Χαραμάδες Βιολογικών και πώς 1 στρέμμα όσπρια δίνει 177 ευρώ επιδότηση

Από τη µία λοιπόν, η υπουργική απόφαση ασυµβατότητας (ΦΕΚ Β’ 3778/Β’/2023) λέει στον υποψήφιο δικαιούχο πως αν επιλέξει να ενταχθεί στη διατήρηση δεν θα µπορεί να λάβει κάποια άλλη επιδότηση πρασινίσµατος για το ίδιο αγροτεµάχιο. Από την άλλη, η ίδια απόφαση αφήνει να εννοηθεί πως αν επιλέξει ο παραγωγός να περιµένει την πρόσκληση ΠΑΑ για την Μετατροπή Βιολογικών που έχει και µεγαλύτερη ενίσχυση θα διατηρήσει το δικαίωµα να επιλέξει ανάµεσα σε 9 δράσεις πρασινίσµατος. Ας δούµε προσεχτικά λοιπόν τις επιλογές:

Πρώτη επιλογή

Οι αγρότες που θα επιλέξουν να ενταχθούν στη ∆ιατήρηση Βιολογικών (eco-schemes) φέτος, µε βάση τα τρέχοντα δεδοµένα και τις υπουργικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί, θα λάβουν το προβλεπόµενο πριµ, αλλά δεν θα έχουν δικαίωµα να αξιοποιήσουν το ίδιο αγροτεµάχιο ή εκτροφή για άλλες ενισχύσεις από το πρασίνισµα. Η δέσµευση αφορά το επίπεδο του αγροτεµαχίου/εκτροφής και όχι συνολικά ολόκληρη την εκµετάλλευση. Σηµειώνεται ότι εάν εκδοθεί πρόσκληση για Μετατροπή Βιολογικής Γεωργίας από το Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) για την περίοδο 2023-2027, τα αγροτεµάχια/εκτροφές που έχουν δεσµευθεί στη διατήρηση δεν θα είναι δυνατό να ενταχθούν στη νέα πρόσκληση.

Αξίζει να σηµειωθεί εδώ πως κατά πάσα πιθανότητα οι κτηνοτρόφοι δεν χρειάζεται να προβληµατίζονται ιδιαίτερα, καθώς µόνο ουσιαστικά η βιολογική κτηνοτροφία (διατήρηση) θα τους πληρώσει το πρασίνισµα.

∆εύτερη επιλογή

Ένας αγρότης που θα επιλέξει να µην ενταχθεί στη ∆ιατήρηση Βιολογικών φέτος, αλλά να περιµένει την πρόσκληση Μετατροπής Βιολογικής Γεωργίας από το ΠΑΑ, έχει τη δυνατότητα να επιλέξει από µια λίστα άλλων ενισχύσεων πρασινίσµατος. Αυτά µπορεί να περιλαµβάνουν µεταξύ άλλων:

• Καλλιέργεια προσαρµοσµένων στις τοπικές συνθήκες ειδών και ποικιλιών: Εθνικού Καταλόγου ποικιλίες χειµερινών σιτηρών και ψυχανθών µε ενίσχυση 31,3 ευρώ και 62,8 ευρώ το στρέµµα αντίστοιχα. Αρωµατικά φυτά (π.χ λεβάντα) µε 82,4 ευρώ το στρέµµα.
• Καλλιέργεια χειµερινών σιτηρών και ψυχανθών µικρού βιολογικού κύκλου: Αντικατάσταση βάµβακος, µηδικής, αραβοσίτου (δηλωµένα στο ΟΣ∆Ε 2022) µε χειµερινά σιτηρά ή βίκο (δηλωµένα στο ΟΣ∆Ε 2023).
• Καλλιέργεια καινοτόµων ανθεκτικών καλλιεργειών: Οι αγρότες που θα δηλώσουν στο φετινό ΟΣ∆Ε αγροτεµάχια µε τις καλλιέργειες Κινόα, Τεφ, Σιταροκρίθαρο, Μαύρο Σινάπι, Νιγκέλα, Μουκούνα, Τσουκνίδα, Λινάρι, Καµελίνα, Χία ή Τσία ή Κία, Γλυκοπατάτα, θα λάβουν επιδότηση 60,6 ευρώ/ στρέµµα.
• Επιπλέον µπορούν να επιλέξουν: Περιοχές οικολογικής εστίασης, Φυτοκάλυψη, Γεωργοδασικά οικοσυστήµατα, Ψηφιακή Εφαρµογή (συν Πολλαπλά καλοκαιρινά κλαδέµατα), διατήρηση αναβαθµίδων, µνηµειακοί ελαιώνες.

Οι παραπάνω επιλογές είναι σύµφωνα µε τον πίνακα ασυµβατότητας δυνατές στο ίδιο αγροτεµάχιο που είναι «δεµένο» µε την πρόσκληση του ΠΑΑ 2014-2020.

Παράδειγµα

Αγρότης µε εκµετάλλευση µε όσπρια θα δηλώσει φέτος στο ΟΣ∆Ε πως έχει καλλιεργήσει ποικιλίες Εθνικού Καταλόγου. Σύµφωνα µε τον Εθνικό Κατάλογο (http://www.minagric.gr/index.php/el/for-farmer-2/crop-production/polylikomenu/553-nomothesia-polyliko/catpoik-polyliko/3047-enthnikoi-katalogoi-poikilion) αυτές είναι:

• Ρεβύθι: AMORGOS, GAVDOS, SERIFOS, THIVA, YARDEN

• Φακή: ATHINA, CHARA, DEMOCRITOS, DIMITRA, ELPIDA, IKARIA, LITO, SAMOS, THESSALIA.

•  Φασόλι: ARIDEA, IRO, LIDA, MIRSINI, PIRGETOS, RAPSANI, SEMELI

Εφόσον βάλει αυτό το αγροτεµάχιο σε διατήρηση βιολογικών φέτος θα λάβει φέτος 49,1 ευρώ το στρέµµα σε όλη την επιλέξιµη έκταση. Αν επιλέξει τη δράση «Καλλιέργεια προσαρµοσµένων ποικιλιών» θα λάβει πρασίνισµα 62,8 ευρώ το στρέµµα. Χρειάζεται προσοχή εδώ καθώς αν επιλέξουν πολλοί αγρότες αυτή τη δράση, η επιδότηση θα µειωθεί καθώς το συνολικό ποσό είναι συγκεκριµένο (το ίδιο φυσικά ισχύει και στη διατήρηση βιολογικών). Επίσης θα έχει την ευκαιρία να µπει και στο πρόγραµµα Μετατροπής Βιολογικών µε ενίσχυση 65,3 ευρώ το στρέµµα. Αν προσµετρηθεί εδώ η βασική ενίσχυση και η συνδεδεµένη τότε η επιδότηση, στη θεωρία, µπορεί να φτάσει τα 177 ευρώ/στρέµµα.

Τρίτη επιλογή

Οι 37.564 δικαιούχοι της Βιολογικής Γεωργίας (5η πρόσκληση λήξη δεσµεύσεων 2025) έχουν τις επιλογές πρασινίσµατος της «Περίπτωσης 2». Οι 16.120 δικαιούχοι της Βιολογικής Κτηνοτροφίας µπορούν να επιδοτηθούν (δύσκολο χωρίς διαχειριστικά σχέδια βόσκησης) από τα µέτρα «Μετακίνηση από υποβαθµισµένους βοσκοτόπους» και «Κατάρτιση και εφαρµογή βελτιωµένου σιτηρεσίου».

Ποια είναι τα ρίσκα

Πρώτον, να µην εκδοθεί η πρόσκληση εντός του έτους ή έστω αρχές του επόµενου.

∆εύτερον, να µείνει ο ενδιαφερόµενος εκτός της πρόσκλησης λόγω της µοριοδότησης. Στο ΠΑΑ, σε αντίθεση µε το πρασίνισµα, διατηρείται το µοντέλο µε τους επιλαχόντες.

Τρίτον, να χάσει την ευκαιρία για το υψηλό πριµ των Βιολογικών (∆ιατήρηση) έστω και αν είναι µόνο για φέτος.

Τέταρτον, να αλλάξει ο πίνακας συµβατότητας για το ΠΑΑ 2023-2027 και οι αρχές να αποφασίσουν πως η Μετατροπή της Βιολογικής Γεωργίας δεν συνδυάζεται µε καµία δράση πρασινίσµατος. Ο πίνακας που έχουν δηµοσιεύσει οι αρχές αφορά προς το παρόν µόνο το ΠΑΑ 2014-2020, όχι τα νέα Μέτρα.

Οι αγρότες προφανώς πρέπει να ζυγίσουν τις επιλογές τους σε συνεννόηση µε τους µελετητές τους. ∆εν είναι εύκολο ακόµα, ειδικότερα όσο έχουν στα χέρια τους µόνο τις υπουργικές αποφάσεις και όχι τις εγκυκλίους εφαρµογής του ΟΠΕΚΕΠΕ. Επίσης µένει να φανεί και αν θα υπάρξει κάποια τροποποίηση του πλαισίου της διατήρησης βιολογικών. Για τους κτηνοτρόφους, όπως προαναφέρθηκε, τα πράγµατα είναι πιο απλά καθώς µόνο από τη βιολογική κτηνοτροφία (διατήρηση) µπορούν ουσιαστικά να πληρωθούν το πρασίνισµα.

Ορατός ο κίνδυνος οριζόντιας περικοπής ενίσχυσης ή ακόµα και µείωση τσεκ

Στο µέτρο 11 του 2021 εντάχθηκαν νέοι παραγωγοί, αλλά και όλοι όσοι είχαν ήδη παλιώσει από τα µέτρα του 2017 και του 2018 µε συνολικό ποσό 705 εκατ. ευρώ (235 εκατ. ευρώ ετησίως). Οπότε εντός του 2025 που θα τελειώσουν οι δεσµεύσεις τους, θα ενταχθούν στο eco-scheme βιολογικών και θα πληρωθούν µαζί µε όσους έχουν µπει από την ενεργοποίηση του 2023, 2024, 2025. ∆ηλαδή, θα χρειάζονται το 2025, 235 εκατ. ευρώ ετησίως για αυτούς που έρχονται «τρένο» από το ΠΑΑ συν 235 εκατ. ευρώ για όσους αξιοποιήσουν το «ξεχείλωµα» της διατήρησης βιολογικών. Άρα µε πάνω από µισό δις ανάγκες ετησίως, πώς τα βγάζεις πέρα µε συνολικό µπάτζετ 425 εκατ. ευρώ για όλες τις δράσεις eco-schemes; Είτε µε µείωση βασικής είτε µε οριζόντιο «µαχαίρι» 50% στις επιδοτήσεις βιολογικών για να µείνει χαµηλά το µπάτζετ. Μοιάζει υπό αυτή την έννοια µονόδροµος το «συµµάζεµα» της διατήρησης βιολογικής γεωργίας στα eco-schemes.

Βγήκαν οι εφαρµοστικές αλλά όχι οι εγκύκλιοι

Προς το παρόν δεν έχουν βγει ακόµη οι εγκύκλιοι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ που θα καθορίσουν και την εφαρµογή των eco-schemes όπως και των άλλων άµεσων ενισχύσεων. ∆εν υπάρχουν ακόµη ειδικοί όροι και προϋποθέσεις για µεταβιβάσεις, δικαιωµάτων, µισθωτηρίων, επιλεξιµότητα βοσκοτόπων, ΑΤΑΚ αγροτεµαχίων και άλλα στοιχεία και ουσιαστικά δεν υπάρχει δυνατότητα να οριστικοποιηθούν αιτήσεις ΟΣ∆Ε. Επιπλέον το ΥΠΑΑΤ µέχρι σήµερα δεν έχει ακόµη ορίσει το θεσµικό πλαίσιο για κανένα Μέτρο από το νέο Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης.

Οι συνδυασμοί επιδοτήσεων για ενταγμένα αγροτεμάχια στο ΠΑΑ 2014-2020

Ο συνδυασμός των δικαιούχων Αγροπεριβαλλοντικών του ΠΑΑ 2014-2020 με τα eco-schemes για φέτος έχει ως εξής:

Μέτρο 10.1.1 – Προστασία της Άγριας Ορνιθοπανίδας: 271 ενταγμένοι, λήξη δεσμεύσεων 30 Σεπτεμβρίου 2024. Συνδυασμός με καλλιέργεια προσαρμοσμένων στις τοπικές συνθήκες ειδών και ποικιλιών, λαλλιέργεια καινοτόμων ανθεκτικών καλλιεργειών, περιοχές οικολογικής εστίασης

Μέτρο 10.1.1- Προστασία Παραδοσιακού Ελαιώνα Άμφισσας: 262 ενταγμένοι, λήξη δεσμεύσεων 18η Φεβρουαρίου 2024. Συνδυασμός με εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών φυτοκάλυψης, εφαρμογές κυκλικής οικονομίας στη γεωργία και τις περισσότερες δράσεις που εντάσσονται στο πλαίσιο του ψηφιακού εργαλείου

Μέτρο 10.1.3- Διατήρηση αμπελοκομικής πρακτικής στον αμπελώνα Ν. Θήρας:  266 δικαιούχοι, λήξη δεσμεύσεων  30η Σεπτεμβρίου 2024. Συνδυασμός με εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών φυτοκάλυψης, εφαρμογές κυκλικής οικονομίας στη γεωργία, μηχανική ζιζανιοκτονία και κάλυψη με φυτικά υλικά εδαφοκάλυψης (mulch), δράσεις ψηφιακού εργαλείου.

Μέτρο 10.1.4- Απονιτροποίηση: 915 δικαιούχοι λήξη δεσμεύσεων 15η Φεβρουαρίου 2024. Συνδυασμός με εφαρμογές κυκλικής οικονομίας στη γεωργία, χρήση της ψηφιακής εφαρμογής και δράσεις που έχουν να κάνουν με αυτήν.

Μέτρο 10.1.9- Αυτόχθονες φυλές: 700 δικαιούχοι, λήξη δεσμεύσεων Απρίλιος 2024. Συνδυασμός με διατήρηση μεθόδων βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, μετακίνηση από υποβαθμισμένους βοσκοτόπους, κατάρτιση και εφαρμογή βελτιωμένου σιτηρεσίου.

Μένει να φανεί πλέον ποιος συνδυασμός σε επίπεδο αγροτεμαχίου και εκτροφής θα είναι δυνατός στο πλαίσιο του ΠΑΑ 2023-2027.