Αν και έχει στη διάθεσή της μεγάλους όγκους δεδομένων σχετικά με τον σχεδιασμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της ΚAΠ, τα εργαλεία και τα δεδομένα που χειρίζεται επί του παρόντος δεν διευκολύνουν την άντληση ορισμένων βασικών πληροφοριών που απαιτούνται για τη χάραξη τεκμηριωμένης πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ.
Κατ’ επέκταση, η Επιτροπή δεν διαθέτει επαρκή στοιχεία για την ολοκληρωμένη αξιολόγηση των αναγκών και του αντικτύπου της ΚAΠ.
Η ΚAΠ αντιπροσωπεύει άνω του ενός τρίτου του προϋπολογισμού της ΕΕ – 408 δισ. ευρώ μεταξύ 2014 και 2020– και αποτελεί χρήσιμο εργαλείο προκειμένου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να στηρίζει δραστηριότητες των κρατών μελών που έχουν ως –συχνά αλληλένδετους– στόχους από την εξασφάλιση της παραγωγής τροφίμων και την ενίσχυση της προστασίας του περιβάλλοντος ως τη διατήρηση του βιοτικού επιπέδου των γεωργών και την ανάπτυξη αγροτικών περιοχών. Για να προσδιορίσει κατά πόσον τα μέσα πολιτικής της ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στους εν λόγω στόχους, η Επιτροπή χρειάζεται δεδομένα από διάφορες πηγές ώστε να αποδείξει την αιτιώδη συνάφεια μεταξύ ενός μέτρου της ΚΑΠ και των αποτελεσμάτων του. «Τα δεδομένα είναι εκ των ων ουκ άνευ για την ορθή χάραξη πολιτικής και τα μαζικά δεδομένα ανάγονται με τη σειρά τους στον χρυσό κανόνα στη γεωργία», δήλωσε η Joëlle Elvinger, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδια για την έκθεση. «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να ενισχύσει την αναλυτική δεδομένων της και να εντείνει τις προσπάθειές της ώστε να αξιοποιήσει το δυναμικό των μαζικών δεδομένων για την ανάλυση της ΚΓΠ σε ευρύτερη τεκμηριωμένη βάση.» Η Επιτροπή αντιμετωπίζει εμπόδια στην προσπάθειά της για τη βέλτιστη δυνατή χρήση των δεδομένων από τις χώρες της ΕΕ.
Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τα σχετικά δεδομένα στα διάφορα κράτη μέλη δεν διατίθενται σε ενιαίο τυποποιημένο μορφότυπο, με αποτέλεσμα να μην είναι εύκολες η ανταλλαγή και η επαναχρησιμοποίησή τους. Η Επιτροπή αντιμετωπίζει επίσης περιορισμούς όσον αφορά τον συνδυασμό των σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης δεδομένων που προέρχονται από διαφορετικές πηγές, καθώς δεν υπάρχουν τα συστήματα που θα διευκόλυναν κάτι τέτοιο, όπως ένας μοναδικός αναγνωριστικός κωδικός για τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις σε ολόκληρη την ΕΕ. Τα κράτη μέλη από τη μεριά τους συγκεντρώνουν σε υπερβολικό βαθμό τα δεδομένα που διαβιβάζουν στην Επιτροπή, γεγονός που περιορίζει την αξία που μπορεί να αποκομίσει η Επιτροπή από αυτά. Επίσης, η Επιτροπή δεν συλλέγει επί του παρόντος επαρκή δεδομένα σχετικά με γεωργικές εισροές, όπως λιπάσματα και φυτοφάρμακα, ή σχετικά με γεωργικές πρακτικές με περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Η πρόσβασή της στα δεδομένα των κρατών μελών σχετικά με τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και τις γεωργικές επιχειρήσεις είναι επίσης περιορισμένη, γεγονός που δυσχεραίνει την απόκτηση λεπτομερούς εικόνας της κατανομής των κονδυλίων της ΕΕ.
Για την αντιμετώπιση των κενών στα δεδομένα, την καλύτερη χρήση των υφιστάμενων δεδομένων και την κάλυψη των αναγκών της ΚΑΠ σε δεδομένα, η Επιτροπή έχει αναλάβει διάφορες νομοθετικές και άλλες πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην καλύτερη ανάλυση της πολιτικής. Για παράδειγμα, η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας (ΓΔ AGRI) αναπτύσσει περαιτέρω δυνατότητες που διευκολύνουν την κοινοχρησία χωρικών δεδομένων από το κύριο διοικητικό σύστημα της ΕΕ για τη γεωργία (ΟΣΔΕ) σε ολόκληρη την ΕΕ.
Ωστόσο, η ΓΔ AGRI εξακολουθεί να χρησιμοποιεί συμβατικά εργαλεία, όπως λογιστικά φύλλα, για τη μη αυτόματη ανάλυση των δεδομένων που συλλέγει από τις χώρες της ΕΕ και δεν χρησιμοποιεί τεχνικές μαζικών δεδομένων για την εξόρυξη κειμένων και την αυτοματοποιημένη εξαγωγή. Επίσης, δεν διαθέτει αυτοματοποιημένα ή ημιαυτοματοποιημένα εργαλεία επεξεργασίας για την ανάλυση των εν λόγω δεδομένων, παρόλο που από την ανάλυση των ελεγκτών προκύπτει ότι είναι δυνατή η περαιτέρω αυτοματοποίηση και ότι υπάρχουν δυνητικά οφέλη από την αντικατάσταση χρονοβόρων μη αυτόματων διαδικασιών.
Οι ελεγκτές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η Επιτροπή διαθέτει σημαντικό περιθώριο ώστε να ενσωματώσει οικονομικά αποδοτικές λύσεις προηγμένης αναλυτικής και προηγμένων εργαλείων στα πληροφοριακά συστήματά της για την αυτοματοποιημένη επεξεργασία πληροφοριών, καθώς και να αξιοποιήσει καλύτερα τα δεδομένα για την ανάλυση πολιτικής. Ας σημειωθεί επίσης ότι είναι ελάχιστα τα βασικά πληροφοριακά συστήματα που χρησιμοποιούν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη για τη διαχείριση της ΚΑΠ τα οποία εφαρμόζουν προγνωστική ή καθοδηγητική αναλυτική και εξυπηρετούν στην κατανόηση του τι θα συμβεί ή πώς μπορεί να γίνει κάτι πραγματικότητα. Αυτά τα συστήματα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τον προγραμματισμό ή τον σχεδιασμό πολιτικής.
Γενικές πληροφορίες
Σε παγκόσμια κλίμακα, οι οργανισμοί χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο τα μαζικά δεδομένα. Η γεωργία είναι ένας τομέας στον οποίο η εφαρμογή ψηφιακών καινοτομιών παρουσιάζει άνθηση: παράγονται δεδομένα στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις της ΕΕ τα οποία συλλέγονται με διάφορα μέσα, μεταξύ αυτών διοικητικά μητρώα και έρευνες, εφαρμογές κινητής τηλεφωνίας, δορυφόροι, δρόνοι και μηχανήματα ακριβείας. Ωστόσο, τα μαζικά δεδομένα είναι υπερβολικά περίπλοκα ή υπερβολικά μεγάλα για τα παραδοσιακά συστήματα επεξεργασίας δεδομένων και χρειάζονται προηγμένα εργαλεία και υπολογιστική ισχύς. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για τη βελτίωση της νομοθεσίας, απαιτείται μια προσέγγιση βάσει αποδεικτικών στοιχείων, πράγμα που σημαίνει ότι οι αποφάσεις πολιτικής πρέπει να βασίζονται στα βέλτιστα διαθέσιμα στοιχεία. Προϋπόθεση για μια τεκμηριωμένη πολιτική είναι η ύπαρξη σχετικών δεδομένων σε κάθε στάδιο του κύκλου, από τον προγραμματισμό και τον σχεδιασμό έως την παρακολούθηση και την αξιολόγηση. Οι πολιτικές που βασίζονται στα δεδομένα καθιστούν δυνατή την καλύτερη κατανόηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της γεωργίας, τον σχεδιασμό στοχευμένων πολιτικών και τη χρήση συστημάτων παρακολούθησης που βασίζονται σε δεδομένα. Η ειδική έκθεση 16/2022, με τίτλο «Δεδομένα στην κοινή γεωργική πολιτική – Τα μαζικά δεδομένα δεν αξιοποιούνται στο έπακρο στο πλαίσιο των αξιολογήσεων πολιτικής», είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο του ΕΕΣ (eca.europa.eu).
Η έκθεσή αυτή είναι σημαντική τόσο για την ΚΑΠ που θα αρχίσει να υλοποιείται το 2023 όσο και για την ΚΑΠ μετά το 2027.
