Στόχος είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής γεωργίας μέσω της μείωσης της γραφειοκρατίας, της υποστήριξης των αγροτών, συμπεριλαμβανομένων των νέων και νεαρών αγροτών, της ενθάρρυνσης της καινοτομίας και της ενίσχυσης της παραγωγικότητας.
Η πρόταση αποτελεί το λεγόμενο πακέτο «Omnibus III» που ενέκρινε η Επιτροπή στις 14 Μαΐου 2025 για την απλούστευση της νομοθεσίας της ΕΕ στον τομέα της γεωργίας. Το πακέτο περιέχει τροποποιήσεις σε δύο από τις τρεις βασικές νομοθετικές πράξεις που θεσπίζουν κανόνες για την ΚΑΠ, δηλαδή τον κανονισμό για τα στρατηγικά σχέδια (SPR) και τον «οριζόντιο» κανονισμό. Λόγω των σημαντικών επιπτώσεών της, το Συμβούλιο αντιμετώπισε αυτήν την πρωτοβουλία με την ύψιστη προτεραιότητα, με στόχο να παράσχει στους αγρότες της ΕΕ και στις εθνικές διοικήσεις την απαραίτητη νομική ασφάλεια όσον αφορά τις υποχρεώσεις τους.
Τα προτεινόμενα μέτρα απλούστευσης θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σημαντικές μειώσεις του διοικητικού κόστους τόσο για τους αγρότες όσο και για τις εθνικές διοικήσεις. Σύμφωνα με την αξιολόγηση της Επιτροπής, αυτή η απλούστευση θα μπορούσε να οδηγήσει σε ετήσια εξοικονόμηση έως και 1,6 δισ. ευρώ για τους αγρότες και άνω των 200 εκατ. ευρώ για τις διοικήσεις των κρατών μελών.
Η θέση του Συμβουλίου διατηρεί τη γενική κατεύθυνση της πρότασης της Επιτροπής, υποστηρίζοντας τους ακόλουθους στόχους:
- ελάφρυνση του διοικητικού φόρτου για τους αγρότες και τις διοικήσεις και μείωση των ελέγχων
- αύξηση των πληρωμών προς τους μικρούς αγρότες και απλούστευση των κανόνων σχετικά με την αιρεσιμότητα, ιδίως για τις βιολογικές εκμεταλλεύσεις
- μείωση των επιτόπιων ελέγχων και διαγραφή της ετήσιας εκκαθάρισης απόδοσης
Η τροποποίηση του γεωργικού αποθεματικού θα περιόριζε τις απαιτήσεις για τη χρήση αυτού του ταμείου, αλλά οι αντίστοιχοι νέοι τύποι πληρωμών κρίσης στο SPR θα πρέπει, συνολικά, να βελτιώσουν τη χρηματοδότηση των αγροτών σε περιόδους κρίσης. Αυτοί οι προτεινόμενοι νέοι τύποι έχουν πλέον αναβληθεί για την ευρύτερη αναθεώρηση της ΚΓΠ.
Επιπλέον, η εντολή του Συμβουλίου βελτιώνει τα ακόλουθα στοιχεία της πρότασης της Επιτροπής:
- δίνει ευελιξία στα κράτη μέλη να αποφασίζουν σε ποιο βαθμό οι μερικώς βιολογικές εκμεταλλεύσεις θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι πληρούν ορισμένα περιβαλλοντικά πρότυπα, τα λεγόμενα GAEC (καλές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες)
- βελτιώνει τη δυνατότητα των αγροτών να επωφελούνται από εργαλεία διαχείρισης κινδύνου
- αυξάνει το ποσοστό για τις προκαταβολικές άμεσες πληρωμές, βελτιώνοντας τη δυνατότητα των κρατών μελών να βοηθούν τους αγρότες που έχουν πληγεί, για παράδειγμα, από φυσικές καταστροφές
Επόμενα βήματα
Η Προεδρία είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μόλις το τελευταίο καταλήξει στη δική του διαπραγματευτική θέση, για να καταλήξει σε τελική συμφωνία επί του φακέλου αυτού.
Ιστορικό
Το πακέτο απλούστευσης «Omnibus III» για τη γεωργία αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πολιτικού στόχου για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, μειώνοντας το διοικητικό βάρος των επιχειρήσεων και δημιουργώντας ευνοϊκότερες συνθήκες για τη δραστηριότητά τους στην ΕΕ. Αυτή η προσπάθεια απλούστευσης διεξάγεται σε απάντηση στην ώθηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Συμπεράσματα Μαρτίου 2023, Στρατηγική Ατζέντα 2024-2029) που ζητούσε την απλούστευση του γενικού κανονιστικού περιβάλλοντος και τη μείωση του διοικητικού φόρτου.
Στις 26 Φεβρουαρίου 2025, σε συνέχεια της έκκλησης των ηγετών της ΕΕ, η Επιτροπή υπέβαλε τα δύο πρώτα πακέτα Omnibus με στόχο την απλούστευση της ισχύουσας νομοθεσίας στον τομέα της υποβολής εκθέσεων για τη βιωσιμότητα και ορισμένων επενδυτικών προγραμμάτων της ΕΕ. Στις 20 Μαρτίου 2025, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα συμπεράσματά του κάλεσε τους συννομοθέτες να προχωρήσουν τις εργασίες σχετικά με τα πακέτα απλούστευσης Omnibus κατά προτεραιότητα και με υψηλό επίπεδο φιλοδοξίας.
