Μετά από τόσες αποκαλύψεις για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, οµολογώ ότι έχω µπερδευτεί. Τελικά είναι οι επιτήδειοι της γνωστής «δυναστείας του ΟΣ∆Ε» που κατάκλεβαν εδώ και χρόνια τους αγρότες και το κράτος ή είναι οι αγρότες που βρήκαν τρόπο να βάζουν βαθύτερα το χέρι στον κουβά µε τις επιδοτήσεις;
Όσο εµείς εδώ στην Ελλάδα, παίζουµε το… κρυφτούλι µε τον ΟΠΕΚΕΠΕ και πληρώνουµε σαν να µην τρέχει τίποτα, δηµοσιονοµικές διορθώσεις εκατοντάδων εκατοµµυρίων ευρώ (415 εκατ. ευρώ ήταν µόνο ή τελευταία), στις Βρυξέλλες η συζήτηση για το πολυετές δηµοσιονοµικό πλαίσιο και κατ’ επέκταση για τη νέα ΚΑΠ βρίσκεται στην πιο κρίσιµη καµπή της.
Με αφορµή τα όσα βλέπουν αυτές τις µέρες το φως της δηµοσιότητας γύρω από τα θέµα του ΟΠΕΚΕΠΕ, ένας φίλος µου θύµισε κάποια από τα τρίµµατα που φιλοξενήθηκαν στο φύλλο της Agrenda της 20ης ∆εκεµβρίου 2018. ∆ηλαδή 6 µήνες πριν τις νικηφόρες για τον Κυριάκο Μητσοτάκη εκλογές του 2019. Λίγο αν µας άκουγε τότε, θα είχε αποφύγει πολλά από τα δεινά που τον κατατρέχουν σήµερα. Παραθέτω τη στήλη αυτούσια:
Αν όχι και τώρα ποτέ. Ο λόγος για το ξεκαθάρισµα στη διαχείριση των κοινοτικών ενισχύσεων και την ενσωµάτωση του ΟΠΕΚΕΠΕ από την ΑΑ∆Ε. Είναι η πρώτη φορά, µετά από πολλά χρόνια και πολλές απόπειρες να µπει κάποια τάξη µε τις πληρωµές, που το… καράβι δεν γυρίζει πίσω. Μπορείς να ξεγελάς λίγους για πολύ καιρό, µπορείς να ξεγελάς πολλούς για λίγο καιρό, πάντως, δεν µπορείς να ξεγελάς τους πάντες για πάντα. Τώρα, κατά το κοινώς λεγόµενο, τον έχουν πάρει πρέφα!
Μετά την απόφαση του πρωθυπουργού να κόψει, όπως είπε, το γόρδιο δεσµό του ΟΠΕΚΕΠΕ, τα θέµατα που ανακύπτουν είναι δύο.
Επειδή έχουν δει πολλά τα µάτια µας, τα όσα συµβαίνουν τις τελευταίες µέρες στον ΟΠΕΚΕΠΕ δεν πείθουν για την αποφασιστικότητα των ιθυνόντων να επιδιώξουν αυτή τη φορά πειστικές λύσεις στα µεγάλα προβλήµατα που υπάρχουν στη διαχείριση των κοινοτικών ενισχύσεων. Ακόµα και η εισαγγελική έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη και στις αρχές της εβδοµάδας αναζήτησε τεκµήρια για παράνοµες επιδοτήσεις στα γραφεία του Οργανισµού Πληρωµών, υπάρχει κίνδυνος, να χάσει τη µεγάλη εικόνα και να περιορισθεί σε µικρές, επιµέρους περιπτώσεις, οι οποίες δεν απηχούν το µέγεθος της απάτης σε βάρος των πραγµατικών αγροτών και δεν αγγίζουν την τεράστια σπατάλη, η οποία συντελείται στα κονδύλια της ΚΑΠ.
Κι όµως η γη κινείται. Ο λόγος για την κινητικότητα που δείχνει να αναπτύσσεται τον τελευταίο καιρό στον αγροτικό τοµέα και τη βούληση που φαίνεται να επικρατεί, τόσο στις Βρυξέλλες, όσο και στην Ελλάδα, στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της θέσης των αγροτών. Καλό είναι να κρατάµε µικρό καλάθι, ωστόσο υπάρχουν αυτό τον καιρό κάποια σηµάδια που δείχνουν ότι οι ιθύνοντες αντιλαµβάνονται τις αγωνίες που βιώνουν οι άνθρωποι της πρωτογενούς παραγωγής και τον κίνδυνο που δηµιουργείται ακόµα και για το ίδιο το πολιτικό σύστηµα.
Η ακινησία είναι πρόβληµα και η ακινησία που καταγράφεται εδώ και χρόνια στον αγροτικό τοµέα της Ελλάδας δεν είναι καλό σηµάδι. Παρά την τεράστια τεχνολογική εξέλιξη και την πρόοδο της επιστήµης σε ότι αφορά την τεχνική φροντίδα, η αγροτική παραγωγή παραµένει στάσιµη, η ανανέωση του αγροτικού πληθυσµού δείχνει υποτονική και η παρακµή της υπαίθρου είναι διαρκής.
Απ’ ότι φαίνεται, τα ακραία καιρικά φαινόµενα που συµβαίνουν κάθε τόσο και οι ζηµιές που προκύπτουν στην αγροτική παραγωγή, είναι ένας ωραίος τρόπος για τον κάθε υπουργό να δικαιολογεί το... µισθό του και να αφήνει για τον επόµενο τα θέµατα που αφορούν τη χάραξη πολιτικής.
Ο ασκός του Αιόλου έχει ανοίξει και το που θα ισορροπήσει ο κόσµος στο ορατό µέλλον, κανείς δεν µπορεί να το πει µε βεβαιότητα. Μια αναδροµή στον τελευταίο αιώνα της παγκόσµιας ιστορίας, έχει να µας δείξει τη διεθνή οικονοµική κρίση του 1929, την καταστροφή που επέφερε ο δεύτερος παγκόσµιος πόλεµος, τις συνέπειες του ψυχρού πολέµου έως τα τέλη της δεκαετίας ’80, συµπεριλαµβανοµένης της οικονοµικής κρίσης του ‘73 και µια ενδιαφέρουσα περίοδο παγκοσµιοποίησης των αγορών, η οποία φαίνεται να κλείνει µε τους δασµούς Τραµπ.
Στις αναπτυγµένες οικονοµικά χώρες, ιδίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανεξαρτήτως των κοινοτικών ενισχύσεων που απευθύνονται σε αγρότες, η κεντρική διοίκηση, δηλαδή το κράτος - µέλος διατηρεί αµείωτη τη φροντίδα για τη βελτίωση του περιβάλλοντος εντός του οποίου ασκείται η παραγωγική δραστηριότητα. Μεταξύ αυτών είναι η συστηµατική εκπαίδευση και επαγγελµατική κατάρτιση των αγροτών, τα κίνητρα για συλλογική δράση, οι διευκολύνσεις για πρόσβαση σε αγροτική γη κ.α.
Ίσως οι δασµοί Τραµπ να ήταν και µια ευκαιρία. Ο υπουργός Κώστας Τσιάρας πάντως το είπε. «Με φόντο τις νέες προκλήσεις στην παγκόσµια αγορά και την πίεση που ασκούν οι εµπορικοί δασµοί των Ηνωµένων Πολιτειών είναι ώρα για ριζική αναδιάταξη του εξαγωγικού µας µοντέλου και επανασχεδιασµό πολιτικών στον πρωτογενή τοµέα».
Η φετινή έναρξη της καλλιεργητικής περιόδου µοιάζει πολύ περιπετειώδης. Ειδικά στις µεγάλες καλλιέργειες, µε δεδοµένο ότι και τον περασµένο χρόνο τα πράγµατα δεν πήγαν και τόσο καλά, οι αγρότες ήταν εξαρχής πολύ διστακτικοί. Στο ίδιο διάστηµα, καταστήµατα αγροτικών εφοδίων και εταιρείες εισροών δυσκολεύονταν να κλείσουν τους «ανοιχτούς λογαριασµούς». Η τελευταία πληρωµή από τον ΟΠΕΚΕΠΕ ύψους άνω των 600 εκατ. ευρώ διευκόλυνε κάπως την κατάσταση στο οικονοµικό πεδίο. Εκεί όµως άρχισαν οι βροχές.
Αν µπορούσαν να αναδειχθούν κάποιες κρίσιµες περίοδοι στην πορεία εξέλιξης της ελληνικής γεωργίας µετά την απελευθέρωση της χώρας από τον τουρκικό ζυγό, τότε και η τρέχουσα περίοδος είναι πολύ πιθανό να αποδειχθεί ιστορική. Έχει προφανώς να κάνει µε τη συγκέντρωση της αγροτικής δραστηριότητας σε λιγότερα σχήµατα και την ταυτόχρονη ραγδαία µείωση του αγροτικού πληθυσµού.
Πιθανότατα µετά την παρέλαση αναµένεται να ξεκινήσει η πίστωση των προγραµµατισµένων γι’ αυτές τις µέρες ενισχύσεων των αγροτών, µε την ειδική του βάµβακος και κάποιες «ουρές» από την ενιαία ενίσχυση του 2024 να έχουν προτεραιότητα.
Τα νέα από την τελευταία έκθεση Agrothessaly δεν είναι καλά και σε αυτό δείχνουν να συµφωνούν όλοι όσοι συµµετείχαν στη θεσσαλική έκθεση.
Κάπως µουδιασµένα δείχνει να ξεκίνησε η φετινή Agrothessaly, καθώς δεν αρκεί η µεγάλη συµµετοχή εκθετών για να λειτουργήσει αποτελεσµατικά µια έκθεση.
Έτσι όπως πηγαίνουν τα πράγµατα, στον τοµέα της αγροτικής παραγωγής και ιδίως στις µεγάλες καλλιέργειες, το ενδιαφέρον µετατοπίζεται σχεδόν ολοκληρωτικά στα προϊόντα που έχουν τις προϋποθέσεις να χτίσουν υπεραξία.
