Ως γνωστόν, η Κοινή Αγροτική Πολιτική είναι επί της ουσίας ένας µηχανισµός για τη διάθεση κονδυλίων που έχει δηµιουργηθεί (1962), µε βασικό ζητούµενο, χρόνο µε το χρόνο, η ευρωπαϊκή γεωργία να γίνεται συνεχώς και πιο ανταγωνιστική.
Με τη µορφή που έχει λάβει τις τελευταίες δεκαετίες, η ΚΑΠ βασίζεται σε δύο Πυλώνες. Στον πρώτο των εισοδηµατικών ενισχύσεων και του λεγόµενου τσεκ και στον δεύτερο των διαρθρωτικών παρεµβάσεων µέσω των Προγραµµάτων Αγροτικής Ανάπτυξης. Όπως αναφέρει σε πρόσφατο άρθρο του στην εφηµερίδα Καθηµερινή, το µέλος της οµάδας Στρατηγικού Σχεδιασµού της ΚΑΠ, ∆ηµήτρης Λιανός, σε επίπεδο Ε.Ε., αλλά και στη χώρα µας, διαχρονικά ο πρώτος πυλώνας συγκεντρώνει το 75%, ενώ ο δεύτερος το 25% των πόρων της ΚΑΠ. Μέσω της εφαρµογής των προγραµµάτων αγροτικής ανάπτυξης, στη χώρα µας από το 2000-2020 έχουν επενδυθεί 16,6 δισ. ευρώ.
Και ο εν λόγω τεχνοκράτης αναρωτιέται: Αξιοποιήθηκαν τα χρήµατα αυτά ή απλά δαπανήθηκαν για την κάλυψη καταναλωτικών αναγκών; Σε ποιο βαθµό έχει βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής γεωργίας; Προστατεύθηκε το περιβάλλον; Μειώθηκαν οι ανισότητες µεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών;
Μέσω των προγραµµάτων για την προσέλκυση νέων γεωργών (κάτω των 40), από το 2000 έως σήµερα υπολογίζεται ότι έχουν εγκατασταθεί περί τους 100.000 νέους γεωργούς στην ελληνική ύπαιθρο. Η εγκατάσταση νέων γεωργών αναγνωρίζεται ως η σηµαντικότερη διαρθρωτική παρέµβαση.
Μέσω των Προγραµµάτων Αγροτικής Ανάπτυξης, από το 2000 έως το 2020 επενδύθηκαν 16,6 δισ. ευρώ.
Αντίθετα, όµως, οι δράσεις εκπαίδευσης – κατάρτισης – παροχής συµβουλευτικών υπηρεσιών – µεταφοράς τεχνογνωσίας και ενίσχυσης της καινοτοµίας είτε δεν υλοποιήθηκαν καθόλου όλα αυτά τα χρόνια είτε µέσω των αναθεωρήσεων των προγραµµάτων κατέληγαν να αποτελούν το 1% των δαπανών.
Οι επενδύσεις σε επίπεδο γεωργικών εκµεταλλεύσεων και µεταποιητικών επιχειρήσεων καθ’ όλη την εξεταζόµενη περίοδο δεν υπερέβησαν το 1 δισ. ευρώ (δηµόσια δαπάνη) και ενισχύθηκαν συνολικά περί τις 30.000 γεωργικές εκµεταλλεύσεις και περίπου 1.000 επιχειρήσεις πρώτης µεταποίησης. Αφορούν δηλαδή το 3% των γεωργικών εκµεταλλεύσεων της χώρας και άρα έχουν περιορισµένη συµβολή στην προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών στην ελληνική γεωργία.
Συµπερασµατικά, τα Προγράµµατα Αγροτικής Ανάπτυξης συνέβαλαν στον εκσυγχρονισµό του τοµέα – αλλά όχι στον αναγκαίο βαθµό που θα περιόριζε την εξάρτηση του αγροτικού εισοδήµατος από τις επιδοτήσεις – άµεσες ενισχύσεις του πρώτου πυλώνα
