Η ΑΥΓΗ ΕΠΕ ασχολείται με τον εκκοκκισμό βάμβακος και με την εμπορία εδαφοβελτιωτικών προϊόντων, ενώ αποτελεί παράλληλα τη μοναδική εταιρία στην Ελλάδα που εξορύσσει και επεξεργάζεται Ελληνικό φυσικό ζεόλιθο για γεωργική χρήση, με την εμπορική ονομασία «Θρακικός ζεόλιθος». Η ΑΥΓΗ ΕΠΕ πλαισιώνεται από ομάδα επιστημόνων και καθηγητών πανεπιστημίων, οι οποίοι με την εμπειρία και τη γνώση τους είναι σε θέση να προσφέρουν δυναμικές και μοναδικές λύσεις για την αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων φυσικών καταστροφών.
Από την πρώτη στιγμή της καταστροφής η εταιρία μας έσπευσε να βοηθήσει υλικοτεχνικά τους πληγέντες και θα συνεχίσει να το κάνει για όσο υπάρχει ανάγκη, ενώ παράλληλα δημιουργεί λύσεις για την άμεση αποκατάσταση των εδαφών με τη χρήση του οικολογικού προϊόντος με την ονομασία φυσικός ζεόλιθος.
Τα εδάφη που επλήγησαν, μετά την αποστράγγιση των υδάτων, απαιτούν άμεση εξυγίανση από τους ρύπους και τα τοξικά που συσσωρεύθηκαν, αλλά και αποσυμπίεση ώστε να είναι σε θέση να υποστηρίξουν νέες καλλιέργειες.
Ο Θρακικός ζεόλιθος σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή και Ελληνική νομοθεσία πληρεί όλες τις προδιαγραφές για χρήση στη γεωργία ως εδαφοβελτιωτικό μόνο του ή σε συνδυασμό με τα λιπάσματα που χρησιμοποιούνται.
Ένα από τα σημαντικά πράγματα που πρέπει να κατανοηθούν σε σχέση με τη χρήση του στη γεωργία, είναι ότι ο ζεόλιθος ασχολείται πρωταρχικά με τη γη και ως επίπτωση αυτής της δράσης βελτιώνει την παραγωγή.
Συγκεκριμένα για την καλλιέργεια με τη χρήση του ζεόλιθου αποσκοπούμε στη βελτίωση των ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών της παραγωγής.
Τα βασικά προσδοκόμενα αποτελέσματα από τον ζεόλιθο είναι:
- Εξοικονόμηση νερού από το πότισμα. Ο ζεόλιθος έχει την ιδιότητα να συγκρατεί έως και το 60% του βάρος του σε μοριακό νερό και να το αποδίδει σταδιακά στο φυτό. Έτσι λοιπόν εξοικονομούμε 1-2 ποτίσματα, αλλά έχουμε και καλύτερη απόδοση στα ξερικά χωράφια αφού συγκρατεί το βρόχινο νερό για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
- Συγκρατεί τα λιπάσματα καθώς δημιουργεί περιβάλλον βραδείας αποδέσμευσης. Ο ζεόλιθος συγκρατεί όλα στοιχεία των λιπασμάτων στο εσωτερικό του και τα αποδεσμεύει σταδιακά στο ριζικό σύστημα. Έτσι το φυτό τρέφεται σωστά για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και εμείς αξιοποιούμε στο 100% τα λιπάσματα που χρησιμοποιούμε και τα χρήματα που δαπανούμε.
- Ρυθμίζει προς το ουδέτερο το pΗ των υδάτων και των εδαφών. Γνωρίζουμε όλοι ότι σε ένα όξινο έδαφος το 70% του λιπάσματος που προσθέτουμε είναι άχρηστο, αφού δεν απορροφάται και πρέπει να χρησιμοποιήσουμε αλλά χημικά για να ρίξουμε την οξύτητα (να ανεβάσουμε το pΗ), ενώ ο ζεόλιθος λειτουργεί ως φυσικός εξισορροπιστής και ρυθμίζει το pΗ του εδάφους προς το ουδέτερο.
- Προστατεύει από εντομολογικές ασθένειες και προλαμβάνει μυκητολογικές ασθένειες, λόγω της ιδιότητας που προαναφέραμε ότι συγκρατεί την υγρασία και την αποδίδει σταδιακά. Άρα μείωση της υγρασίας όταν δεν χρειάζεται σημαίνει και μείωση των ασθενειών λόγω αυτής.
- Καθαρισμός του εδάφους από βαρέα μέταλλα, τοξίνες και ελεύθερες ρίζες.
- Αερισμός του εδάφους.
Η δράση του ζεόλιθου είναι μακροχρόνια καθώς δεν αποσαθρώνεταιφθείρεται όπως αλλά υλικά.
Η ενσωμάτωση του είναι πολύ απλή και το μόνο που πρέπει να προσέξουμε είναι να γίνει στο σωστό ύψος, που είναι 15 με 30 πόντους, στο ύψος δηλαδή που αναπτύσσεται η συντριπτική πλειοψηφία των ριζών, άρα η πιο κατάλληλη στιγμή είναι ή πριν τη σπορά ή σε συνδυασμό με το πρώτο όργωμα.
Η συνιστώμενη ποσότητα είναι 500 κιλά ανά στρέμμα, είτε σε μία εφάπαξ εφαρμογή είτε σε δύο δόσεις, με μακροχρόνια δράση τουλάχιστον 7 ετών.
Η μοναδική λύση χρήσης φυσικού ζεόλιθου στα πλημμυρισμένα εδάφη μετά την αποστράγγιση
Έπειτα από πολύχρονες μελέτες είναι πια ξεκαθαρισμένη η σημασία των Ζεόλιθων για την προστασία του περιβάλλοντος. Πράγματι τα φυσικά αυτά ορυκτά χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της ποιότητας του πόσιμου νερού και για την απορρύπανση και απομόλυνση διαφόρων αποβλήτων. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση απαλλαγής του νερού από το εξασθενές χρώμιο και το αρσενικό, αφαίρεσης των ραδιενεργών ισοτόπων από τα ραδιενεργά απόβλητα και απομάκρυνσης των βαρέων μετάλλων και των ραδιενεργών νουκλεοτιδίων από το έδαφος.
Με τους Ζεόλιθους υποβοηθείται η ανάπτυξη των υδρόβιων οργανισμών και η δέσμευση και η απομάκρυνση των κυανοφυκών. Η παρουσία των Ζεόλιθων στις λίμνες και σε άλλους υδάτινους όγκους εξισορροπεί την οξύτητα, εμπλουτίζει με οξυγόνο, περιορίζει τα βακτήρια και βελτιώνει την ποσοτική και ποιοτική σύσταση της βιοκοινότητας. Δεν είναι αμελητέα και η συμβολή των Ζεόλιθων στην απορρύπανση των εδαφών και των χρησιμοποιημένων νερών στις βιομηχανικές περιοχές και την απόδοσή τους στη Γεωργία.
Σήμερα ολοένα και περισσότερο διευρύνεται η χρήση των φυσικών Ζεόλιθων στο φιλτράρισμα του νερού και στην απόσμηση των εδαφών. Σημαντική συνεισφορά παρατηρείται και στην πρόσμιξη φυσικών Ζεόλιθων στα απόβλητα, με στόχο την προσρόφηση των βαρέων μετάλλων, των τοξικών πολυφαινολών και των οσμών και τη χρησιμοποίηση του μίγματος αυτού ως εδαφοβελτιωτικού και λιπάσματος.
Η βασική έρευνα έχει αποδείξει πως οι φυσικοί Ζεόλιθοι αποτελούν δυναμικό υλικό για τη μετάβαση από τη συμβατική, στη σπουδαιότερη μορφή της αειφόρου γεωργίας, την οικολογική. Είναι γνωστό σε όλους πως στο εγγύς μέλλον θα υπάρξει απώλεια γεωργικής γης εξαιτίας της ανεξέλεγκτης ανθρώπινης παρέμβασης, της εκδήλωσης ακραίων φυσικών 4 φαινομένων (πλημμύρες και αλατότητα εδαφών) και της καταχρηστικής χρησιμοποίησης των αγροχημικών. Ήδη πολλά στρέμματα γεωργικής γης “θυσιάζονται’ στο αστικό μπετόν. Δυσάρεστα οικολογικά φαινόμενα, όπως το βιολογικό κενό με τη μείωση της βιομάζας και η σιλίκωση της πεδόσφαιρας, κάνουν ολοένα και συχνότερα την εμφάνισή τους στο αγροοικοσύστημα. Τα συνθετικά ενεργειοβόρα φυτοπροστατευτικά προϊόντα εισάγουν στο περιβάλλον δραστικές ουσίες για τις οποίες δεν υπάρχουν φυσικοί μηχανισμοί αποδόμησης “δηλητηριάζοντας” έτσι την πεδόσφαιρα, την υδρόσφαιρα και την ατμόσφαιρα.
Η στοιχειακή χημική λίπανση αχρηστεύει τόσο το εύφορο έδαφος, το οποίο για να σχηματιστεί χρειάζεται πολλές εκατοντάδες χρόνια, όσο και το λιγοστό γλυκό νερό του πλανήτη
Οι βασικοί δρόμοι για τη μετάβαση στην οικολογική γεωργία είναι τρεις:
- Ο εμπλουτισμός του εδάφους με άζωτο με τη βοήθεια των αζωτολάβων φυτών και αζωτοβακτηρίων, σε αντικατάσταση των ανόργανων συνθετικών λιπασμάτων.
- Ο εμπλουτισμός του εδάφους με άζωτο με τη βοήθεια των αζωτολάβων φυτών και αζωτοβακτηρίων, σε αντικατάσταση των ανόργανων συνθετικών λιπασμάτων.
- Ο έλεγχος των αγριόχορτων, των εχθρών και των ασθενειών των καλλιεργούμενων φυτών με τη βοήθεια βιολογικών μέσων που έρχονται στο προσκήνιο με τη μελέτη από την αγροοικολογία του φαινόμενου της αλληλοπάθειας και την αναζήτηση φυσικών δραστικών ουσιών.
Σ’ αυτούς τους δρόμους συναντά συχνά ο ενδιαφερόμενος για την ανάπτυξη της οικολογικής γεωργίας, τους φυσικούς Ζεόλιθους.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως οι φυσικοί Ζεόλιθοι με το αρνητικό φορτίο και το μικροπορώδες της δομής τους αποτελούν πολύτιμο υλικό για την οικολογική γεωργία. Πράγματι η παρουσία τους σε ένα οικολογικό έδαφος μπορεί να βελτιώσει για πολλές δεκαετίες τη δομή του, να το εμπλουτίσει με θρεπτικά συστατικά και ιδιαίτερα σε φώσφορο, μαγνήσιο, ασβέστιο και κάλιο, να ρυθμίσει την οξύτητα σε επίπεδο που να διευκολύνεται η πρόσληψη των θρεπτικών συστατικών του εδαφικού διαλύματος και να διασφαλίσει πολύτιμο νερό για τα φυτά σε συνθήκες λειψυδρίας.
Όσον αφορά στην επίδραση των φυσικών Ζεόλιθων στις φυσικοχημικές ιδιότητες του εδάφους αναφέρεται πως η προσθήκη στο έδαφος 0.5 τόνου ζεόλιθου, αύξησε τη δημιουργία ωφέλιμων για τη γεωργία συσσωματωμάτων διαμέτρου 1 – 10 mm κατά 75.25% σε σχέση με το μάρτυρα. Δημιουργήθηκαν επίσης περισσότερα κατά 14.51% συσσωματώματα μεγαλύτερα από τα 25 mm. Ακόμα η ταχύτητα διήθησης στα εδάφη με φυσικούς Ζεόλιθους στα πρώτα 9 λεπτά μετά την εφαρμογή είναι αυξημένη σε σχέση με το μάρτυρα κατά 10.7 ml (χιλιοστά του λίτρου).
Διαπιστώθηκε επίσης πως η προσθήκη φυσικών Ζεόλιθων στα καλλιεργούμενα εδάφη σε ποσότητα 0.5, 1.0 και 2 τόνους στο στρέμμα επί 3 χρόνια, αυξάνει την υγρασία τους κατά 21.2 – 24.0, 25.4% και 27,8 % στα αρδευόμενα και 25.3 – 29.6 ,30,5 και 32,2% στα μη αρδευόμενα αντίστοιχα. Γενικά τα θετικά αυτά αποτελέσματα παρατηρούνται σε όλες τις κατηγορίες εδαφών.
Έτσι εξηγούνται τα διαφορετικά αποτελέσματα που διαπιστώθηκαν στη Βουλγαρία, στο Αζερμπαϊτζάν και στη Γεωργία. Πράγματι, στη Βουλγαρία η προσθήκη στο έδαφος 2%, στο Αζερμπαϊτζάν 1% και στη Γεωργία 1 – 1.5% φυσικών Ζεόλιθων, διόρθωσε την οξύτητα κατά 0.44, 0.3 και 0.2 – 0.3 μονάδες αντίστοιχα. Ακόμα οι φυσικοί Ζεόλιθοι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια απορρύπανσης του εδάφους και του νερού από τα βαριά μέταλλα και τις συμβατικές τοξίνες. Τέλος υπάρχουν αναφορές ελέγχου ορισμένων παθογόνων και εχθρών των καλλιεργούμενων φυτών
Οι παραπάνω ευεργετικές δράσεις πρέπει να αποδοθούν στο μικροπορώδες των φυσικών Ζεόλιθων που μπορεί να φτάσει μέχρι και το 70% του αφυδατωμένου όγκου τους, στην παγίδευση για μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι και 30% του βάρους τους κατιόντων ,τοξινών και βαρέων μετάλλων, στην υψηλή εναλλακτική ικανότητα που κυμαίνεται από 120 μέχρι 200 meq/ 100 g εδάφους, στην απόδοση στα φυτά του προσροφημένου μέχρι και 50% του βάρους νερού σε συνθήκες υδατικού στρες και στη μεγάλη περιεκτικότητα σε οξείδια του πυριτίου και αργιλίου που εισάγουν διασυστηματική επίκτητη αντοχή στα καλλιεργούμενα φυτά έναντι των εχθρών και ασθενειών.
Ειδικά στον τομέα της οικολογικής φυτοπροστασίας, βρέθηκε πως ο Ζεόλιθος σε ριζοπότισμα στη δόση 50 g/l (γραμμάρια στο λίτρο) σε φυτά μελιτζάνας που μολύνθηκαν τεχνητά με αιώρημα σπορίων πυκνότητας 10⁶ κονίδια/ml του εδαφογενούς παθογόνου Verticillium dahliae, εισήγαγε συστηματική αντοχή μεγέθους 3 – 18%.
Ακόμα η εφαρμογή φυσικών Ζεόλιθων σε ποσότητα 200 kg στο στρέμμα περιόρισε τις σηψιρριζίες κατά 30% σε φυτά του γένους Panax και κατά 15% σε φυτά του γένους Echinacea. H δράση αυτή αποδίδεται στην αύξηση των ανταγωνιστών μικροοργανισμών στη ριζόσφαιρα.
Σε καλλιέργεια τομάτας η προσθήκη στο έδαφος φυσικών Ζεόλιθων περιόρισε τις προσβολές από νηματώδεις. Πιθανή εξήγηση είναι η ποσοτική και ποιοτική βελτίωση της ανταγωνιστικής των νηματωδών μικροχλωρίδας. Το βιολογικό σκεύασμα Trichodermin με βάση το Trichoderma lignorum (= Trichoderma viride) και του ζεόλιθου, χρησιμοποιήθηκε για την αντιμετώπιση των φουζαριώσεων των σιτηρών. Ο ανταγωνιστής μύκητας είναι προσροφημένος σε κόκκους 0.25 – 0.50 mm του φυσικού ορυκτού και αποδίδεται σταδιακά στη ριζόσφαιρα. Πράγματι το προϊόν αυτό μία ώρα μετά την εφαρμογή του απελευθέρωσε το 4 – 5% του ανταγωνιστή μύκητα. Τα αποτελέσματα ήταν ανώτερα κατά 30.2% σε σχέση με το συμβατικό σκεύασμα, που χρησιμοποιήθηκε ως μάρτυρας. Οι ανταγωνιστικοί μικροοργανισμοί Trichoderma harzianum και Pseudomonas fluorenscens σε συνδυασμό με φυσικό Ζεόλιθο έλεγξαν ικανοποιητικά τη σκληρωτινίαση (Sclerotium rolfsii) στη σόγια. Υπάρχει σήμερα πατέντα για την παρασκευή μυκητοκτόνου με βάση τους φυσικούς Ζεόλιθους.
Η χρήση του Ζεόλιθου μόνο του ή με τη συνιστώμενη λίπανση μειωμένη κατά 25% στο ρύζι, εισήγαγε επίκτητη ανθεκτικότητα στο παθογόνο Pyricularia oryzae. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εργασίες στη Γεωργία, όπου η χρησιμοποίηση των φυσικών Ζεόλιθων περιόρισε τη βλάστηση του σπόρου των αγριόχορτων κατά 23%. Στην οικολογική φυτοπροστασία ο φυσικός Ζεόλιθος πατεντάρεται ολοένα και συχνότερο ως το κοκκώδες φυσικό υλικό που θα χρησιμεύει στη διαφύλαξη των οικολογικών δραστικών ουσιών με την απορρόφηση τους και στη συνέχεια βραδεία απελευθέρωση. Έτσι το στοιχείο βιολογικό ή μη προστατεύεται από τη χημική ή βιολογική αλληλεπίδραση.
Είναι γνωστό πως η γονιμότητα ενός εδάφους εξαρτάται από την ικανότητα ανταλλαγής κατιόντων. Η προσθήκη στο έδαφος ζεόλιθου σε ποσότητα 1.5 -3.0 τόνους το στρέμμα μπορεί να αυξήσει την ικανότητα ανταλλαγής κατιόντων μέχρι και 9.2% και να το εμπλουτίσει με 2.5 φορές περισσότερο ασβέστιο και 2.0 – 2.3 φορές περισσότερο μαγνήσιο για πέντε τουλάχιστον χρόνια. Ακόμα η σταδιακή απόδοση του αμμωνίου (ΝΗ4) και η προστασία του από ενδεχόμενη νιτροποίηση ή αεριοποίηση ή μεταφορά του ιδιαίτερα στα αμμώδη εδάφη έξω από τη ριζόσφαιρα, μπορεί να περιορίσει τη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων. Ο περιορισμός αυτός στη συμβατική γεωργία μπορεί να φτάσει στα 20 – 25%. Όσον αφορά στην επίδραση των φυσικών Ζεόλιθων στη μικροχλωρίδα της πεδόσφαιρας, αυτή εξαρτάται από το είδος του εδάφους. Έτσι η προσθήκη ζεόλιθου σε χουμικά εδάφη λόγω της ταχύτερης αποσύνθεσης της οργανικής ουσίας, παρουσίασε μείωση του αριθμού των μικροοργανισμών κατά 1.12%. Αντίθετα στα αργιλώδη εδάφη διαπιστώθηκε διπλασιασμός.
Οι ιδιότητες αυτές των φυσικών Ζεόλιθων είναι φυσικό να έχουν επίδραση στην ποσότητα και στην ποιότητα της παραγωγής. Υπάρχουν αναφορές για αυξήσεις της παραγωγής σε διάφορες καλλιέργειες από 17 – 66%, για βελτίωση της ποιότητας κατά 4 – 46% και για μειώσεις των λιπασμάτων στη συμβατική γεωργία κατά 56-100% , με την προσθήκη 250 – 500 kg φυσικών Ζεόλιθων στο στρέμμα. Μάλιστα αναφέρεται η αύξηση του μέσου βάρους του ριζώματος του ραπανιού κατά 72.2% και του παντζαριού κατά 151.6%. Η αλήθεια είναι ότι οι φυσικοί Ζεόλιθοι δεν είναι παρά ένα αδρανές ανόργανο πέτρωμα χωρίς βιομάζα, για την οποία η οργανική ουσία αποτελεί βασικό μέσο επιβίωσης. Η ευεργετική τους επίδραση στην ποσοτική και ποιοτική βελτίωση της πεδοσφαιρικής βιοκοινότητας επικεντρώνεται κυρίως στη ρυθμιστική τους στην οξύτητα δράση και στην ικανότητα δημιουργίας, όπως αναφέρθηκε, συσσωματωμάτων. Η οργανική ουσία δεν είναι μόνο εδαφοβελτιωτικό. Είναι το “κλειδί” με το οποίο οι διάφοροι μικροέποικοι της βιοκοινότητας ανοίγουν τις αποθήκες των θρεπτικών συστατικών και τα καθιστούν αφομοιώσιμα για τα καλλιεργούμενα φυτά. Δεν είναι τυχαίο πως ορισμένοι επιστήμονες συνιστούν συνεφαρμογή των φυσικών Ζεόλιθων με τους Ενεργούς Μικροοργανισμούς ή με χώμα.
Στα ανθοκομικά μείγματα οι φυσικοί ζεόλιθοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε αναλογία 5-10%.Οι φυσικοί Ζεόλιθοι και η οργανική ουσία έχουν διακριτούς ρόλους μέσα στην πεδόσφαιρα. Ο συνδυασμός κομποστοποιημένης κοπριάς και φυσικών Ζεόλιθων δεν εξουδετερώνει τα πλεονεκτήματά τους.
