Για ακόμα μια φορά η Κομισιόν δεν παρέδωσε ρυθμιστικό νομικό κείμενο που να δεσμεύει τα κράτη μέλη στην , ωστόσο σύμφωνα με την Συνέντευξη Τύπου που έγινε την Τετάρτη 22 Ιουνίου, είναι κάτι το οποίο θα γίνει μέσα στο αμέσως επόμενο διάστημα.
Ουσιαστικά, η Κομισιόν εξηγεί εδώ πως ο περιορισμός 50% θα αφορά κυρίως σε δραστικές ουσίες που είναι απαγορευμένες και διατίθεται με κατ εξαίρεση αποφάσεις των κρατών μελών, στοχεύοντας στην αντικατάστασή τους με άλλες πιο φιλικές ουσίες. Ο υπολογισμός θα γίνει με βάση τον μέσο όρο πωλήσεων που είχαν οι κωδικοί προϊόντων φυτοπροστασίας στα κράτη μέλη την τριετία 2017-2019, χρονιές κατά τις οποίες υπάρχουν τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία πριν από την ανακοίνωση της Στρατηγικής Farm to Fork.
Σημειώνεται ωστόσο ότι προς το παρόν δεν έχει υπάρξει κάποια παρέμβαση στην διευκόλυνση της αδειοδότησης νέων δραστικών ουσιών και προϊόντων, ένα πάγιο αίτημα της βιομηχανίας τα τελευταία έτη, που προσπαθεί να προλάβει τις εξελίξεις που φέρνει το Farm to Fork.
Από την πλευρά της η Κομισιόν, μέσω του Φρανς Τιμερμανς, εμπνευστή και δεύτερου σε σειρά αξιώματος επιτρόπου μετά την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λέγεν, μαζί με την Κύπρια Επίτροπο Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου αλλά και τον Λιθουανό, Βιργκίνιους Σισκεβίτσιους, υποστήριξε ότι οι αγρότες δεν θα βγουν χαμένοι από την όλη υπόθεση.
Στο πλαίσιο της παρουσίασης του σχεδιασμού αυτού, αναφέρθηκε πως το εγχείρημα μείωσης της χρήσης φυτοπροστατευτικών θα υποστηριχθεί μέσα από το νέο πρασίνισμα της ΚΑΠ και τα Στρατηγικά Σχέδια, ωστόσο η απουσία κάποιου εκπροσώπου από την Επιτροπή Γεωργίας της ΕΕ κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, άφησε κενά, όπως για παράδειγμα με ποιον ακριβώς τρόπο θα εφαρμοστεί αυτό αλλά και τι συνέπειες θα έχει στα ήδη διαμορφωμένα στρατηγικά σχέδια των κρατών μελών.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν προτείνεται:
- Νομικά δεσμευτικοί στόχοι σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο για μείωση κατά 50% της χρήσης και του κινδύνου χημικών φυτοφαρμάκων και της χρήσης των πιο επικίνδυνων φυτοφαρμάκων έως το 2030. Τα κράτη μέλη θα θέτουν τους δικούς τους εθνικούς στόχους μείωσης εντός καθορισμένων παραμέτρων για να διασφαλίσουν ότι επιτυγχάνονται οι στόχοι της Ε.Ε.
- Αυστηροί νέοι κανόνες για τον φιλικό προς το περιβάλλον έλεγχο παρασίτων: Νέα μέτρα θα διασφαλίσουν ότι όλοι οι αγρότες και άλλοι επαγγελματίες χρήστες φυτοφαρμάκων εφαρμόζουν την Integrated Pest Management (Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παρασίτων), στην οποία εξετάζονται πρώτα εναλλακτικές περιβαλλοντικές μέθοδοι πρόληψης και ελέγχου παρασίτων, προτού χρησιμοποιηθούν τα χημικά φυτοφάρμακα ως έσχατη λύση.
- Τα μέτρα περιλαμβάνουν επίσης υποχρεωτική τήρηση αρχείων για τους αγρότες και άλλους επαγγελματίες χρήστες. Επιπλέον, τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν κανόνες για συγκεκριμένες καλλιέργειες προσδιορίζοντας τις εναλλακτικές λύσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντί για χημικά φυτοφάρμακα.
- Απαγόρευση όλων των φυτοφαρμάκων σε ευαίσθητες περιοχές. Η χρήση όλων των φυτοφαρμάκων θα απαγορεύεται σε μέρη όπως αστικές περιοχές πρασίνου, συμπεριλαμβανομένων δημόσιων πάρκων ή κήπων, παιδικών χαρών, σχολείων, χώρων αναψυχής ή άθλησης, δημόσιων μονοπατιών και προστατευόμενων περιοχών σύμφωνα με το Natura 2000, αλλά και σε κάθε οικολογικά ευαίσθητη περιοχή που πρέπει να διατηρηθεί για τους απειλούμενους επικονιαστές.
Η πρόταση μετατρέπει την ισχύουσα οδηγία σε κανονισμό που θα είναι άμεσα εφαρμόσιμος σε όλα τα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλουν αναλυτικές ετήσιες εκθέσεις προόδου και εφαρμογής στην Επιτροπή.
Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, Φρανς Τίμερμανς, σημείωσε ότι «η μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων βοηθά τη φύση να ανακάμψει και προστατεύει τους ανθρώπους που εργάζονται με αυτές τις χημικές ουσίες», ενώ ο Επίτροπος για το Περιβάλλον, τους Ωκεανούς και την Αλιεία Βιρζίνιους Σινκεβίτσιους υπογράμμισε ότι «οι Ευρωπαίοι είναι σαφείς: θέλουν η ΕΕ να δράσει υπέρ της φύσης και να την επαναφέρει στη ζωή τους».
Υποστήριξη της μετάβασης
Πακέτο βασικών πολιτικών θα υποστηρίξει τους αγρότες και άλλους χρήστες, με τη μετάβαση σε περισσότερο βιώσιμα συστήματα παραγωγής τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων:
- νέων κανόνων κοινής γεωργικής πολιτικής για να διασφαλιστεί ότι οι αγρότες θα αποζημιωθούν για οποιοδήποτε κόστος σχετίζεται με την εφαρμογή των νέων κανόνων για μεταβατική περίοδο 5 ετών,
- ισχυρότερης δράσης για την αύξηση του εύρους βιολογικών και χαμηλού κινδύνου εναλλακτικών λύσεων στην αγορά,
- έρευνας και ανάπτυξης στο πλαίσιο των προγραμμάτων Horizon της ΕΕ για την υποστήριξη των νέων τεχνολογιών και τεχνικών.
