ευρώ ανά MWh. Κατά τις ίδιες πηγές ένα επιχειρηµατικό εγχείρηµα αυτής της µορφής χωρίς προϋπάρχουσα ρευστότητα, είναι εξαιρετικά δύσκολο να στηριχθεί. «Υδροπονία µπορεί κανείς να κάνει σε γυάλινο θερµοκήπιο αλλά και σε ένα πλαστικό θερµοκήπιο, ενώ µπορεί να την πραγµατοποιήσει και στους δύο τύπους θερµοκηπίου, µε αποτελεσµατικό τρόπο ή και µε µη αποτελεσµατικό τρόπο», επισηµαίνουν ενδεικτικά.

Θα θυµίσουµε ότι µέχρι πρότινος υπήρχαν τρία µεγάλα υαλόφρακτα θερµοκήπια, αυτά της Wonderplant, των Θερµοκηπίων Θράκης που αποτελεί κοινοπραξία του οµίλου Πλαστικά Θράκης µε την εταιρεία χαλυβουρικών προϊόντων, Έλαστρον και η Agritex του οµίλου επιχειρήσεων Ραιδεστός της οικογένειας Ευθυµιάδη. Ωστόσο η τελευταία εταιρεία, η Agritex, παραµένει πλέον ανανεργή.

Η περίπτωση της Agritex

Όπως πρόσφατα ανέφερε σε επικοινωνία που είχαµε µαζί του, ο αντιπρόεδρος του οµίλου Ραιδεστός, Θύµης Ευθυµιάδης, αυτή την περίοδο η επιχειρηµατική οικογένεια βρίσκεται σε συζητήσεις µε υποψήφιους επενδυτές µε στόχο την πώληση της εταιρείας Agritex. H Αgritex διατηρούσε δραστηριότητα στη συµπαραγωγή ηλεκτρικής και θερµικής ενέργειας αλλά και παραγωγή σε θερµοκηπιακές εγκαταστάσεις συνολικής επιφάνειας 100 στρεµµάτων, στην οποία καλλιεργούσε ντοµάτα σε τσαµπί καθώς και ντοµατίνια, υπό την µάρκα Lucia’s Farm. Ωστόσο η οικογένεια Ευθυµιάδη επέλεξε να αποεπενδύσει από τη συγκεκριµένη δραστηριότητα, η οποία δεν απέφερε τα αναµενόµενα σε αντίθεση µε το σύνολο των υπολοίπων δραστηριοτήτων του οµίλου.

Σοβαρή έλλειψη εργατικού δυναµικού

Ο βασικότερος παράγοντας δυσχέρειας για τον πρωτογενή τοµέα σύµφωνα µε τον παραγωγό ∆ηµήτρη Ζωγόπουλο, ο οποίος διατηρεί 40 στρέµµατα θερµοκηπιακής ντοµάτας στην περιοχή της Τριφυλίας, είναι η σοβαρή έλλειψη εργατικού δυναµικού. «Στον πρωτογενή τοµέα εάν δεν έχουµε διαθέσιµους τους ανθρώπους που χρειαζόµαστε για να κάνουµε τη συγκοµιδή, καταστρέφεται η παραγωγή µε αποτέλεσµα να µετατίθεται η παραγωγική περίοδος για τον επόµενο χρόνο». Σε ό,τι αφορά το κόστος παραγωγής αυτή τη στιγµή για τον ίδιο, ανέρχεται στα 5.000 ευρώ ανά στρέµµα.

«Ταυτόχρονα καλούµαστε να αντιµετωπίσουµε την δραµατική αύξηση του εργατικού κόστους, το οποίο κινείται πολύ πάνω από το επίπεδο των αυξήσεων που έχει ανακοινώσει το κράτος για τον κατώτατο µισθό. Το µεροκάµατο κινείται κατ’ ελάχιστο στα 30-34 ευρώ καθαρά, αυξηµένο κατά 15% σε σχέση µε πέρυσι. Σε ό,τι αφορά τα µεταφορικά έχουν αυξηθεί κατά 40%, ενώ για το ρεύµα η αύξηση υπολογιζόµενης της ενίσχυσης που έδωσε το κράτος ανέρχεται στα 0,175 ευρώ ανά KWh από 0,069 που πληρώναµε προ αυξήσεων. Τα λιπάσµατα όπως το νιτρικό ασβέστιο έχουν αυξηθεί από τον Σεπτέµβριο από τα 430 ευρώ ανά τόνο, στα 880 ευρώ. Σε ό,τι αφορά τα χαρτοκιβώτια έχουν λάβει 4 έως 5 αυξήσεις από 10% έκαστη από τον Σεπτέµβριο έως τώρα».

Περιορισμός στις φυτεύσεις για να µειωθεί το ρίσκο

Ο παραγωγός Σωτήρης Ντόντος µε έδρα το Βελεστίνο Μαγνησίας στέκεται στην αβεβαιότητα που υφίσταται για το σύνολο της αγοράς στην τρέχουσα χρονική περίοδο. Μάλιστα όπως αναφέρει σκοπεύει να περιορίσει τις εκτάσεις που φυτεύει, περιορίζοντας το ρίσκο. ∆ιατηρεί 30 στρέµµατα επιτραπέζιας ντοµάτας θερµοκηπίου και επιπλέον 70 στρέµµατα υπαίθριας παραγωγής κηπευτικών (ντοµάτα, αγγούρι). «Το πρόβληµα είναι ότι εάν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση που αντιµετωπίζουµε για δύο συνεχόµενα χρόνια, είναι ιδιαίτερα πιθανόν να βγει ένας παραγωγός εκτός παιχνιδιού», αναφέρει χαρακτηριστικά. Τα µεροκάµατα αποτελούν την ίδια στιγµή ισχυρό ανασταλτικό παράγοντα για την παραγωγική διαδικασία. «Πληρώνουµε 40 ευρώ µεροκάµατο και παρακαλάµε για να έρθουν οι εργάτες να δουλέψουν στα χωράφια, ενώ είναι πολύ µεγάλη η έλλειψη σε εργατικά χέρια».  Ως προς το κόστος παραγωγής αυτή τη στιγµή ανέρχεται στα 4.000 ευρώ συµπεριλαµβανοµένων των εργατικών, ενώ πέρυσι όπως λέει ο Σωτήρης Ντόντος το συνολικό κόστος ήταν κατά 40% χαµηλότερο.

Σταθερή ροή ρευστότητας για να αντέξει το θερμοκήπιο

Αβέβαιο θα ήταν το µέλλον για τον «Μαγικό Κήπο», όπως είναι η εµπορική ονοµασία των προϊόντων που παράγει η υδροπονική εγκατάσταση που διατηρεί η εταιρεία ICG στο Κάστρο Βοιωτίας, εάν δεν υπήρχε η στήριξη του οµίλου ΕΝΤΕΚΑ που έχει υλοποιήσει την επένδυση και έχει ως κύρια δραστηριότητά του την ανάπτυξη έργων στις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας. Το θερµοκήπιο αυτή τη στιγµή έχει καθαρή επιφάνεια παραγωγής 21 στρεµµάτων και συνολική επιφάνεια µε τις βοηθητικές εγκαταστάσεις, η οποία ανέρχεται στα 25,5 στρέµµατα. Σε αυτήν παράγονται φυλλώδη λαχανικά και αρωµατικά φυτά. Η εταιρεία IGC (Intelligence Green Crops), η οποία βρίσκεται πίσω από τα προϊόντα «Μαγικός Κήπος» έχει δηµιουργήσει την µοναδική στην Ελλάδα εγκατάσταση, η οποία βασίζεται στην τεχνολογία των µετακινούµενων καναλιών.

«Εκτός από το κόστος εγκατάστασης µίας τέτοιας µονάδας, έχουµε να αντιµετωπίσουµε και ένα µεγάλο λειτουργικό κόστος. Όλες οι εγκαταστάσεις είναι ηλεκτροµηχανολογικές, χρειαζόµαστε µεγάλες ποσότητες ενέργειας για να λειτουργήσει η µονάδα», εξηγεί ο κύριος Φιλιππακόπουλος.

Από 12.000 στα 49.000 ευρώ το ρεύµα

Αυτή τη στιγµή το µηνιαίο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας από 12.000 ευρώ που ήταν προ της κρίσης στην Ουκρανία, εντός του 2022 έφτασε ακόµα και τις 49.000 ευρώ. «Τον Σεπτέµβριο του 2021 πληρώναµε 12.000 ευρώ και τον Μάρτιο του 2022 φτάσαµε τις 49.000 ευρώ», αναφέρει ο Κ. Φιλιππακόπουλος. «Αυτή τη στιγµή το κόστος είναι σχεδόν διπλάσιο, δηλαδή περίπου 24.000 ευρώ». Ως προς τα είδη συσκευασίας ο κύριος Φιλιππακόπουλος αναφέρει ότι έχουν αυξηθεί οι τιµές τους κατά τουλάχιστον 20%.

«Ειδικότερα, στο χαρτοκιβώτιο που χρησιµοποιούµε για τη συσκευασία, ξεκίνησε τον Σεπτέµβριο του 2021 µε τιµή 0,43 ευρώ για µία συσκευασία 12 τεµαχίων και αυτή τη στιγµή κοστίζει 0,61 ευρώ. Αντίστοιχα το κόστος για το ατοµικό σακουλάκι που τοποθετείται κάθε µαρούλι, από 0,015 ευρώ που ήταν το φθινόπωρο του 2021, ανέρχεται σήµερα στα 0,030 ευρώ».

Χώρος δράσης σε υπαίθρια κηπευτικά

Σοβαρές ανακατατάξεις επιφέρει αυτό τον καιρό στην αγορά κηπευτικών, η θεαµατική αύξηση στο κόστος ενέργειας µε το οποίο επιβαρύνονται οι µεγάλες θερµοκηπιακές µονάδες. Οι ασύµφοροι όροι λειτουργίας των θερµοκηπίων κλειστού τύπου που βασίζονται στις ελεγχόµενες συνθήκες ανάπτυξης των φυτών, επαναφέρουν στο παιχνίδι της παραγωγής τα υπαίθρια κηπευτικά. Κι αυτό γιατί, τα κόστη είναι πολύ πιο διαχειρίσιµα, ενώ και η ποιότητα των προϊόντων καθίσταται ελεγχόµενη σε όλο και µεγαλύτερο βαθµό, λαµβανοµένων υπόψη των προϊόντων θρέψης και φυτοπροστασίας που έχει πλέον στη διάθεσή του ο παραγωγός.