Η βιολογική γεωργία καλύπτει σήμερα το 10% της γαλλικής γεωργικής γης, ένα ποσοστό που η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να διπλασιάσει μέσα σε πέντε χρόνια. Οι γενναιόδωρες επιδοτήσεις τα τελευταία χρόνια τροφοδότησαν ραγδαίες μετατροπές σε καλλιέργειες που δεν αντιστοιχούσαν στη ζήτηση, όπως συνέβη με τα αρωματικά βότανα στη νότια Γαλλία. Επιπλέον, από το 2021, ένας συνδυασμός πληθωρισμού, ραγδαίων τιμών ενέργειας και απρόθυμων λιανοπωλητών ώθησε τον τομέα σε μια βαθιά κρίση, με την κατανάλωση να μειώνεται απότομα.
Η ζήτηση βιολογικών προϊόντων αυξάνεται
Τώρα, η παλίρροια φαίνεται να αλλάζει. Η κατανάλωση βιολογικών τροφίμων αυξάνεται για άλλη μια φορά, με τις πωλήσεις να αυξάνονται κατά 4,1% στις αρχές του 2025, σύμφωνα με τον δημόσιο οργανισμό βιολογικών προϊόντων της Γαλλίας Agence Bio.
Η ανάκαμψη είναι ιδιαίτερα ορατή στα εξειδικευμένα καταστήματα βιολογικών προϊόντων. Αφού είδε τις πωλήσεις να αυξάνονται το 2024 και το 2025, η Biocoop, ηγέτης της γαλλικής αγοράς, σχεδιάζει τώρα να ανοίξει 160 νέα καταστήματα τα επόμενα τέσσερα χρόνια, ανέφερε η Le Monde. Και οι παραγωγοί αναπνέουν ξανά πιο εύκολα. «Βλέπω τις τιμές να αυξάνονται για τους παραγωγούς, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει ζήτηση», λέει ο Corentin Cnudde, σύμβουλος σε ένα δίκτυο βιοκαλλιεργητών στη βόρεια Γαλλία. Το βιολογικό σιτάρι πωλείται πλέον για πάνω από 400 ευρώ ανά τόνο, σε σύγκριση με κάτω από 200 ευρώ για το συμβατικό σιτάρι.
Η ανανεωμένη όρεξη έχει προκαλέσει ακόμη και ελλείψεις. Η Cnudde αναφέρει κενά στην προσφορά για σίκαλη και μαύρες φακές. Τα βιολογικά αυγά παρουσιάζουν το ίδιο μοτίβο: οι αγορές αυξάνονται κατά 7%, ενώ η παραγωγή μειώνεται κατά 4%, σύμφωνα με το Agence Bio. Οι παράγοντες πίσω από αυτήν την ανάκαμψη κυμαίνονται από την επιβράδυνση του πληθωρισμού έως τις επικοινωνιακές εκστρατείες, καθώς και την αυξημένη δημόσια συζήτηση για τη χρήση φυτοφαρμάκων στη γεωργία.
Η Ευρώπη ανακάμπτει
Αλλού στην Ευρώπη, η ανάπτυξη είναι ακόμη ισχυρότερη. Η Γερμανία προωθεί επί του παρόντος την επέκταση του μπλοκ, με τις βιολογικές πωλήσεις να αυξάνονται κατά 5,7% το 2024, δήλωσε εκπρόσωπος του ερευνητικού ινστιτούτου για τη βιολογική γεωργία FiBL. Ακόμη πιο απότομες αυξήσεις αναμένονται στη χώρα το 2025, πρόσθεσαν. Ομοίως, η Ιταλία κατέγραψε αύξηση 4,5% στις πωλήσεις βιολογικών προϊόντων και η Δανία αύξηση 3%, σύμφωνα με τα στοιχεία της FiBL.
Ωστόσο, ενώ ορισμένες χώρες της ΕΕ είδαν στασιμότητα ή προσωρινές μειώσεις στις πωλήσεις βιολογικών προϊόντων τα τελευταία χρόνια, καμία δεν βίωσε κρίση συγκρίσιμη με αυτή της Γαλλίας, σημείωσε ο εκπρόσωπος.
Εξασφαλίζοντας το μέλλον
Μετά από μια τόσο ταραγμένη περίοδο, οι Γάλλοι βιοκαλλιεργητές θέλουν να διατηρήσουν την ανάκαμψη. Για να «αποφευχθούν οι απότομες διακυμάνσεις», ο Cnudde υποστηρίζει τα πολυετή συμβόλαια, τα οποία δεν αποτελούν ακόμη τον κανόνα.
«Κάποιος μπορεί να επιλέξει να παραμείνει θεατής των διακυμάνσεων της αγοράς ή να μάθει από αυτές», λέει. Για τον ίδιο, οι μακροπρόθεσμες συμφωνίες είναι απαραίτητες για να δοθεί στους παραγωγούς βιολογικών προϊόντων η ορατότητα που χρειάζονται για να επενδύσουν και να προσαρμοστούν στις επιταχυνόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Ωστόσο, οι διαρθρωτικές προκλήσεις παραμένουν. Λίγοι αγρότες στη Γαλλία στρέφονται στη βιολογική γεωργία και ολοένα και περισσότεροι την εγκαταλείπουν. Ως αντίδραση στην αύξηση των μετατροπών των τελευταίων ετών, το 2025 πρόκειται να σηματοδοτήσει την πρώτη φορά που περισσότεροι αγρότες επιστρέφουν στη συμβατική γεωργία παρά υιοθετούν βιολογικές μεθόδους.
Και εδώ, σε επίπεδο ΕΕ, η εικόνα είναι πιο θετική. Οι μετατροπές συνεχίζουν να υπερτερούν των επιστροφών στη συμβατική γεωργία, με τον αριθμό των παραγωγών βιολογικών προϊόντων να αυξάνεται κατά 1,8% το 2023 σε ολόκληρο το μπλοκ, σημείωσε το FiBL.
Επανεξέταση στις Βρυξέλλες
Επιπλέον, οι Βρυξέλλες επιδιώκουν να τροποποιήσουν τους κανόνες που διέπουν τον τομέα. Τον Σεπτέμβριο, ο επικεφαλής γεωργίας της ΕΕ, Christophe Hansen, αποκάλυψε ότι η Επιτροπή σχεδιάζει μέτρα για την ενίσχυση του νομικού πλαισίου για τις εμπορικές συμφωνίες με τρίτες χώρες.
Το Παρίσι θα μπορούσε να εμπνευστεί από αυτή τη μακροπρόθεσμη προοπτική, λέει ο Eric Gall, αναπληρωτής διευθυντής του ευρωπαϊκού οργανισμού βιολογικής γεωργίας IFOAM.
«Η Γαλλία θα πρέπει να αξιοποιήσει αυτήν την προσέγγιση για να υποστηρίξει την ανάκαμψη της αγοράς», είπε. Ενώ η ανάκαμψη της αγοράς βιολογικών προϊόντων είναι «καλά νέα», προειδοποίησε, θα είναι βιώσιμη μόνο εάν υποστηρίζεται από «μέτρα στήριξης για την αγορά και τις αλυσίδες εφοδιασμού βιολογικών προϊόντων και, πάνω απ' όλα, από μια σαφή πολιτική δέσμευση».
Πηγή: euractiv
