Στους υπουργούς Γεωργίας δόθηκε ένα έγγραφο 2 σελίδων, που περιγράφεται ως πληροφορίες από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, και έχει τίτλο «Κατάσταση της αγοράς, ιδίως μετά την εισβολή στην Ουκρανία και την αλλαγή στην δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ», στο οποίο αναφέρεται ότι «οι γεωργικές αγορές της ΕΕ δείχνουν θετικά σημάδια ανάκαμψης σε μια σταθερή κατάσταση».
«Συνολικά, τα επίπεδα τιμών είναι σύμφωνα με τους ιστορικούς μέσους όρους, οι τιμές των εισροών μειώνονται αν και παραμένουν πάνω από τα επίπεδα προ-Covid, και ο πληθωρισμός των τροφίμων έχει μειωθεί αν και οι τιμές παραμένουν «υψηλές», λένε οι συγγραφείς. «Οι τομείς που καλύπτονται από αυτή τη συζήτηση αντιμετωπίζουν διαφορετικές προκλήσεις σε διαφορετικό βαθμό», εξηγούν. «Οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες, όπως η ξηρασία, ο παγετός ή οι πλημμύρες, τα συχνότερα κρούσματα ασθενειών των ζώων και των φυτών και οι εντάσεις στις εμπορικές σχέσεις της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στους δασμούς των ΗΠΑ, αποτελούν κεντρικά στοιχεία αυτής της συζήτησης».
Σημειώνουν ότι η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για την ενίσχυση της θέσης των αγροτών στην τροφική αλυσίδα τον Δεκέμβριο, με τα κράτη μέλη να εγκρίνουν τη θέση του Συμβουλίου στις 19 Μαΐου [βλ. AF50-25] και «οι διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένεται να ξεκινήσουν τον Σεπτέμβριο» - υπό την επερχόμενη Δανική Προεδρία (από την 1η Ιουλίου) - μόλις οι ευρωβουλευτές υιοθετήσουν τη θέση τους.
Επισημαίνουν επίσης «τις προκλήσεις στον αμπελοοινικό τομέα (οι οποίες) σχετίζονται με διαρθρωτικά προβλήματα καθώς και με φυσικά φαινόμενα που επηρεάζουν διαφορετικές περιοχές «διαφορετικά κατά καιρούς» και υπενθυμίζουν στους αντιπροσώπους ότι η Επιτροπή έχει παρουσιάσει πρόταση για την αντιμετώπιση πιεστικών προβλημάτων, η οποία βρίσκεται επί του παρόντος υπό εξέταση σε επίπεδο Συμβουλίου.
Καιρός, προβλήματα ασθενειών και εμπορικές διαμάχες
Ο Επίτροπος Γεωργίας, Κριστόφ Χάνσεν ξεκίνησε την έκθεσή του για την κατάσταση της αγοράς καλωσορίζοντας τον Ουκρανό Υπουργό Αγροτικής Πολιτικής και Τροφίμων Βιτάλι Κόβαλ, ο οποίος παρευρέθηκε στο πρώτο μέρος της συζήτησης στο Συμβούλιο. «Είναι καλό που σας έχουμε εδώ αυτοπροσώπως», είπε, «εκφράζοντας τη συνεχή αλληλεγγύη μας με την Ουκρανία και τον λαό της».
«Το θάρρος και ο γενναίος αγώνας σας απέναντι σε αυτές τις επίθεσεις είναι τρομερά και η Ευρώπη στέκεται στο πλευρό σας», είπε. Οι εμπορικές σχέσεις στον τομέα της γεωργίας ήταν σημαντικές και για τις δύο πλευρές, πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι «η επίσκεψή σας στις Βρυξέλλες έρχεται ακριβώς πριν από τη λήξη των Αυτόνομων Εμπορικών Μέτρων (ATM) της ΕΕ την επόμενη εβδομάδα (5 Ιουνίου).»
Υπενθυμίζεται ότι τα κράτη μέλη που συναντήθηκαν στις 22 Μαΐου φέρονται να συμφώνησαν σε μεταβατικά μέτρα, τα οποία περιλαμβάνουν την επιστροφή στην προπολεμική κατάσταση και την εφαρμογή του 7/12 της ποσόστωσης της Ουκρανίας πριν από την ATM, ενώ οι διαπραγματεύσεις για μια μακροπρόθεσμη λύση συνεχίζονται. Ο Πολωνός Ντόναλντ Τουσκ φέρεται να ενθάρρυνε την Επιτροπή να σταματήσει την πρόοδο στις διμερείς συνομιλίες μέχρι μετά τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών την 1η Ιουνίου. «Όπως έχει επανειλημμένα δηλώσει η Επιτροπή, η σταθερή μας πρόθεση είναι να αντικαταστήσουμε τα προσωρινά αυτόνομα εμπορικά μέτρα με μια πιο σταθερή εμπορική σχέση στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης και Βαθιάς Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (DCFTA) ΕΕ-Ουκρανίας», εξήγησε. «Οι αγρότες και τα ενδιαφερόμενα μέρη και από τις δύο πλευρές χρειάζονται προβλεψιμότητα για να προγραμματίσουν το μέλλον». «Η Επιτροπή βρίσκεται σε επαφή με την Ουκρανία για να εξετάσει την DCFTA και να διασφαλίσει ότι και οι δύο πλευρές μπορούν να συμφωνήσουν γρήγορα στους όρους της μελλοντικής αναθεωρημένης συμφωνίας, εξισορροπώντας τα συμφέροντα και των δύο πλευρών», είπε, αλλά εν τω μεταξύ η εκτελεστική εξουσία είχε «προετοιμάσει μεταβατικές ρυθμίσεις που θα ισχύουν μέχρι να συμφωνηθεί και να είναι έτοιμη να εφαρμοστεί η αναθεώρηση της DCFTA». «Αυτές οι ρυθμίσεις εγκρίθηκαν στις 22 Μαΐου από την Επιτροπή για την Κοινή Οργάνωση των Γεωργικών Αγορών», είπε.
«Επιτρέψτε μου να τονίσω ότι αυτές οι μεταβατικές ρυθμίσεις δεν ανοίγουν ποσοστώσεις ούτε χορηγούννέα ποσότητα για τις ουκρανικές εξαγωγές προς την Ευρωπαϊκή Ένωση». «Στόχος τους είναι να διασφαλίσουν τη συνέχεια των εισαγωγών από την Ουκρανία στο πλαίσιο του προτιμησιακού καθεστώτος της DCFTA, την προβλεψιμότητα στην αγορά και μια ομαλή μετάβαση από τα αυτόνομα εμπορικά μέτρα», είπε. «Αγαπητέ Υπουργέ, προσβλέπω στην ισχυρή μας συνεργασία και σε μια γρήγορη συμφωνία που θα είναι αμοιβαία επωφελής και για τις δύο πλευρές».
Όσον αφορά τη γενική κατάσταση της αγοράς, είπε ότι «βλέπουμε ενθαρρυντικά σημάδια γενικής σταθερότητας των τιμών λόγω της μείωσης των τιμών της ενέργειας», αλλά «ο πληθωρισμός των τροφίμων παραμένει ανησυχητικός, καθώς έχει αυξηθεί αργά από την αρχή του έτους». «Ενώ υπήρξε μια μικρή αύξηση στο κόστος των λιπασμάτων το πρώτο τρίμηνο, το κόστος των εισροών συνολικά παρέμεινε σταθερό», είπε. «Αυτό είναι κρίσιμο για τους παραγωγούς αροτραίων καλλιεργειών που αντιμετωπίζουν περιορισμένα περιθώρια κέρδους με τις τιμές των δημητριακών και της ζάχαρης κάτω από τα επίπεδα του περασμένου έτους».
Καιρικά προβλήματα
Ο Hansen σημείωσε ότι «παράλληλα με τις πιέσεις της αγοράς, οι αγρότες συνεχίζουν να επηρεάζονται ολοένα και περισσότερο από δυσμενή καιρικά φαινόμενα, συμπεριλαμβανομένης της ξηρασίας και του τοπικού παγετού στα τέλη της άνοιξης που έχουν επηρεάσει τις αροτραίες καλλιέργειες, τα φρούτα και τα λαχανικά σε διάφορα μέρη της Ευρώπης.
