Η ευφυής γεωργία δείχνει τα διαπιστευτήριά της στο πεδίο και αποτελεί το απαραίτητο «όχηµα» για τη µετάβαση του πρωτογενούς τοµέα στην επόµενη ηµέρα, που απαιτεί αυξηµένη αποδοτικότητα και ποιότητα στο χωράφι και ένα βιώσιµο σύστηµα αγροτικής παραγωγής.
Στις επισηµάνσεις αυτές, προχώρησαν, µεταξύ άλλων, οι εισηγητές στη σχετική ενηµερωτική ηµερίδα που οργάνωσε την περασµένη ∆ευτέρα 8 Μαΐου το Ινστιτούτου Βιοµηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών Λάρισας του ΕΛΓΟ – ∆ήµητρα, παρουσία αγροτών της ευρύτερης περιοχής.
Βάση για τη µετάβαση ενός γεωργού σε συστήµατα γεωργίας ακριβείας όπως ανέφερε ο ∆ρ Ελευθέριος Ευαγγέλου, εντεταλµένος ερευνητής του ΕΛΓΟ–∆ήµητρα στο Ι.Β.Κ.Φ., είναι η παραλλακτικότητα του εδάφους στα όρια του αγρού, καθώς επιτρέπει, µέσα από ψηφιακά εργαλεία, τη διαχείριση της καλλιέργειας σε επίπεδο λίπανσης, φυτοπροστασίας και άρδευσης µε βάση τις πραγµατικές της ανάγκες.
«Το πρώτο εργαλείο που χρησιµοποιούν πολλοί αγρότες προκειµένου να περάσουν από συµβατικά συστήµατα καλλιέργειας, σε συστήµατα γεωργίας ακριβείας, είναι οι χάρτες απόδοσης ενός χωραφιού, γιατί αυτοί δείχνουν και το οικονοµικό αποτέλεσµα σε κάθε του τµήµα», σηµείωσε ο κ. Ευαγγέλου, προσθέτοντας πως σε σχέση µε το παρελθόν, η µεγάλη αλλαγή τώρα συνίσταται στην εξέλιξη της τεχνολογίας.
Στην αποτελεσµατικότητα των τεχνολογιών µεταβλητής παροχής της αζωτούχου λιπάνσεως σε καλλιέργειες όπως το σιτάρι, το βαµβάκι και το καλαµπόκι, εστίασε ο δρ Σταµάτης Σταµατιάδης, από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας «Γουλανδρή», τονίζοντας πως το κυρίως θέµα είναι ότι οι αλγόριθµοι που απαιτούνται για τις αποφάσεις των µεταβλητών δόσεων, είναι ακόµη υπό εξέλιξη.
Επικαλούµενος, πάντως, αποτελέσµατα από ένα ερευνητικό πρόγραµµα του Μουσείου, που ξεκίνησε πριν από 8 χρόνια, µε τη χρήση δεδοµένων από δορυφόρους, αλγορίθµους κι έναν λιπασµατοδιανοµέα ακριβείας για µεταβλητές δόσεις αζωτούχου λιπάσµατος, ο οµιλητής είπε πως σε καλλιέργεια σιταριού στη Νέα Λεύκη της Θεσσαλίας καταγράφηκε 38% λιγότερη λίπανση συγκριτικά µε το µάρτυρα, 1% µεγαλύτερη απόδοση, 30% υψηλότερη χρήση του λιπάσµατος από το φυτό, 14% µεγαλύτερη αξιοποίηση από το φυτό του αζώτου από το λίπασµα που έπεσε στο έδαφος και 97 ευρώ περισσότερα έσοδα ανά εκτάριο. Το ποσό αυτό µάλιστα είναι µε τιµές λιπασµάτων του 2017, που σηµαίνει πως µε τα τωρινά δεδοµένα το οικονοµικό όφελος είναι ακόµη υψηλότερο κατά 15 έως 20 ευρώ το στρέµµα, έναντι της συµβατικής λίπανσης.
Για την καλλιέργεια του βαµβακιού, αντίστοιχα, η µείωση σε λίπασµα ήταν 33%, η απόδοση 6% υψηλότερη, η υπολειµµατικότητα αζώτου 60% µικρότερη έναντι του «µάρτυρα» και η οικονοµική απόδοση 77 ευρώ ανά εκτάριο µεγαλύτερη, ενώ στο καλαµπόκι, υπήρξε µείωση 24% στη χρήση λίπανσης, 4% αύξηση απόδοσης της καλλιέργειας, 61% µικρότερη υπολειµµατικότητα αζώτου κι 78 ευρώ ανά εκτάριο µεγαλύτερο κέρδος.
Η οµάδα του κ. Σταµατιάδη, όπως αποκάλυψε ο ίδιος, έχει προχωρήσει τα τελευταία 3 χρόνια σε βελτίωση του συστήµατος, έχοντας αναπτύξει ένα πρωτότυπο που επιτρέπει τη µεταβλητή δόση σε υγρή λίπανση και θα το δοκιµάσουν από φέτος σε 3 καλλιέργειες καλαµποκιού, µε τις επεµβάσεις να ξεκινούν στις αµέσως επόµενες ηµέρες.
Τη γεωργία ακριβείας σε διεθνές επίπεδο ανέλυσε, ο Βασίλειος Λιάκος, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας, σηµειώνοντας πως η σχετική αγορά του κλάδου για το 2023 υπολογίζεται σε 10,63 δισ. δολάρια, µε προοπτική έως το 2030 να φτάσει στα 26,8 δισ. δολάρια.
«Η νέα τάση στο χώρο είναι η χρήση εφαρµογών τεχνητής νοηµοσύνης. Έρευνα του 2023 έδειξε ότι οι εφαρµογές αυτές χρησιµοποιούνται κατά κύριο λόγο για το σχεδιασµό διαδροµών οχηµάτων εντός των αγρών και για την παρακολούθηση των χωραφιών. Αντιθέτως, µικρότερα είναι τα ποσοστά που σχετίζονται µε τη χρήση της τεχνητής νοηµοσύνης για τη διαδικασία της καλλιέργειας και τη συγκοµιδή της παραγωγής», είπε ο κ. Λιάκος και υπογράµµισε πως το µέλλον φέρνει συστήµατα ελέγχου, ανάλυσης εικόνας και αισθητήρων, αλλά και σε οπτικά συστήµατα.
Αναφερόµενος, εξάλλου, σε δύο παραδείγµατα εφαρµογής γεωργίας ακριβείας στις ΗΠΑ, ο οµιλητής είπε πως σε βαµβάκι και καλαµπόκι, µε χρήση µεταβλητών δόσεων, καταγράφηκε αύξηση της αποδοτικότητας άρδευσης κατά 40%, µείωση αρδευτικού νερού έως και 60% και αύξηση της παραγωγής µέχρι και 10%, ενώ σε έρευνα σε καλλιέργεια µήλων και αχλαδιών, µε µεταβλητή λίπανση, υπήρξε αύξηση αποδοτικότητας της λίπανσης κατά 20%, µείωση σε ποσοστό 30% της ποσότητας λιπάσµατος και άνοδο παραγωγής έως 5%.
Μέση αύξηση παραγωγής 15% με την τεχνητή νοημοσύνη
Στα λογισµικά που µπορούν να δηµιουργήσουν εικόνες του χωραφιού και να λειτουργήσουν σαν «ακτινογραφία» της γεωργικής παραγωγής, για τον εντοπισµό τυχόν προβληµάτων της καλλιέργειας, µέσα από δείκτες βλάστησης, ώστε µέσω της αυτοµατοποίησής τους, να βγουν δεδοµένα για την εφαρµογή αντιµετώπισής τους, αναφέρθηκε ο Βασίλης Πολύχρονος, τεχνικός διευθυντής της Geosense IKE.
«Εµείς αυτό που εντοπίζουµε είναι το πρόβληµα, είτε αφορά σε θέµα λίπανσης, είτε φυτοπροστασίας του αγρού. Κατόπιν ο γεωπόνος, αφού δει το πρόβληµα θα επιδείξει τη θεραπεία, ορίζοντας και τη δοσολογία και θα έρθουµε εµείς να κάνουµε την εφαρµογή, στη βάση των ζωνών διαχείρισης του αγρού», εξήγησε ο οµιλητής.
Αναφέρθηκε επίσης σε ορισµένα καινούρια εργαλεία, βασισµένα στην τεχνητή νοηµοσύνη, που επιτρέπουν τον αυτόµατο εντοπισµό ζιζανίων στο επίπεδο της προετοιµασίας του αγρού για φύτευση, ή µόλις έχει γίνει αυτή, ένα στάδιο στο οποίο, όπως τόνισε, είναι εύκολη η χηµική καταπολέµηση τους µε ένα ψεκαστικό drone ή ένα τρακτέρ.
«Για τον αγρότη όλα αυτά σηµαίνουν µείωση κόστους. Μιλάµε για ένα τουλάχιστον 5%-10% και νοµίζω πολλή σηµαντική µείωση χρόνου, διότι γνωρίζουµε πως οι εφαρµογές αυτές είναι εντάσεως εργασίας. Και στο τέλος µιλάµε για µια µέση αύξηση παραγωγής περίπου 10%-15% και βέβαια έχουµε και ένα µικρότερο χηµικό αποτύπωµα στο περιβάλλον το οποίο είναι παράπλευρο κέρδος, µη µετρήσιµο ακριβώς σήµερα, αλλά σίγουρα υπάρχει, αφού µπαίνουν λιγότερες εισροές στον αγρό», τόνισε ο κ. Πολύχρονος.
Στη χρήση των drones και άλλων εφαρµογών γεωργίας ακριβείας, για τη διενέργεια επεµβάσεων ψεκασµών φυτοπροστασίας σε µια σειρά από καλλιέργειες, αροτραίες, αλλά και δενδρώδεις, εστίασε ο Χαράλαµπος Μηλιώτης, από την Agrotech Μποζατζίδης-Μητσιολίδης, η οποία αντιπροσωπεύει στην Ελλάδα τη «DJI», εταιρεία «ναυαρχίδα» των ψεκαστικών παγκοσµίως.
«Η καινοτοµία του αεροψεκασµού έχει ως αποτέλεσµα την ταχύτερη υλοποίηση της επέµβασης. Πάµε σε µια αυτόµατη λειτουργία, µη έκθεση σε φυτοφάρµακα των παραγωγών, αποµακρυσµένη εφαρµογή πάνω από το έδαφος για να αποφύγουµε τη συµπίεσή του, η οποία µας δίνει µείωσης του διαλύµατος ψεκασµού, εύκολη εφαρµογή απευθείας στο χωράφι, ακρίβεια εκατοστού σε πέρασµα µε πέρασµα και επίβλεψη της εργασίας αποµακρυσµένα, µέσα από πλατφόρµα», είπε ο οµιλητής. Σηµείωσε ακόµη πως πρόκειται για µια δοκιµασµένη λύση σε πολλές ανοικτές καλλιέργειες, όπως καλαµπόκι, βαµβάκι, σιτάρι, τριφύλλι, ηλίανθο, ρύζι και σε δέντρα όπως ελιές, εσπεριδοειδή και ακτινίδια.
Καλύτερα από τους συµβατικούς ψεκασµούς
Τα αποτελέσµατα, µε βάση µαρτυρίες των παραγωγών, αλλά και µε τα τεστ που έχουν γίνει από την AgroHellas, τόνισε ο ίδιος, σχεδόν σε όλες τις πρακτικές είναι καλύτερα από τους συµβατικούς ψεκασµούς. «Μειώνονται τα κόστη των πετρελαίων, των εργατικών, δεν έχει ζηµίες, δεν χρειάζεται να κάνεις τα σέρβις όπως µε έναν γεωργικό ελκυστήρα και σε κάποιες εφαρµογές σκευασµάτων φυτοπροστασίας έχουµε µείωση έως και 30%-40% από το αναγραφόµενο στην ετικέτα», είπε.
Τον λιπασµατοδιανοµέα της γερµανικής Rauch, που αντιπροσωπεύει στην Ελλάδα η Agricom – Μποτσαρόπουλος, παρουσίασε ο γεωπόνος και διευθυντής εµπορικού τµήµατος της επιχείρησης Νίκος Μυλωνάς. «Έχουµε συνεργασία µε τη Rauch σχεδόν δέκα χρόνια και στην αρχή δεν πιστεύαµε και εµείς πως µπορεί να υπάρξει µια διασπορά λιπάσµατος µεταβλητής δόσης µε ακρίβεια. Ωστόσο ισχύει µε το συγκεκριµένο παρελκόµενο. Και αυτό έχει σαν αποτέλεσµα δύο πράγµατα. Το πρώτο είναι ότι υπάρχει µικρότερη επιβάρυνση σε χηµικά στοιχεία του αγρού και των υδάτινων πόρων, καθώς είναι από 20% έως 25% λιγότερο το λίπασµα που θα πέσει, γιατί η εφαρµογή γίνεται απόλυτα στοχευµένα. Το δεύτερο είναι ότι η µικρότερη δόση µειώνει το κόστος καλλιέργειας στον αγρότη, διότι σήµερα τα λιπάσµατα είναι ακριβά», είπε µεταξύ άλλων.
