Εδώ προκύπτουν τα εξής ζητήµατα:
-Πρώτον, για πόσα χρήµατα γίνεται λόγος και κατά πόσο µπορούν να επηρεάσουν σε σηµαντικό βαθµό τα τελικά πριµ.
-∆εύτερον, ποια είναι τα κανονιστικά περιθώρια ανακατανοµής πόρων σε αυτά τα δύο καθεστώτα.
-Τρίτον, οι αρµόδιες αρχές φάνηκαν ανίκανες για τα δύο έτη ενίσχυσης 2023, 2024 να απορροφήσουν πλήρως τα κονδύλια των άµεσων ενισχύσεων. ∆ηλαδή, δεν µπορούν να αξιοποιήσουν ούτε τα.... έτοιµα λεφτά στο µέγιστο βαθµό, πόσο µάλλον να ανακατανείµουν σωστά «περίσσευµα».
Ποια είναι τα περιθώρια για τις συνδεδεµένες
Στις συνδεδεµένες ενισχύσεις τα περιθώρια αύξησης του προϋπολογισµού τους, από τα 245 εκατ. ευρώ, είναι σχεδόν µηδαµινά. Συγκεκριµένα, η χώρα µας µπορεί να προσφέρει µέγιστο το 15% του εθνικού της φακέλου στις συνδεδεµένες ενισχύσεις, και ήδη, διοχετεύει το 14,1% των κονδυλίων της σε αυτό το καθεστώς. ∆ηλαδή, το πολύ να φτάσει ο προϋπολογισµός τα 260 εκατ. ευρώ για το 2025. Από εκεί και πέρα, όπως έχει γράψει η Agrenda, το πιο πιθανό είναι στα περισσότερα καθεστώτα (ίσως µε εξαίρεση το καλαµπόκι), να πληρωθεί η µέγιστη δυνατή ενίσχυση. ∆ηλαδή η τιµή αναφοράς, συν µπόνους 15% (βλ. αναλυτικό πίνακα για τις τιµές). Μάλιστα η συνθήκη αυτή µοιάζει να ικανοποιείται ακόµη και αν δεν υπάρχει ανακατανοµή υπέρ των συνδεδεµένων.
∆εδοµένα τα υψηλότερα πριµ στα οικολογικά σχήµατα
Στα οικολογικά σχήµατα, αντίθετα µε τις συνδεδεµένες, δεν υπάρχει ανώτατο πλαφόν στα κονδύλια που µπορούν να αφιερώνονται στο καθεστώς. ∆ηλαδή τα 425 εκατ. ευρώ διαθέσιµα µπορούν να αυξηθούν, έως ότου εξαντληθούν τα αδιάθετα κονδύλια άµεσων ενισχύσεων. Πρώτα βέβαια, θα πρέπει όλα τα υπόλοιπα καθεστώτα να έχουν πιστωθεί έως το µοναδιαίο ποσό που προβλέπεται.
Αυτό σηµαίνει πως φέτος που η αιτούµενη δαπάνη δεν πρόκειται να φτάσει τα δυσθεώρητα επίπεδα του 1 δις των περασµένων ετών λόγω αλλαγών σε ορισµένες δράσεις και των διεξοδικών ελέγχων, µε µία γενναία ένεση κονδυλίων οι τελικοί δικαιούχοι µπορούν να δουν τα πριµ τους να φτάνουν πολύ πιο κοντά στο προβλεπόµενο ποσό, αντί για τις µειώσεις έως 55% στα πριµ που υπήρξαν τα δύο τελευταία χρόνια.
Εκτιµήσεις για το τελικό ποσό της ζήτησης δεν µπορούν ακόµη να γίνουν µε ασφάλεια, ωστόσο εκτιµάται πως δύσκολα (όχι απίθανο) θα ξεπεράσει τα 700 εκατ. ευρώ για το έτος ενίσχυσης 2025. Οι µειώσεις στα πριµ αναµένεται να επικεντρωθούν κυρίως στα καθεστώτα επιδότησης δασολίβαδων (∆ράση 5) και στα ψηφιακά εργαλεία (∆ράση 6). Αντίθετα, στα βιολογικά, ίσως είναι η πρώτη φορά που το πριµ µπορεί να µπει ατόφιο, λόγω λιγότερων δικαιούχων.
Σχέδιο της ΑΑ∆Ε για το 2026 - Άνοιξη ξανά το ΟΣ∆Ε
∆ηλώσεις ΟΣ∆Ε την άνοιξη λες και είναι κάποιο... κατόρθωµα, προανήγγειλε παράλληλα ο κ. Χατζηδάκης για το 2026, την ώρα που σε όλα τα υπόλοιπα κράτη-µέλη στις 15 Μαΐου κάθε έτους συνήθως ολοκληρώνεται η διαδικασία αιτήσεων. ∆εν σηµαίνει δηλαδή ότι επειδή εδώ και τρία χρόνια φθινοπώριαζε µέχρι να λήξει η διαδικασία στη χώρα µας, αυτό ήταν και το φυσιολογικό. Από εκεί και πέρα, περισσότερο ενδιαφέρει τους παραγωγούς το πότε γίνονται οι πληρωµές (και η ποιότητά τους), που εξαρτάται βέβαια και από το έγκαιρο των αιτήσεων ενιαίας ενίσχυσης. Σηµαντικό θέµα παράλληλα που ζητά λύση, αλλά δεν φαίνεται να βρίσκεται στις εξαγγελίες της πολιτείας ακόµη είναι να πληρώνονται οι προκαταβολές άµεσων ενισχύσεων και για άλλα καθεστώτα, πέρα από τη βασική ενίσχυση, όπως γίνεται στα περισσότερα κράτη-µέλη. Για παράδειγµα, στις 16 Οκτωβρίου πιστώθηκαν βασική (τσεκ), οικολογικά σχήµατα, συνδεδεµένες ενισχύσεις (εκτός της ειδικής βάµβακος), αναδιανεµητική και πριµ νεαρών αγροτών στο 70% στην Ισπανία.
